مالکی

مذهب مالکی یکی از مذاهب چهارگانه فقهی اهل سنت است. مؤسس این مذهب، مالک بن اَنَس اصبحی از طبقه سوم فقیهان تابعی مدینه است. او حدود سالهای ۹۰ تا ۹۷ متولد شد، وبنابر قولى در سـال ۱۷۹ هـجـرى وفات کرد. ایشان بیشتر زندگانی خود را در مدینه سپری کرد, مالک ابن انس از عباسیان ناراضی بوده، چنانچه همین ناخشنودی او سبب گرایش امویان اندلس به او گشت.

علم آموزی مالک

در زمان مالک مکتب امام صادق (ع ) مملو از علما بود و افراد از گوشه وکنار جهان اسلام خود را بـه ایشان رسانده و بـراى ملاقات با ایشان ساعت شمارى مى کردند، و مالک نیز بـراى مدت زمانى به مدرسه ایشان پیوسته و حدیث دریافت کرد، ولذا امام صادق از اساتید مالک است. مالک پس از آن از اساتید دیگرى مانند: عامر بن عبداللّه بن زبیر بن العوام، زید بن اسلم، سعید مقبرى، ابو حازم، صفوان بن سلیم و دیگران استفاده نمود، همچنین مالک براى فراگیرى علم ملازم اشخاصی مانند ربیعه بن فروخ، ابن شهاب زهری، نافع مولی عبدالله بن عمر ابن هرمز، امام جعفر صادق(ع) و ابوالزناد، وهب بن هرمز، ربیعة الراى بـود.

آثارامام مالک

اثر مهم فقهی مالک کتاب «الموطَّا» است که به درخواست منصور به نگارش آن پرداخت. اثر دیگر او «رساله الی الرشید» است.

منابع فقهی

کتاب، سنت، فتاوی صحابه، اجماع، قیاس، استحسان، مصالح مرسله، استصحاب و عمل اهل مدینه جزو منابع استنباط دین در مذهب مالکی می باشد.

دیدگاههای امام مالک

او معتقد بود ظاهر قرآن بر سنت مقدم است، او طعن بر اصحاب رسول خدا(ص) را زشت شمرده و آن را جرم بزرگ می دانست، ایشان نظام «استخلاف» را صحیح می دانست، او همچنین به قدیم بودن قرآن اذعان داشت و جبری مسلک بود.

محل سکونت فعلی مالکی ها

مذهب مالکی امروزه در قسمت های شمالی آفریقا، الجزایر، تونس، در قسمت های کوهستانی مصر، سودان، کویت، قطر، بحرین جمعیت بیشتری دارد و در فلسطین و عربستان - هم به ویژه منطقه احساء - به صورت محدودتر ادامه حیات می دهد. مالکی ها در عقاید کلامی پیرو اشعریه هستند.

اصحاب حدیث

اصحاب حدیث اهل حجاز بوده و پیروان مالک بن انس، محمد بن ادریس شافعی، سفیان ثوری، احمد بن حنبل و داوود بن علی اصفهانی اند. اصحاب حدیث اهتمام خود را در به دست آوردن احادیث و نقل آنها و بنای احکام بر نصوص دینی گذارده اند. اصحاب حدیث تا زمانی که خبر و یا اثری وجود دارد، هیچ نوع قیاسی را به کار نمی برند.

منابع

1- ره توشه حج، جمعي از نويسندگان، نشر مشعر

Mazaheb Eslam - 2- سايت

3- فقه تطبيقي مذاهب پنج گانه جعفري، حنفي، شافعي، مالکي، حنبلي، محمد جواد مغنيه

4- چهار امام اهل سنت و جماعت، محمد رئوف توکلي

منبع

مالکي، سایت رحماء (بخش دانشنامه مذاهب و فرق)، بازیابی:هشتم مرداد 1394