مطیع(خلیفه عباسی)

از دانشنامه‌ی اسلامی
پرش به ناوبری پرش به جستجو
خلفای بنی عباس
سفاح (132-136) • منصور (136-158) • مهدى (158-169) • هادى (169-170) • هارون الرشید (170-193) • امین (193-198) • مأمون (198-218) • معتصم (218-227) • واثق (227-232) • متوکل (232-247) • منتصر (247-248) • مستعین (248-251) • معتز (251-255) • مهتدى (255-256) • معتمد (256-279) • معتضد (279-289) • مكتفى (289-295) • مقتدر (295-320) • قاهر (320-322) • راضی (322-329) • متقی (329-333) • مستكفى (333-334) • مطیع (334-363) • طایع (363-381) • قادر (381-422) • قائم (422-467) • مقتدی (467-487) • مستظهر (487-512) • مسترشد (512-529) • راشد (529-530) • مقتفى (530-555) • مستنجد (555-566) • مستضىء (566-575) • ناصر (575-622) • ظاهر (622-623) • مستنصر (623-640) • مستعصم (640-656)

فضل بن جعفر، مکنی به ابوالقاسم و ملقب به مطیع لله، بیست و سومین خلیفه عباسی است که در سال 301 هجری قمری متولد شد و پس از خلع مستکفی بالله در سال 334 هـ.ق به خلافت رسید.

در ایام خلافت مطیع لله، سستی و مشکلات، امور مملکت را فراگرفت، چرا که او اصلاً به وظیفه اصلی خویش نمی پرداخت و سرگرم کارهای دیگر بود؛ تا جایی که کلیه امور خلافت توسط دیلمیان انجام می پذیرفت.

او در اواخر دوران خلافتش بیمار گردید، پس از مدتی کناره گیری کرد و پسرش الطائع بالله را جانشین خود ساخت. خود نیز دو ماه پس از آن درگذشت.

مدت خلافت مطیع لله، 30 سال بود. نابسامانی های گوناگون دستگاه حکومت، خلع خلفا و وزیران، وضع خودسرانه ترکان و مشاجرات میان فرقه‌ها و مذاهب کلامی، همگی راه را برای ظهور تغییرات سیاسی هموار می‌کرد. احمد، امیر آل بویه که در 334ق بغداد را تصرف کرد پس از برکناری مستکفی، فضل بن مقتدر ملقب به المطیع لله را در همان سال به خلافت نشاند و حکومت را در دست گرفت.

به هنگام خلافت مطیع، وزارت با عبدالرحمن سامری و امیرالامرایی بغداد با احمد آل بویه ملقب به معزالدوله بود.

رویدادهای مهم زمان مطیع

  • حجرالاسود از فاطمیان بازپس گرفته شد و به بیت الله الحرام بازگردانده شد.
  • یورش ناصرالدوله حمدانی و ترکان به بغداد.

منابع

  • دانشنامه رشد