حدیث مفرد: تفاوت بین نسخه‌ها
پرش به ناوبری
پرش به جستجو
مهدی موسوی (بحث | مشارکتها) (ویرایش) |
|||
| سطر ۱: | سطر ۱: | ||
| − | + | یکی از اقسام [[خبر واحد]] به اعتبار [[سند حدیث|سند]] آن، «حدیث مفرد» است و آن [[حدیث|حدیثی]] است که راوی در نقل آن تنها باشد و یک راوی حدیث را نقل کند. | |
| − | + | «حدیث مفرد» بر دو قسم است: مطلق و نسبی. چنانچه انفراد در اصل سند (یعنی اولین راوی و سر سلسله ناقلین [[حدیث]]) واقع شود، آن را مفرد مطلق گویند و در غیر این صورت مفرد نسبی است.<ref>درایه شهید، ص ۱۷.</ref> | |
| − | + | مفرد مطلق حدیثی است که راوی آن به نقل حدیث، منفرد باشد، یعنی دیگر روات، این حدیث را ذکر نکرده باشند.<ref>و ان لم یرو به معناه ایضا حدیث آخر فهو فرد من الافراد. (اختصار علوم الحدیث، ص ۵۹)</ref> این گونه حدیث را «[[حدیث غریب|غریب]]» نیز می نامند و اگر دو تن آن را نقل نموده باشند، «[[حدیث عزیز|عزیز]]» گویند؛ و اما مفرد نسبی، حدیثی است که مثلا اهل شهری در نقل آن منفرد باشد.<ref>ابن حجر، مفرد نسبی را حدیثی می داند که در دو یا چند طبقه منحصرا یک تن نقل کند. (ر.ک: شرح نخبة الفکر، ص ۱۰) ولی در تدریب الراوی، ص ۱۵۶ آن را قسمتی از انحاء مفرد نسبی می شمارد.</ref><ref>مثال مفرد نسبی: ابونصر احمد بن سهل الفقیه عن حکم بن عتیبة عن حنش قال: کان علی یضحی بکبشین، بکبش عن النبی و بکبش عن نفسه) که از اول تا به آخر سند آن منحصراً از اهل کوفه اند و دیگران حدیث مزبور را نقل ننموده اند.</ref> | |
| − | + | مشهور علماء، حدیث مفرد را [[حدیث شاذ|شاذّ]] هم می نامند،<ref name=":۰">و مخالف المشهور شاذ (وجیزه). الشاذ ما رواه الثقة مخالفا لما رواه الجمهور. (درایه شهید، ص ۴۵)</ref> ولی [[شافعی]] و علمای [[حجاز]] و نیز جمعی از علمای [[شیعه]] در تعریف حدیث شاذ گفته اند: شاذ حدیثی است که در مقابل و معارض [[حدیث مشهور]] یا حدیثی که رواتش حافظتر است واقع شود.<ref name=":۱">قال الشافعی: الشاذ ما رواه المقبول مخالفا لروایة من هو اولی منه لا ان یروی ما لایروی غیره (قواعد التحدیث، ص ۱۳۱؛ مقدمه ابن صلاح، ص ۳۶)</ref> | |
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | مشهور علماء، حدیث مفرد را شاذ هم می نامند،<ref>و مخالف المشهور شاذ (وجیزه). الشاذ ما رواه الثقة مخالفا لما رواه الجمهور. (درایه شهید، | ||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| + | به هر حال محققان، مجرد انفراد راوی را (در صورتی که ثقه باشد) موجب ردّ [[حدیث]] ندانسته اند و حدیث مفرد به دلیل مفرد بودن [[حدیث ضعیف|ضعیف]] به حساب نمی‌آید. چون اِفراد در [[حدیث صحیح]]، [[حدیث موثق|موثق]] و [[حدیث حسن|حسن]] نیز جاری است، مگر این که ملحق به شاذّ شود و در این صورت به علت شاذّ بودن رد می‌شود. | ||
==پانویس== | ==پانویس== | ||
| − | <references/> | + | <references /> |
| − | |||
==منابع== | ==منابع== | ||
| − | + | * درایة الحدیث، کاظم مدیر شانه چی. | |
| − | + | * پایگاه مدیریت اطلاعات علوم اسلامی، برگرفته از مقاله «حدیث مفرد». | |
{{اصطلاحات حدیثی}} | {{اصطلاحات حدیثی}} | ||
[[رده:اصطلاحات حدیثی]] | [[رده:اصطلاحات حدیثی]] | ||
نسخهٔ کنونی تا ۴ دسامبر ۲۰۲۱، ساعت ۰۶:۲۵
یکی از اقسام خبر واحد به اعتبار سند آن، «حدیث مفرد» است و آن حدیثی است که راوی در نقل آن تنها باشد و یک راوی حدیث را نقل کند.
«حدیث مفرد» بر دو قسم است: مطلق و نسبی. چنانچه انفراد در اصل سند (یعنی اولین راوی و سر سلسله ناقلین حدیث) واقع شود، آن را مفرد مطلق گویند و در غیر این صورت مفرد نسبی است.[۱]
مفرد مطلق حدیثی است که راوی آن به نقل حدیث، منفرد باشد، یعنی دیگر روات، این حدیث را ذکر نکرده باشند.[۲] این گونه حدیث را «غریب» نیز می نامند و اگر دو تن آن را نقل نموده باشند، «عزیز» گویند؛ و اما مفرد نسبی، حدیثی است که مثلا اهل شهری در نقل آن منفرد باشد.[۳][۴]
مشهور علماء، حدیث مفرد را شاذّ هم می نامند،[۵] ولی شافعی و علمای حجاز و نیز جمعی از علمای شیعه در تعریف حدیث شاذ گفته اند: شاذ حدیثی است که در مقابل و معارض حدیث مشهور یا حدیثی که رواتش حافظتر است واقع شود.[۶]
به هر حال محققان، مجرد انفراد راوی را (در صورتی که ثقه باشد) موجب ردّ حدیث ندانسته اند و حدیث مفرد به دلیل مفرد بودن ضعیف به حساب نمی‌آید. چون اِفراد در حدیث صحیح، موثق و حسن نیز جاری است، مگر این که ملحق به شاذّ شود و در این صورت به علت شاذّ بودن رد می‌شود.
پانویس
- ↑ درایه شهید، ص ۱۷.
- ↑ و ان لم یرو به معناه ایضا حدیث آخر فهو فرد من الافراد. (اختصار علوم الحدیث، ص ۵۹)
- ↑ ابن حجر، مفرد نسبی را حدیثی می داند که در دو یا چند طبقه منحصرا یک تن نقل کند. (ر.ک: شرح نخبة الفکر، ص ۱۰) ولی در تدریب الراوی، ص ۱۵۶ آن را قسمتی از انحاء مفرد نسبی می شمارد.
- ↑ مثال مفرد نسبی: ابونصر احمد بن سهل الفقیه عن حکم بن عتیبة عن حنش قال: کان علی یضحی بکبشین، بکبش عن النبی و بکبش عن نفسه) که از اول تا به آخر سند آن منحصراً از اهل کوفه اند و دیگران حدیث مزبور را نقل ننموده اند.
- ↑ و مخالف المشهور شاذ (وجیزه). الشاذ ما رواه الثقة مخالفا لما رواه الجمهور. (درایه شهید، ص ۴۵)
- ↑ قال الشافعی: الشاذ ما رواه المقبول مخالفا لروایة من هو اولی منه لا ان یروی ما لایروی غیره (قواعد التحدیث، ص ۱۳۱؛ مقدمه ابن صلاح، ص ۳۶)
منابع
- درایة الحدیث، کاظم مدیر شانه چی.
- پایگاه مدیریت اطلاعات علوم اسلامی، برگرفته از مقاله «حدیث مفرد».
