انوار درخشان در تفسیر قرآن (کتاب)

تفسير انوار درخشان تالیف سيد محمدحسين‌ حسينى همدانى یک تفسیر كامل فارسى دوران معاصر است. این تفسیر با آمیزه ای از سبک فلسفی، عرفانی، اخلاقی و نقلی نگاشته شده و در 18 جلد به چاپ رسیده است.

نویسنده	محمد حسيني همداني
موضوع	تفسیر قرآن
زبان	فارسی
تعداد جلد	18
تحقيق: محمدباقر بهبودي
انوار درخشان

انگیزه تالیف

درباره انگيزه نگارش تفسير، مؤلف در آغاز كتاب چنين مى‌نويسد: «چنين گويد بنده ذليل سيد محمد حسينى نجفى عربزاده، مدت ها در فكر بودم كه صحايف چندى در تفسير و شرح آيات كريمه از قبسات واقفان بر اسرار آنها بنگارم و از كتاب عزيز تفأل و مسئلت خير نموده، كريمه: «و جعلها كلمة باقية فى عقبه» استهلال شد و از حكيم حميد نيز با ابتهال مسئلت نموده كه آن را از تفألات مقضيه فرمايد».

ویژگی های تفسیر

ويژگى مهم اين تفسير را بايد در بحث‌هاى معنوى و اخلاقى و انسان شناسى اين تفسير دانست.

نگارش اين تفسير با نثر و ادبيات فارسى در قالب فرهنگ عمومى حوزه‌هاى علميه شيعه و تركيب جمله‌هاى فارسى همراه با اصطلاحات عربى متداول است. گرچه اين نثر در تمام مجلدات تفسير يكسان نيست، اما در مجلدات نخست آن آميختگى كلمات با اصطلاحات فلسفى و عرفانى بيشتر و در مجلدات بعدى نثر آن اندكى آسان‌تر و خوش‌خوان‌تر مى‌گردد.

در مجموع، مخاطبان تفسير، افراد آگاه و آشنا با اصطلاحات علوم اسلامى و ادبيات عرب و اهل مطالعه در رشته تفسيراند، نه توده مردم.

یکی از نکات شایان ذکر در تفسیر انوار درخشان گرایش قابل توجه اجتهادی و نقد و تحلیل عقلی در ذکر احتمالات است. به همین دلیل مفسر در مواردی که ظاهراً با دلیل عقلی تعارضی وجود داشته باشد، حقیقت عقلی را مقدم می دارد و به ظاهر آیه اکتفا نمی کند.

محتوا

مفسر گرانقدر، در آغاز تفسير مقدمه‌اى در باب اهميت قرآن و جايگاه آن در ميان مسلمانان دارد و همچنين به مسأله لزوم آموزش قرآن به فرزندان و قرائت آن و بحث كيفيت نزول قرآن اشاره دارد و آنگاه وارد تفسير مى‌گردد.

مطالب تفسيرى كتاب بر دو قسم است، آنچه از ادبيات، لغت، روايات، وجوه و احتمالات تفسيرى و شرح و توضيح جملات گفته شده، بخش نقليات تفسير را تشكيل مى‌دهد و آنچه كه به تحليل و توصيف و نتيجه‌گيرى و برداشت هدايتى و اخلاقى از آيات برمى‌گردد، در مجموع ديدگاه مفسّر را تشكيل مى‌دهد و با تعبير: «مفسر مى‌گويد» بيان شده است.

وضعیت نشر

تعداد مجلدات تفسير 18 جلد و از تاريخ 1380 تا 1404 ق، نگارش و نشر يافته است، بنابراين زمان نگارش تفسير حدود 24 سال مى‌باشد. ناشر تفسير «انتشارات لطفى» در تهران و مصححان آن در آغاز، آقاى محمدباقر بهبودى است و از جلد چهارم به بعد حجت الاسلام آقاى مهدى انصارى، سبط مفسر و آقاى گنجى‌پور خوشنويس بوده‌اند.

منابع

• نرم افزار جامع التفاسیر، بخش کتابشناسی، معرفی انوار درخشان.
• علی اسعدی، انوار درخشان در تفسیر قرآن، سروش وحی، تیر 1385، شماره 24 در دسترس در سایت حوزه، بازیابی: 1 اسفند 1391.

متن کتاب انوار درخشان

انوار درخشان

***

تفسیر قرآن
درباره تفسیر قرآن:	تفسیر قرآن -تاریخ تفسیر - روشهای تفسیری قرآن
اصطلاحات:	اسباب نزول -اسرائیلیات -سیاق آیات
شاخه های تفسیر قرآن:	تفسیر روایی (تفاسیر روایی) • تفسیر اجتهادی (تفاسیر اجتهادی) • تفسیر فقهی ( تفاسیر فقهی) • تفسیر ادبی ( تفاسیر ادبی) • تفسیر تربیتی ( تفاسیر تربیتی) • تفسیر كلامی ( تفاسیر كلامی) • تفسیر فلسفی ( تفاسیر فلسفی ) • تفسیر عرفانی (تفاسیر عرفانی ) • تفسیر علمی (تفاسیر علمی)
روشهای تفسیری قرآن:	ازجهت منابع: عقلی ، روایی، قرآن به قرآن از جهت شکل: ترتیبی، موضوعی
تفاسیر به تفکیک مذهب مولف:	تفاسیر: همه تفاسیر (بدون تفکیک مذهب) - تفاسیر شیعه - تفاسیر اهل سنت مفسرین: همه مفسرین - مفسرین شیعه - مفسرین سنی