میزان الحکمه (کتاب): تفاوت بین نسخهها
پرش به ناوبری
پرش به جستجو
مهدی موسوی (بحث | مشارکتها) (ویرایش) |
مهدی موسوی (بحث | مشارکتها) |
||
| سطر ۱۱: | سطر ۱۱: | ||
|زبان= عربی | |زبان= عربی | ||
| − | |تعداد جلد= | + | |تعداد جلد= ۱۰ |
|عنوان افزوده1= | |عنوان افزوده1= | ||
| سطر ۲۵: | سطر ۲۵: | ||
}} | }} | ||
| − | '''«میزان الحکمة»''' دانشنامه [[حدیث|حدیثی]] جدیدی است که به کوشش | + | '''«میزان الحکمة»''' دانشنامه [[حدیث|حدیثی]] جدیدی است که به کوشش آیتالله [[محمد محمدی ری شهری|محمد محمدی ریشهری]] و گروهى از محققان گردآوری شده است. در اين مجموعه، تمامی روایات مرتبط به مسائل [[اخلاق|اخلاقی]]، عقيدتى، اجتماعی، سیاسی، اقتصادی و ادبی، از منابع مختلف حدیثی [[شیعه]] و [[اهل سنت]] استخراج شده و ذیل موضوعات مشخصی عرضه شده است. |
| − | == | + | ==معرفی کتاب== |
| + | |||
| + | «میزان الحکمة» در واقع، طرحى ابتکارى است براى ارائه حدیث [[اهل بیت]] علیهم السلام که نقشى کلیدى براى فهم [[قرآن کریم]] و بیان اصیل [[اسلام|اسلامى]] ایفا مىکند. | ||
| + | |||
| + | این کتاب در جمع آوری [[آیه|آیات]] و روایات با ترتیبی خاصّ و نظمی نوین به رشته تحریر درآمده است، از یک سو آیات و روایات را در ابواب گوناگون در اختیار مشتاقان قرار داده و از سوی دیگر سفینه ای است برای گشت و گذار در دریای معارف [[قرآن]] و [[حدیث]] و دائره المعارفی گرانسنگ از معارف و [[علوم اسلامی]] می باشد. | ||
| − | + | این اثر وزین با بهره گیری از نظم و ترتیب الفبایی و موضوعی، محققان را به سوی آیات [[قرآن کریم]] و احادیث شریف [[پیامبر اسلام|پیامبر گرامی]] و [[امامان معصوم]] علیهم السلام در منابع [[شیعه|شیعی]] و [[اهل سنت]] رهنمون می سازد. و در واقع بر آن است تا با بکارگیری فن آوری ها و ابزارهای نوین، دانشنامه حدیثی و روایی بزرگی فراهم آورد که پاسخگوی نیازها و مقتضیات عصر حاضر باشد. | |
| − | + | هدف از ارائه چنين اثرى، نگاه جامع به معارف دينى است كه فهم عميق تعاليم الهى را به دنبال دارد. اين نگاه، محصول [[تفسير]] هر [[آيه]] و يا روايت در منظومه هماهنگ گزارههاى دينى است. ميزان الحكمة با كنار هم نهادن اعضاى هر خانواده مضمونى از احاديث، رسيدن به اين هدف را تسهيل مىكند. | |
| − | این | + | در این کتاب سعی شده است از منابع معتبر و مورد وثوق هر دو فرقه [[شیعه|شیعه]] و [[اهل سنت|سنی]] بهره گرفته شود و در کتاب هایی مثل [[بحارالانوار]]، علاوه بر مراجعه به بحار به منابع و مصادر بحار هم مراجعه کرده است که این کار بر ارزش و اعتبار کتاب افزوده است. وى همچنين از كتاب «[[کنز العمال (کتاب)|کنز العمال]]» متقین هندى (متوفى ۹۷۵ق) كه از منابع اهل سنت بوده و در ۱۶ جلد تأليف شده و وى را از ديگر منابع اهل سنت مستغنى كرده، استفاده نموده است. |
| − | + | اصل كتاب «ميزان الحكمة» به عربى و در ده جلد به چاپ رسيده است. چاپ اخير آن همراه ترجمه فارسى به وسیله آقای حمیدرضا شیخی، و به همت انتشارات مؤسسه فرهنگى دارالحديث در پانزده جلد منتشر شده است. | |
| − | + | ==محتوای کتاب== | |
| − | + | کتاب «ميزان الحكمة»، با بهرهگيرى از نظم و ترتيب الفبايى و موضوعى، تدوین شده است. مولّف براى هر موضوع يك باب اختصاص داده و به منابع و مآخذ روایات در هر باب اشاره شده است. اين مجموعه از ۵۶۴ عنوان، ۴۲۶۰ باب و ۲۳۰۳۰ [[حديث]] تشكيل شده است. | |
| − | + | در اين اثر به جهت رعايت اختصار، پنج گروه «رمز» به كار رفته كه توضيح آنها در صفحات ۱۲ تا ۱۹ جلد اول ذكر شده است. | |
| − | + | «ميزان الحكمة» از چند ويژگى برخوردار است: | |
| + | |||
| + | *در اين مجموعه تلاش شده تا موضوعبندى احاديث با دقت نظر انجام گيرد و از تكرار احاديث يا تداخل عناوين در حد امكان خوددارى شود. | ||
| + | *ميزان الحكمة ناظر به روايات [[فقه|فقهى]] نيست و به ذكر احاديثى كه مضمون [[اخلاق|اخلاقى]] يا اجتماعى دارند و يا مرتبط با مسائل فكرى و اعتقادىاند، مىپردازد. | ||
| + | *مؤلف در تنظيم اين اثر، پيش از بيان روايات معصومان در هر موضوع، نخست آيات مربوط به آن را آورده است. | ||
| + | *اگرچه به اسناد روايات پرداخته نشده، اما با بهرهگيرى از تحليل محتوايى احاديث و چينش احاديث مشابه و هممضمون با [[قرآن]] و عقل و ديگر احاديث معتبر، تا حدود زيادى احاديث نامعتبر كنار گذاشته شده است. | ||
| + | *علاوه بر جمعآورى احاديث، هر جا نياز به تصحيح متون بوده، انجام شده و نيز واژههاى دشوار در پاورقى توضيح داده شدهاند. همچنين گاهى جهت درك بهتر حديث، افزودن كلمه يا توضيحى مناسب تشخيص داده شده است. جهت رعايت امانت، اين قبيل توضيحات در كروشه آمده است. | ||
| + | *اگر حديثى، هم از [[پیامبر]](ص) و هم از سایر [[اهل بيت]](ع) روايت شده، سخن پيامبر(ص) در متن آمده و در پاورقى به روايت ديگر اشاره شده است. | ||
| + | *اصطلاح حديث، فقط بر متن حاكى از قول و فعل و تقرير [[معصوم]](ع) اطلاق مىشود، لذا متون منقول از [[صحابه|صحابيان]] و راويان ذكر نشده است، مگر در موارد خاصى، از جمله اينكه متن، در منابع متعدد آمده و در بعضى از اين منابع به معصوم اسناد داده شده و در بعضى ديگر، اسناد داده نشده باشد؛ در چنين مواردى، اگر منابع حديث اندك باشد آن متن استخراج شده و در ادامه آن، اين عبارت آمده است: «من دون إسناد إلى المعصوم»؛ «بدون اسناد به معصوم». | ||
==منابع== | ==منابع== | ||
| − | + | *"دانشنامه ميزان الحكمة"، نرگس نيكوبيان، كتابهاى اسلامى، پاييز و زمستان ۱۳۸۴، شماره ۲۲ و ۲۳. | |
| − | * | + | *[http://rasekhoon.net/article/show-22841.aspx "معرفی میزان الحکمه"، حافظ فرزانه، سایت راسخون، ۱۸ اسفند ۱۳۸۷، اردیبهشت ۱۳۹۱]. |
*سایت سازمان اسناد و كتابخانه ملی جمهوری اسلامی ایران. | *سایت سازمان اسناد و كتابخانه ملی جمهوری اسلامی ایران. | ||
| − | *[http://www.rasekhoon.net/software/show/551262/%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8-%D9%85%DB%8C%D8%B2%D8%A7%D9%86-%D8%A7%D9%84%D8%AD%DA%A9%D9%85%D8%A9-%D8%A7%D8%AB%D8%B1-%D8%A2%DB%8C%D8%AA-%D8%A7%D9%84%D9%84%D9%87-%D9%85%D8%AD%D9%85%D8%AF-%D9%85%D8%AD%D9%85%D8%AF%DB%8C-%D8%B1%DB%8C-%D8%B4%D9%87%D8%B1%DB%8C/ کتاب میزان الحکمة اثر | + | *[http://www.rasekhoon.net/software/show/551262/%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8-%D9%85%DB%8C%D8%B2%D8%A7%D9%86-%D8%A7%D9%84%D8%AD%DA%A9%D9%85%D8%A9-%D8%A7%D8%AB%D8%B1-%D8%A2%DB%8C%D8%AA-%D8%A7%D9%84%D9%84%D9%87-%D9%85%D8%AD%D9%85%D8%AF-%D9%85%D8%AD%D9%85%D8%AF%DB%8C-%D8%B1%DB%8C-%D8%B4%D9%87%D8%B1%DB%8C/ "کتاب میزان الحکمة اثر آیتالله محمد محمدی ریشهری"، سایت راسخون]، بازیابی: ۲ بهمن ۱۳۹۱. |
| − | |||
| − | |||
| − | |||
[[رده:منابع حدیثی]] | [[رده:منابع حدیثی]] | ||
{{حدیث}} | {{حدیث}} | ||
نسخهٔ کنونی تا ۲۴ مهٔ ۲۰۲۵، ساعت ۱۴:۰۰
 | |
| نویسنده | محمد محمدی ری شهری |
| موضوع | احادیث شیعه |
| زبان | عربی |
| تعداد جلد | ۱۰ |
|
| |
«میزان الحکمة» دانشنامه حدیثی جدیدی است که به کوشش آیتالله محمد محمدی ریشهری و گروهى از محققان گردآوری شده است. در اين مجموعه، تمامی روایات مرتبط به مسائل اخلاقی، عقيدتى، اجتماعی، سیاسی، اقتصادی و ادبی، از منابع مختلف حدیثی شیعه و اهل سنت استخراج شده و ذیل موضوعات مشخصی عرضه شده است.
معرفی کتاب
«میزان الحکمة» در واقع، طرحى ابتکارى است براى ارائه حدیث اهل بیت علیهم السلام که نقشى کلیدى براى فهم قرآن کریم و بیان اصیل اسلامى ایفا مىکند.
این کتاب در جمع آوری آیات و روایات با ترتیبی خاصّ و نظمی نوین به رشته تحریر درآمده است، از یک سو آیات و روایات را در ابواب گوناگون در اختیار مشتاقان قرار داده و از سوی دیگر سفینه ای است برای گشت و گذار در دریای معارف قرآن و حدیث و دائره المعارفی گرانسنگ از معارف و علوم اسلامی می باشد.
این اثر وزین با بهره گیری از نظم و ترتیب الفبایی و موضوعی، محققان را به سوی آیات قرآن کریم و احادیث شریف پیامبر گرامی و امامان معصوم علیهم السلام در منابع شیعی و اهل سنت رهنمون می سازد. و در واقع بر آن است تا با بکارگیری فن آوری ها و ابزارهای نوین، دانشنامه حدیثی و روایی بزرگی فراهم آورد که پاسخگوی نیازها و مقتضیات عصر حاضر باشد.
هدف از ارائه چنين اثرى، نگاه جامع به معارف دينى است كه فهم عميق تعاليم الهى را به دنبال دارد. اين نگاه، محصول تفسير هر آيه و يا روايت در منظومه هماهنگ گزارههاى دينى است. ميزان الحكمة با كنار هم نهادن اعضاى هر خانواده مضمونى از احاديث، رسيدن به اين هدف را تسهيل مىكند.
در این کتاب سعی شده است از منابع معتبر و مورد وثوق هر دو فرقه شیعه و سنی بهره گرفته شود و در کتاب هایی مثل بحارالانوار، علاوه بر مراجعه به بحار به منابع و مصادر بحار هم مراجعه کرده است که این کار بر ارزش و اعتبار کتاب افزوده است. وى همچنين از كتاب «کنز العمال» متقین هندى (متوفى ۹۷۵ق) كه از منابع اهل سنت بوده و در ۱۶ جلد تأليف شده و وى را از ديگر منابع اهل سنت مستغنى كرده، استفاده نموده است.
اصل كتاب «ميزان الحكمة» به عربى و در ده جلد به چاپ رسيده است. چاپ اخير آن همراه ترجمه فارسى به وسیله آقای حمیدرضا شیخی، و به همت انتشارات مؤسسه فرهنگى دارالحديث در پانزده جلد منتشر شده است.
محتوای کتاب
کتاب «ميزان الحكمة»، با بهرهگيرى از نظم و ترتيب الفبايى و موضوعى، تدوین شده است. مولّف براى هر موضوع يك باب اختصاص داده و به منابع و مآخذ روایات در هر باب اشاره شده است. اين مجموعه از ۵۶۴ عنوان، ۴۲۶۰ باب و ۲۳۰۳۰ حديث تشكيل شده است.
در اين اثر به جهت رعايت اختصار، پنج گروه «رمز» به كار رفته كه توضيح آنها در صفحات ۱۲ تا ۱۹ جلد اول ذكر شده است.
«ميزان الحكمة» از چند ويژگى برخوردار است:
- در اين مجموعه تلاش شده تا موضوعبندى احاديث با دقت نظر انجام گيرد و از تكرار احاديث يا تداخل عناوين در حد امكان خوددارى شود.
- ميزان الحكمة ناظر به روايات فقهى نيست و به ذكر احاديثى كه مضمون اخلاقى يا اجتماعى دارند و يا مرتبط با مسائل فكرى و اعتقادىاند، مىپردازد.
- مؤلف در تنظيم اين اثر، پيش از بيان روايات معصومان در هر موضوع، نخست آيات مربوط به آن را آورده است.
- اگرچه به اسناد روايات پرداخته نشده، اما با بهرهگيرى از تحليل محتوايى احاديث و چينش احاديث مشابه و هممضمون با قرآن و عقل و ديگر احاديث معتبر، تا حدود زيادى احاديث نامعتبر كنار گذاشته شده است.
- علاوه بر جمعآورى احاديث، هر جا نياز به تصحيح متون بوده، انجام شده و نيز واژههاى دشوار در پاورقى توضيح داده شدهاند. همچنين گاهى جهت درك بهتر حديث، افزودن كلمه يا توضيحى مناسب تشخيص داده شده است. جهت رعايت امانت، اين قبيل توضيحات در كروشه آمده است.
- اگر حديثى، هم از پیامبر(ص) و هم از سایر اهل بيت(ع) روايت شده، سخن پيامبر(ص) در متن آمده و در پاورقى به روايت ديگر اشاره شده است.
- اصطلاح حديث، فقط بر متن حاكى از قول و فعل و تقرير معصوم(ع) اطلاق مىشود، لذا متون منقول از صحابيان و راويان ذكر نشده است، مگر در موارد خاصى، از جمله اينكه متن، در منابع متعدد آمده و در بعضى از اين منابع به معصوم اسناد داده شده و در بعضى ديگر، اسناد داده نشده باشد؛ در چنين مواردى، اگر منابع حديث اندك باشد آن متن استخراج شده و در ادامه آن، اين عبارت آمده است: «من دون إسناد إلى المعصوم»؛ «بدون اسناد به معصوم».
منابع
- "دانشنامه ميزان الحكمة"، نرگس نيكوبيان، كتابهاى اسلامى، پاييز و زمستان ۱۳۸۴، شماره ۲۲ و ۲۳.
- "معرفی میزان الحکمه"، حافظ فرزانه، سایت راسخون، ۱۸ اسفند ۱۳۸۷، اردیبهشت ۱۳۹۱.
- سایت سازمان اسناد و كتابخانه ملی جمهوری اسلامی ایران.
- "کتاب میزان الحکمة اثر آیتالله محمد محمدی ریشهری"، سایت راسخون، بازیابی: ۲ بهمن ۱۳۹۱.
