منابع علوم حدیث شیعه

از دانشنامه‌ی اسلامی
پرش به ناوبری پرش به جستجو
زین‌الدین بن علی عاملی، شهید ثانی (965 ق)
رساله مختصر و مشهوری است در علم درایه
این رساله تاكنون چند بار به چاپ رسیده از جمله با تصحیح استاد سید محمدرضا حسینی جلالی در قم به سال 1421 ق در 88 صفحه به چاپ رسیده است.
چند با ر به چاپ رسیده، چاپ اخیر : كتابخانه آیه‌الله العظمی مرعشی ، سال 1391 ش( چاپ 3)
عز الدین حسین بن عبد الصمد حارثى (پدرشیخ بهایى و شاگرد شهید ثانی) (م948ق)
مجمع الذخائر الاسلامیة ، قم ، 1401 ه ق
شیخ بهایی محمد بن حسین بن عبدالصمد (م1003ق)
بر این کتاب شرح های متعددی نگاشته شده است که از مهمترین آنها، نهایة الدرایه از سید حسن صدر (م.1354) می باشد.
میرداماد (م1041ق)
محمد جعفر شریعتمدار استرآبادی (م1263ق)
ملاّ علی خلیلی تهرانی (م1296ق)
میرزا محمد تنكابنی (م1302ق)
ملاّ علی كَنی (م1306ق)
علی بن محمد جعفر شریعتمدار (م1315ق)
میرزا ابوطالب زنجانی تهرانی (م1329ق)
ملاّ حبیب اللّه شریف كاشانی (1262ـ1340ق)
عبداللّه مامقانی (1290ـ1351ق)

سید حسن صدر (1272ـ1354ق)

محمد مهدی عماد تهرانی (م1348ق)
شیخ على اكبر مروج الاسلام كرمانى
این کتاب درایه و اصول ‌كلیه رجال را به زبان فارسی دارد.
ترجمه «الموضوعات فی الآثار و الاخبار» هاشم معروف حسنی است كه توسط بنیاد پژوهشهای آستان قدس رضوی در 389 ص منتشر شده است.
جعفر سبحانی (معاصر)
كتابی است در علم درایه كه از سوی شورای مدیریت حوزه علمیه قم به عنوان رساله درسی طلاب در این علم تعیین شده است.
عبدالهادی فضلی (معاصر)
كتابی است در علم حدیث كه پیرامون اصول علم حدیث و تاریخ و مصطلحات آن و نیز مصادر و عناصر و اقسام حدیث و كیفیت تحمل و طرق نقل حدیث بحث می‌نماید.
چاپ: قم، موسسه امّ‌القری، 1416 ق، 244 ص.
علی نمازی شاهرودی (معاصر)
چاپ: مشهد، مطبعه خراسان، 1397 ق، 228 ص.
محمدمهدی بن یحیی قزوینی حاج عماد فهرسی مشهور به عمادالواعظین (1355ق)
رساله فارسی مختصری است در علم درایه
چاپ: مشهد، چاپخانه نور، 1348 ق، 69 ص.
محمود افتخارزاده (معاصر)
ترجمه فارسی روانی است از درایه شهید ثانی كه در ضمن كتاب «روش شناخت سنت و تاریخ اسلام» آورده است.
سید علاءالدین موسوی
تعلیقه‌ای است بر «الوجیزه» شیخ بهایی در درایه كه به چاپ رسیده است.
علی‌اكبر غفاری (معاصر)
تلخیص كتاب «مقباس الهدایة» مامقانی است در درایه، كه توسط دانشگاه امام صادق تهران در 280 ص به سال 1369 ش منتشر شده است.
ملا علی كنی تهرانی (1306 ق)
این كتاب با تصحیح و تحقیق آقای محمدحسین مولوی، توسط مؤسسه دارالحدیث قم به سال 1379 ش، در 344 صفحه به چاپ رسیده است.
سید علی محمدبن محمدبن دلدار علی نقوی لكنهویی (1312 ق)
بیشتر مطالب شرح متوسط از شروح سه‌گانه‌ای است كه نقوی بر «الوجیزة» شیح بهایی نگاشته است. این شرح از «الرعایة» شهید ثانی اخذ شده و این كتاب به صورت تحقیقی در مجموعه «درایة الحدیث» به چاپ می‌رسد.
جعفر سبحانی
كتاب مفصلی است در بازشناسی احادیث سره از ناسره و ارائه ملاكهایی برای این كار. در یك مقدمه و دو بخش. مؤلف در این كتاب احادیث نبوی منقول از چهل صحابی نامور را ارزیابی می‌كند و دلائل ضعف یا قوت آنها را باز می‌نمایاند.
چاپ: قم، مؤسسه امام صادق(ع)، 1419 ق، 724 ص.
مهدی مهریزی (معاصر)
رساله مختصری است به فارسی درباره حدیث و علم درایه.
چاپ: قم، مركز جهانی علوم اسلامی، 150 ص.
سید مهدی مرعشی (معاصر)
ترجمه و شرح فارسی است بر رساله «الوجیزة» شیخ بهایی، كه همراه با متن عربی در 70 صفحه رقعی به سال 1407 ق در قم به چاپ رسیده است.
محمدباقر نجف‌زاده بارفروش (معاصر)
كتابی است بفارسی در علم حدیث و تعریف شعب مختلف دانش‌های حدیثی و بیان اقسام حدیث و تعریف مصطلحات حدیثی و...
چاپ: تهران، مؤسسه انتشارات جهاد دانشگاهی، 1373 ش، 372 ص.
هاشم معروف حسنی (معاصر)
رساله مفصلی است در علم درایه و رجال، شامل مقدمه و پنج فصل، كه درباره تدوین حدیث و مقایسه بین صحیح بخاری و كافی كلینی بحث می‌نماید.
چاپ: بیروت، دارالتعارف للمطبوعات، 358 ص.
محمد بحرانی (معاصر)
شامل روش پژوهش در متون حدیث، برخی منابع حدیثی و چكیده‌ای از 145 پایان نامه حدیثی.
چاپ: تهران، فرهنگ گستر، 235 ص.
كاظم مدیر شانه‌چی (معاصر)
در این اثر ابتدا مبادی علم حدیث و معانی اخبار و سنت، طبقات صحابه، اصطلاحات حدیث اعم از متواتر، آحاد و سلسله راویان و شرایط آنها، حجیت اخبار و در پایان كتب اربعه شیعه و صحاح سته اهل سنت بررسی شده است.
چاپ: مشهد، 1977 میلادی، 161 ص.
قم، مركز نشر اسلامی، 1364 ش، 192 ص.
سید موسی شبیری زنجانی (معاصر)
جزوه‌ای درسی است از مباحث حضرت آیة‌الله شبیری زنجانی كه توسط دارالتبلیغ قم در سال 1389 ق در 80 + 23 ص به چاپ رسیده است.
سید کاظم طباطبائی (1377 - )
مجید معارف، كتاب مبسوطی است درباره حدیث و تاریخ آن در 458 صفحه توسط انتشارات كویر در تهران به سال 1377 ش چاپ شده است.
چاپ شده در تهران توسط مؤسسه فرهنگی و هنری ضریح، چاپ دوم در 1376 ش، 562 صفحه وزیری.


گفتنی است بجز اینها آثار دیگری در درایه الحدیث از عالمان شیعی در فهرستْ نامه ها یاد شده اند كه به طبع نرسیده اند.