زبدة الاصول (کتاب)
معرفى اجمالى
«زبده الاصول» اثر شيخ بهايى، شامل كتاب زبده الاصول و حاشيه بر آن است. اين اثر به نظر مؤلف متنى است بدون حشو و زوايد و اطاله كلام و متضمن خلاصه‌اى از علم اصول است و لذا آن را «زبده» ناميده است..
ساختار
كتاب از پنج بخش كلى با عنوان منهج تشكيل شده است كه هر منهج نيز مشتمل بر فصولى است.
گزارش محتوا
منهج اول: مقدمات در ابتداى كتاب، شامل سه مطلب است، مطلب اول احوال و مبادى منطقى و در نه فصل از جمله فصولى در تعريف علم اصول، در جزيى و كلى و نيز در ذاتى و عرضى و در احكام قضايا و قياس استثنائى مى‌باشد. مطلب دوم در مبادى لغوى در شش فصل تنظيم شده است كه احوال معنا،اشتراك و ترادف، حقيقت و مجاز و مشتق از آن جمله است. مطلب سوم در مبادى احكام بوده و شامل فصول و مسايل متعدد از قبيل حد حكم، حسن و قبح، حد واجب، واجب كفايى و مخير، صحيح، باطل و مباح مى‌باشد. منهج دوم: با عنوان ادله شرعيه شامل چهار مطلب است: كتاب، سنت، اجماع و استصحاب. برخى از عناوين فصول اين بخش عبارتند از: فصلى در تواتر قرآن، تعبدبه آن، خبر واحد، در تزكيه راوى،و سرانجام تذنيب در قياس. منهج سوم: اين بخش از كتاب با عنوان مشتركات كتاب و سنت در هفت مطلب آمده است: مطلب اول در امر و نهى و شامل فصل مره و تكرار، وفور و تراخى مطلب دوم در عام و خاص و شامل چهارده فصل از جمله تخصيص و اقسام آن، تخصيص كتاب و سنت، تنافى عام و خاص و استثناء چهار مطلب بعدى، مطلق و مقيد، مجمل و مبين، ظاهر و مأول، منطوق و مفهوم است و مطلب آخر در سنخ مى‌باشد. منهج چهارم: در اجتهاد و تقليد و در چهار فصل اجتهاد نبى، تصويب و تخطئه و تقليد در اصول دين تدوين است. منهج پنجم: آخرين منهج كتاب در ترجيحات است و ترجيح به متن و مدلول را مورد واكاوى قرار داده است
وضعيت كتاب
فهارس آيات، احاديث، آثار و اقوال،اعلام، فرق و طوائف و مذاهب،امكنه،بقاع و بلدان، مصادر تحقيق و موضوعات در انتهاى اثر آمده است.
منابع
نرم افزار اصول فقه، مرکز نور.
