آیه 38 سوره نساء
| <<37 | آیه 38 سوره نساء | 39>> | |||||||||||||
| |||||||||||||||
محتویات
ترجمه های فارسی
و هم آنان که اموال خود را به قصد ریا و خودنمایی به مردم می‌بخشند و به خدا و روز قیامت نمی‌گروند. و هر که را شیطان یار است بسیار بد یاری است.
و آنان که اموالشان را از روی ریا و خودنمایی به مردم انفاق می کنند، و به خدا و روز قیامت ایمان ندارند [شیطان همدم آنان است]. و هر کس شیطانْ همدم او باشد بی تردید بد همدمی است.
و كسانى كه اموالشان را براى نشان‌دادن به مردم انفاق مى‌كنند، و به خدا و روز بازپسين ايمان ندارند. و هر كس شيطان يار او باشد، چه بد همدمى است.
و نيز كسانى را كه اموال خويش براى خودنمايى انفاق مى‌كنند و به خدا و روز قيامت ايمان نمى‌آورند. و هر كه شيطان قرين او باشد، قرينى بد دارد.
و آنها کسانی هستند که اموال خود را برای نشان‌دادن به مردم انفاق می‌کنند، و ایمان به خدا و روز بازپسین ندارند؛ (چرا که شیطان، رفیق و همنشین آنهاست؛) و کسی که شیطان قرین او باشد، بد همنشین و قرینی است.
ترجمه های انگلیسی(English translations)
معانی کلمات آیه
رئاء: تظاهر و نشان دادن. آن اين است كه كار خوبى انجام دهد و قصدش تظاهر باشد نه براى خدا.
قرين: رفيق. قرن: جمع شدن. رفيق را از آن قرين گويند كه با انسان جمع است.[۱]
نزول
محل نزول:
این آیه همچون دیگر آیات سوره نساء در مدینه بر پیامبر اسلام صلی الله علیه و آله نازل گردیده است. [۲]
شأن نزول:
از سدى روايت كنند كه اين آيه درباره منافقين نازل گرديده و نيز گويند: درباره مشركين مكه آمده كه مال خود را در راه عداوت و دشمنى با پيامبر اسلام خرج مي‌نمودند[۳].[۴]
تفسیر آیه
تفسیر نور (محسن قرائتی)
وَ الَّذِينَ يُنْفِقُونَ أَمْوالَهُمْ رِئاءَ النَّاسِ وَ لا يُؤْمِنُونَ بِاللَّهِ وَ لا بِالْيَوْمِ الْآخِرِ وَ مَنْ يَكُنِ الشَّيْطانُ لَهُ قَرِيناً فَساءَ قَرِيناً «38»
و (متكبّران خودبرتربين) كسانى هستند كه اموال خود را از روى ريا و براى نشان دادن به مردم انفاق مى‌كنند و به خدا و روز قيامت ايمان ندارند و هر كس كه شيطان همدم او باشد، پس چه بد همدمى است.
«1» فصلت 7.
جلد 2 - صفحه 69
نکته ها
شيطان، گاهى از دور چيزى را به افراد القا و وسوسه مى‌كند و گاهى از نزديك همدم آنان‌مى‌شود. مؤمنان از وسوسه‌ها و القائات شيطان مى‌گريزند، امّا آنگونه كه در آيه‌ى 36 سوره‌ى زخرف مى‌خوانيم: «مَنْ يَعْشُ عَنْ ذِكْرِ الرَّحْمنِ نُقَيِّضْ لَهُ شَيْطاناً فَهُوَ لَهُ قَرِينٌ» هركه از ياد خدا رخ برتافت، شيطانى براى او برمى‌انگيزيم تا يار و همنشين دائمى او باشد.
پیام ها
1- هم بخل وترك انفاق بد است، هم انفاق ريايى. در آيه‌ى پيشين از بخل نكوهش شد و در اينجا از بخشش‌هاى رياكارانه. يَبْخَلُونَ، يُنْفِقُونَ ... رِئاءَ النَّاسِ
2- عامل ريا، عدم ايمان واقعى به خدا و قيامت است. «رِئاءَ النَّاسِ وَ لا يُؤْمِنُونَ بِاللَّهِ وَ لا بِالْيَوْمِ الْآخِرِ»
3- هدف از انفاق، تنها سير كردن گرسنگان نيست، چون اين هدف با رياكارى هم تأمين مى‌شود. بلكه هدف، رشد معنوى انفاق كننده نيز مى‌باشد. «يُنْفِقُونَ أَمْوالَهُمْ رِئاءَ النَّاسِ»
4- خداوند رياكاران را دوست ندارد. لا يُحِبُّ مَنْ كانَ مُخْتالًا فَخُوراً ... وَ الَّذِينَ يُنْفِقُونَ أَمْوالَهُمْ رِئاءَ النَّاسِ
5- دل كه از خدا تهى شد، جايگاه هميشگى شيطان مى‌شود. لا يُؤْمِنُونَ بِاللَّهِ ... يَكُنِ الشَّيْطانُ لَهُ قَرِيناً
تفسیر اثنی عشری (حسینی شاه عبدالعظیمی)
وَ الَّذِينَ يُنْفِقُونَ أَمْوالَهُمْ رِئاءَ النَّاسِ وَ لا يُؤْمِنُونَ بِاللَّهِ وَ لا بِالْيَوْمِ الْآخِرِ وَ مَنْ يَكُنِ الشَّيْطانُ لَهُ قَرِيناً فَساءَ قَرِيناً (38)
«1» منهج الصادقين، جلد 3، صفحه 25.
تفسير اثنا عشرى، ج2، ص: 438
وَ الَّذِينَ يُنْفِقُونَ أَمْوالَهُمْ رِئاءَ النَّاسِ: و همچنين خدا دوست ندارد به اعطاى مثوبت آنانكه خرج كنند اموال خود را براى ديدن مردمان و ملاحظه ناموس و اظهار جرئت و احسان خود، تا مردمان تحسين ايشان كنند. يا آماده ساخته‌ايم عذاب مهين را براى كفار و خراجين اموال به قصد ريا و شهرت.
مشاركت اهل بخل و انفاق بر سبيل ريا در ذم وعيد، براى آنست كه بخل و سرف، يعنى انفاق بر غير حق كه طرفين افراط و تفريطند، يكسانند در قبح استجلاب و ذم. وَ لا يُؤْمِنُونَ بِاللَّهِ: و ايمان نمى‌آورند به خدا و وحدانيت الهى، وَ لا بِالْيَوْمِ الْآخِرِ: و مقر نيستند به روز قيامت تا به سبب آن در انفاق، قصد قربت و رضاى سبحانى و ثواب اخروى را نمايند؛ اين جماعت مصاحب شيطانند. وَ مَنْ يَكُنِ الشَّيْطانُ لَهُ قَرِيناً: و هر كه مى‌باشد شيطان و اعوان او از جن و انس مر او را همنشين و مصاحب، فَساءَ قَرِيناً: پس بد همنشين است شيطان، زيرا ابليس داعى انسان است به كفر و معصيت، كه مؤدى به آتش و عذاب حجيم است. يا متصفين به صفات مذكوره، مصاحب شيطانند. و اين تنبيه است بر آنكه چون شيطان قرين آنها باشد، حامل ايشان است به انفاق به ريا و كفر و مزين اين دو امر قبيح در نظر آنها، كقوله: إِنَّ الْمُبَذِّرِينَ كانُوا إِخْوانَ الشَّياطِينِ: و ابالسه انسيه نيز داخلند. و يمكن توعيد است به قرين بودن شيطان در جهنم و استغاثه آنها از جوار او كه: يا ليت بينى و بينك بعد المشرقين فبئس القرين. بنا به قولى مراد اين جماعت، مشركان مكه‌اند كه به دشمنى پيغمبر صلّى اللّه عليه و آله و سلّم جمع لشگر و خرج مال مى‌نمودند. يا منافقان كه انفاق آنها مبتنى به ريا و سمعه بود. يا يهود كه به جهت اغراض، به قوم انفاق مى‌نمودند.
تبصره: چون آيات قرآنى عبرت به عموم لفظ است نه خصوص سبب، لذا اين آيه شريفه عموميت دارد تا قيامت نسبت به كسانى كه مقدم شوند بر انهدام و تخريب و تغيير شريعت نبويه احمديه صلّى اللّه عليه و آله و سلّم «جانا مالا
تفسير اثنا عشرى، ج2، ص: 439
قدما قلما» و مهيا است براى آنها عذاب مهين و مصاحبت شيطان لعين.
تفسیر روان جاوید (ثقفى تهرانى)
وَ الَّذِينَ يُنْفِقُونَ أَمْوالَهُمْ رِئاءَ النَّاسِ وَ لا يُؤْمِنُونَ بِاللَّهِ وَ لا بِالْيَوْمِ الْآخِرِ وَ مَنْ يَكُنِ الشَّيْطانُ لَهُ قَرِيناً فَساءَ قَرِيناً (38)
ترجمه
و آنانكه انفاق ميكنند مالهاى خودشان را براى نمايش بمردم و ايمان نميآورند بخداوند بروز بازپسين و كسيكه باشد شيطان او را همنشين پس بد همنشينى است.
تفسير
نكته عطف در آيه قبل اشاره شد و انفاق ريائى اگر چه فيض ره فرموده
جلد 2 صفحه 56
مشارك با بخل و در حكم عدم انفاق است ولى بنظر حقير بدتر است زيرا ريا حرام و شرك خفى است و در اينجا چون بغرض مفاخرت است مكمّل اين خلق مذموم و مؤكد اين عمل مشئوم است لذا مرائى در آيه شريفه متصف بعدم ايمان بخدا و روز جزا شده است چون اگر معتقد بخدا و روز جزا باشد ميداند وعده خداوند تخلف ندارد و نعم اخروى را بمفاخره موهوم دنيوى نميفروشد و از اينجا معلوم ميشود كه قرين و انيس و مصاحب او شيطان است كه اين قبيل آثار موهومه را در نظر او جلوه داده مال دنيا و نعيم عقبى را از او گرفته و عذاب آخرت را براى او آماده نموده چه رفيقى است بدتر از آنكه دنيا و آخرت شخص را بباد دهد.
اطیب البیان (سید عبدالحسین طیب)
وَ الَّذِينَ يُنفِقُون‌َ أَموالَهُم رِئاءَ النّاس‌ِ وَ لا يُؤمِنُون‌َ بِاللّه‌ِ وَ لا بِاليَوم‌ِ الآخِرِ وَ مَن يَكُنِ الشَّيطان‌ُ لَهُ قَرِيناً فَساءَ قَرِيناً (38)
و كساني که انفاق ميكنند اموال خود را لكن از روي رياء و سمعه و نمايش و خود نمايي و ايمان بخدا و روز قيامت ندارند و متابعت شيطان ميكنند و شيطان قريب و صاحب و مصاحب آنها ميباشد و حال آنكه بد قريني است زيرا آنها را بجهنم ميبرد و در آتش بآنها لعن و طرد ميكند و اذيت ميرساند.
شخص مرائي هم مشرك است که عمل خود را براي خوش آمد مردم ميكند و لذا گفتند رياء شرك خفي است، و هم منافق است که ظاهرش براي خدا و باطن براي خلق، و هم كافر است زيرا اعتقاد بثواب و اجر آخرتي ندارد، و هم فاسق است زيرا رياء از گناهان كبيره است و عمل او هم باطل است و لو در خلال او رياء بيايد و در قيامت هم او را باين چهار وصف خطاب ميكنند ( يا مشرك، يا كافر، يا منافق، يا فاسق) برو اجر خود را از آنهايي که براي آنها كرده‌اي بگير.
و البته هر شرك و كفر و نفاق و فسق باغواء شيطان است و متابعت او است و در اخبار است که فرداي قيامت اهل عذاب را يك طرف آنها يك شيطان و يك طرف سنگ كبريت و با آنها بجهنم واصل ميكنند. پس شيطان قرين مرائيست هم در دنيا
جلد 5 - صفحه 81
که او را اغواء كند و هم در آخرت که او را اذيت كند و بد قريني است و بهمين بيان شرح آيه معلوم شد.
برگزیده تفسیر نمونه
سایرتفاسیر این آیه را می توانید در سایت قرآن مشاهده کنید:
تفسیر های فارسی
ترجمه تفسیر المیزان
تفسیر خسروی
تفسیر عاملی
تفسیر جامع
تفسیر های عربی
تفسیر المیزان
تفسیر مجمع البیان
تفسیر نور الثقلین
تفسیر الصافی
تفسیر الکاشف
پانویس
منابع
- تفسیر نور، محسن قرائتی، تهران:مركز فرهنگى درسهايى از قرآن، 1383 ش، چاپ يازدهم
- اطیب البیان فی تفسیر القرآن، سید عبدالحسین طیب، تهران:انتشارات اسلام، 1378 ش، چاپ دوم
- تفسیر اثنی عشری، حسین حسینی شاه عبدالعظیمی، تهران:انتشارات ميقات، 1363 ش، چاپ اول
- تفسیر روان جاوید، محمد ثقفی تهرانی، تهران:انتشارات برهان، 1398 ق، چاپ سوم
- برگزیده تفسیر نمونه، ناصر مکارم شیرازی و جمعي از فضلا، تنظیم احمد علی بابایی، تهران: دارالکتب اسلامیه، ۱۳۸۶ش
- تفسیر راهنما، علی اکبر هاشمی رفسنجانی، قم:بوستان كتاب(انتشارات دفتر تبليغات اسلامي حوزه علميه قم)، 1386 ش، چاپ پنجم
- محمدباقر محقق، نمونه بینات در شأن نزول آیات از نظر شیخ طوسی و سایر مفسرین خاصه و عامه.
