سنجش مقاله انجام نشده است

اعراب القرآن (نحاس) (کتاب): تفاوت بین نسخه‌ها

از دانشنامه‌ی اسلامی
پرش به ناوبری پرش به جستجو
جز (Aghajani صفحهٔ اعراب القرآن نحاس را به اعراب القرآن نحاس (کتاب) منتقل کرد)
سطر ۱: سطر ۱:
اعراب القران نحاس کتابی  ارزشمند در زمینه نحو قرآن است. تمامى قرآن را در بر دارد و به مباحث اعراب كامل قرآن، قرائتهايى كه نياز به تبيين اعرابى دارد، اختلاف نحويين و معانى مختلف وجوه نحوى و شرح آنها، پرداخته است{{خوب}}
+
{{خوب}}{{مشخصات کتاب
{{مشخصات کتاب
 
  
 
|عنوان=
 
|عنوان=
سطر ۷: سطر ۶:
 
[[پرونده:اعراب القرآن-النحاس.jpg|240px|وسط]]
 
[[پرونده:اعراب القرآن-النحاس.jpg|240px|وسط]]
  
|نویسنده=ابوجعفر احمد بن محمد النحاس
+
|نویسنده=ابن نحاس
  
|موضوع=اعراب قرآن
+
|موضوع=اعراب القرآن
  
 
|زبان=عربی
 
|زبان=عربی
  
|تعداد جلد=5
+
|تعداد جلد=۵
  
 
|عنوان افزوده1=
 
|عنوان افزوده1=
سطر ۲۶: سطر ۲۵:
  
 
}}
 
}}
==معرفی اجمالی کتاب==
+
'''«إعراب القرآن»''' اثر [[ابن نحاس]] (متوفاى ۳۳۸ ق)، کتابی ارزشمند در زمینه [[نحو]] و [[اعراب قرآن]] به زبان عربى است. این کتاب علاوه بر اعراب کامل [[قرآن کریم]]، به قرائتهایى که نیاز به تبیین اعرابى دارد، اختلاف نحویین و معانى مختلف وجوه نحوى و لغوی، پرداخته است.
 +
==معرفی کتاب==
  
اعراب القرآن به زبان عربى مى‌باشد و اولين كتابى است كه در زمينه نحو قرآن با اين عمق و سطح علمى بدست ما رسيده است. تمامى قرآن را در بر دارد و به مباحث اعراب كامل قرآن، قرائتهايى كه نياز به تبيين اعرابى دارد، اختلاف نحويين و معانى مختلف وجوه نحوى و شرح آنها، پرداخته است. به لغات و ديدگاه‌هاى مختلف آن نيز اشاراتى دارد. وى اقوال بسيارى از علماى لغت را كه از اساتيد خود يا كتب آنها ديده بود، نقل مى‌نمايد.
+
[[ابن نحاس|احمد بن محمد بن نحاس]] از جمله عالمانی است که در کتاب های [[تفسیر]] و [[نحو]]، به نظرهایش بسیار تکیه شده است. «اعراب القرآن» نحاس اولین کتابى است که در زمینه نحو [[قرآن کریم]] با این عمق و سطح علمى بدست ما رسیده است.  
موقف و موضع او تماما موقف مكتب اهل بصره است، آنان عبارتند از: ابو عمرو بن العلاء، يونس، قطرب، اخفش، ابو عبيده ابن الاعرابى، مازنى، ابو حاتم سجستانى، زجاج، خليل بن احمد و سيبويه. از ميان كوفيون به اقوال اين افراد بيشتر مى‌پردازد: كسائى، ثعلب، فراء و ابن سكيت.
 
او در جاى جاى كتابش به رد آراى مكتب كوفه در اعراب قرآن پرداخته است. با اين حال در پاره‌اى از موارد نيز آراء مكتب بصره را نپذيرفته است.
 
  
شواهد مؤلف در اين كتاب 1- اشعار موثق( 602 شاهد)، از شعراى عصر جاهلى، اسلامى و اموى، 2- احاديث معتبر نبوى( 168 شاهد) 3- امثال و اقوال ديگر، مى‌باشد.
+
این کتاب اعراب تمامى قرآن را در بر دارد و به قرائتهایى که نیاز به تبیین اعرابى دارد، اختلاف نحویین و معانى مختلف وجوه نحوى و شرح آنها و به لغات و دیدگاه‌هاى مختلف آن نیز پرداخته است.  
ضوابطى نيز كه در زمينه قراءات رعايت نموده، عبارتند از:
 
  
1) موافقت قاريان با علم عربى،
+
نحاس، مطالب «اعراب القرآن» را با عنوان «شرح اعراب سورة...» آغاز مى‌کند، سپس قطع یا [[آیه]] مورد نظر را به ترتیب مصحف آورده، کلمات و جمله‌ها را یکى پس از دیگرى از جهت اعراب بررسى مى‌نماید و وجوه گوناگون آن را بیان مى‌دارد، و در جاى خود به قرائت کلمه نیز مى‌پردازد.
2) آنچه مورد توافق جماعت و عامه است.
 
3) موافقت قاريان با رسم الخط مصحف.
 
ابو جعفر در تأليف كتاب خود پيش از هر چيز از آثار سيبويه و كتاب العين( خليل بن احمد)، مسائل الكبر( اخفش سعيد بن سعده)، معانى القرآن( زجاج)، معانى القرآن، المصادر، المقصور و الممدود( فرّاء م 207 ق)، كتاب القراآت( ابو عبيده قاسم بن سلام م 224 ق)، الغريب المصنف( ابو عبيد)، كتاب القراآت( ابن سعدان نحوى، م 231 ق) بهره گرفته است. در كنار آن، از اساتيد خود نيز نقل مى‌نمايد مانند: بكر بن سهل دمياطى، نسائى، طحاوى، ابو الحسن احمد بن سعيد دمشقى، ابو القاسم عبد الله بن محمد بغوى و تفسير طبرى.
 
  
ابن نحاس،« معانى القرآن» را پيش از« اعراب القرآن» نوشته است، بنابر اين در موارد زيادى به آن احاله مى‌نمايد .
+
شواهد مؤلف در این کتاب عبارت است از: ۱. اشعار موثق (۶۰۲ شاهد) از شعراى عصر [[جاهلیت|جاهلى]] و اسلامى، ۲. [[احادیث]] معتبر نبوى (۱۶۸ شاهد) ۳. امثال و اقوال دیگر.
  
==بخش های کتاب==
+
== منابع کتاب ==
 
+
نحاس اقوال بسیارى از علماى لغت را که از اساتید خود یا کتب آنها دیده، نقل مى‌نماید.
نویسنده مطالب را  با عنوان« شرح اعراب سورة...» آغاز مى‌كند، سپس قطع يا آيه مورد نظر را به ترتيب مصحف آورده، كلمات و جمله‌ها را يكى پس از ديگرى از جهت اعراب بررسى مى‌نمايد و وجوه گوناگون آن را بيان مى‌دارد، و در جاى خود به قرائت كلمه نيز مى‌پردازد.
+
موقف و موضع او، تماما موقف مکتب اهل [[بصره]] از جمله: [[اخفش]]، ابن الاعرابى، ابوحاتم سجستانى، زجاج، [[خلیل بن احمد فراهیدی|خلیل بن احمد]] و [[سیبویه]] است. از میان کوفیون نیز به اقوال این افراد بیشتر مى‌پردازد: کسائى، ثعلب، فرّاء و [[ابن سکیت اهوازی|ابن سکیت]].
 
+
او در جاى جاى کتابش به رد آراى مکتب [[کوفه]] در اعراب قرآن پرداخته است. با این حال در پاره‌اى از موارد نیز آراء مکتب بصره را نپذیرفته است.  
==ترجمه، شرح، تعلیقات و... بر کتاب==
 
 
 
اين كتاب قبلا به كوشش زهير غازى زاهد تصحيح و مقدمه نويسى شده و از سوى« عالم الكتاب» در بيروت در سال 1408 ق 1988 م در چهار مجلد به طبع رسيده است.
 
نسخه حاضر با تصحيح، تعليق، پاورقى و مقدمه نويسى عبد المنعم خليل ابراهيم در 5 مجلد به قطع وزيرى از سوى منشورات محمد على بيضون، دار الكتب العلميه بيروت در چاپ اول به سال 1421 ق و 2001 م، عرضه شده است.
 
محقق، بعد از مقدمه‌اى در زندگينامه و تأليفات ابن نحاس، تاريخچه‌اى از مباحث اعراب القرآن و مشهورترين مؤلفين اين علم بيان داشته است.
 
مؤلف نيز در مقدمه‌اى كوتاه موارد بحث شده در كتاب را همراه با روش خود، متذكر شده است.
 
 
 
پاورقى‌ها توسط محقق انجام گرفته و شامل ذكر منابع اقوال، قرائتها، شواهد و رجال شناسى‌مى‌باشد. فهرست محتويات هر جلد در آخر آن قرار دارد. و فهرستى از مصطلحات به كار برده در كتاب ابتداى جلد اول مى‌باشد.
 
  
 +
ابوجعفر نحاس در تألیف کتاب خود پیش از هر چیز از آثار سیبویه و کتاب [[کتاب العین (کتاب)|العین]] (خلیل بن احمد)، مسائل الکبر (اخفش)، [[اعراب القرآن (زجاج) (کتاب)|اعراب القرآن]] (زجاج)، المقصور و الممدود (فرّاء، ۲۰۷ ق)، کتاب القرائات (ابوعبیده قاسم بن سلام، ۲۲۴ ق) و [[تفسیر طبری (کتاب)|تفسیر طبرى]] بهره گرفته است. ابن نحاس، کتاب «معانى القرآن» خود را پیش از «اعراب القرآن» نوشته است، بنابراین در موارد زیادى به آن نیز احاله مى‌نماید.
 
==منابع==
 
==منابع==
 
+
*[[نرم افزار جامع تفاسیر نور|نرم افزار جامع التفاسیر نور]بخش کتابشناسی، مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی.
*مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی، جامع التفاسیر نور 2 [لوح فشرده]: بخش کتابشناسی، معرفی "اعراب القرآن".
 
 
 
==متن کتاب  اعراب القرآن==
 
[http://lib.ahlolbait.com/parvan/resource/39141/اعراب-القرآن اعراب القرآن]
 
 
 
 
{{قرآن}}
 
{{قرآن}}
 
{{سنجش کیفی
 
{{سنجش کیفی
سطر ۷۴: سطر ۵۶:
 
|سیر منطقی=
 
|سیر منطقی=
 
}}
 
}}
 
 
[[رده:کتاب‌های علوم قرآنی]]
 
[[رده:کتاب‌های علوم قرآنی]]
 +
[[رده:منابع قرآنی]]

نسخهٔ ‏۱۹ دسامبر ۲۰۲۳، ساعت ۱۱:۴۶

اعراب القرآن-النحاس.jpg
نویسنده ابن نحاس
موضوع اعراب القرآن
زبان عربی
تعداد جلد ۵

اعراب القرآن

«إعراب القرآن» اثر ابن نحاس (متوفاى ۳۳۸ ق)، کتابی ارزشمند در زمینه نحو و اعراب قرآن به زبان عربى است. این کتاب علاوه بر اعراب کامل قرآن کریم، به قرائتهایى که نیاز به تبیین اعرابى دارد، اختلاف نحویین و معانى مختلف وجوه نحوى و لغوی، پرداخته است.

معرفی کتاب

احمد بن محمد بن نحاس از جمله عالمانی است که در کتاب های تفسیر و نحو، به نظرهایش بسیار تکیه شده است. «اعراب القرآن» نحاس اولین کتابى است که در زمینه نحو قرآن کریم با این عمق و سطح علمى بدست ما رسیده است.

این کتاب اعراب تمامى قرآن را در بر دارد و به قرائتهایى که نیاز به تبیین اعرابى دارد، اختلاف نحویین و معانى مختلف وجوه نحوى و شرح آنها و به لغات و دیدگاه‌هاى مختلف آن نیز پرداخته است.

نحاس، مطالب «اعراب القرآن» را با عنوان «شرح اعراب سورة...» آغاز مى‌کند، سپس قطع یا آیه مورد نظر را به ترتیب مصحف آورده، کلمات و جمله‌ها را یکى پس از دیگرى از جهت اعراب بررسى مى‌نماید و وجوه گوناگون آن را بیان مى‌دارد، و در جاى خود به قرائت کلمه نیز مى‌پردازد.

شواهد مؤلف در این کتاب عبارت است از: ۱. اشعار موثق (۶۰۲ شاهد) از شعراى عصر جاهلى و اسلامى، ۲. احادیث معتبر نبوى (۱۶۸ شاهد) ۳. امثال و اقوال دیگر.

منابع کتاب

نحاس اقوال بسیارى از علماى لغت را که از اساتید خود یا کتب آنها دیده، نقل مى‌نماید. موقف و موضع او، تماما موقف مکتب اهل بصره از جمله: اخفش، ابن الاعرابى، ابوحاتم سجستانى، زجاج، خلیل بن احمد و سیبویه است. از میان کوفیون نیز به اقوال این افراد بیشتر مى‌پردازد: کسائى، ثعلب، فرّاء و ابن سکیت. او در جاى جاى کتابش به رد آراى مکتب کوفه در اعراب قرآن پرداخته است. با این حال در پاره‌اى از موارد نیز آراء مکتب بصره را نپذیرفته است.

ابوجعفر نحاس در تألیف کتاب خود پیش از هر چیز از آثار سیبویه و کتاب العین (خلیل بن احمد)، مسائل الکبر (اخفش)، اعراب القرآن (زجاج)، المقصور و الممدود (فرّاء، ۲۰۷ ق)، کتاب القرائات (ابوعبیده قاسم بن سلام، ۲۲۴ ق) و تفسیر طبرى بهره گرفته است. ابن نحاس، کتاب «معانى القرآن» خود را پیش از «اعراب القرآن» نوشته است، بنابراین در موارد زیادى به آن نیز احاله مى‌نماید.

منابع

قرآن
متن و ترجمه قرآن
اوصاف قرآن (اسامی و صفات قرآن، اعجاز قرآن، عدم تحریف در قرآن)
اجزاء قرآن آیه، سوره، جزء، حزب، حروف مقطعه
ترجمه و تفسیر قرآن تاریخ تفسیر، روشهای تفسیری قرآن، سیاق آیات، اسرائیلیات، تاویل، فهرست تفاسیر شیعه، فهرست تفاسیر اهل سنت، ترجمه های قرآن
علوم قرآنی تاریخ قرآن: نزول قرآن، جمع قرآن، شان نزول، کاتبان وحی، قراء سبعه
دلالت الفاظ قرآن: عام و خاص، مجمل و مبین، مطلق و مقید، محکم و متشابه، مفهوم و منطوق، نص و ظاهر، ناسخ و منسوخ
تلاوت قرآن تجوید، آداب قرائت قرآن، تدبر در قرآن
رده ها: سوره های قرآن * آیات قرآن * واژگان قرآنی * شخصیت های قرآنی * قصه های قرآنی * علوم قرآنی * معارف قرآن