حدیث سلسلة الذهب

امام رضا علیه‌السلام هنگام عزيمت به خراسان در مسير خود به نيشابور رسيد، جمعيت بسياری از آن حضرت استقبال كردند و از ایشان خواستند تا حديثی از آباء گرامیش كه صاحبان انديشه توحيدی بودند، نقل كند. پيامبر صلی الله عليه و آله و او از جبرئيل نقل كرد كه خداوند فرمود: «كَلِمَةُ لا اِلهَ اِلاَّ اللّهُ حِصْني فَمَنْ دَخَلَ حِصْني اَمِنَ مِنْ عَذابي»؛ كلمه توحيد، حصار محكم من است. هر كس داخل آن گرديد، از عذاب من ايمن خواهد شد. امام بعد از اندكی تأمل به آن ها فرمود: که از شروط آن، پذیرش امامت من است. اين حديث به جهت سند آن که از ائمه اطهار علیهم‌السلام تا پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله است به «سلسلة الذهب» معروف شده است.

متن حدیث

این حدیث شریف، در کتابهاى حدیثى شیعه و اهل سنت با سندها و مضمون هاى گوناگونى نقل شده است. از جمله متنهای این حدیث، که شیخ صدوق در سه کتاب توحید و معانى الاخبار و عیون آورده است، این است:

«اسحاق بن راهویه مى گوید: چون حضرت رضا(ع) به نیشابور رسید و قصد خروج از آن (به سوى مأمون) را نمود، محدثان اطراف او گرد آمدند و عرضه داشتند: «اى پسر رسول خدا، آیا از میان ما کوچ مى کنى و حدیثى که از آن سود ببریم برایمان بیان نمى کنى؟». امام(ع) درحالى که در کجاوه نشسته بود، سرش را بیرون آورد و فرمود: «شنیدم پدرم موسى بن جعفر مى فرمود شنیدم پدرم جعفربن محمد مى فرمود شنیدم پدرم محمدبن على مى فرمود شنیدم پدرم على بن الحسین مى فرمود شنیدم پدرم حسین بن على مى فرمود شنیدم پدرم امیرالمؤمنین على بن ابى طالب مى فرمود شنیدم رسول خدا(ص) مى فرمود شنیدم جبرئیل مى گفت شنیدم خداوند جل جلاله مى فرمود: «لااله الاالله حصنى فمن دخل حصنى امن من عذابى»؛ «لااله الاالله، دژ محکم من است؛ پس هرکس که داخل دژ من گردد، از عذاب من درامان است».راوى مى گوید چون قافله حرکت کرد حضرت فریاد زد: «بشروطها وانا من شروطها»؛ «با شرایط آن، و من از شرایط آن هستم»

بسیارى از محدثان بزرگ اهل سنت نیز این حدیث را با سندها و متنهاى گوناگونى نقل کرده اند. با این تفاوت که بخش پایانی حدیث که امام فرمودند «بشرطها و انا من شروطها» در هیچیک از منابع اهل سنت بیان نشده است.

منابع

• ابن بابويه، محمد بن على، التوحيد (للصدوق)، 1جلد، جامعه مدرسين - ايران ؛ قم، چاپ: اول، 1398ق.
• محمدمحسن طبسی، سلسله الذهب به روایت اهل سنت، فرهنگ کوثر 1385 شماره 67