مقاله مورد سنجش قرار گرفته است

اللمعة الدمشقية (کتاب): تفاوت بین نسخه‌ها

از دانشنامه‌ی اسلامی
پرش به ناوبری پرش به جستجو
جز (صفحه‌ای جدید حاوی ''''منبع:''' کتابشناسی تفصیلی مذاهب اسلامی '''نویسنده:''' محمدرضا ضمیری ==اللمعة الد...' ایجاد کرد)
 
 
(۱۴ نسخه‌ٔ میانی ویرایش شده توسط ۷ کاربر نشان داده نشده)
سطر ۱: سطر ۱:
'''منبع:''' کتابشناسی تفصیلی مذاهب اسلامی
+
{{خوب}}{{مشخصات کتاب
  
'''نویسنده:''' محمدرضا ضمیری
+
|عنوان=
  
==اللمعة الدمشقیة==
+
|تصویر=[[پرونده:المعه الدمشقیه.jpg|240px|وسط]]
  
'''مؤلف:'''
+
|نویسنده= شهید اول
  
محمد بن مكى بن محمد بن حامد بن احمد مطلبى شمس الدین ابوعبدالله  عاملى جزینى نبطى الاصل، معروف به شهید اول (م 786 ق).
+
|موضوع=فقه شیعه
  
'''زندگی‌نامه و اظهارنظرها:'''
+
|زبان=عربی
  
وى در زادگاهش «جزین» از توابع جبل عامل لبنان، مقدمات علوم دینى و فقه را نزد پدرش و شیخ اسدالدین آموخت. او در شانزده سالگى وارد شهر تاریخى حله شد و در آنجا از محضر فخرالمحققین، فرزند علامه حلى و دیگران به تحصیل پرداخت. شهید جمعاً پنج سال در حله زیست.
+
|تعداد جلد=۱
  
در اثناى این مدت به [[بغداد]]، [[كربلا]]، [[نجف]]  اشرف، [[كوفه]] و دیگر نقاط عراق هم سفر كرد. هنگامى كه 21 سال داشت از عراق خارج شد و به وطن «جزین» بازگشت. سپس به منظور دیدار با سایر علماى اسلامى، اعم از شیعه و سنى به سیر آفاق پرداخت و در [[مصر]]، [[فلسطین]]، [[سوریه]]، [[مكه]] و [[مدینه]] از محضر بسیارى از علماى فریقین بهره گرفت.
+
|عنوان افزوده1=
  
گویا در اواخر عمرش به دمشق كه اكنون مركز سوریه است و در گذشته مجمع علماى عامه بوده و جماعتى از شیعه هم در آن سكونت داشته اند، رفته و اقامت نموده است و به همین جهت به دمشقى معروف شده است. وى در 52 سالگى در دمشق به وسیله «بیدَمر» به شهادت رسید و سپس به دار آویخته شد و پس از آن بدن او را سوزاندند.
+
|افزوده1=
  
'''استادان:'''
+
|عنوان افزوده2=
  
جمال الدین مكى بن محمد بن حامد جزینى عاملى، شیخ اسدالدین صبائغ، فخرالمحققین، جلال الدین سید عبدالحمید بن سید فخار موسوى حلى، نجم الدین جعفر بن محمد بن نما حلى، تاج الدین محمد بن معید حسنى حلى، سید عمیدالدین عبدالمطلب، سید ضیاءالدین حسینى، زین الدین على بن احمد بن طراد، رضى الدین على بن احمد مزیدى، قطب الدین رازى.
+
|افزوده2=
  
'''شاگردان:'''
+
|لینک=[http://lib.ahlolbait.com/parvan/resource/38947/اللمعة-الدمشقية  اللمعة الدمشقية]
  
رضى الدین ابوطالب محمد بن محمد بن مكى، ضیاءالدین ابوالقاسم فرزندش، دخترش ام الحسن فاطمه، شیخ فاضل مقداد، شیخ حسن بن سلیمان حلى، سید بدرالدین حسن بن ایوب، شمس الدین محمد بن نجده و دیگران.
+
}}
  
'''تألیفات:'''
+
'''«اللُمعة الدمشقیة فی فقه الإمامیة»''' تألیف [[شهید اول]] (م، ۷۸۶ ق)، کتابی مشتمل بر یک دوره کامل و مختصر [[فقه]] [[شیعه]] است. این کتاب معتبر و مشهور، مورد توجه خاص فقهاى بزرگ شیعه بوده و به همراه شرحش از [[شهید ثانی]] با نام «[[الروضة البهیه فی شرح اللمعة الدمشقیه‌ (کتاب)|الروضة البهیة]]»، جزء کتابهای درسی [[حوزه علمیه|حوزه‌های علمیه]] می‌باشد.
 +
 +
== مؤلف ==
 +
«محمد بن مکی عاملی» معروف به «[[شهید اول]]» (۷۳۴-۷۸۶ ق)، از فقهای نامدار [[شیعه]] در قرن هشتم هجری و شاگرد [[فخر المحققین|فخرالمحققین حلی]] است و خود از اساتید [[فاضل مقداد|فاضل مقداد سیوری]] و [[علی بن خازن|علی بن خازن حائری]] می باشد.
  
اللمعة الدمشقیة، الدروس الشرعیة فى فقه الامامیة، ذكرى الشیعة فى أحكام الشریعة، البیان فى الفقه، الرسالة الألفیة فى فقه الصلاة، الرسالة النفلیة، غایة المراد فى شرح الارشاد لعلامة الحلّى، القواعد والفوائد، تفسیر الباقیات الصالحات، جامع البین من فوائد الشرحین، للاربعون حدیثاً و غیره.<ref> موسوعه طبقات الفقهاء، ج 8، ص 231؛ مفاخر اسلام، ج 4، ص 326.</ref>
+
برخی از مهمترین آثار او عبارتند از: اللمعة الدمشقیة، [[ذکری الشیعه فی احکام الشریعه (کتاب)|ذکرى الشیعة]]، [[البیان]]، [[الدروس الشرعیه فی فقه الامامیه]]، [[الأربعون حدیث شهیداول|الأربعون حدیثا]]، [[المزار (کتاب)|المزار]]، [[الدرة الباهرة من الاصداف الطاهرة]] و [[القواعد و الفوائد فی الفقه و الأصول و العربیة (کتاب)|القواعد و الفوائد]].
  
'''معرفى اجمالى كتاب:'''
+
شهید اول در ۵۲ سالگى در [[دمشق]]، بر اثر عداوت و حسادت دشمنان شیعه به [[شهادت در راه خدا|شهادت]] رسید.
  
این كتاب متنى مختصر و در عین حال یك دوره كامل و خطوط كلى تمامى ابواب فقه [[شیعه]] امامیه از طهارت تا دیات است. [[شیخ حر عاملى]] مى نویسد: «شهید یك سال در قلعه شام محبوس بود و كتاب لمعه را در زندان در مدت هفت روز تألیف كرد؛ حال آن كه از منابع فقهى غیر از كتاب مختصر نافع تألیف محقق اول (صاحب شرایع)، كتاب دیگرى در نزد وى نبوده است».<ref> امل الأمل، ج 2، ص 183.</ref>
+
==معرفی کتاب==
 +
«اللمعة الدمشقیة» کتابى مختصر و در عین حال شامل یک دوره کامل ابواب [[فقه]] شیعه [[امامیه]] از طهارت تا دیات است، که به سبک فقه [[فتوا|فتوایی]] نوشته شده و گاهی نیز مباحث استدلالی در آن دیده می شود.
  
این كتاب حدود 150 سال بعد به همت زین الدین على بن احمد عاملى جبعى معروف به شهید ثانى شرح شده است. شرح لمعهاز قدیم تاكنون، جزء كتب درسى در حوزه هاى علمیه بوده است.
+
این کتاب از مشهورترین مصنفات [[شهید اول]] و معتبرترین متون فقهی شیعه است و به دلیل اختصار و تعابیر روان، همراه با نظم و ترتیب از جایگاه خاصی برخوردار است. از آنجا که شهید اول، ادیب بزرگ و شاعر با ذوقی بوده است، به تعابیر فقهی متداول آن زمان بسنده ننموده، بلکه با دگرگونی در تعابیر فقهی زمان خود و با استفاده از [[علم معانی]] و [[علم بیان|بیان]] و بکارگیری زیباترین تعابیر، اثری جاودانه را ایجاد نموده است.
  
'''وضعیت نشر:'''
+
[[شیخ حر عاملى]] مى نویسد: «شهید یک سال در قلعه [[شام]] محبوس بود و کتاب لمعه را در زندان در مدت هفت روز تألیف کرد؛ حال آن که از منابع فقهى غیر از کتاب [[مختصر النافع (کتاب)|المختصر النافع]] تألیف [[محقق حلی|محقق اول]] (صاحب [[شرایع الاسلام (کتاب)|شرایع]])، کتاب دیگرى در نزد وى نبوده است».<ref> امل الآمل، ج ۲، ص ۱۸۳.</ref>
  
این كتاب با شرح آن به كوشش انتشارات دارالعالم الاسلامى در بیروت چاپ و منتشر شده است.
+
شهید اول در این کتاب، در ابتدا [[احکام]] هر باب را ذکر نموده و پس از آن مسائلى که با این احکام ارتباط داشته و سپس [[مستحب|مستحبات]] و [[مکروه|مکروهات]] را بیان نموده است. آن چنانکه در پایان کتاب آمده، تنها نظریات مهم و مشهور از فقها در آن ذکر شده است.
  
==پانویس ==
+
==شروح کتاب ==
 +
از زمان نگارش این کتاب فقهاى بزرگ توجه خاصی به آن داشته و در تألیفات خود به آن استناد نموده اند. همچنین [[حاشیه|حواشى]] و شروح متعددى بر این کتاب نگاشته شده است، که از جمله این شروح می توان به «[[الروضة البهیه فی شرح اللمعة الدمشقیه‌ (کتاب)|الروضة البهیة]]» اثر [[شهید ثانى]] (م، ۹۶۶ ق)، «شرح لمعه» اثر شیخ على کاشف ‎الغطاء (م، ۱۳۵۳ ق) و «شرح لمعه» اثر سید محمدرضا بن محمد بحرالعلوم (م، ۱۲۵۳ ق) اشاره نمود.
 +
==پانویس==
 
<references />
 
<references />
 +
==منابع==
 +
*[https://bookroom.ir/book/47425/%D9%84%D9%85%D8%B9%D9%87-%D8%AF%D9%85%D8%B4%D9%82%DB%8C%D9%87-%D8%AF%D9%88%D8%B1%D9%87-%D8%AF%D9%88-%D8%AC%D9%84%D8%AF%DB%8C "معرفی کتاب اللمعة الدمشقية"، پاتوق کتاب فردا].
 +
*کتابشناسی تفصیلی مذاهب اسلامی، محمدرضا ضمیری.
 +
*[http://wikinoor.ir/%D8%A7%D9%84%D9%84%D9%85%D8%B9%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D8%AF%D9%85%D8%B4%D9%82%D9%8A%D8%A9_%D9%81%D9%8A_%D9%81%D9%82%D9%87_%D8%A7%D9%84%D8%A5%D9%85%D8%A7%D9%85%D9%8A%D8%A9 اللمعة الدمشقية فی فقه الإمامية، ویکی نور].
 +
 +
{{سنجش کیفی
 +
|سنجش=شده
 +
|شناسه= خوب
 +
|عنوان بندی مناسب= خوب
 +
|کفایت منابع و پی نوشت ها= خوب
 +
|رعایت سطح مخاطب عام= خوب
 +
|رعایت ادبیات دانشنامه ای= خوب
 +
|جامعیت= خوب
 +
|رعایت اختصار= خوب
 +
|سیر منطقی= خوب
 +
|کیفیت پژوهش= خوب
 +
|رده= دارد
 +
}}
 +
[[رده:منابع فقهی]][[رده:منابع فقه شیعه]][[رده:آثار شهید اول]]
 +
[[رده:کتابهای درسی حوزه]]
 +
[[رده: مقاله های مهم]]

نسخهٔ کنونی تا ‏۱۹ مارس ۲۰۲۴، ساعت ۱۱:۰۹

المعه الدمشقیه.jpg
نویسنده شهید اول
موضوع فقه شیعه
زبان عربی
تعداد جلد ۱

اللمعة الدمشقية

«اللُمعة الدمشقیة فی فقه الإمامیة» تألیف شهید اول (م، ۷۸۶ ق)، کتابی مشتمل بر یک دوره کامل و مختصر فقه شیعه است. این کتاب معتبر و مشهور، مورد توجه خاص فقهاى بزرگ شیعه بوده و به همراه شرحش از شهید ثانی با نام «الروضة البهیة»، جزء کتابهای درسی حوزه‌های علمیه می‌باشد.

مؤلف

«محمد بن مکی عاملی» معروف به «شهید اول» (۷۳۴-۷۸۶ ق)، از فقهای نامدار شیعه در قرن هشتم هجری و شاگرد فخرالمحققین حلی است و خود از اساتید فاضل مقداد سیوری و علی بن خازن حائری می باشد.

برخی از مهمترین آثار او عبارتند از: اللمعة الدمشقیة، ذکرى الشیعة، البیان، الدروس الشرعیه فی فقه الامامیه، الأربعون حدیثا، المزار، الدرة الباهرة من الاصداف الطاهرة و القواعد و الفوائد.

شهید اول در ۵۲ سالگى در دمشق، بر اثر عداوت و حسادت دشمنان شیعه به شهادت رسید.

معرفی کتاب

«اللمعة الدمشقیة» کتابى مختصر و در عین حال شامل یک دوره کامل ابواب فقه شیعه امامیه از طهارت تا دیات است، که به سبک فقه فتوایی نوشته شده و گاهی نیز مباحث استدلالی در آن دیده می شود.

این کتاب از مشهورترین مصنفات شهید اول و معتبرترین متون فقهی شیعه است و به دلیل اختصار و تعابیر روان، همراه با نظم و ترتیب از جایگاه خاصی برخوردار است. از آنجا که شهید اول، ادیب بزرگ و شاعر با ذوقی بوده است، به تعابیر فقهی متداول آن زمان بسنده ننموده، بلکه با دگرگونی در تعابیر فقهی زمان خود و با استفاده از علم معانی و بیان و بکارگیری زیباترین تعابیر، اثری جاودانه را ایجاد نموده است.

شیخ حر عاملى مى نویسد: «شهید یک سال در قلعه شام محبوس بود و کتاب لمعه را در زندان در مدت هفت روز تألیف کرد؛ حال آن که از منابع فقهى غیر از کتاب المختصر النافع تألیف محقق اول (صاحب شرایع)، کتاب دیگرى در نزد وى نبوده است».[۱]

شهید اول در این کتاب، در ابتدا احکام هر باب را ذکر نموده و پس از آن مسائلى که با این احکام ارتباط داشته و سپس مستحبات و مکروهات را بیان نموده است. آن چنانکه در پایان کتاب آمده، تنها نظریات مهم و مشهور از فقها در آن ذکر شده است.

شروح کتاب

از زمان نگارش این کتاب فقهاى بزرگ توجه خاصی به آن داشته و در تألیفات خود به آن استناد نموده اند. همچنین حواشى و شروح متعددى بر این کتاب نگاشته شده است، که از جمله این شروح می توان به «الروضة البهیة» اثر شهید ثانى (م، ۹۶۶ ق)، «شرح لمعه» اثر شیخ على کاشف ‎الغطاء (م، ۱۳۵۳ ق) و «شرح لمعه» اثر سید محمدرضا بن محمد بحرالعلوم (م، ۱۲۵۳ ق) اشاره نمود.

پانویس

  1. امل الآمل، ج ۲، ص ۱۸۳.

منابع