منتهى المقال (کتاب): تفاوت بین نسخه‌ها
مهدی موسوی (بحث | مشارکتها) (ویرایش) |
مهدی موسوی (بحث | مشارکتها) (ویرایش) |
||
| سطر ۷: | سطر ۷: | ||
|نویسنده= ابوعلی حائری | |نویسنده= ابوعلی حائری | ||
| − | |موضوع= | + | |موضوع= علم رجال |
|زبان= عربی | |زبان= عربی | ||
| − | |تعداد جلد= | + | |تعداد جلد= ۷ |
|عنوان افزوده1= | |عنوان افزوده1= | ||
| سطر ۲۱: | سطر ۲۱: | ||
|افزوده2= | |افزوده2= | ||
| − | |لینک= [http://lib.ahlolbait.com/parvan/resource/78846/ | + | |لینک= [http://lib.ahlolbait.com/parvan/resource/78846/ منتهی المقال فی أحوال الرجال] |
}} | }} | ||
{{بخشی از یک کتاب}} | {{بخشی از یک کتاب}} | ||
| − | کتاب '''«منتهى المقال فی احوال الرجال»''' در | + | کتاب '''«منتهى المقال فی احوال الرجال»''' در موضوع [[علم رجال]]، تألیف [[شیخ ابوعلی حائری|ابوعلى حائرى]] (م، ۱۲۱۶ ق) یکى از اندیشمندان و مدافعان مکتب [[تشیع]] است. |
| − | == | + | ==مؤلف== |
| − | محمد بن اسماعیل بن عبدالجبار بن سعدالدین مازندرانى، معروف به [[شیخ ابوعلی حائری|ابوعلى حائرى]] (م، ۱۲۱۶ ق) براى تحصیل معارف دینى هجرت‌هاى پى در پى نمود. | + | محمد بن اسماعیل بن عبدالجبار بن سعدالدین مازندرانى، معروف به [[شیخ ابوعلی حائری|ابوعلى حائرى]] (م، ۱۲۱۶ ق) براى تحصیل معارف دینى هجرت‌هاى پى در پى نمود. [[وحید بهبهانی|وحید بهبهانى]]، علامه [[سید محمد مهدی بحرالعلوم|سید مهدى بحرالعلوم]] و [[سید علی طباطبایی]] (صاحب [[ریاض المسائل (کتاب)|ریاض المسائل]]) از استادان بنام او هستند. |
| − | [[ | + | این دانشمند معروف [[شیعه]] در زمانى حساس، یعنى در زمان ظهور [[اخباریان]] زندگى مى کرد. بدین جهت، ایشان نیز مثل دیگر طرفداران علماى [[اصول فقه|اصولى]] کمر به دفاع از آنان بست و اولین کتاب خود را به نام «عقداللآلى البهیة فى الردّ على الطائفة الغبیة» در رد اخباریان نگاشت. وى این کتاب را ده سال قبل از کتاب «منتهى المقال» نوشت. به همین دلیل است که علماى شیعه هر یک به نحوى از ایشان تمجید کرده اند. |
| + | |||
| + | == انگیزه نگارش == | ||
| + | در اوایل قرن یازدهم قمری میرزا محمد استرآبادی (متوفی ۱۰۲۸) کتاب کبیر رجالی خود موسوم به «[[منهج المقال (کتاب)|منهج المقال فی تحقیق احوال الرجال]]» را تألیف کرد. این کتاب مورد توجه بسیاری از فقها و دانشمندان رجال قرار گرفت و عده زیادی بر آن شرح یا تعلیقه نوشتند که «تعلیقة منهج المقال» معروف به «التعلیقة البهبهانیة» از [[وحید بهبهانی|وحید بهبهانی]] (متوفی ۱۲۰۵) معروفترین آنهاست. | ||
| + | |||
| + | [[شیخ ابوعلی حائری|ابوعلی حائری]] (۱۱۵۹ – ۱۲۱۶)، وقتی عدم مراجعه طلاب به دو کتاب فوق را ملاحظه کرد، تصمیم گرفت کتابی رجالی بنویسد که امتیازات آنها را داشته و در عین حال مختصر بوده و از تشویش و پراکنده کاری جلوگیری کند. به همین جهت کتاب «منتهی المقال فی احوال الرجال» را تألیف کرد که نامش ناظر به کتاب «منهج المقال فی تحقیق احوال الرجال» است. | ||
==محتوای کتاب== | ==محتوای کتاب== | ||
| − | + | کتاب «منتهى المقال» داراى مقدمه، اصل و خاتمه مى باشد. در مقدمه پنج مقدمه فرعى ذکر مى شود: | |
#تاریخ موالید [[معصوم|معصومان]] علیهم السلام. | #تاریخ موالید [[معصوم|معصومان]] علیهم السلام. | ||
| سطر ۴۴: | سطر ۴۹: | ||
#در فوائد مترتب بر [[علم رجال]] و [[درایه الحدیث|درایه]]. | #در فوائد مترتب بر [[علم رجال]] و [[درایه الحدیث|درایه]]. | ||
| − | مؤلف کتاب را بر اساس حروف الفبا سامان داده و | + | مؤلف کتاب را بر اساس حروف الفبا سامان داده و ذیل نام هر یک از راویان، کلام میرزا محمد استرآبادى را از «[[منهج المقال (کتاب)|منهج المقال]]» نقل کرده و سپس تعلیقات [[وحید بهبهانی|وحید بهبهانی]] را به دنبال آن می آورد؛ آنگاه کلمات علمای دیگر را نقل کرده و نظر خود را نیز بیان داشته است. |
==شروح و تعلیقات== | ==شروح و تعلیقات== | ||
| − | + | لازم به ذکر است که [[شیخ ابوعلی حائری]] در کتاب «منتهی المقال»، مجاهیل یا افرادی را که در رجال نامی از آنها نیامده است، اما در [[سند حدیث|سند]] روایات وجود دارند ذکر نمی‌کند، با این استدلال که فایده‌ای در ذکر آنها نیست؛ از این رو شاگرد او مولی درویش علی حائری رساله ای به نام «تکلمة رجال أبی‌علی» تدوین کرده و افرادی را که استادش از رجال خود ساقط کرده، استدراک نموده است تا کتاب استاد را تکمیل کرده باشد. | |
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| + | همچنین محمدعلی آل کشکول از شاگردان [[صاحب فصول]] کتاب «کمال منتهی المقال» را به همین منظور نوشته است. | ||
==منابع== | ==منابع== | ||
| + | *محمدرضا ضمیری، کتابشناسی تفصیلی مذاهب اسلامی. | ||
| + | *آینه پژوهش، احمد عابدی، شماره ۳۶، بهمن ۱۳۷۴. | ||
| − | + | ==متن کتاب== | |
| − | |||
| − | ==متن کتاب == | ||
[http://lib.ahlolbait.com/parvan/resource/78846/منتهي-المقال-في-أحوال-الرجال '''منتهی المقال فی أحوال الرجال'''] | [http://lib.ahlolbait.com/parvan/resource/78846/منتهي-المقال-في-أحوال-الرجال '''منتهی المقال فی أحوال الرجال'''] | ||
[[رده:منابع رجالی]] | [[رده:منابع رجالی]] | ||
{{حدیث}} | {{حدیث}} | ||
نسخهٔ کنونی تا ۱۳ آوریل ۲۰۲۱، ساعت ۰۷:۳۸
 | |
| نویسنده | ابوعلی حائری |
| موضوع | علم رجال |
| زبان | عربی |
| تعداد جلد | ۷ |
|
| |
این مدخل از دانشنامه هنوز نوشته نشده است.
محتوای فعلی بخشی از یک کتاب متناسب با عنوان است.
(احتمالا تصرف اندکی صورت گرفته است)
کتاب «منتهى المقال فی احوال الرجال» در موضوع علم رجال، تألیف ابوعلى حائرى (م، ۱۲۱۶ ق) یکى از اندیشمندان و مدافعان مکتب تشیع است.
مؤلف
محمد بن اسماعیل بن عبدالجبار بن سعدالدین مازندرانى، معروف به ابوعلى حائرى (م، ۱۲۱۶ ق) براى تحصیل معارف دینى هجرت‌هاى پى در پى نمود. وحید بهبهانى، علامه سید مهدى بحرالعلوم و سید علی طباطبایی (صاحب ریاض المسائل) از استادان بنام او هستند.
این دانشمند معروف شیعه در زمانى حساس، یعنى در زمان ظهور اخباریان زندگى مى کرد. بدین جهت، ایشان نیز مثل دیگر طرفداران علماى اصولى کمر به دفاع از آنان بست و اولین کتاب خود را به نام «عقداللآلى البهیة فى الردّ على الطائفة الغبیة» در رد اخباریان نگاشت. وى این کتاب را ده سال قبل از کتاب «منتهى المقال» نوشت. به همین دلیل است که علماى شیعه هر یک به نحوى از ایشان تمجید کرده اند.
انگیزه نگارش
در اوایل قرن یازدهم قمری میرزا محمد استرآبادی (متوفی ۱۰۲۸) کتاب کبیر رجالی خود موسوم به «منهج المقال فی تحقیق احوال الرجال» را تألیف کرد. این کتاب مورد توجه بسیاری از فقها و دانشمندان رجال قرار گرفت و عده زیادی بر آن شرح یا تعلیقه نوشتند که «تعلیقة منهج المقال» معروف به «التعلیقة البهبهانیة» از وحید بهبهانی (متوفی ۱۲۰۵) معروفترین آنهاست.
ابوعلی حائری (۱۱۵۹ – ۱۲۱۶)، وقتی عدم مراجعه طلاب به دو کتاب فوق را ملاحظه کرد، تصمیم گرفت کتابی رجالی بنویسد که امتیازات آنها را داشته و در عین حال مختصر بوده و از تشویش و پراکنده کاری جلوگیری کند. به همین جهت کتاب «منتهی المقال فی احوال الرجال» را تألیف کرد که نامش ناظر به کتاب «منهج المقال فی تحقیق احوال الرجال» است.
محتوای کتاب
کتاب «منتهى المقال» داراى مقدمه، اصل و خاتمه مى باشد. در مقدمه پنج مقدمه فرعى ذکر مى شود:
- تاریخ موالید معصومان علیهم السلام.
- ذکر عده اى که امام زمان علیه السلام را دیده اند یا بر معجزات آن حضرت آگاه شده اند.
- در کنیه هاى حضرات معصوم علیهم السلام.
- بیان اسامى افرادى که در صورت اطلاق (بدون قید) اشتباه مى شوند.
- در فوائد مترتب بر علم رجال و درایه.
مؤلف کتاب را بر اساس حروف الفبا سامان داده و ذیل نام هر یک از راویان، کلام میرزا محمد استرآبادى را از «منهج المقال» نقل کرده و سپس تعلیقات وحید بهبهانی را به دنبال آن می آورد؛ آنگاه کلمات علمای دیگر را نقل کرده و نظر خود را نیز بیان داشته است.
شروح و تعلیقات
لازم به ذکر است که شیخ ابوعلی حائری در کتاب «منتهی المقال»، مجاهیل یا افرادی را که در رجال نامی از آنها نیامده است، اما در سند روایات وجود دارند ذکر نمی‌کند، با این استدلال که فایده‌ای در ذکر آنها نیست؛ از این رو شاگرد او مولی درویش علی حائری رساله ای به نام «تکلمة رجال أبی‌علی» تدوین کرده و افرادی را که استادش از رجال خود ساقط کرده، استدراک نموده است تا کتاب استاد را تکمیل کرده باشد.
همچنین محمدعلی آل کشکول از شاگردان صاحب فصول کتاب «کمال منتهی المقال» را به همین منظور نوشته است.
منابع
- محمدرضا ضمیری، کتابشناسی تفصیلی مذاهب اسلامی.
- آینه پژوهش، احمد عابدی، شماره ۳۶، بهمن ۱۳۷۴.
متن کتاب
