عربستان: تفاوت بین نسخه‌ها
| سطر ۱۲: | سطر ۱۲: | ||
آل سعود حكومت خود را از شهر كوچك درعيه در سرزمين نجد آغاز كردند. اين خاندان از سال 1139ق. تا كنون در سه دوره جداگانه حكومت كرده و هر بار طي لشكركشي‌ها و جنگ‌هايي به مرور حكومت خود را در سراسر نجد و حجاز گسترش داده‌اند. | آل سعود حكومت خود را از شهر كوچك درعيه در سرزمين نجد آغاز كردند. اين خاندان از سال 1139ق. تا كنون در سه دوره جداگانه حكومت كرده و هر بار طي لشكركشي‌ها و جنگ‌هايي به مرور حكومت خود را در سراسر نجد و حجاز گسترش داده‌اند. | ||
| − | دوره يكم (1139- | + | '''دوره يكم (1139-1234ق.):''' پس از ثبات نسبي حكمراني كوچك درعيه در زمان سعود بن مقرن، حمله سعوديان به سرزمين‌هاي اطراف براي گسترش نفوذ آغاز شد و فرزند وي محمد به طور رسمي سلطنت آل سعود را تأسيس كرد.<ref>تاريخ المملكة العربية السعوديه، ج1، ص32.</ref> محمد بن سعود در سال 1157ق. با محمد بن عبدالوهاب هم‌پيمان شد.<ref>تاريخ نجد الحديث، ص30؛ كشتار مكه، ص56.</ref> با اين پيمان كه به «البيعة الكبريٰ» معروف گشت، حكومت و سلطنت از آن محمد بن سعود و خاندانش؛ و رهبري ديني از آن محمد بن عبدالوهاب و نسل وي به‌گونه موروثي شد. اين سنت تا امروز همچنان پابرجاست و تعاليم محمد بن عبدالوهاب به طور رسمي در عربستان ترويج مي‌شود.<ref> تاريخ الجزيره، ص159.</ref> |
با تكيه بر اين پيمان و به بهانه شرك‌زدايي و بر پايي توحيد، قلمرو آل سعود از طريق قتل و غارت و خونريزي در بخش بزرگي از شبه جزيره به مرور گسترده شد.<ref> جزيرة العرب، ص310.</ref> تا جایی که قلمرو او از دریای سرخ تا خلیج‌فارس گسترده شد و امر حج را زیر نظر خود در آورد. | با تكيه بر اين پيمان و به بهانه شرك‌زدايي و بر پايي توحيد، قلمرو آل سعود از طريق قتل و غارت و خونريزي در بخش بزرگي از شبه جزيره به مرور گسترده شد.<ref> جزيرة العرب، ص310.</ref> تا جایی که قلمرو او از دریای سرخ تا خلیج‌فارس گسترده شد و امر حج را زیر نظر خود در آورد. | ||
| − | اما سرانجام امیر مصر محمدعلی پاشا در سلسه جنگهایی که از سال 1226ق شروع شد شهرهای عربستان را به تصرف خود در آتورد و سرانجام در سال | + | اما سرانجام امیر مصر محمدعلی پاشا در سلسه جنگهایی که از سال 1226ق شروع شد شهرهای عربستان را به تصرف خود در آتورد و سرانجام در سال 1234ق درعیه را نیز گرفته عبدالله بن سعود را دستگير نمود. که بعدا به دار آویخته شد. <ref>دانشنامه جهان اسلام، مدخل آل سعود از صادق سجادی</ref> |
| − | در سال 1236ق/1821م وهابیان به رهبری تُرکی بن عبداللـه درعیه را به دست گرفتند و حاکم دست نشانده مصریان را ساقط کرد و دولت وهابی را در درعیه دوباره بنیاد نهادند. این دوره تا زمان عبدالرحمن بن فیصل ادامه یافت تا اینکه او به درگیری با فرمانروایی آل رشید پرداخت و سرانجام از آن‌ها شکست خورد و فرمانروایی دوم سعودی نیز از بین رفت. | + | '''دوره دوم (1236-1308ق.):''' در سال 1236ق/1821م وهابیان به رهبری تُرکی بن عبداللـه درعیه را به دست گرفتند و حاکم دست نشانده مصریان را ساقط کرد و دولت وهابی را در درعیه دوباره بنیاد نهادند. این دوره تا زمان عبدالرحمن بن فیصل ادامه یافت تا اینکه او به درگیری با فرمانروایی آل رشید پرداخت و سرانجام در سال در 1308ق/1891م از آن‌ها شکست خورد و فرمانروایی دوم سعودی نیز از بین رفت. |
| − | در | + | '''دوره سوم:''' |
| + | پس از تسلط ابن رشید بر ریاض عبدالرحمن همراه پسرش عبدالعزیز به کویت رفت و در آنجا سکنی گزید.<ref> لوتسکی، و، تاریخ عرب در قرون جدید، ترجمۀ پرویز بابایی، تهران، ۱۳۵۶ش، ج۱، ص۵۳۴. </ref> | ||
| + | |||
| + | بعد از مدتی عثمانی ها و آل رشید با هم متحد شدند تا کویت را اشغال کنند و این بدان سبب بود که سلطان عبدالحمید دوم، سلطان عثمانی، احساس کرد شیخ کویت به انگلیس تمایل پیدا کرده است. از سوی دیگر شیخ مبارک امیر کویت نیز که قدرت مقابله با این نیروهای عظیم را نداشت عشایر عَجمان و ضُفَیر و مُنتَفِق را با خود همراه نمود و با حمایت و راهنمایی انگلیس با عبدالرحمن آل سعود و پسرش، عبدالعزیز نیز متحد شد. در سال 1318 جنگی بین دو گروه در گرفت که در ابتدا امیر کویت سخت شکست خورد و ابن رشید تا دروازه های کویت رسید اما چون انگلیس امیر کویت را پنهانی یاری می کرد، از راه دریا بر ابن رشید مستولی شد. ابن رشید که خود را بی پناه می دید، از دولت عثمانی کمک خواست اما از طرفی دیگر دولت انگلیس با دولت عثمانی وارد مذاکره شد و با فشاری که بر دولت عثمانی وارد آورد مانع پشتیبانی عثمانی از آل رشید شد، لذا ابن رشید نیز مجبور به عقب نشینی شد و در نتیجه انگلیس جای پای استواری در خلیج فارس به دست آورد و شیخ کویت هم از تهاجمات در امان بود.<ref>نظری بر تاریخ وهابیت، زهرا مسجد جامعی</ref> | ||
| + | |||
| + | عربستان در سال ۱۹۴۵ میلادی به عضویت سازمان ملل درآمد. | ||
==اهمیت عربستان برای مسلمانان== | ==اهمیت عربستان برای مسلمانان== | ||
| سطر ۲۷: | سطر ۳۲: | ||
همچنین به دلیل ویژگی‌های خاصی مانند وجود محیط [[وحی]]، خانه خدا، روضه مطهر حضرت رسول صلی الله علیه و آله، قبله‌گاه مسلمین، [[شعب ابوطالب]]، [[صفا و مروه|کوه صفا و مروه]]، [[حجر اسماعیل|حجر اسماعیل]]، [[بقیع|قبرستان بقیع]]، [[عرفات]] و [[منا|منی]] و... نزد مسلمین ارزش والائی دارد و همه ساله میلیون‌ها مسلمان برای [[زیارت|زیارت]] به این سرزمین مسافرت می‌کنند. | همچنین به دلیل ویژگی‌های خاصی مانند وجود محیط [[وحی]]، خانه خدا، روضه مطهر حضرت رسول صلی الله علیه و آله، قبله‌گاه مسلمین، [[شعب ابوطالب]]، [[صفا و مروه|کوه صفا و مروه]]، [[حجر اسماعیل|حجر اسماعیل]]، [[بقیع|قبرستان بقیع]]، [[عرفات]] و [[منا|منی]] و... نزد مسلمین ارزش والائی دارد و همه ساله میلیون‌ها مسلمان برای [[زیارت|زیارت]] به این سرزمین مسافرت می‌کنند. | ||
| + | ==پانویس== | ||
| + | {{پانویس}} | ||
==منابع== | ==منابع== | ||
| سطر ۳۲: | سطر ۳۹: | ||
*دانشنامه رشد. | *دانشنامه رشد. | ||
*همشهری آنلاین. | *همشهری آنلاین. | ||
| + | *دانشنامه جهان اسلام، مدخل آل سعود از صادق سجادی | ||
{{کشورهای اسلامی}} | {{کشورهای اسلامی}} | ||
نسخهٔ کنونی تا ۶ ژانویهٔ ۲۰۲۴، ساعت ۱۲:۲۴
کشور پادشاهی «عربستان سعودی» در منطقه خاورمیانه و در شبه جزیره عربستان واقع شده است. این کشور از شمال غرب با اردن، از شمال و شمال شرق با عراق، از شرق با کویت، قطر، بحرین و امارات متحده عربی، از جنوب شرق با عمان و از جنوب با یمن همسایه است. در سمت غرب آن نیز دریای سرخ قرار دارد. مکه و مدینه از شهرهای مهم و زیارتی عربستان هستند.
محتویات
موقعیت جغرافیایی عربستان
عربستان با ۲،۱۴۹،۶۹۰ کیلومتر مربع مساحت سیزدهمین کشور بزرگ جهان محسوب می شود. بیش از ۹۵% مساحت این کشور بیابانی است. بلندترین قلّه آن در رشته کوههای غربی، ۳۱۲۰ متر ارتفاع دارد و "رأس الصبح" نامیده می شود.
عربستان ۲۵,۷۹۵,۹۳۸ نفر جمعیت دارد و پایتخت آن شهر ریاض است.
آغاز سلطنت آل سعود
آل سعود حكومت خود را از شهر كوچك درعيه در سرزمين نجد آغاز كردند. اين خاندان از سال 1139ق. تا كنون در سه دوره جداگانه حكومت كرده و هر بار طي لشكركشي‌ها و جنگ‌هايي به مرور حكومت خود را در سراسر نجد و حجاز گسترش داده‌اند.
دوره يكم (1139-1234ق.): پس از ثبات نسبي حكمراني كوچك درعيه در زمان سعود بن مقرن، حمله سعوديان به سرزمين‌هاي اطراف براي گسترش نفوذ آغاز شد و فرزند وي محمد به طور رسمي سلطنت آل سعود را تأسيس كرد.[۱] محمد بن سعود در سال 1157ق. با محمد بن عبدالوهاب هم‌پيمان شد.[۲] با اين پيمان كه به «البيعة الكبريٰ» معروف گشت، حكومت و سلطنت از آن محمد بن سعود و خاندانش؛ و رهبري ديني از آن محمد بن عبدالوهاب و نسل وي به‌گونه موروثي شد. اين سنت تا امروز همچنان پابرجاست و تعاليم محمد بن عبدالوهاب به طور رسمي در عربستان ترويج مي‌شود.[۳]
با تكيه بر اين پيمان و به بهانه شرك‌زدايي و بر پايي توحيد، قلمرو آل سعود از طريق قتل و غارت و خونريزي در بخش بزرگي از شبه جزيره به مرور گسترده شد.[۴] تا جایی که قلمرو او از دریای سرخ تا خلیج‌فارس گسترده شد و امر حج را زیر نظر خود در آورد.
اما سرانجام امیر مصر محمدعلی پاشا در سلسه جنگهایی که از سال 1226ق شروع شد شهرهای عربستان را به تصرف خود در آتورد و سرانجام در سال 1234ق درعیه را نیز گرفته عبدالله بن سعود را دستگير نمود. که بعدا به دار آویخته شد. [۵]
دوره دوم (1236-1308ق.): در سال 1236ق/1821م وهابیان به رهبری تُرکی بن عبداللـه درعیه را به دست گرفتند و حاکم دست نشانده مصریان را ساقط کرد و دولت وهابی را در درعیه دوباره بنیاد نهادند. این دوره تا زمان عبدالرحمن بن فیصل ادامه یافت تا اینکه او به درگیری با فرمانروایی آل رشید پرداخت و سرانجام در سال در 1308ق/1891م از آن‌ها شکست خورد و فرمانروایی دوم سعودی نیز از بین رفت.
دوره سوم: پس از تسلط ابن رشید بر ریاض عبدالرحمن همراه پسرش عبدالعزیز به کویت رفت و در آنجا سکنی گزید.[۶]
بعد از مدتی عثمانی ها و آل رشید با هم متحد شدند تا کویت را اشغال کنند و این بدان سبب بود که سلطان عبدالحمید دوم، سلطان عثمانی، احساس کرد شیخ کویت به انگلیس تمایل پیدا کرده است. از سوی دیگر شیخ مبارک امیر کویت نیز که قدرت مقابله با این نیروهای عظیم را نداشت عشایر عَجمان و ضُفَیر و مُنتَفِق را با خود همراه نمود و با حمایت و راهنمایی انگلیس با عبدالرحمن آل سعود و پسرش، عبدالعزیز نیز متحد شد. در سال 1318 جنگی بین دو گروه در گرفت که در ابتدا امیر کویت سخت شکست خورد و ابن رشید تا دروازه های کویت رسید اما چون انگلیس امیر کویت را پنهانی یاری می کرد، از راه دریا بر ابن رشید مستولی شد. ابن رشید که خود را بی پناه می دید، از دولت عثمانی کمک خواست اما از طرفی دیگر دولت انگلیس با دولت عثمانی وارد مذاکره شد و با فشاری که بر دولت عثمانی وارد آورد مانع پشتیبانی عثمانی از آل رشید شد، لذا ابن رشید نیز مجبور به عقب نشینی شد و در نتیجه انگلیس جای پای استواری در خلیج فارس به دست آورد و شیخ کویت هم از تهاجمات در امان بود.[۷]
عربستان در سال ۱۹۴۵ میلادی به عضویت سازمان ملل درآمد.
اهمیت عربستان برای مسلمانان
این سرزمین از زمان بناشدن خانه خدا بوسیله حضرت ابراهیم علیه السلام مورد توجه خداپرستان بوده است. با ظهور خاتم الانبیاء، حضرت محمد صلی الله علیه و آله مرکز پایه‌گذاری تمدن جهانی بسیار عظیمی شد. در زمان حیات حضرت محمد صلی الله علیه و آله اولین نظام سیاسی و اجتماعی پیشرفته برقرار شد و به دلیل واقع شدن کعبه در آن مورد توجه مسلمانان جهان است.
همچنین به دلیل ویژگی‌های خاصی مانند وجود محیط وحی، خانه خدا، روضه مطهر حضرت رسول صلی الله علیه و آله، قبله‌گاه مسلمین، شعب ابوطالب، کوه صفا و مروه، حجر اسماعیل، قبرستان بقیع، عرفات و منی و... نزد مسلمین ارزش والائی دارد و همه ساله میلیون‌ها مسلمان برای زیارت به این سرزمین مسافرت می‌کنند.
پانویس
منابع
- غلامرضا گلی زواره، سرزمین اسلام (شناخت اجمالی کشورها و نواحی مسلمان نشین جهان).
- دانشنامه رشد.
- همشهری آنلاین.
- دانشنامه جهان اسلام، مدخل آل سعود از صادق سجادی
| آسیا | * ایران * ترکیه * سوریه * عراق * عربستان * فلسطین * یمن * آذربایجان * اردن * ازبکستان * افغانستان * امارات متحده عربی * بحرین * برونئی * بنگلادش * تاجیکستان * عمان * قرقیزستان * قطر * لبنان * مالزی * پاکستان * کویت * مالدیو * قزاقستان * ترکمنستان |
| آفریقا | * تونس * اتیوپی * الجزایر * تانزانیا * ساحل عاج * سنگال * سودان * سومالی * لیبی * مالی * مصر * موریتانی * موزامبیک * نیجر * نیجریه * چاد * کامرون * گابن * گامبیا * گینه * سیرالئون * کومور * جیبوتی * بورکینافاسو * گینه بیسائو * کنگو * جمهوری غنا * جمهوری عربی صحرا * توگو |
| سایر قاره ها | * آلبانی (اروپا) * بوسنی هرزه گوین (اروپا) *سورینام (آمریکا) |
