مطیع (خلیفه عباسی)

ابوالقاسم فضل بن جعفر، ملقب به «المطیع لله»، بیست و سومین خلیفه عباسی است که در سال ۳۰۱ هجری قمری متولد شد و پس از خلع مُستكفى در سال ۳۳۴ هـ.ق به خلافت رسید. مدت خلافت المطیع لله، ۳۰ سال بود.

دوره خلافت

نابسامانی های گوناگون دستگاه حکومت، خلع خلفا و وزیران، وضع خودسرانه ترکان و مشاجرات میان فرقه‌ها و مذاهب کلامی، همگی راه را برای ظهور تغییرات سیاسی هموار می‌کرد. احمد، امیر آل بویه که در ۳۳۴ قمری بغداد را تصرف کرد، پس از برکناری المُستكفى بالله، فضل بن مقتدر ملقب به المطیع لله را در همان سال به خلافت نشاند و حکومت را در دست گرفت.

به هنگام خلافت مطیع، وزارت با عبدالرحمن سامری و امیرالامرایی بغداد با احمد آل بویه ملقب به معزالدوله بود.

در ایام خلافت مطیع لله، سستی و مشکلات، امور مملکت را فراگرفت، چرا که او اصلاً به وظیفه اصلی خویش نمی پرداخت و سرگرم کارهای دیگر بود؛ تا جایی که کلیه امور خلافت توسط دیلمیان انجام می پذیرفت. او در اواخر دوران خلافتش بیمار گردید، پس از مدتی کناره گیری کرد و پسرش الطائع بالله را جانشین خود ساخت. خود نیز دو ماه پس از آن درگذشت.

از جمله رویدادهای مهم زمان مطیع عباسی عبارتند از:

• بازپس گرفته شدن حجرالاسود از فاطمیان و بازگشت آن به بیت الله الحرام.
• یورش ناصرالدوله حمدانی و ترکان به بغداد.

منابع

• دانشنامه رشد