تحریفات عاشورا: تفاوت بین نسخه‌ها

از دانشنامه‌ی اسلامی
پرش به ناوبری پرش به جستجو
سطر ۱: سطر ۱:
 
تحریف منحرف كردن چیزی است از مسیر و وضع اصلی خود كه داشته است یا باید داشته باشد. به عبارت دیگر تحریف نوعی تبدیل و تغییر است
 
تحریف منحرف كردن چیزی است از مسیر و وضع اصلی خود كه داشته است یا باید داشته باشد. به عبارت دیگر تحریف نوعی تبدیل و تغییر است
  
علارغم آنکه نهضت عاشورايى [[امام حسين]] علیه السلام، خود با انگيزه [[امر به معروف و نهی از منکر]] و پیاده سازی اسلام حقیقی و انحرافات و تحریفات در دین بود و در آموزه های دین اسلام هر گونه تغییر و تبدیسل حقیقت به شدت نکوهش شده است لیکن انگیزه های مختلفی موجب شد که تحریفاتی در بیان «شكل‌» و «محتوا»ی آن یا تحلیل اهدافش صورت گیرد. و در مقابل عده ای تلاش مقدسی انجام دهند تا با این تحریفات مبارزه نموده مردم را نسبت به آن اگاه نمایند.
+
علی رغم آنکه نهضت عاشورايى [[امام حسين]] علیه السلام، خود با انگيزه [[امر به معروف و نهی از منکر]] و پیاده سازی اسلام حقیقی و انحرافات و تحریفات در دین بود و در آموزه های دین اسلام هر گونه تغییر و تبدیسل حقیقت به شدت نکوهش شده است لیکن انگیزه های مختلفی موجب شد که تحریفاتی در بیان «شكل‌» و «محتوا»ی آن یا تحلیل اهدافش صورت گیرد. و در مقابل عده ای تلاش مقدسی انجام دهند تا با این تحریفات مبارزه نموده مردم را نسبت به آن اگاه نمایند.
  
 
==انگیزه های تحریف واقعه عاشورا==
 
==انگیزه های تحریف واقعه عاشورا==
سطر ۷: سطر ۷:
 
تردیدی نیست که انگیزه های سیاسی و اجتماعی فراوانی برای تحریف این واقعه از همان آغاز وجود داشته که از مهم ترین آنها حاکمیت استبدادی مخوف حزب اموی بر سرزمین های اسلامی آن هم به مدتی نسبتا طولانی بوده است.  
 
تردیدی نیست که انگیزه های سیاسی و اجتماعی فراوانی برای تحریف این واقعه از همان آغاز وجود داشته که از مهم ترین آنها حاکمیت استبدادی مخوف حزب اموی بر سرزمین های اسلامی آن هم به مدتی نسبتا طولانی بوده است.  
  
علاوه بر این، سایر حکومت های مستبد و مفسد که منش و روش امویان و فرزندان ابوسفیان را پیشه خود ساخته بودند و فرهنگ جهادی و شهید پرور حسین بن علی علیه السلام را در تضاد با منافع خود می دیدند، انگیزه ای نیرومند برای مسخ و تحریف تاریخ و فرهنگ عاشورا داشته اند.  
+
علاوه بر این، سایر حکومت های مستبد و مفسد که منش و روش امویان و فرزندان [[ابوسفیان]] را پیشه خود ساخته بودند و فرهنگ جهادی و شهید پرور حسین بن علی علیه السلام را در تضاد با منافع خود می دیدند، انگیزه ای نیرومند برای مسخ و تحریف تاریخ و فرهنگ عاشورا داشته اند.  
  
 
قسمتي از تحريفاتي كه در حادثه‌ی كربلا صورت گرفته نیز معلول حس اسطوره‌سازي و افسانه‌گرائي است.  
 
قسمتي از تحريفاتي كه در حادثه‌ی كربلا صورت گرفته نیز معلول حس اسطوره‌سازي و افسانه‌گرائي است.  
سطر ۱۵: سطر ۱۵:
 
==انواع تحریفات در واقعه عاشورا==
 
==انواع تحریفات در واقعه عاشورا==
  
*غلوها و مبالغه‌ های غيرعقلى و باور نكردنى در زمینه هائی همچون آمار و ارقام ‌كشته‌ها
+
*غلوها و مبالغه‌ های غيرعقلى و باور نكردنى در زمینه هائی همچون آمار و ارقام ‌كشته ‌ها
 
*اضافه نمودن برخى حوادثى كه به ظاهر غم ‌انگيز و سوزناك بود بر اصل واقعه
 
*اضافه نمودن برخى حوادثى كه به ظاهر غم ‌انگيز و سوزناك بود بر اصل واقعه
 
* تحریف انگيزه آن حماسه اجتماعى و خونين نيز که گاهى تا حد «كشته شدن براى شفاعت از گنهكاران امت‌» تنزل يافت. حتى خصومت ديرين امويان با اساس دين و [[وحى]] و نبوت، به دشمنى شخصى‌ حسين علیه السلام و يزيد تبديل شد.  
 
* تحریف انگيزه آن حماسه اجتماعى و خونين نيز که گاهى تا حد «كشته شدن براى شفاعت از گنهكاران امت‌» تنزل يافت. حتى خصومت ديرين امويان با اساس دين و [[وحى]] و نبوت، به دشمنى شخصى‌ حسين علیه السلام و يزيد تبديل شد.  
* نوع برخوردهاى [[امام حسين]]‌ علیه السلام، زينب و [[امام سجاد]] علیه السلام و كودكان و اهل بيت، گاهى به صورت عجز و لابه و ذلت و حقارت در برابر فاسقانى چون‌ يزيد و عمر سعد و ابن زياد و شمر و... درآمد و خواسته بزرگ امام در اين ميدان حماسه كه رد بيعت با حكومت جور بود، به درخواست جرعه‌اى آب براى لب عطشان خويش يا گلوى خشك على اصغر در آمد.
+
* نوع برخوردهاى [[امام حسين]]‌ علیه السلام، زينب و [[امام سجاد]] علیه السلام و كودكان و اهل بيت، گاهى به صورت عجز و لابه و ذلت و حقارت در برابر فاسقانى چون‌ [[يزيد]] و [[عمر سعد]] و [[ابن زياد]] و [[شمر]] و... درآمد و خواسته بزرگ امام در اين ميدان حماسه كه رد بيعت با حكومت جور بود، به درخواست جرعه‌ اى آب براى لب عطشان خويش يا گلوى خشك [[على اصغر]] در آمد.
*در روضه‌هايى كه خوانده مى‌شد و تعزيه‌هايى كه برپا مى‌گشت و شعرها و نوحه‌هايى‌ كه سروده و اجرا مى‌شد، از زينب و امام سجاد و مسلم بن عقيل و سكينه و... چهره‌هايى‌ ارائه گشت كه با روح بلند و عزتمند و بزرگوار آن خاندان شرف و كرامت، ناسازگار بود.
+
*در روضه‌ هايى كه خوانده مى‌ شد و تعزيه‌ هايى كه برپا مى‌ گشت و شعرها و نوحه‌ هايى‌ كه سروده و اجرا مى ‌شد، از [[زينب]] و [[امام سجاد]] و [[مسلم بن عقيل]] و [[سكينه]] و... چهره‌ هايى‌ ارائه گشت كه با روح بلند و عزتمند و بزرگوار آن خاندان شرف و كرامت، ناسازگار بود.
*اعتقاد به شفاعت ‌سيدالشهدا و نيز ثواب هاى فراوان براى اشك ريختن بر آن حضرت و همچنين نتايج ارزشمند محبت و ولايت اهل بيت علیهم السلام، همه صحيح است اما اين مسائل ‌به گونه‌اى يك جانبه طرح شد كه بسيارى از علاقه‌مندان اهل بيت، تعارضى ميان گريستن بر حسين علیه السلام و ارتكاب فسق و فجور و زير پا نهادن حق الناس و ترك وظايف ندانند و اميدشان به حسين علیه السلام باشد، هر چند كه غرق گناه باشند!
+
*اعتقاد به شفاعت ‌[[سيدالشهدا]] و نيز ثواب هاى فراوان براى اشك ريختن بر آن حضرت و همچنين نتايج ارزشمند محبت و ولايت اهل بيت علیهم السلام، همه صحيح است اما اين مسائل ‌به گونه‌ اى يك جانبه طرح شد كه بسيارى از علاقه‌ مندان اهل بيت، تعارضى ميان گريستن بر حسين علیه السلام و ارتكاب فسق و فجور و زير پا نهادن حق الناس و ترك وظايف ندانند و اميدشان به حسين علیه السلام باشد، هر چند كه غرق گناه باشند!
*امام سجاد علیه السلام كه همان روح‌حسينى و شجاعت علوى را داشت و در عاشورا به مصلحت الهى بيمار بود و توان جنگيدن نداشت، در پى همين تلقينات تحريف شده به ‌«امام بيمار» شهرت يافت و دراذهان عموم به صورت مردى لاغر، رنگ پريده، بى‌حال و زرد چهره و عصا به دست ‌جلوه كرد.
+
*امام سجاد علیه السلام كه همان روح‌ حسينى و شجاعت علوى را داشت و در عاشورا به مصلحت الهى بيمار بود و توان جنگيدن نداشت، در پى همين تلقينات تحريف شده به ‌«امام بيمار» شهرت يافت و دراذهان عموم به صورت مردى لاغر، رنگ پريده، بى ‌حال و زرد چهره و عصا به دست ‌جلوه كرد.
  
 
==راه مبارزه با این انحراف ها==
 
==راه مبارزه با این انحراف ها==
  
آنچه وظيفه آگاهان و دست‌اندركاران است، هم تبيين صحيح قيام حسينى، هم ارائه مقتل و روضه صحيح و مستند، هم جلوگيرى از خواندن مرثيه‌هاى دروغ و مرثيه‌خوانان ناصالح و مداحان كاسب ‌و واعظان بيسواد و بى‌مطالعه است.
+
آنچه وظيفه آگاهان و دست‌ اندركاران است، هم تبيين صحيح قيام حسينى، هم ارائه [[مقتل]] و [[روضه]] صحيح و مستند، هم جلوگيرى از خواندن مرثيه ‌هاى دروغ و مرثيه ‌خوانان ناصالح و مداحان كاسب ‌و واعظان بي سواد و بى‌ مطالعه است.
  
 
==مقابله ها با تحریفات واقعه عاشورا==
 
==مقابله ها با تحریفات واقعه عاشورا==
  
در يكى دو دهه اخير، هم كتاب هاى ارزشمندى در تحليل ماهيت و اهداف قيام حسينى تاليف شده، هم اشعار بامحتوا و منطبق با روح ‌عاشورا سروده شده است و هم برخى از اين تحريفهاى لفظى و محتوايى بازگو و معرفى‌ شده است.
+
در يكى دو دهه اخير، هم كتاب هاى ارزشمندى در تحليل ماهيت و اهداف قيام حسينى تاليف شده، هم اشعار بامحتوا و منطبق با روح ‌عاشورا سروده شده است و هم برخى از اين تحريف هاى لفظى و محتوايى بازگو و معرفى‌ شده است.
  
 
ازجمله کتابهائی که در این زمینه نوشته شده است می توان به موارد زیر اشاره نمود:
 
ازجمله کتابهائی که در این زمینه نوشته شده است می توان به موارد زیر اشاره نمود:
  
* كتاب سودمند حماسه حسينى (3 جلد) از شهيد مطهرى به طور مبسوط به این بحث پرداخت.
+
* كتاب سودمند [[حماسه حسينى]] (3 جلد) از [[مرتضی مطهری|شهيد مطهرى]] به طور مبسوط به این بحث پرداخت.
* «محدث نورى‌» در كتاب‌ «لؤلؤ و مرجان‌» و در فصل لزوم پرهيز از دروغ و رعايت صدق در سخن موارد متعددى از نقل هاى دروغ و حوادث بى‌اساس را كه در زبان مرثيه‌ خوانان و در شعر و نثر مرثيه درباره حوادث‌ كربلاست برشمرد.  
+
* «[[محدث نورى]]‌» در كتاب‌ «[[لؤلؤ و مرجان]]‌» و در فصل لزوم پرهيز از دروغ و رعايت صدق در سخن موارد متعددى از نقل هاى دروغ و حوادث بى ‌اساس را كه در زبان مرثيه‌ خوانان و در شعر و نثر مرثيه درباره حوادث‌ كربلاست برشمرد.  
* كتاب ‌«ستودگان و ستايشگران‌» مجموعه‌اى از ارشادهاى آيت الله‌ خامنه‌اى درباره بايدها و نبايدها در امر مداحان و مرثيه‌خوانان است
+
* كتاب ‌«[[ستودگان و ستايشگران]]‌» مجموعه ‌اى از ارشادهاى [[سید علی حسینی خامنه ای|آيت الله‌ خامنه ‌اى]] درباره بايدها و نبايدها در امر مداحان و مرثيه ‌خوانان است
  
الهامى كه در انقلاب اسلامى ايران و در جبهه‌هاى دفاع مقدس، از [[عاشورا]] و [[كربلا]] گرفته شد، بهترين استفاده از چهره تحريف نشده عاشوراست و اگر شيعه بتواند «مكتب‌ عاشورا» را آن گونه كه هست و بوده به جهانيان معرفى كند، بى‌شك منبع الهام همه‌ آزاديخواهان مبارزى خواهد شد كه در پى الگوى راستين براى انقلاب و مبارزه با ستم‌اند.
+
الهامى كه در انقلاب اسلامى ايران و در جبهه ‌هاى دفاع مقدس، از [[عاشورا]] و [[كربلا]] گرفته شد، بهترين استفاده از چهره تحريف نشده عاشوراست و اگر شيعه بتواند «[[مكتب‌ عاشورا]]» را آن گونه كه هست و بوده به جهانيان معرفى كند، بى‌شك منبع الهام همه‌ آزاديخواهان مبارزى خواهد شد كه در پى الگوى راستين براى انقلاب و مبارزه با ستم‌اند.
  
 
==منابع==
 
==منابع==

نسخهٔ ‏۲۵ اکتبر ۲۰۱۴، ساعت ۱۱:۳۲

تحریف منحرف كردن چیزی است از مسیر و وضع اصلی خود كه داشته است یا باید داشته باشد. به عبارت دیگر تحریف نوعی تبدیل و تغییر است

علی رغم آنکه نهضت عاشورايى امام حسين علیه السلام، خود با انگيزه امر به معروف و نهی از منکر و پیاده سازی اسلام حقیقی و انحرافات و تحریفات در دین بود و در آموزه های دین اسلام هر گونه تغییر و تبدیسل حقیقت به شدت نکوهش شده است لیکن انگیزه های مختلفی موجب شد که تحریفاتی در بیان «شكل‌» و «محتوا»ی آن یا تحلیل اهدافش صورت گیرد. و در مقابل عده ای تلاش مقدسی انجام دهند تا با این تحریفات مبارزه نموده مردم را نسبت به آن اگاه نمایند.

انگیزه های تحریف واقعه عاشورا

تردیدی نیست که انگیزه های سیاسی و اجتماعی فراوانی برای تحریف این واقعه از همان آغاز وجود داشته که از مهم ترین آنها حاکمیت استبدادی مخوف حزب اموی بر سرزمین های اسلامی آن هم به مدتی نسبتا طولانی بوده است.

علاوه بر این، سایر حکومت های مستبد و مفسد که منش و روش امویان و فرزندان ابوسفیان را پیشه خود ساخته بودند و فرهنگ جهادی و شهید پرور حسین بن علی علیه السلام را در تضاد با منافع خود می دیدند، انگیزه ای نیرومند برای مسخ و تحریف تاریخ و فرهنگ عاشورا داشته اند.

قسمتي از تحريفاتي كه در حادثه‌ی كربلا صورت گرفته نیز معلول حس اسطوره‌سازي و افسانه‌گرائي است.

انگیزه گریاندن مستمعین نیز با استناد غیر معقول به روایات رسیده در فضیلت گریه بر سید الشهداء نیز عامل دیگری بوده است که موجب شده در شکل این واقعه تحریفاتی صورت گیرد یا مطالب ضعيف وغيرمستند و احيانا دروغ بدون تحقیق نقل شود

انواع تحریفات در واقعه عاشورا

  • غلوها و مبالغه‌ های غيرعقلى و باور نكردنى در زمینه هائی همچون آمار و ارقام ‌كشته ‌ها
  • اضافه نمودن برخى حوادثى كه به ظاهر غم ‌انگيز و سوزناك بود بر اصل واقعه
  • تحریف انگيزه آن حماسه اجتماعى و خونين نيز که گاهى تا حد «كشته شدن براى شفاعت از گنهكاران امت‌» تنزل يافت. حتى خصومت ديرين امويان با اساس دين و وحى و نبوت، به دشمنى شخصى‌ حسين علیه السلام و يزيد تبديل شد.
  • نوع برخوردهاى امام حسين‌ علیه السلام، زينب و امام سجاد علیه السلام و كودكان و اهل بيت، گاهى به صورت عجز و لابه و ذلت و حقارت در برابر فاسقانى چون‌ يزيد و عمر سعد و ابن زياد و شمر و... درآمد و خواسته بزرگ امام در اين ميدان حماسه كه رد بيعت با حكومت جور بود، به درخواست جرعه‌ اى آب براى لب عطشان خويش يا گلوى خشك على اصغر در آمد.
  • در روضه‌ هايى كه خوانده مى‌ شد و تعزيه‌ هايى كه برپا مى‌ گشت و شعرها و نوحه‌ هايى‌ كه سروده و اجرا مى ‌شد، از زينب و امام سجاد و مسلم بن عقيل و سكينه و... چهره‌ هايى‌ ارائه گشت كه با روح بلند و عزتمند و بزرگوار آن خاندان شرف و كرامت، ناسازگار بود.
  • اعتقاد به شفاعت ‌سيدالشهدا و نيز ثواب هاى فراوان براى اشك ريختن بر آن حضرت و همچنين نتايج ارزشمند محبت و ولايت اهل بيت علیهم السلام، همه صحيح است اما اين مسائل ‌به گونه‌ اى يك جانبه طرح شد كه بسيارى از علاقه‌ مندان اهل بيت، تعارضى ميان گريستن بر حسين علیه السلام و ارتكاب فسق و فجور و زير پا نهادن حق الناس و ترك وظايف ندانند و اميدشان به حسين علیه السلام باشد، هر چند كه غرق گناه باشند!
  • امام سجاد علیه السلام كه همان روح‌ حسينى و شجاعت علوى را داشت و در عاشورا به مصلحت الهى بيمار بود و توان جنگيدن نداشت، در پى همين تلقينات تحريف شده به ‌«امام بيمار» شهرت يافت و دراذهان عموم به صورت مردى لاغر، رنگ پريده، بى ‌حال و زرد چهره و عصا به دست ‌جلوه كرد.

راه مبارزه با این انحراف ها

آنچه وظيفه آگاهان و دست‌ اندركاران است، هم تبيين صحيح قيام حسينى، هم ارائه مقتل و روضه صحيح و مستند، هم جلوگيرى از خواندن مرثيه ‌هاى دروغ و مرثيه ‌خوانان ناصالح و مداحان كاسب ‌و واعظان بي سواد و بى‌ مطالعه است.

مقابله ها با تحریفات واقعه عاشورا

در يكى دو دهه اخير، هم كتاب هاى ارزشمندى در تحليل ماهيت و اهداف قيام حسينى تاليف شده، هم اشعار بامحتوا و منطبق با روح ‌عاشورا سروده شده است و هم برخى از اين تحريف هاى لفظى و محتوايى بازگو و معرفى‌ شده است.

ازجمله کتابهائی که در این زمینه نوشته شده است می توان به موارد زیر اشاره نمود:

الهامى كه در انقلاب اسلامى ايران و در جبهه ‌هاى دفاع مقدس، از عاشورا و كربلا گرفته شد، بهترين استفاده از چهره تحريف نشده عاشوراست و اگر شيعه بتواند «مكتب‌ عاشورا» را آن گونه كه هست و بوده به جهانيان معرفى كند، بى‌شك منبع الهام همه‌ آزاديخواهان مبارزى خواهد شد كه در پى الگوى راستين براى انقلاب و مبارزه با ستم‌اند.

منابع

  • فرهنگ عاشورا، جواد محدثی، نشر معروف.
  • حماسه حسینی، شهید مطهری
  • تحریف ها و انحراف ها در تاریخ نگاری عاشورا، محمدجواد صاحبی ، مجله کوثر: اردیبهشت 1377، شماره14
11.jpg
واقعه عاشورا
قبل از واقعه
شرح واقعه
پس از واقعه
بازتاب واقعه
وابسته ها