عباسعلی ادیب: تفاوت بین نسخهها
پرش به ناوبری
پرش به جستجو
مهدی موسوی (بحث | مشارکتها) |
|||
| (۱ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۱ کاربر نشان داده نشده) | |||
| سطر ۱: | سطر ۱: | ||
| − | ''' | + | '''آیتالله عباسعلی ادیب حبیبآبادی''' (۱۲۷۴ - ۱۳۷۱ ش)، عالم زاهد، فقیه جامع و ادیب شاعر [[شیعه]] معاصر و از شاگردان [[سید محمدمهدی درچه ای|سید محمدمهدی درچهای]] بود. او در علوم مختلفی نظیر [[فقه]]، [[اصول فقه|اصول]]، [[فلسفه]]، [[حکمت]]، [[ریاضیات]]، [[علم هیئت|نجوم]] و [[شعر]] و ادب سرآمد بود و از مدرسین برجسته [[حوزه علمیه|حوزه علمیه]] [[اصفهان]] بشمار میرفت. |
{{شناسنامه عالم | {{شناسنامه عالم | ||
|نام شخصیت = | |نام شخصیت = | ||
| − | |نام کامل = عباسعلی ادیب | + | |نام کامل = عباسعلی ادیب حبیبآبادی |
||تصویر= [[پرونده:ادیب.jpg]] | ||تصویر= [[پرونده:ادیب.jpg]] | ||
|زادروز = ۱۳۱۵ قمری | |زادروز = ۱۳۱۵ قمری | ||
| − | |زادگاه = | + | |زادگاه = حبیبآباد، [[اصفهان]] |
|وفات = ۱۴۱۲ قمری | |وفات = ۱۴۱۲ قمری | ||
| − | |مدفن = اصفهان، | + | |مدفن = اصفهان، مقبره [[صاحب بن عباد]] |
| − | |اساتید = [[سید محمدمهدی درچه ای]]، [[شیخ عبدالکریم گزی]]، محمدرضا مسجدشاهی، محمدحسین فشارکی،... | + | |اساتید = [[سید محمدمهدی درچه ای|سید محمدمهدی درچهای]]، [[شیخ عبدالکریم گزی]]، محمدرضا مسجدشاهی، محمدحسین فشارکی،... |
|شاگردان = محمدباقر غفرانی، سیدعلی میرلوحی، سیدمحمدتقی مدنی، محمد فشارکی،... | |شاگردان = محمدباقر غفرانی، سیدعلی میرلوحی، سیدمحمدتقی مدنی، محمد فشارکی،... | ||
| − | |آثار = احسن التقویم، ارث الشیعه، مناسک الشیعه، ملحقات قضاوتهای امیرالمؤمنین | + | |آثار = احسن التقویم، ارث الشیعه، مناسک الشیعه، ملحقات قضاوتهای امیرالمؤمنین علیهالسلام، زیارت مدینه، هدیة العباد،... |
}} | }} | ||
==ولادت== | ==ولادت== | ||
| − | شیخ عباسعلی ادیب حبیب آبادی، فرزند حاج محمدجعفر، در روز جمعه ۱۳ [[ماه جمادی الاول|جمادی الاول]] سال ۱۳۱۵ ه.ق (مطابق ۱۲۷۴ ش)، در قریه حبیب آباد برخوار [[اصفهان]] متولد گردید.<ref> | + | شیخ عباسعلی ادیب حبیب آبادی، فرزند حاج محمدجعفر، در روز جمعه ۱۳ [[ماه جمادی الاول|جمادی الاول]] سال ۱۳۱۵ ه.ق (مطابق ۱۲۷۴ ش)، در قریه حبیب آباد برخوار [[اصفهان]] متولد گردید.<ref>مصطفی هادوی، تذکرة شعرای استان اصفهان، اصفهان، پویان مهر، ۱۳۸۳، مرکزی، ص ۴۹. </ref> |
==تحصیل و استادان== | ==تحصیل و استادان== | ||
| سطر ۲۳: | سطر ۲۳: | ||
* [[سید محمدمهدی درچه ای]]، | * [[سید محمدمهدی درچه ای]]، | ||
* [[شیخ عبدالکریم گزی]] | * [[شیخ عبدالکریم گزی]] | ||
| − | * آقا نورالله مسجدشاهی،<ref> | + | * آقا نورالله مسجدشاهی،<ref> سید مصلح الدین مهدوی، دانشمندان و بزرگان اصفهان، ج ۲، انتشارات گلدسته چاپ اول، ۱۳۸۴، ص ۱۰۶۹.</ref> |
* سید محمد نجف آبادی، | * سید محمد نجف آبادی، | ||
| − | * شیخ محمدرضا | + | * [[محمدرضا نجفی اصفهانی|شیخ محمدرضا مسجدشاهی]]، |
* [[سید محمدباقر درچه ای]]، | * [[سید محمدباقر درچه ای]]، | ||
* شیخ محمدحسین فشارکی، | * شیخ محمدحسین فشارکی، | ||
* میرزا محمدرضا کلباسی. | * میرزا محمدرضا کلباسی. | ||
| − | ادیب در رشته های مختلف همچون [[فقه]]، [[اصول فقه|اصول]]، [[اخلاق]]، [[ریاضی|ریاضیات]]، هندسه، | + | ادیب در رشته های مختلف همچون [[فقه]]، [[اصول فقه|اصول]]، [[اخلاق]]، [[ریاضی|ریاضیات]]، هندسه، [[علم هیأت|هیئت]] و ... به سطوح عالی و مدارج بلند راه یافت<ref> محمدحسین ریاحی، ادیب ماندگار، یادنامه ی آیت الله شیخ عباسعلی ادیب اصفهانی، اصفهان، سازمان فرهنگی تفریحی شهرداری اصفهان، چاپ اول، بهار ۱۳۸۵، اصفهان شناسی، ص ۱۹۱. </ref> و از برخی اساتید خود موفق به دریافت [[اجازه (علم الحدیث)|اجازه]] روایت و [[اجتهاد]] گردید. |
وی همچنین تحصیلات عالی را تا سطح دکترا در رشته فارماکولوژی از شاخه های رشته های پزشکی به اتمام رسانید و به عنوان دانشیار دانشکده علوم پزشکی اصفهان دست یافت.<ref> همان، ص ۲۷۱. </ref> | وی همچنین تحصیلات عالی را تا سطح دکترا در رشته فارماکولوژی از شاخه های رشته های پزشکی به اتمام رسانید و به عنوان دانشیار دانشکده علوم پزشکی اصفهان دست یافت.<ref> همان، ص ۲۷۱. </ref> | ||
==تدریس و شاگردان== | ==تدریس و شاگردان== | ||
| − | آیت الله ادیب تدریس در [[حوزه علمیه|حوزه علمیه]] اصفهان را از سال ۱۳۴۵ در مدرسه کاسب گران [[اصفهان]] شروع نمود و به تدریج گسترش یافت به نحوی که پس از مدتی جلسات درس خارج ایشان یکی از گسترده ترین جلسات بود. وی در مدارس ذوالفقار، نیم آورد، [[مدرسه صدر بازار|صدر]]، چهارباغ و... حدود هفتاد سال از سطح تا درس خارج | + | آیت الله ادیب تدریس در [[حوزه علمیه|حوزه علمیه]] اصفهان را از سال ۱۳۴۵ در مدرسه کاسب گران [[اصفهان]] شروع نمود و به تدریج گسترش یافت به نحوی که پس از مدتی جلسات درس خارج ایشان یکی از گسترده ترین جلسات بود. وی در مدارس ذوالفقار، نیم آورد، [[مدرسه صدر بازار|صدر]]، چهارباغ و... حدود هفتاد سال از سطح تا درس خارج [[منطق]]، [[حکمت]] و … را تدریس نمودند. برخی از شاگردان ایشان عبارتند از: |
* محمدباقر غفرانی<ref> ریاحی، تاریخ علمی و اجتماعی اصفهان در دو قرن اخیر، ص ۲۴۸. </ref> | * محمدباقر غفرانی<ref> ریاحی، تاریخ علمی و اجتماعی اصفهان در دو قرن اخیر، ص ۲۴۸. </ref> | ||
* سید علی میرلوحی فلاورجانی<ref> همان، ص ۲۷۵. </ref> | * سید علی میرلوحی فلاورجانی<ref> همان، ص ۲۷۵. </ref> | ||
* دکتر محمد فشارکی<ref> همان، ص ۲۱۳. </ref> | * دکتر محمد فشارکی<ref> همان، ص ۲۱۳. </ref> | ||
| − | * | + | * حجةالاسلام سید محمدتقی مدنی.<ref> همان، ۳۲۷. </ref> |
==آثار و تألیفات== | ==آثار و تألیفات== | ||
| سطر ۴۹: | سطر ۴۹: | ||
# مناسک الشیعه، | # مناسک الشیعه، | ||
# ملحقات قضاوتهای [[امیرالمومنین|امیرالمؤمنین]] علیه السلام، | # ملحقات قضاوتهای [[امیرالمومنین|امیرالمؤمنین]] علیه السلام، | ||
| − | # زیارت مدینه، که مشتمل بر تمام زیارات [[پیامبر اسلام|حضرت رسول]] صلی الله علیه | + | # زیارت مدینه، که مشتمل بر تمام زیارات [[پیامبر اسلام|حضرت رسول]] صلی الله علیه وآله، [[حضرت فاطمه زهرا سلام الله علیها|حضرت زهرا]] سلام الله علیها، ائمه [[بقیع]] علیهم السلام، [[حضرت حمزه علیه السلام|حضرت حمزه]]<nowiki/>و سایر اعمال [[مدینه]] به طور مفصل، |
# وظایف الشیعه (کتابی در شرح [[دعای ندبه]])، | # وظایف الشیعه (کتابی در شرح [[دعای ندبه]])، | ||
| − | # هدیة العباد (شرح حال [[صاحب بن عباد]]).<ref> | + | # هدیة العباد (شرح حال [[صاحب بن عباد]]).<ref> محمدباقر کتابی، رجال اصفهان (در علم، عرفان، ادب و هنر...)، سازمان چاپ و انتشارات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، چاپ اول، پائیز ۱۳۷۵، ص ۲۵۰، مرکزی.</ref> |
| − | [[پرونده:Hedieh.jpg|thumb|left|هدیة العباد (شرح حال صاحب بن عباد) - یکی از آثار | + | [[پرونده:Hedieh.jpg|thumb|left|هدیة العباد (شرح حال [[صاحب بن عباد]]) - یکی از آثار آیتالله ادیب]] |
| − | همچنین حاج شیخ عباسعلی ادیب، ادیبی شاعر بود که به فارسی و عربی [[شعر]] نیکو می سرایید.<ref> | + | همچنین حاج شیخ عباسعلی ادیب، ادیبی شاعر بود که به فارسی و عربی [[شعر]] نیکو می سرایید.<ref> مهدوی، تاریخ علمی و اجتماعی اصفهان در دو قرن آخر، ج ۲؛ نشر الهدایة، چاپ خیام، قم، چاپ اول، تابستان ۱۳۶۷، ص ۳۲۲، مرکزی. </ref> وی سابقا "نادم" [[تخلص|تخلّص]] می نمود<ref> هادوی، همان، ص ۴۹. </ref> و پس از آن که نام خانوادگی خود را «ادیب» قرار داد، این کلمه را نیز تخلص خود گردانید. |
نمونه ای از اشعار فارسی او چنین است: | نمونه ای از اشعار فارسی او چنین است: | ||
| − | خم ابروی [[امام خمینی|خمینی]]، خم | + | خم ابروی [[امام خمینی|خمینی]]، خم خُمخانه شکست * پی پیمانه، جرعه و پیمانه شکست |
| − | خاک [[ایران]] همه چون صفحه شطرنجی بود * مات | + | خاک [[ایران]] همه چون صفحه شطرنجی بود * مات شد شاه و همه تخته شاهانه شکست<ref> ریاحی، تاریخ علمی و اجتماعی اصفهان در دو قرن اخیر، ج ۲، ص ۲۷۹. </ref> |
==فعالیتهای فرهنگی-اجتماعی== | ==فعالیتهای فرهنگی-اجتماعی== | ||
| سطر ۶۶: | سطر ۶۶: | ||
آیت الله ادیب در زمانی که از قدرت جسمی بر خوردار بود، به عنوان روحانی [[حج]] مشرف می شد و حدود ۱۷ سفر جهت ارشاد زائرین به [[مکه]] داشت. ایشان همانند یک بعثه و پایگاه عظیمی چه در مکه و چه در [[مدینه]]، مورد مراجعات روحانیون کاروان ها بود. هر کدام از روحانیون به مسأله و مشکلی بر می خوردند، می آمدند در محضر وی و مشکل خود را حل می کردند.<ref> همان، ص ۳۲۰-۳۱۹.</ref> | آیت الله ادیب در زمانی که از قدرت جسمی بر خوردار بود، به عنوان روحانی [[حج]] مشرف می شد و حدود ۱۷ سفر جهت ارشاد زائرین به [[مکه]] داشت. ایشان همانند یک بعثه و پایگاه عظیمی چه در مکه و چه در [[مدینه]]، مورد مراجعات روحانیون کاروان ها بود. هر کدام از روحانیون به مسأله و مشکلی بر می خوردند، می آمدند در محضر وی و مشکل خود را حل می کردند.<ref> همان، ص ۳۲۰-۳۱۹.</ref> | ||
| − | مرحوم آیت الله ادیب با وجود این که خود شخصیت منحصر به فردی در بعضی از علوم تخصصی بود، لکن در برخورد با مرحوم [[امام خمینی]] خود را شاگرد و فرمانبری مخلص میدانست. آیت الله ادیب محب حقیقی حضرت امام با یک حالت خاصی فرموده بودند که: «مردم عوام که سهل است، علما هم نشناختند که امام چه شخصیتی بود». و همواره میفرمود: «هرکس در مورد حضرت امام کوچکترین شبههای دارد، بیاید تا بحث کنیم». یا میفرمود: «آقا خدماتی کرد برای | + | مرحوم آیت الله ادیب با وجود این که خود شخصیت منحصر به فردی در بعضی از علوم تخصصی بود، لکن در برخورد با مرحوم [[امام خمینی]] خود را شاگرد و فرمانبری مخلص میدانست. آیت الله ادیب -محب حقیقی حضرت امام- با یک حالت خاصی فرموده بودند که: «مردم عوام که سهل است، علما هم نشناختند که امام چه شخصیتی بود». و همواره میفرمود: «هرکس در مورد حضرت امام کوچکترین شبههای دارد، بیاید تا بحث کنیم». یا میفرمود: «آقا خدماتی کرد برای [[اسلام]]، استثنایی». |
برخی از خدمات و فعالیتهای آیت الله ادیب به شرح زیر است: | برخی از خدمات و فعالیتهای آیت الله ادیب به شرح زیر است: | ||
| سطر ۷۲: | سطر ۷۲: | ||
* تعمیر و بازسازى مقبره [[صاحب بن عباد]] | * تعمیر و بازسازى مقبره [[صاحب بن عباد]] | ||
* احیاء و تجدید ساختمان [[مسجد]] مقابل مقبره صاحب بن عباد (در محله طوقچی [[اصفهان]])، و اقامه [[نماز جماعت]] و موعظه، ارشاد در هدایت مومنین در این مسجد که به نام «مسجد صاحب بن عباد» شهرت دارد،<ref> مهدوی، دانشمندان و بزرگان اصفهان، ج۲، ص ۱۰۶۹. </ref> | * احیاء و تجدید ساختمان [[مسجد]] مقابل مقبره صاحب بن عباد (در محله طوقچی [[اصفهان]])، و اقامه [[نماز جماعت]] و موعظه، ارشاد در هدایت مومنین در این مسجد که به نام «مسجد صاحب بن عباد» شهرت دارد،<ref> مهدوی، دانشمندان و بزرگان اصفهان، ج۲، ص ۱۰۶۹. </ref> | ||
| − | * دارالشفای حضرت زهرای مرضیه سلام الله علیها که اکنون یکی از بهترین | + | * دارالشفای حضرت زهرای مرضیه سلام الله علیها که اکنون یکی از بهترین بیمارستان های شهر اصفهان به شمار می آید، |
| − | * حسینیه امام خمینی (ره)، | + | * احداث [[حسینیه]] امام خمینی (ره)، |
* کتابخانه ای که به نام آیت الله ادیب در دست احداث است،<ref> ریاحی، همان، ص ۳۲۰.</ref> | * کتابخانه ای که به نام آیت الله ادیب در دست احداث است،<ref> ریاحی، همان، ص ۳۲۰.</ref> | ||
* اقامه [[نماز عید فطر]] در اصفهان (قبل از انقلاب)، که از سنتهای متروکه در اصفهان بود، | * اقامه [[نماز عید فطر]] در اصفهان (قبل از انقلاب)، که از سنتهای متروکه در اصفهان بود، | ||
| سطر ۸۱: | سطر ۸۱: | ||
*[[زهد]]: آیت الله ادیب زاهد به معنای واقعی کلمه بود. یک سر سوزنی در فکر عنوان، ریاست، شهرت و این قبیل کارها نبود، بلکه یک زندگی بسیار ساده و بی آلایش داشت. | *[[زهد]]: آیت الله ادیب زاهد به معنای واقعی کلمه بود. یک سر سوزنی در فکر عنوان، ریاست، شهرت و این قبیل کارها نبود، بلکه یک زندگی بسیار ساده و بی آلایش داشت. | ||
| − | *[[تواضع]]: وی با آن همه بار علمی، مجتهدی مسلم در فقه و اصول، کارشناسی بسیار بالا در | + | *[[تواضع]]: وی با آن همه بار علمی، مجتهدی مسلم در فقه و اصول، کارشناسی بسیار بالا در [[علم هیأت|هیئت]]، نجوم، [[ریاضی]] و فیلسوفی عارف و کامل در فلسفه، اما آنقدر متواضع بود که اجازه نمی داد یک طلبه ای پشت سرش راه برود. |
*تکریم طلاب: آیت الله ادیب نسبت به طلاب و اهل علم فوق العاده تجلیل می کرد، به خصوص در منظر عوام از یک طلبه سوالی نمی کرد که مبادا از جواب عاجز بماند و باعث تحقیر او بشود. | *تکریم طلاب: آیت الله ادیب نسبت به طلاب و اهل علم فوق العاده تجلیل می کرد، به خصوص در منظر عوام از یک طلبه سوالی نمی کرد که مبادا از جواب عاجز بماند و باعث تحقیر او بشود. | ||
*[[نظم]]: از خصوصیات وی نظم و دقت در عمل بود. در ساعات تدریس در [[مسجد]] و اقامه [[نماز جماعت|جماعت]] در کلیه برنامه ها بسیار منظم و منبسط عمل می کرد. | *[[نظم]]: از خصوصیات وی نظم و دقت در عمل بود. در ساعات تدریس در [[مسجد]] و اقامه [[نماز جماعت|جماعت]] در کلیه برنامه ها بسیار منظم و منبسط عمل می کرد. | ||
| − | *وعظ و خطابه: علاوه بر اینکه در سنگر تدریس فقه، اصول، حکمت و غیره سخت مشغول بود، در مسجد هم منبر می رفت و موعظه و ارشاد کرده، و حتی ذکر مصیبت هایی در حد بسیار عالی ایراد می فرمود. | + | *وعظ و [[خطابه]]: علاوه بر اینکه در سنگر تدریس فقه، اصول، حکمت و غیره سخت مشغول بود، در مسجد هم منبر می رفت و موعظه و ارشاد کرده، و حتی ذکر مصیبت هایی در حد بسیار عالی ایراد می فرمود. |
==وفات== | ==وفات== | ||
| − | مرحوم آیت الله | + | مرحوم آیت الله عباسعلی ادیب، سرانجام در روز پنج شنبه دوم [[ماه ذی الحجه|ذی الحجه]] سال ۱۴۱۲ ه.ق (برابر با چهاردهم خرداد ۱۳۷۱ ش) وفات یافت و در جوار مقبره [[صاحب بن عباد]] در محلهی طوقچی اصفهان مدفون گردید.<ref> مهدوی، دانشمندان و بزرگان اصفهان، ج ۲، ص ۱۰۶۹.</ref> |
==پانویس== | ==پانویس== | ||
| سطر ۹۷: | سطر ۹۷: | ||
<gallery mode="packed" heights="170"> | <gallery mode="packed" heights="170"> | ||
پرونده:خادمی (7).jpg|ردیف جلو از راست: [[سید حسین خادمی|سید حسین موسوی خادمی]] و عباسعلی ادیب - پشت سر مرتضی مقتدایی | پرونده:خادمی (7).jpg|ردیف جلو از راست: [[سید حسین خادمی|سید حسین موسوی خادمی]] و عباسعلی ادیب - پشت سر مرتضی مقتدایی | ||
| − | پرونده:کمال (7).jpg|alt=آیات عظام معزی، موحد ابطحی، ادیب، خادمی، روضاتی،فقیه ایمانی در راهپیمایی های انقلاب|ردیف جلو از راست: ابوالفضل | + | پرونده:کمال (7).jpg|alt=آیات عظام معزی، موحد ابطحی، ادیب، خادمی، روضاتی،فقیه ایمانی در راهپیمایی های انقلاب|ردیف جلو از راست: ابوالفضل معزی (معزالدين)، سید محمدعلی موحد ابطحی موسوی، عباسعلی ادیب و [[سید حسین خادمی|سید حسین موسوی خادمی]] - ردیف عقب: ۱. سید عبدالحسین روضاتیان، ۲. [[سید محمدعلی روضاتی|سید محمدعلی روضاتیان]]، ۳. مهدی مظاهری و [[سید کمال فقیه ایمانی]] |
</gallery> | </gallery> | ||
| − | [[رده:علمای معاصر|ادیب،عباسعلی]] | + | [[رده:علمای معاصر|ادیب،عباسعلی]][[رده:علماء شیعه]][[رده:ریاضیدانان]][[رده:منجمان]][[رده:ادیبان]] |
نسخهٔ کنونی تا ۳۰ اکتبر ۲۰۲۵، ساعت ۱۴:۰۰
آیتالله عباسعلی ادیب حبیبآبادی (۱۲۷۴ - ۱۳۷۱ ش)، عالم زاهد، فقیه جامع و ادیب شاعر شیعه معاصر و از شاگردان سید محمدمهدی درچهای بود. او در علوم مختلفی نظیر فقه، اصول، فلسفه، حکمت، ریاضیات، نجوم و شعر و ادب سرآمد بود و از مدرسین برجسته حوزه علمیه اصفهان بشمار میرفت.
| |
| نام کامل | عباسعلی ادیب حبیبآبادی |
| زادروز | ۱۳۱۵ قمری |
| زادگاه | حبیبآباد، اصفهان |
| وفات | ۱۴۱۲ قمری |
| مدفن | اصفهان، مقبره صاحب بن عباد |
|
| |
| اساتید |
سید محمدمهدی درچهای، شیخ عبدالکریم گزی، محمدرضا مسجدشاهی، محمدحسین فشارکی،... |
| شاگردان |
محمدباقر غفرانی، سیدعلی میرلوحی، سیدمحمدتقی مدنی، محمد فشارکی،... |
| آثار |
احسن التقویم، ارث الشیعه، مناسک الشیعه، ملحقات قضاوتهای امیرالمؤمنین علیهالسلام، زیارت مدینه، هدیة العباد،... |
محتویات
ولادت
شیخ عباسعلی ادیب حبیب آبادی، فرزند حاج محمدجعفر، در روز جمعه ۱۳ جمادی الاول سال ۱۳۱۵ ه.ق (مطابق ۱۲۷۴ ش)، در قریه حبیب آباد برخوار اصفهان متولد گردید.[۱]
تحصیل و استادان
عباسعلی ادیب مقدمات علوم و ادبیات را در زادگاه خود نزد مرحوم معلم حبیب آبادی آموخت و سپس به شهر اصفهان رفت. در مدرسه الماسیه حجره گرفت و نزد اساتید این شهر تلمذ نمود. از جمله استادان او عبارتند از:
- آقا میرزا احمد مدرس،
- شیخ محمدرضا نجفی،
- سید محمدمهدی درچه ای،
- شیخ عبدالکریم گزی
- آقا نورالله مسجدشاهی،[۲]
- سید محمد نجف آبادی،
- شیخ محمدرضا مسجدشاهی،
- سید محمدباقر درچه ای،
- شیخ محمدحسین فشارکی،
- میرزا محمدرضا کلباسی.
ادیب در رشته های مختلف همچون فقه، اصول، اخلاق، ریاضیات، هندسه، هیئت و ... به سطوح عالی و مدارج بلند راه یافت[۳] و از برخی اساتید خود موفق به دریافت اجازه روایت و اجتهاد گردید.
وی همچنین تحصیلات عالی را تا سطح دکترا در رشته فارماکولوژی از شاخه های رشته های پزشکی به اتمام رسانید و به عنوان دانشیار دانشکده علوم پزشکی اصفهان دست یافت.[۴]
تدریس و شاگردان
آیت الله ادیب تدریس در حوزه علمیه اصفهان را از سال ۱۳۴۵ در مدرسه کاسب گران اصفهان شروع نمود و به تدریج گسترش یافت به نحوی که پس از مدتی جلسات درس خارج ایشان یکی از گسترده ترین جلسات بود. وی در مدارس ذوالفقار، نیم آورد، صدر، چهارباغ و... حدود هفتاد سال از سطح تا درس خارج منطق، حکمت و … را تدریس نمودند. برخی از شاگردان ایشان عبارتند از:
آثار و تألیفات
از ویژگی های شیخ عباسعلی ادیب این بود که در هر موضوعی احساس نیاز می کرد که خلأیی وجود دارد، بلافاصله دست به قلم می شد، کتابی می نوشت که آن نیاز خلأ جبران شود. برخی آثار او عبارت است از:
- احسن التقویم،
- ارث الشیعه،
- مناسک الشیعه،
- ملحقات قضاوتهای امیرالمؤمنین علیه السلام،
- زیارت مدینه، که مشتمل بر تمام زیارات حضرت رسول صلی الله علیه وآله، حضرت زهرا سلام الله علیها، ائمه بقیع علیهم السلام، حضرت حمزهو سایر اعمال مدینه به طور مفصل،
- وظایف الشیعه (کتابی در شرح دعای ندبه)،
- هدیة العباد (شرح حال صاحب بن عباد).[۹]
هدیة العباد (شرح حال صاحب بن عباد) - یکی از آثار آیتالله ادیب
همچنین حاج شیخ عباسعلی ادیب، ادیبی شاعر بود که به فارسی و عربی شعر نیکو می سرایید.[۱۰] وی سابقا "نادم" تخلّص می نمود[۱۱] و پس از آن که نام خانوادگی خود را «ادیب» قرار داد، این کلمه را نیز تخلص خود گردانید.
نمونه ای از اشعار فارسی او چنین است:
خم ابروی خمینی، خم خُمخانه شکست * پی پیمانه، جرعه و پیمانه شکست
خاک ایران همه چون صفحه شطرنجی بود * مات شد شاه و همه تخته شاهانه شکست[۱۲]
فعالیتهای فرهنگی-اجتماعی
آیت الله ادیب در زمانی که از قدرت جسمی بر خوردار بود، به عنوان روحانی حج مشرف می شد و حدود ۱۷ سفر جهت ارشاد زائرین به مکه داشت. ایشان همانند یک بعثه و پایگاه عظیمی چه در مکه و چه در مدینه، مورد مراجعات روحانیون کاروان ها بود. هر کدام از روحانیون به مسأله و مشکلی بر می خوردند، می آمدند در محضر وی و مشکل خود را حل می کردند.[۱۳]
مرحوم آیت الله ادیب با وجود این که خود شخصیت منحصر به فردی در بعضی از علوم تخصصی بود، لکن در برخورد با مرحوم امام خمینی خود را شاگرد و فرمانبری مخلص میدانست. آیت الله ادیب -محب حقیقی حضرت امام- با یک حالت خاصی فرموده بودند که: «مردم عوام که سهل است، علما هم نشناختند که امام چه شخصیتی بود». و همواره میفرمود: «هرکس در مورد حضرت امام کوچکترین شبههای دارد، بیاید تا بحث کنیم». یا میفرمود: «آقا خدماتی کرد برای اسلام، استثنایی».
برخی از خدمات و فعالیتهای آیت الله ادیب به شرح زیر است:
- تعمیر و بازسازى مقبره صاحب بن عباد
- احیاء و تجدید ساختمان مسجد مقابل مقبره صاحب بن عباد (در محله طوقچی اصفهان)، و اقامه نماز جماعت و موعظه، ارشاد در هدایت مومنین در این مسجد که به نام «مسجد صاحب بن عباد» شهرت دارد،[۱۴]
- دارالشفای حضرت زهرای مرضیه سلام الله علیها که اکنون یکی از بهترین بیمارستان های شهر اصفهان به شمار می آید،
- احداث حسینیه امام خمینی (ره)،
- کتابخانه ای که به نام آیت الله ادیب در دست احداث است،[۱۵]
- اقامه نماز عید فطر در اصفهان (قبل از انقلاب)، که از سنتهای متروکه در اصفهان بود،
- تشکیل هیئت رضویه اصفهان.
خصوصیات اخلاقی
- زهد: آیت الله ادیب زاهد به معنای واقعی کلمه بود. یک سر سوزنی در فکر عنوان، ریاست، شهرت و این قبیل کارها نبود، بلکه یک زندگی بسیار ساده و بی آلایش داشت.
- تواضع: وی با آن همه بار علمی، مجتهدی مسلم در فقه و اصول، کارشناسی بسیار بالا در هیئت، نجوم، ریاضی و فیلسوفی عارف و کامل در فلسفه، اما آنقدر متواضع بود که اجازه نمی داد یک طلبه ای پشت سرش راه برود.
- تکریم طلاب: آیت الله ادیب نسبت به طلاب و اهل علم فوق العاده تجلیل می کرد، به خصوص در منظر عوام از یک طلبه سوالی نمی کرد که مبادا از جواب عاجز بماند و باعث تحقیر او بشود.
- نظم: از خصوصیات وی نظم و دقت در عمل بود. در ساعات تدریس در مسجد و اقامه جماعت در کلیه برنامه ها بسیار منظم و منبسط عمل می کرد.
- وعظ و خطابه: علاوه بر اینکه در سنگر تدریس فقه، اصول، حکمت و غیره سخت مشغول بود، در مسجد هم منبر می رفت و موعظه و ارشاد کرده، و حتی ذکر مصیبت هایی در حد بسیار عالی ایراد می فرمود.
وفات
مرحوم آیت الله عباسعلی ادیب، سرانجام در روز پنج شنبه دوم ذی الحجه سال ۱۴۱۲ ه.ق (برابر با چهاردهم خرداد ۱۳۷۱ ش) وفات یافت و در جوار مقبره صاحب بن عباد در محلهی طوقچی اصفهان مدفون گردید.[۱۶]
پانویس
- ↑ مصطفی هادوی، تذکرة شعرای استان اصفهان، اصفهان، پویان مهر، ۱۳۸۳، مرکزی، ص ۴۹.
- ↑ سید مصلح الدین مهدوی، دانشمندان و بزرگان اصفهان، ج ۲، انتشارات گلدسته چاپ اول، ۱۳۸۴، ص ۱۰۶۹.
- ↑ محمدحسین ریاحی، ادیب ماندگار، یادنامه ی آیت الله شیخ عباسعلی ادیب اصفهانی، اصفهان، سازمان فرهنگی تفریحی شهرداری اصفهان، چاپ اول، بهار ۱۳۸۵، اصفهان شناسی، ص ۱۹۱.
- ↑ همان، ص ۲۷۱.
- ↑ ریاحی، تاریخ علمی و اجتماعی اصفهان در دو قرن اخیر، ص ۲۴۸.
- ↑ همان، ص ۲۷۵.
- ↑ همان، ص ۲۱۳.
- ↑ همان، ۳۲۷.
- ↑ محمدباقر کتابی، رجال اصفهان (در علم، عرفان، ادب و هنر...)، سازمان چاپ و انتشارات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، چاپ اول، پائیز ۱۳۷۵، ص ۲۵۰، مرکزی.
- ↑ مهدوی، تاریخ علمی و اجتماعی اصفهان در دو قرن آخر، ج ۲؛ نشر الهدایة، چاپ خیام، قم، چاپ اول، تابستان ۱۳۶۷، ص ۳۲۲، مرکزی.
- ↑ هادوی، همان، ص ۴۹.
- ↑ ریاحی، تاریخ علمی و اجتماعی اصفهان در دو قرن اخیر، ج ۲، ص ۲۷۹.
- ↑ همان، ص ۳۲۰-۳۱۹.
- ↑ مهدوی، دانشمندان و بزرگان اصفهان، ج۲، ص ۱۰۶۹.
- ↑ ریاحی، همان، ص ۳۲۰.
- ↑ مهدوی، دانشمندان و بزرگان اصفهان، ج ۲، ص ۱۰۶۹.
آرشیو عکس و تصویر
ردیف جلو از راست: سید حسین موسوی خادمی و عباسعلی ادیب - پشت سر مرتضی مقتدایی
ردیف جلو از راست: ابوالفضل معزی (معزالدين)، سید محمدعلی موحد ابطحی موسوی، عباسعلی ادیب و سید حسین موسوی خادمی - ردیف عقب: ۱. سید عبدالحسین روضاتیان، ۲. سید محمدعلی روضاتیان، ۳. مهدی مظاهری و سید کمال فقیه ایمانی
.jpg)
.jpg)
