مقاله مورد سنجش قرار گرفته است

اللمعة الدمشقية (کتاب): تفاوت بین نسخه‌ها

از دانشنامه‌ی اسلامی
پرش به ناوبری پرش به جستجو
 
(۸ نسخه‌ٔ میانی ویرایش شده توسط ۵ کاربر نشان داده نشده)
سطر ۱: سطر ۱:
'''مؤلف کتاب لمعه :'''
+
{{خوب}}{{مشخصات کتاب
  
محمد بن مكى بن محمد بن حامد بن احمد مطلبى شمس الدین ابوعبدالله  عاملى جزینى نبطى الاصل، معروف به شهید اول (م 786 ق).
+
|عنوان=
  
'''زندگی‌نامه شهید اول'''
+
|تصویر=[[پرونده:المعه الدمشقیه.jpg|240px|وسط]]
  
وى در زادگاهش «جزین» از توابع جبل عامل لبنان، مقدمات علوم دینى و فقه را نزد پدرش و شیخ اسدالدین آموخت. او در شانزده سالگى وارد شهر تاریخى حله شد و در آنجا از محضر فخرالمحققین، فرزند علامه حلى و دیگران به تحصیل پرداخت. شهید جمعاً پنج سال در حله زیست.
+
|نویسنده= شهید اول
  
در اثناى این مدت به [[بغداد]]، [[كربلا]]، [[نجف]]  اشرف، [[كوفه]] و دیگر نقاط عراق هم سفر كرد. هنگامى كه 21 سال داشت از عراق خارج شد و به وطن «جزین» بازگشت. سپس به منظور دیدار با سایر علماى اسلامى، اعم از شیعه و سنى به سیر آفاق پرداخت و در [[مصر]]، [[فلسطین]]، [[سوریه]]، [[مكه]] و [[مدینه]] از محضر بسیارى از علماى فریقین بهره گرفت.
+
|موضوع=فقه شیعه
  
گویا در اواخر عمرش به دمشق كه اكنون مركز سوریه است و در گذشته مجمع علماى عامه بوده و جماعتى از شیعه هم در آن سكونت داشته اند، رفته و اقامت نموده است و به همین جهت به دمشقى معروف شده است. وى در 52 سالگى در دمشق به وسیله «بیدَمر» به شهادت رسید و سپس به دار آویخته شد و پس از آن بدن او را سوزاندند.
+
|زبان=عربی
  
'''استادان شهید اول:'''
+
|تعداد جلد=۱
  
جمال الدین مكى بن محمد بن حامد جزینى عاملى
+
|عنوان افزوده1=
  
شیخ اسدالدین صبائغ
+
|افزوده1=
  
فخرالمحققین
+
|عنوان افزوده2=
  
جلال الدین سید عبدالحمید بن سید فخار موسوى حلى
+
|افزوده2=
  
نجم الدین جعفر بن محمد بن نما حلى
+
|لینک=[http://lib.ahlolbait.com/parvan/resource/38947/اللمعة-الدمشقية  اللمعة الدمشقية]
  
تاج الدین محمد بن معید حسنى حلى
+
}}
  
سید عمیدالدین عبدالمطلب
+
'''«اللُمعة الدمشقیة فی فقه الإمامیة»''' تألیف [[شهید اول]] (م، ۷۸۶ ق)، کتابی مشتمل بر یک دوره کامل و مختصر [[فقه]] [[شیعه]] است. این کتاب معتبر و مشهور، مورد توجه خاص فقهاى بزرگ شیعه بوده و به همراه شرحش از [[شهید ثانی]] با نام «[[الروضة البهیه فی شرح اللمعة الدمشقیه‌ (کتاب)|الروضة البهیة]]»، جزء کتابهای درسی [[حوزه علمیه|حوزه‌های علمیه]] می‌باشد.
 +
 +
== مؤلف ==
 +
«محمد بن مکی عاملی» معروف به «[[شهید اول]]» (۷۳۴-۷۸۶ ق)، از فقهای نامدار [[شیعه]] در قرن هشتم هجری و شاگرد [[فخر المحققین|فخرالمحققین حلی]] است و خود از اساتید [[فاضل مقداد|فاضل مقداد سیوری]] و [[علی بن خازن|علی بن خازن حائری]] می باشد.
  
سید ضیاءالدین حسینى
+
برخی از مهمترین آثار او عبارتند از: اللمعة الدمشقیة، [[ذکری الشیعه فی احکام الشریعه (کتاب)|ذکرى الشیعة]]، [[البیان]]، [[الدروس الشرعیه فی فقه الامامیه]]، [[الأربعون حدیث شهیداول|الأربعون حدیثا]]، [[المزار (کتاب)|المزار]]، [[الدرة الباهرة من الاصداف الطاهرة]] و [[القواعد و الفوائد فی الفقه و الأصول و العربیة (کتاب)|القواعد و الفوائد]].
  
زین الدین على بن احمد بن طراد
+
شهید اول در ۵۲ سالگى در [[دمشق]]، بر اثر عداوت و حسادت دشمنان شیعه به [[شهادت در راه خدا|شهادت]] رسید.
  
رضى الدین على بن احمد مزیدى
+
==معرفی کتاب==
 +
«اللمعة الدمشقیة» کتابى مختصر و در عین حال شامل یک دوره کامل ابواب [[فقه]] شیعه [[امامیه]] از طهارت تا دیات است، که به سبک فقه [[فتوا|فتوایی]] نوشته شده و گاهی نیز مباحث استدلالی در آن دیده می شود.
  
قطب الدین رازى.
+
این کتاب از مشهورترین مصنفات [[شهید اول]] و معتبرترین متون فقهی شیعه است و به دلیل اختصار و تعابیر روان، همراه با نظم و ترتیب از جایگاه خاصی برخوردار است. از آنجا که شهید اول، ادیب بزرگ و شاعر با ذوقی بوده است، به تعابیر فقهی متداول آن زمان بسنده ننموده، بلکه با دگرگونی در تعابیر فقهی زمان خود و با استفاده از [[علم معانی]] و [[علم بیان|بیان]] و بکارگیری زیباترین تعابیر، اثری جاودانه را ایجاد نموده است.
  
'''شاگردان شهید اول :'''
+
[[شیخ حر عاملى]] مى نویسد: «شهید یک سال در قلعه [[شام]] محبوس بود و کتاب لمعه را در زندان در مدت هفت روز تألیف کرد؛ حال آن که از منابع فقهى غیر از کتاب [[مختصر النافع (کتاب)|المختصر النافع]] تألیف [[محقق حلی|محقق اول]] (صاحب [[شرایع الاسلام (کتاب)|شرایع]])، کتاب دیگرى در نزد وى نبوده است».<ref> امل الآمل، ج ۲، ص ۱۸۳.</ref>
  
رضى الدین ابوطالب محمد بن محمد بن مكى
+
شهید اول در این کتاب، در ابتدا [[احکام]] هر باب را ذکر نموده و پس از آن مسائلى که با این احکام ارتباط داشته و سپس [[مستحب|مستحبات]] و [[مکروه|مکروهات]] را بیان نموده است. آن چنانکه در پایان کتاب آمده، تنها نظریات مهم و مشهور از فقها در آن ذکر شده است.
  
ضیاءالدین ابوالقاسم فرزندش
+
==شروح کتاب ==
 
+
از زمان نگارش این کتاب فقهاى بزرگ توجه خاصی به آن داشته و در تألیفات خود به آن استناد نموده اند. همچنین [[حاشیه|حواشى]] و شروح متعددى بر این کتاب نگاشته شده است، که از جمله این شروح می توان به «[[الروضة البهیه فی شرح اللمعة الدمشقیه‌ (کتاب)|الروضة البهیة]]» اثر [[شهید ثانى]] (م، ۹۶۶ ق)، «شرح لمعه» اثر شیخ على کاشف ‎الغطاء (م، ۱۳۵۳ ق) و «شرح لمعه» اثر سید محمدرضا بن محمد بحرالعلوم (م، ۱۲۵۳ ق) اشاره نمود.
دخترش ام الحسن فاطمه
+
==پانویس==
 
+
<references />
شیخ فاضل مقداد
+
==منابع==
 
+
*[https://bookroom.ir/book/47425/%D9%84%D9%85%D8%B9%D9%87-%D8%AF%D9%85%D8%B4%D9%82%DB%8C%D9%87-%D8%AF%D9%88%D8%B1%D9%87-%D8%AF%D9%88-%D8%AC%D9%84%D8%AF%DB%8C "معرفی کتاب اللمعة الدمشقية"، پاتوق کتاب فردا].
شیخ حسن بن سلیمان حلى
+
*کتابشناسی تفصیلی مذاهب اسلامی، محمدرضا ضمیری.
 
+
*[http://wikinoor.ir/%D8%A7%D9%84%D9%84%D9%85%D8%B9%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D8%AF%D9%85%D8%B4%D9%82%D9%8A%D8%A9_%D9%81%D9%8A_%D9%81%D9%82%D9%87_%D8%A7%D9%84%D8%A5%D9%85%D8%A7%D9%85%D9%8A%D8%A9 اللمعة الدمشقية فی فقه الإمامية، ویکی نور].
سید بدرالدین حسن بن ایوب، شمس الدین محمد بن نجده
 
 
 
'''تألیفات شهید اول :'''
 
 
 
اللمعة الدمشقیة
 
 
 
الدروس الشرعیة فى فقه الامامیة
 
 
 
ذكرى الشیعة فى أحكام الشریعة
 
 
 
البیان فى الفقه
 
 
 
الرسالة الألفیة فى فقه الصلاة
 
 
 
الرسالة النفلیة
 
 
 
غایة المراد فى شرح الارشاد لعلامة الحلّى
 
 
 
القواعد والفوائد
 
 
 
تفسیر الباقیات الصالحات
 
 
 
جامع البین من فوائد الشرحین
 
  
للاربعون حدیثاً .<ref> موسوعه طبقات الفقهاء، ج 8، ص 231؛ مفاخر اسلام، ج 4، ص 326.</ref>
+
{{سنجش کیفی
 
+
|سنجش=شده
'''معرفى اجمالى كتاب لمعه:'''
+
|شناسه= خوب
 
+
|عنوان بندی مناسب= خوب
این كتاب متنى مختصر و در عین حال یك دوره كامل ابواب فقه [[شیعه]] امامیه از طهارت تا دیات است. [[شیخ حر عاملى]] مى نویسد: «شهید یك سال در قلعه شام محبوس بود و كتاب لمعه را در زندان در مدت هفت روز تألیف كرد؛ حال آن كه از منابع فقهى غیر از كتاب مختصر نافع تألیف محقق اول (صاحب شرایع)، كتاب دیگرى در نزد وى نبوده است».<ref> امل الأمل، ج 2، ص 183.</ref>
+
|کفایت منابع و پی نوشت ها= خوب
 
+
|رعایت سطح مخاطب عام= خوب
این كتاب حدود 150 سال بعد به همت زین الدین على بن احمد عاملى جبعى معروف به شهید ثانى شرح شده است. شرح لمعه از قدیم تاكنون، جزء كتب درسى در حوزه هاى علمیه بوده است.
+
|رعایت ادبیات دانشنامه ای= خوب
 
+
|جامعیت= خوب
'''وضعیت نشرکتاب لمعه:'''
+
|رعایت اختصار= خوب
 
+
|سیر منطقی= خوب
این كتاب با شرح آن به كوشش انتشارات دارالعالم الاسلامى در بیروت چاپ و منتشر شده است.
+
|کیفیت پژوهش= خوب
 
+
|رده= دارد
'''منبع:''' کتابشناسی تفصیلی مذاهب اسلامی
+
}}
 
+
[[رده:منابع فقهی]][[رده:منابع فقه شیعه]][[رده:آثار شهید اول]]
'''نویسنده:''' محمدرضا ضمیری
+
[[رده:کتابهای درسی حوزه]]
 
+
[[رده: مقاله های مهم]]
 
 
==پانویس ==
 
<references />
 
[[رده:منابع فقهی]]
 

نسخهٔ کنونی تا ‏۱۹ مارس ۲۰۲۴، ساعت ۱۱:۰۹

المعه الدمشقیه.jpg
نویسنده شهید اول
موضوع فقه شیعه
زبان عربی
تعداد جلد ۱

اللمعة الدمشقية

«اللُمعة الدمشقیة فی فقه الإمامیة» تألیف شهید اول (م، ۷۸۶ ق)، کتابی مشتمل بر یک دوره کامل و مختصر فقه شیعه است. این کتاب معتبر و مشهور، مورد توجه خاص فقهاى بزرگ شیعه بوده و به همراه شرحش از شهید ثانی با نام «الروضة البهیة»، جزء کتابهای درسی حوزه‌های علمیه می‌باشد.

مؤلف

«محمد بن مکی عاملی» معروف به «شهید اول» (۷۳۴-۷۸۶ ق)، از فقهای نامدار شیعه در قرن هشتم هجری و شاگرد فخرالمحققین حلی است و خود از اساتید فاضل مقداد سیوری و علی بن خازن حائری می باشد.

برخی از مهمترین آثار او عبارتند از: اللمعة الدمشقیة، ذکرى الشیعة، البیان، الدروس الشرعیه فی فقه الامامیه، الأربعون حدیثا، المزار، الدرة الباهرة من الاصداف الطاهرة و القواعد و الفوائد.

شهید اول در ۵۲ سالگى در دمشق، بر اثر عداوت و حسادت دشمنان شیعه به شهادت رسید.

معرفی کتاب

«اللمعة الدمشقیة» کتابى مختصر و در عین حال شامل یک دوره کامل ابواب فقه شیعه امامیه از طهارت تا دیات است، که به سبک فقه فتوایی نوشته شده و گاهی نیز مباحث استدلالی در آن دیده می شود.

این کتاب از مشهورترین مصنفات شهید اول و معتبرترین متون فقهی شیعه است و به دلیل اختصار و تعابیر روان، همراه با نظم و ترتیب از جایگاه خاصی برخوردار است. از آنجا که شهید اول، ادیب بزرگ و شاعر با ذوقی بوده است، به تعابیر فقهی متداول آن زمان بسنده ننموده، بلکه با دگرگونی در تعابیر فقهی زمان خود و با استفاده از علم معانی و بیان و بکارگیری زیباترین تعابیر، اثری جاودانه را ایجاد نموده است.

شیخ حر عاملى مى نویسد: «شهید یک سال در قلعه شام محبوس بود و کتاب لمعه را در زندان در مدت هفت روز تألیف کرد؛ حال آن که از منابع فقهى غیر از کتاب المختصر النافع تألیف محقق اول (صاحب شرایع)، کتاب دیگرى در نزد وى نبوده است».[۱]

شهید اول در این کتاب، در ابتدا احکام هر باب را ذکر نموده و پس از آن مسائلى که با این احکام ارتباط داشته و سپس مستحبات و مکروهات را بیان نموده است. آن چنانکه در پایان کتاب آمده، تنها نظریات مهم و مشهور از فقها در آن ذکر شده است.

شروح کتاب

از زمان نگارش این کتاب فقهاى بزرگ توجه خاصی به آن داشته و در تألیفات خود به آن استناد نموده اند. همچنین حواشى و شروح متعددى بر این کتاب نگاشته شده است، که از جمله این شروح می توان به «الروضة البهیة» اثر شهید ثانى (م، ۹۶۶ ق)، «شرح لمعه» اثر شیخ على کاشف ‎الغطاء (م، ۱۳۵۳ ق) و «شرح لمعه» اثر سید محمدرضا بن محمد بحرالعلوم (م، ۱۲۵۳ ق) اشاره نمود.

پانویس

  1. امل الآمل، ج ۲، ص ۱۸۳.

منابع