آیه 73 سوره توبه: تفاوت بین نسخه‌ها
(←معانی کلمات آیه) |
مهدی موسوی (بحث | مشارکتها) (←معانی کلمات آیه) |
||
| سطر ۴۱: | سطر ۴۱: | ||
</tabber> | </tabber> | ||
==معانی کلمات آیه== | ==معانی کلمات آیه== | ||
| − | جاهد: جهاد: تلاش و جنگ . | + | جاهد: جهاد: تلاش و جنگ. |
جنگ را از آن جهاد گويند كه تلاش توأم با رنج است. | جنگ را از آن جهاد گويند كه تلاش توأم با رنج است. | ||
اغلظ: غليظ: سخت. «اغلظ»: سخت بگير. | اغلظ: غليظ: سخت. «اغلظ»: سخت بگير. | ||
| − | مصير: صير: رجوع، انتقال و تحول. | + | مصير: صير: رجوع، انتقال و تحول. مصير: بازگشت و محل بازگشت. مصدر ميمى و اسم مكان به كار مى رود.<ref>تفسیر احسن الحدیث، سید علی اکبر قرشی</ref> |
==نزول== | ==نزول== | ||
| − | [[پیامبر اسلام]] در مراحل اولیه فقط با کفار با شمشیر به جهاد و جنگ مى پرداخت و با منافقین با شمشیر جهاد و مبارزه نمى نمود. این آیه بدان جهت نازل گردید که [[رسول خدا]] صلی الله علیه و آله از آن به بعد علاوه بر کفار با منافقین نیز با شمشیر جهاد و مبارزه کند و به جنگ پردازد | + | [[پیامبر اسلام]] در مراحل اولیه فقط با کفار با شمشیر به [[جهاد]] و جنگ مى پرداخت و با [[نفاق|منافقین]] با شمشیر جهاد و مبارزه نمى نمود. این آیه بدان جهت نازل گردید که [[رسول خدا]] صلی الله علیه و آله از آن به بعد علاوه بر کفار با منافقین نیز با شمشیر جهاد و مبارزه کند و به جنگ پردازد<ref> تفسیر على بن ابراهیم.</ref>.<ref>محمدباقر محقق، [[نمونه بينات در شأن نزول آيات]] از نظر [[شیخ طوسی]] و ساير مفسرين خاصه و عامه، ص422.</ref> |
| − | == تفسیر آیه == | + | ==تفسیر آیه== |
<tabber> | <tabber> | ||
تفسیر نور= | تفسیر نور= | ||
| سطر ۷۱: | سطر ۷۱: | ||
1- جهاد بايد مطابق فرمان و نظر رهبر مسلمانان باشد. «يا أَيُّهَا النَّبِيُّ جاهِدِ» | 1- جهاد بايد مطابق فرمان و نظر رهبر مسلمانان باشد. «يا أَيُّهَا النَّبِيُّ جاهِدِ» | ||
| − | |||
در نظام اسلامى، فرمانده كل قوّا، رهبر است. «يا أَيُّهَا النَّبِيُّ جاهِدِ» | در نظام اسلامى، فرمانده كل قوّا، رهبر است. «يا أَيُّهَا النَّبِيُّ جاهِدِ» | ||
| سطر ۸۵: | سطر ۸۴: | ||
8- منافق، بدعاقبت است. «بِئْسَ الْمَصِيرُ» | 8- منافق، بدعاقبت است. «بِئْسَ الْمَصِيرُ» | ||
| − | + | ---- | |
«1». تفسير المنار. | «1». تفسير المنار. | ||
| سطر ۱۹۴: | سطر ۱۹۳: | ||
==پانویس== | ==پانویس== | ||
| − | <div style="font-size:smaller"><references/></div> | + | <div style="font-size:smaller"><references /></div> |
==منابع== | ==منابع== | ||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| + | *[[تفسیر نور]]، [[محسن قرائتی]]، [[تهران]]:مركز فرهنگى درسهايى از قرآن، 1383 ش، چاپ يازدهم | ||
| + | *[[اطیب البیان فی تفسیر القرآن]]، [[سید عبدالحسین طیب]]، تهران:انتشارات اسلام، 1378 ش، چاپ دوم | ||
| + | *[[تفسیر اثنی عشری]]، [[حسین حسینی شاه عبدالعظیمی]]، تهران:انتشارات ميقات، 1363 ش، چاپ اول | ||
| + | *[[تفسیر روان جاوید]]، [[محمد ثقفی تهرانی]]، تهران:انتشارات برهان، 1398 ق، چاپ سوم | ||
| + | *[[برگزیده تفسیر نمونه]]، [[ناصر مکارم شیرازی]] و جمعي از فضلا، تنظیم احمد علی بابایی، تهران: دارالکتب اسلامیه، ۱۳۸۶ش | ||
| + | *[[تفسیر راهنما]]، [[علی اکبر هاشمی رفسنجانی]]، [[قم]]:بوستان كتاب(انتشارات دفتر تبليغات اسلامي حوزه علميه قم)، 1386 ش، چاپ پنجم | ||
| + | *محمدباقر محقق، [[نمونه بینات در شأن نزول آیات]] از نظر [[شیخ طوسی]] و سایر مفسرین خاصه و عامه. | ||
[[رده:آیات سوره توبه]] | [[رده:آیات سوره توبه]] | ||
[[رده:ترجمه و تفسیر آیات قرآن]] | [[رده:ترجمه و تفسیر آیات قرآن]] | ||
[[رده:آیات دارای شان نزول]] | [[رده:آیات دارای شان نزول]] | ||
نسخهٔ کنونی تا ۱۸ فوریهٔ ۲۰۱۹، ساعت ۰۷:۴۱
| <<72 | آیه 73 سوره توبه | 74>> | |||||||||||||
| |||||||||||||||
محتویات
ترجمه های فارسی
ای پیغمبر با کافران و منافقان جهاد و مبارزه کن و بر آنها بسیار سخت‌گیر، و مسکن و مأوای آنها دوزخ است که بسیار بد بازگشتگاه و منزلگاهی است.
ای پیامبر! با کافران و منافقان به جهاد برخیز و نسبت به آنان سخت گیری کن [و درشت خو باش]؛ و جایگاهشان دوزخ است؛ و دوزخ بد بازگشت گاهی است.
اى پيامبر، با كافران و منافقان جهاد كن و بر آنان سخت بگير، و جايگاهشان دوزخ است، و چه بد سرانجامى است.
اى پيامبر، با كافران و منافقان بجنگ و با آنان به شدت رفتار كن، جايگاهشان جهنم است كه بد سرانجامى است.
ای پیامبر! با کافران و منافقان جهاد کن، و بر آنها سخت بگیر! جایگاهشان جهنم است؛ و چه بد سرنوشتی دارند!
ترجمه های انگلیسی(English translations)
معانی کلمات آیه
جاهد: جهاد: تلاش و جنگ. جنگ را از آن جهاد گويند كه تلاش توأم با رنج است.
اغلظ: غليظ: سخت. «اغلظ»: سخت بگير.
مصير: صير: رجوع، انتقال و تحول. مصير: بازگشت و محل بازگشت. مصدر ميمى و اسم مكان به كار مى رود.[۱]
نزول
پیامبر اسلام در مراحل اولیه فقط با کفار با شمشیر به جهاد و جنگ مى پرداخت و با منافقین با شمشیر جهاد و مبارزه نمى نمود. این آیه بدان جهت نازل گردید که رسول خدا صلی الله علیه و آله از آن به بعد علاوه بر کفار با منافقین نیز با شمشیر جهاد و مبارزه کند و به جنگ پردازد[۲].[۳]
تفسیر آیه
تفسیر نور (محسن قرائتی)
يا أَيُّهَا النَّبِيُّ جاهِدِ الْكُفَّارَ وَ الْمُنافِقِينَ وَ اغْلُظْ عَلَيْهِمْ وَ مَأْواهُمْ جَهَنَّمُ وَ بِئْسَ الْمَصِيرُ «73»
اى پيامبر! با كافران و منافقان ستيز كن و بر آنان سخت‌گير وخشن باش كه جايگاهشان دوزخ است و بد سرنوشتى دارند.
نکته ها
تا منافقان دست به جنگ نزده و توطئه نكرده‌اند و مثل كافر حربى نشده‌اند، جهاد با آنان تنها با زبان است. «1»
پيامبر صلى الله عليه و آله پيش از اين آيه، با منافقان رفتارى كريمانه داشت، امّا پس از نزول اين آيه، برخورد حضرت شدّت يافت. «2»
پیام ها
1- جهاد بايد مطابق فرمان و نظر رهبر مسلمانان باشد. «يا أَيُّهَا النَّبِيُّ جاهِدِ» در نظام اسلامى، فرمانده كل قوّا، رهبر است. «يا أَيُّهَا النَّبِيُّ جاهِدِ»
3- اسلام، آيين جهاد و مبارزه با كفر و نفاق است. «جاهِدِ الْكُفَّارَ وَ الْمُنافِقِينَ»
4- هم با دشمنانِ آشكار خارجى مبارزه كنيم، «جاهِدِ الْكُفَّارَ»، هم با دشمنانِ پنهانِ داخلى. «وَ الْمُنافِقِينَ»
5- رهبر مسلمانان بايد در برابر استكبار قاطع باشد. «يا أَيُّهَا النَّبِيُّ جاهِدِ، وَ اغْلُظْ»
6- با آنكه پيامبر، سرچشمه‌ى رحمت است، ولى به خاطر كفر و نفاق دشمنان، مأمور به خشونت مى‌شود. «وَ اغْلُظْ عَلَيْهِمْ»
7- جهاد با كفّار و منافقان، جزاى دنيوى آنان است و كيفر اخروى‌شان جهنّم است. «وَ مَأْواهُمْ جَهَنَّمُ»
8- منافق، بدعاقبت است. «بِئْسَ الْمَصِيرُ»
«1». تفسير المنار.
«2». تفسير فى‌ظلال‌القرآن.
تفسير نور(10جلدى)، ج3، ص: 467
تفسیر اثنی عشری (حسینی شاه عبدالعظیمی)
يا أَيُّهَا النَّبِيُّ جاهِدِ الْكُفَّارَ وَ الْمُنافِقِينَ وَ اغْلُظْ عَلَيْهِمْ وَ مَأْواهُمْ جَهَنَّمُ وَ بِئْسَ الْمَصِيرُ (73)
بعد از آن امر به جهاد مى‌فرمايد:
يا أَيُّهَا النَّبِيُّ جاهِدِ الْكُفَّارَ وَ الْمُنافِقِينَ: اى پيغمبر محترم، جهاد نما با كافران به شمشير و با منافقان به الزام حجت و اقامه حدود بر ايشان، و يا به وعظ و تخويف. ابن عباس گفته كه: جهاد كن با منافقان به انواع ثلاثه به حسب امكان يعنى اول به شمشير، و اگر ميسر نشد به زبان، و بعد به قلب دشمن آنها باش. طبرسى (رحمه الله) در مجمع فرمايد: در قرائت اهل بيت روايت شده جاهد الكفّار بالمنافقين گفته‌اند به جهت اينكه پيغمبر صلّى اللّه عليه و آله مقاتله با منافقين ننمايد، بلكه تأليف قلوب آنها فرمايد، زيرا منافقين اظهار كفر نكنند و در علم الهى است تا مادامى كه اظهار كلمه ايمان نمايند قتل آنها مباح نباشد. وَ اغْلُظْ عَلَيْهِمْ: و ترش‌روى باش بر ايشان و كلام غليظ شديد و سخت بر آنها فرما بدون رقت و رأفت. وَ مَأْواهُمْ جَهَنَّمُ: و بازگشت و مسكن هر دو فرقه جهنم است. وَ بِئْسَ الْمَصِيرُ: و بد بازگشتى است جهنم و بد جايگاهى است.
تنبيه- صاحب كنز العرفان گويد: در آيه شريفه چند فايده است:
اول: جهاد با كفار، و آنها دو قسمند: يكى اهل كتاب و كسانى كه شبهه كتاب با آنها باشد مانند مجوس كه شبهه آن است كه اهل كتاب باشد جهاد با
ج5، ص 149
آنها واجب است يا اسلام آرند يا شرايط ذمه را قبول كنند و در صورت تخلف كشته شوند. و ديگر: كفار غير اهل كتاب، با آنها جهاد بايد كرد، يا اسلام يا كشته شوند.
دوم: امر است به جهاد با منافقان به اقامه حجت، و در اين داخل است جهاد با هر مبتدع كه معتقد خلاف حق باشد و از پيغمبر صلّى اللّه عليه و آله مروى است كه اذا ظهرت البدع فى امّتى فليظهر العالم علمه و من لم يفعل فعليه لعنة اللّه: هرگاه كه بدعتها در ميان امت من پيدا شود، بايد عالمان اظهار كنند علم خود را، و هر كه چنين نكند پس لعنت خدا بر او باد.
سيم: امر به غلظت شامل كفار و منافقان است، پس واجب است غلظت و اهانت بر كفار و منافقان و اصحاب بدعت و معتقدان خلاف، مگر موقع تقيه و خوف ضرر.
تفسیر روان جاوید (ثقفى تهرانى)
يا أَيُّهَا النَّبِيُّ جاهِدِ الْكُفَّارَ وَ الْمُنافِقِينَ وَ اغْلُظْ عَلَيْهِمْ وَ مَأْواهُمْ جَهَنَّمُ وَ بِئْسَ الْمَصِيرُ (73)
ترجمه
اى پيغمبر جهاد كن با كافران و منافقان و خشونت كن بر آنها و جايگاه آنها دوزخ است و بد جاى بازگشتى است.
تفسير
جهاد كوشش و ممارست بر امر مشكل است و گفته‌اند جهاد پيغمبر (ص) با كفّار بشمشير بود و با منافقان بالزام حجت و اقامه حدود بود و قمى ره از امام باقر (ع) نقل نموده كه جهاد كن با كفار و منافقان بالزام بر واجبات و در مجمع فرموده در قرائت اهل بيت عليهم السلام وارد شده جاهد الكفار بالمنافقين يعنى جهاد كن با كفار بتوسط منافقان براى آنكه پيغمبر (ص) با منافقان جنگ ننمود بلكه با آنها الفت ميفرمود چون آنها اظهار كفر نمى‌نمودند و علم خدا بكفر باطنى آنها مجوّز قتلشان با تظاهر بايمان نميشود و در سوره تحريم هم اين معنى را از امام صادق (ع) نقل نموده و قمى نيز اين قرائت را با اين بيان اينجا نقل نموده و در سوره تحريم از امام صادق (ع) در تفسير قول خداوند جاهد الكفار و المنافقين نقل نموده كه اين چنين نازل شد پس جهاد نمود پيغمبر (ص) با كفار و جهاد نمود على (ع) با منافقان پس على (ع) جهاد پيغمبر (ص) را نمود و بنظر حقير جهاد اگر چه در اصل لغت بمعنى كوشش است و شامل ميشود جهاد با شمشير و بيان و رفتار اولى وقتى ميگويند با اين دو فرقه جهاد كن ظاهر در آنست كه يك معنى نسبت بهر دو فرقه اراده شده و آن معنى مقاتله است و چون پيغمبر (ص) با منافقان جنگ نفرمود ائمه اطهار در روايات سابقه خواستند بفرمايند نميشود ظاهر آيه مراد باشد و شايد مقام اقتضاء نداشته كه پرده از چهره مطلوب برداشته شود تا در روايت اخيره كه اشاره بمطلب فرموده‌اند و آن اينست كه چون امير المؤمنين (ع) بمقتضاى آيه مباهله بمنزله نفس پيغمبر (ص) است خطاب در اين آيه نسبت بجهاد با منافقان متوجه بآنحضرت بوده لذا پيغمبر (ص) اقدام نفرمود و امير المؤمنين (ع)
جلد 2 صفحه 602
امر او را بانجام رسانيد و اين خود دليل ديگرى بر اتحاد واقعى آندو وجود شريف است با يكديگر كه در آيه مباهله بنظر حقير رسيد و اشاره نمودم و بنابر اين ظاهر آيه شريفه محفوظ و اشكالى وارد نيست و مثبت افضليّت امير المؤمنين (ع) است از تمام انبياء و اوصياء و ملائكه جز شخص خاتم النبيّين صلى اللّه عليه و آله اجمعين و اين استفاده هم از غنائم اين كتاب بشمار ميرود و مراد از غلظت خشونت در گفتار و رفتار است كه در موقعش با هر دو فرقه بايد بشود ..
اطیب البیان (سید عبدالحسین طیب)
يا أَيُّهَا النَّبِيُّ جاهِدِ الكُفّارَ وَ المُنافِقِين‌َ وَ اغلُظ عَلَيهِم وَ مَأواهُم جَهَنَّمُ وَ بِئس‌َ المَصِيرُ (73)
اي نبي اكرم جهاد و مجاهده كن با كفار و منافقين و سخت بگير با تندي و غلظت با آنها و جايگاه آنها جهنم است و بد بازگشتي است.
اشكال- گفتند پيغمبر صلّي اللّه عليه و آله و سلّم با منافقين جهاد بسيف نميكرد پس اينکه امر چيست، مفسرين بعضي گفتند مراد جهاد بزبان است وعظ و نصيحت و پند و اندرز بعضي گفتند اقامه حدود است بر آنها، بعضي گفتند بانواع ثلاث اولا باليد و ان لم يتمكن پس بلسان و ان لم يمكن فبالقلب، لكن تمام تفسير برأي است و ظاهر آيه بقرينه عطف بالكفار همان جهاد بسيف است غاية الامر بعد از ظهور نفاق آنها و كشف نفاق آنها و آيات در اينکه باب بسيار است لذا ميفرمايد يا أَيُّهَا النَّبِيُّ خطاب و لو بحضرت رسالت است لكن شامل جميع مؤمنين ميشود زيرا بتنهايي
جلد 8 - صفحه 270
جهاد نميكرد با اصحاب و مسلمين تشريف ميبرد.
جاهِدِ الكُفّارَ مگر كساني که معاهده كردند و اهل كتابي که بشرائط ذمه عمل كنند و كساني که در امان مسلمين باشند و يا پناه بآنها بياورند وَ المُنافِقِين‌َ که نفاق آنها ظاهر شود به اينكه خود آنها ظاهر كنند يا خداوند خبر دهد يا مسلمين كشف كنند وَ اغلُظ عَلَيهِم با كمال غلظت و شدت و شجاعت و شهامت بر آنها سخت‌گيري كن اينها ديگر قابل هدايت نيستند وَ مَأواهُم جَهَنَّمُ و عذاب سخت آن وَ بِئس‌َ المَصِيرُ بازگشت آنها که در قيامت زنده شوند بد جايگاهيست
برگزیده تفسیر نمونه
]
(آیه 73)- پیکار با کفار و منافقان: سر انجام در این آیه دستور به شدت عمل در برابر کفّار و منافقان داده، می‌گوید: «ای پیامبر! با کافران و منافقان جهاد کن» (یا أَیُّهَا النَّبِیُّ جاهِدِ الْکُفَّارَ وَ الْمُنافِقِینَ).
«و در برابر آنها روش سخت و خشنی در پیش گیر» (وَ اغْلُظْ عَلَیْهِمْ).
این مجازات آنها در دنیاست، و در آخرت «جایگاهشان دوزخ است که بدترین سرنوشت و جایگاه است» (وَ مَأْواهُمْ جَهَنَّمُ وَ بِئْسَ الْمَصِیرُ).
البته طرز جهاد در برابر «کفار» جهاد همه جانبه، و مخصوصا جهاد مسلحانه
ج2، ص230
است. و منظور از جهاد با منافقان انواع و اشکال دیگر مبارزه غیر از مبارزه مسلحانه است، مانند مذمت و توبیخ و تهدید و رسوا ساختن آنها، و شاید جمله «وَ اغْلُظْ عَلَیْهِمْ) اشاره به همین معنی باشد.
سایرتفاسیر این آیه را می توانید در سایت قرآن مشاهده کنید:
تفسیر های فارسی
ترجمه تفسیر المیزان
تفسیر خسروی
تفسیر عاملی
تفسیر جامع
تفسیر های عربی
تفسیر المیزان
تفسیر مجمع البیان
تفسیر نور الثقلین
تفسیر الصافی
تفسیر الکاشف
پانویس
- ↑ تفسیر احسن الحدیث، سید علی اکبر قرشی
- ↑ تفسیر على بن ابراهیم.
- ↑ محمدباقر محقق، نمونه بينات در شأن نزول آيات از نظر شیخ طوسی و ساير مفسرين خاصه و عامه، ص422.
منابع
- تفسیر نور، محسن قرائتی، تهران:مركز فرهنگى درسهايى از قرآن، 1383 ش، چاپ يازدهم
- اطیب البیان فی تفسیر القرآن، سید عبدالحسین طیب، تهران:انتشارات اسلام، 1378 ش، چاپ دوم
- تفسیر اثنی عشری، حسین حسینی شاه عبدالعظیمی، تهران:انتشارات ميقات، 1363 ش، چاپ اول
- تفسیر روان جاوید، محمد ثقفی تهرانی، تهران:انتشارات برهان، 1398 ق، چاپ سوم
- برگزیده تفسیر نمونه، ناصر مکارم شیرازی و جمعي از فضلا، تنظیم احمد علی بابایی، تهران: دارالکتب اسلامیه، ۱۳۸۶ش
- تفسیر راهنما، علی اکبر هاشمی رفسنجانی، قم:بوستان كتاب(انتشارات دفتر تبليغات اسلامي حوزه علميه قم)، 1386 ش، چاپ پنجم
- محمدباقر محقق، نمونه بینات در شأن نزول آیات از نظر شیخ طوسی و سایر مفسرین خاصه و عامه.
