منابع حدیثی: تفاوت بین نسخه‌ها

از دانشنامه‌ی اسلامی
پرش به ناوبری پرش به جستجو
جز (ویرایش Saeed zamani (بحث) به آخرین تغییری که مرضیه الله وکیل جزی انجام داده بود واگردا)
 
(۱۸ نسخه‌ٔ میانی ویرایش شده توسط ۷ کاربر نشان داده نشده)
سطر ۱: سطر ۱:
==منابع حدیثی==
+
{{متوسط}}
 +
مقصود از منابع حدیثی، کتبی است که [[حدیث|احادیث]] [[پیامبر اسلام|پیامبر]] صلی الله علیه و آله و [[اهل بیت]] گرامیش در آن‌ها گرد آمده باشد.
  
{| border="1" cellpadding="5" cellspacing="0"|-
+
==دسته‌بندی شکلی منابع حدیثی==
|+ '''منابع حدیثی'''
+
 
! نام کتاب ||نویسنده||نام کتاب||نویسنده
+
منابع بر اساس سبک نگارش به دسته‌های زیر قابل تقسیم‌اند:
|-
+
 
|[[نهج البلاغه]]||امام علی علیه السلام ||[[البرهان]]||[[سید هاشم بحرانى]] (م 1107 ق)
+
'''الف) کتابهایی که بر اساس نام [[صحابه]] تدوین یافته است:'''
|-
+
 
|[[صحیفه سجادیه]]||[[امام سجاد]] علیه السلام (م 94 ق)||[[الأمالی للشجری]]||[[الشجری الزیدی]] (ق 5)
+
#اصل
|-
+
#اطراف
|[[مصباح الشریعة]]||منسوب به [[امام صادق]] علیه السلام (م 148 ق)||[[المزار]]|| شهید اول (م 786 ق)
+
#جامع
|-
+
 
|[[توحید مفضل]]||[[امام صادق]] علیه السلام (م 148 ق)||[[الإرشاد]]|| الشیخ المفید (ق 5)
+
'''ب) کتابهایی که بر محور ابواب تألیف شده است.'''
|-
+
 
|[[الرسالة الذهبیة]]||[[امام رضا]] علیه السلام(م 203 ق)||[[مسكن الفؤاد]]|| [[شهيد ثــانی]] (ق 10)
+
#سنن
|-
+
#صحیح
|[[فقه الرضا]] علیه السلام||المنسوب الی الامام الرضا علیه السلام ||[[تأویل الایات]]||[[شرف الدین على الحسینى]] (ق 10)
+
#معجم
|-
+
#مصنّف
|[[صحیفة الامام الرضا]]||منسوب به امام رضا علیه السلام (م 203 ق)||[[الدرة الباهرة]]|| [[الشهید الاول]] (ق 8)
+
#مستدرک
|-
+
#مستخرج
|[[تفسیر الامام العسكرى]]||منسوب به [[امام حسن عسکری ]] علیه السلام (م 260 ق)||[[الأربعون حدیث]]|| الشهید الأول (ق 8)
+
 
|-
+
'''ج) کتابهای دیگر'''
|[[عوالى اللئالى]]||[[ابن أبى جمهور الأحسائى]] (ق 9)||[[مفتاح الفلاح]]|| شیخ بهایى (م 1030 ق)
+
 
|-
+
#جزء
|[[مستطرفات السرائر]] (النوادر)||[[ابن ادریس الحلی]] (ق 6)||[[الأربعین]]||[[شیخ بهایى]] (م 1030 ق)
+
#امالی
|-
+
#مسائل
|[[منتقی الجمان فی الأحادیث الصحاح]]|| [[ابن الشهید الثانی]] (ق 10)||[[وسائل الشیعة]]||[[شیخ حر عاملی]](م 1104 ق)
+
#توقیع (مکاتیب [[معصوم|المعصومین]] علیهم‌السلام)
|-
+
#نوادر
|[[الدر المنثور من المأثور و غیر المأثور]]|| ابن الشهید الثانی (ق 10)||[[الصحیفة السجادیة الثانیة]]|| شیخ حر عاملى (م 1104 ق)
+
#زوائد
|-
+
#تخریج
|[[خصائص الوحی المبین]]||[[ابن بطریق]] (ق 7)||[[الفصول المهمة فى أصول الأئمة]]|| شیخ حر عاملى (م 1104 ق)
+
#شرح
|-
+
#اربعین
|[[الثاقب فی المناقب]]||[[ابن حمزه]] (ق 6)||[[الجواهر السنیة]]|| شیخ حر عاملى (م 114 ق)
+
#رسائل
|-
+
 
|[[كفایة الأثر]]||[[ابن خزار القمی]] (ق 4)||[[اثبات الهداة]]||شیخ حر عاملى (م 1104 ق)
+
==دسته بندی موضوعی منابع حدیثی==
|-
+
 
|[[تحف العقول]]|| [[ابن شعبة الحرانى]] (ق 4)||[[الأمالى]]||[[شیخ صدوق]] (م 381 ق)
+
منابع حدیثی گاهی مانند کتاب شریف [[الکافی (کتاب)|کافی]] اصطلاحا جامع روائی هستند و موضوعات گوناگون را با باب‌بندی ویژه در خود جای داده‌اند و گاهی در موضوعات خاص به گرداوری روایات پرداخته‌اند که از موضوعاتی که بیشتر مورد توجه قرار گرفته‌اند این موضوعات را می‌توان نام برد:
|-
+
 
|[[مناقب]]||[[ابن شهر آشوب]] (م 588 ق)||[[المواعظ]]||الشیخ الصدوق (م 381 ق)
+
#[[عقاید]]
|-
+
#[[احكام|احکام]] و [[فقه]]
|[[بصائر الدرجات]]||[[ابن فروخ صفار]] (م 290 ق)||[[ثواب الأعمال]]|| شیخ صدوق (م 381 ق)
+
#[[تفسیر قرآن|تفسیر]]
|-
+
#[[اخلاق]] و مواعظ
|[[التحصین لابن فهد]]||[[ابن فهد الحلی]] (ق 9)||[[صفات الشیعة]]|| شیخ صدوق (م 381 ق)
+
#ترغیب و ترهیب
|-
+
#[[تاریخ]] وسیره
|[[مثیر الأحزان]]|| [[ابن نما الحلی]] (ق 7)||[[عیون أخبارالرضا]] علیه السلام|| شیخ صدوق (م 381 ق)
+
#فضایل، [[مناقب]] و مثالب
|-
+
#[[دعا|ادعیه]] و [[زیارت|زیارات]] و [[ذکر|اذکار]]
|[[الغارات]]||[[ابواسحاق ابراهیم بن محمد ثقفى]] (م 283 ق)||[[فضائل الشیعة]]|| شیخ صدوق (م 381 ق)
+
#[[ملاحم]] ‌و فتن
|-
+
#[[طب]]
|[[عیون الحكم والمواعظ]]||[[أبوالحسن علی اللیثی الواسطی]] (ق 6)||[[مصادقة الاخوان]]|| شیخ صدوق (م 381 ق)
+
 
|-
+
==منبع==
|[[الفضائل]]||[[ابوالفضل شادان بن جبرئیل قمى]] (ق 6)||[[التوحید]]|| شیخ صدوق (م 381 ق)
+
 
|-
+
[http://www.hadith.ac.ir/default.aspx?pageid=1942 منابع حدیثی، سایت دانشکده علوم حدیث]، تاریخ بازیابی:23 مرداد 1391.
|[[مشكاة الأنوار]]||[[ابوالفضل على الطبرسى]] (م 600 ق)||[[الخصال]]|| شیخ صدوق (م 381 ق)
+
 
|-
+
==پیوندهای مرتبط==
|[[اعلام الورى]]||[[ابوعلى الطبرسى]] (م 548 ق)||[[علل الشرائع]]|| شیخ صدوق (م 381 ق)
+
 
|-
+
*[[فهرست منابع حدیثی شیعه]]
|[[الاحتجاج]]||[[ابومنصور الطبرسى]] (ق 6)||[[فضائل الأشهر الثلاثة]]|| شیخ صدوق (م 381 ق)
+
*[[فهرست منابع حدیثی اهل سنت]]
|-
+
 
|[[آثار الصادقین]]|| [[احسان ‌بخش]]||[[كمال الدین و تمام النعمة]]|| شیخ صدوق (م 381 ق)
+
<br />{{حدیث}}
|-
+
[[رده:منابع حدیثی]]
|[[الصحیفة الصادقیة]]||[[أحمد بن طعان البحرانی]] (ق 14)||[[معانى الأخبار]]|| شیخ صدوق (م 381 ق)
+
[[رده:حدیث]]
|-
+
[[رده:مقاله های مرتبط به دانشنامه]]
|[[المحاسن]]||[[احمد بن عبدالله البرقى]] (ق 3)||[[من لایحضره الفقیه]]|| شیخ صدوق (م381 ق)
 
|-
 
|[[النوادر اشعرى]]|| [[احمد بن محمد بن عيسي اشعري]] (م 280 ق)||[[اختیار معرفة الرجال]]||[[شیخ طوسى]] (م 460 ق)
 
|-
 
|[[كشف الغمة]]||[[الاربلی]] (ق 7)||[[تهذیب الأحكام]]|| شیخ طوسى (م 460 ق)
 
|-
 
|[[التمحیص]]||[[الاسكافى]] (م 336 ق)||[[الغیبة]]|| شیخ طوسى (م 460 ق)
 
|-
 
|[[مسند علی بن ابیطالب]] علیه السلام||یوسف اوزبک||[[الاستبصار]]|| شیخ طوسى (م 460 ق)
 
|-
 
|[[جامع ‌الأحادیث النبویة]]،[[العروس]]||[[جعفر بن احمد قمى]] (ق 4)||[[الآمالى]]|| شیخ طوسى (م 460 ق)
 
|-
 
|[[الغایات]]|| جعفر بن احمد قمى (ق 4)||[[مصباح المتهجد]]|| شیخ طوسى (م 460 ق)
 
|-
 
|[[الاعمال المانعة من الجنة]]|| جعفر بن احمد قمى (ق 4)||[[الأمالى شیخ مفید]]||[[شیخ مفید]] (م 413 ق)
 
|-
 
|[[المسلسلات]]|| جعفر بن احمد قمى (ق 4)||[[الأربعون حدیثا عن أربعین شیخا]]||الشیخ منتجب الدین (ق 6)
 
|-
 
|[[نوادر الاثر فی علی خیر البشر]]|| جعفر بن احمد قمى (ق 4)||[[الإمامة والتبصرة]]||[[الصدوق الأول]] (ق 4)
 
|-
 
|[[طب النبی]] صلی الله علیه و آله||[[جعفر بن محمد المستغفری]] (ق 5)||[[فرحة الغَری]]||[[عبدالكریم بن طاووس]] (ق 7)
 
|-
 
|[[كامل الزیارات]]||[[جعفر بن محمد بن قولویه]] (م 367 ق)||[[الصحیفة العلویة]]|| عبدالله بن صالح السماهیجی (ق 12)
 
|-
 
|[[اصول سته عشر]]|| جمعی از روات||[[غرر الحكم و درر الكلم]]||[[عبدالواحد تمیمى آمدى]] (ق 5)
 
|-
 
|[[مشارق أنوارالیقین]]||[[الحافظ رجب البرسى]] (م 773 ق)||[[نور الثقلین]]||[[عبدعلى بن جمعة العروسى الحویزى]] (م 1112)
 
|-
 
|[[الإثنی عشریة فی المواعظ العددیة]]|| الحر العاملی (ق 12)||[[بحارالانوار]]||[[علامه مجلسی]] (ق 11-12)
 
|-
 
|[[مختصر بصائر الدرجات]]|| الحسن بن سلیمان الحلی (ق 9)||[[تفسیر القمى]]||[[على بن ابراهیم القمى]] (ق 4)
 
|-
 
|[[ارشاد القلوب]]||[[حسن بن محمد الدیلمى]] (ق 8)||[[مسائل علی بن جعفر]]||[[علی بن جعفر العریضی]]
 
|-
 
|[[اعلام الدین]]||حسن بن محمد الدیلمى (ق 8)||[[تفسیر العیاشى]]|| العیاشى (م 320 ق)
 
|-
 
|[[الزهد للحسین بن سعید]]||[[الحسین بن سعید الاهوازی]] (ق 3)||[[تفسیر فرات الكوفى]]|| فرات بن ابراهیم الكوفى (ق 3)
 
|-
 
|[[المؤمن]]|| حسین بن سعید الأهوازى (ق 3)||[[الحقائق فی محاسن الأخلاق]]||[[الفیض الكاشانی]] (ق 11)
 
|-
 
|[[عیون المعجزات]]||حسین بن عبدالوهاب (ق 5)||[[النوادر فى جمع الأحادیث]]||[[فیض كاشانى]] (م 191 ق)
 
|-
 
|[[نزهة الناظر]]||[[الحلوانی]] (ق 5)||[[الوافى]]|| فیض كاشانى (م 1091 ق)
 
|-
 
|[[محاسن الأزهار فی مناقب الأطهار]]|| حمید بن احمد الزیدی (ق 7)||[[كلمات مكنونه]]|| الفیض الكاشانی (ق 11)
 
|-
 
|[[مسند زید]]|| زید بن علی (ق 2)||[[مسند الامام علی علیه السلام]] علیه السلام||سید حسن[[قبانچی]]
 
|-
 
|[[الأربعون ‌حدیثا‌ فی ‌إمامة أمیرالمؤمنین]]|| سلیمان ‌بن ‌عبد‌الله البحرانی (ق 12)||[[الخرائج والجرائح]]|| قطب الدین الراوندی (ق 6)
 
|-
 
|[[الأمان من الأخطار]]||[[سید بن طاووس]] (م 664 ق)||[[الدعوات]]||[[قطب الدین راوندى]] (م 573 ق)
 
|-
 
|[[المجتنی من الدعاء المجتبی]]|| السید بن طاووس (7)||[[البلد الأمین]]||[[الكفعمى]] (م 905 ق)
 
|-
 
|[[الدروع الواقیة]]|| السید بن طاووس (ق 7)||[[المصباح]]|| الكفعمى (م 905 ق)
 
|-
 
|[[فتح الأبواب]]|| السید بن طاووس (ق 7)||[[غیبة النعمانى]]||[[محمد بن ابراهیم النعمانى]] (ق 4)
 
|-
 
|[[اللهوف]] (الملهوف)||السید بن طاووس (ق 7)||[[مأة منقبة]]|| محمد بن احمد بن شادان قمى (ق 4)
 
|-
 
|[[محاسبة النفس]]|| السید بن طاووس (ق 7)||[[معادن الحكمة فی مكاتیب الأئمة]]|| محمد بن الفیض (ق 12)
 
|-
 
|[[الملاحم والفتن]] (التشریف بالمنن)|| السید بن طاووس (ق 7)||[[دلائل الإمامة]]|| [[محمد بن جریر بن رستم الطبری]] (ق 5)
 
|-
 
|[[الاقبال]]|| السید بن طاووس (ق 7)||[[المزار الكبیر]]|| محمد بن جعفر المشهدی (ق 6)
 
|-
 
|[[التحصین لابن طاووس]]|| السید بن طاووس (ق 7)||[[الأربعون حدیثا فی حقوق الإخوان]]|| محمد بن عبدالله الحسینی الحلبی (ق 7)
 
|-
 
|[[سعد السعود]]|| السید بن طاووس (ق 7)||[[بشارة المصطفی]]||[[محمد بن علی الطبری]] (ق 6)
 
|-
 
|[[فرج المهموم]]|| السید بن طاووس (ق 7)||[[كنز الفوائد]]||[[محمد بن علی الكراجكی]] (ق 5)
 
|-
 
|[[مصباح الزائر]]|| السید بن طاووس (ق 7)||[[معدن الجواهر]]||محمد بن علی الكراجكی (ق 5)
 
|-
 
|[[الیقین]]|| السید بن طاووس (ق 7)||[[الجعفریات]] (الأشعثیات)||[[محمد بن محمد اشعث الكوفی]] (ق 4)
 
|-
 
|[[مهج الدعوات و منهج العبادات]]|| السید بن طاووس (ق 7)||[[جامع الأخبار]]|| محمد بن محمد السبزوارى الشعیرى (ق 7)
 
|-
 
|[[فلاح السائل]]|| سید بن طاووس (م 664 ق)||[[الكافى]]||[[محمد بن یعقوب الكلینى]] (م 329 ق)
 
|-
 
|[[جمال الأسبوع]]|| سید بن طاووس (م 664 ق)||[[الأربعون حدیثاً]]|| محمد تقی المجلسی (11)
 
|-
 
|[[نهج البلاغة]]||[[سید رضى]] (م 406 ق)||[[كشف الحق]] (اربعین خاتون آبادی)|| محمد صادق خاتون آبادی (ق 13)
 
|-
 
|[[المناجات الإلهیات لعلی]] علیه السلام||[[السید فضل الله الراوندی]] (ق 6)||كتاب [[سلیم بن قیس]]|| منسوب به [[سلیم بن قیس هلالى]] (م 90 ق)
 
|-
 
|[[النوادر]]||[[سید فضل الله راوندى]] (م 548 ق)||[[مستدرك الوسائل]]||[[میرزا حسین نورى]] (م 1320 ق)
 
|-
 
|[[جامع احادیث الشیعه]]||[[آیت الله بروجردی]]||[[المزار شیخ مفید]] ||[[الشیخ المفید]](م 413 ق)
 
|-
 
|[[الأمالى سید مرتضى]]||[[سید مرتضى]] (م 436 ق)||[[دعائم الاسلام]]||[[نعمان بن محمد التمیمى]] (م 363 ق)
 
|-
 
|[[ینابیع المعاجز و أصول الدلائل]]|| السید هاشم البحرانی (ق 12)||[[درر الأحادیث]]|| [[یحیی بن الحسین]] (3)
 
|-
 
|[[مدینة المعاجز]]||[[السید هاشم البحرانی]] (ق 12)||[[تنبیه الخواطر]] (مجموعة ورام)||[[ورام بن ابی فراس]] (ق 7)
 
|}
 
----
 
----
 
{| border="1" cellpadding="5" cellspacing="0"|-
 
|+ '''برخی عناوین عام کتاب های حدیثی'''
 
|[[مناقب]]|| [[مثالب]]|| [[ملاحم]]||[[اصل]]
 
|-
 
|[[مسند]]|| [[مزار]]|| ||
 
|}
 
----
 
[[Category:حديث]]
 

نسخهٔ کنونی تا ‏۱۱ اوت ۲۰۱۹، ساعت ۱۰:۲۲

مقصود از منابع حدیثی، کتبی است که احادیث پیامبر صلی الله علیه و آله و اهل بیت گرامیش در آن‌ها گرد آمده باشد.

دسته‌بندی شکلی منابع حدیثی

منابع بر اساس سبک نگارش به دسته‌های زیر قابل تقسیم‌اند:

الف) کتابهایی که بر اساس نام صحابه تدوین یافته است:

  1. اصل
  2. اطراف
  3. جامع

ب) کتابهایی که بر محور ابواب تألیف شده است.

  1. سنن
  2. صحیح
  3. معجم
  4. مصنّف
  5. مستدرک
  6. مستخرج

ج) کتابهای دیگر

  1. جزء
  2. امالی
  3. مسائل
  4. توقیع (مکاتیب المعصومین علیهم‌السلام)
  5. نوادر
  6. زوائد
  7. تخریج
  8. شرح
  9. اربعین
  10. رسائل

دسته بندی موضوعی منابع حدیثی

منابع حدیثی گاهی مانند کتاب شریف کافی اصطلاحا جامع روائی هستند و موضوعات گوناگون را با باب‌بندی ویژه در خود جای داده‌اند و گاهی در موضوعات خاص به گرداوری روایات پرداخته‌اند که از موضوعاتی که بیشتر مورد توجه قرار گرفته‌اند این موضوعات را می‌توان نام برد:

  1. عقاید
  2. احکام و فقه
  3. تفسیر
  4. اخلاق و مواعظ
  5. ترغیب و ترهیب
  6. تاریخ وسیره
  7. فضایل، مناقب و مثالب
  8. ادعیه و زیارات و اذکار
  9. ملاحم ‌و فتن
  10. طب

منبع

منابع حدیثی، سایت دانشکده علوم حدیث، تاریخ بازیابی:23 مرداد 1391.

پیوندهای مرتبط