شرایع الاسلام (کتاب): تفاوت بین نسخه‌ها
مهدی موسوی (بحث | مشارکتها) (ویرایش) |
|||
| (۱ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۱ کاربر نشان داده نشده) | |||
| سطر ۱: | سطر ۱: | ||
| − | + | '''«شرایع الاسلام»''' با نام کامل «شرائع الاسلام فى مسائل الحلال والحرام»، کتابی است از [[محقق حلی]] (م، ۶۷۶ ق)، که از زمان تألیف منبع درسی [[حوزه علمیه|حوزه های علمیه]] در موضوع [[فقه]] بوده است. به جهت اهمیت و شهرت این کتاب محقق حلی به «صاحب شرایع» معروف است. | |
| − | + | {{مشخصات کتاب | |
|عنوان= | |عنوان= | ||
| سطر ۲۲: | سطر ۲۲: | ||
|افزوده2= | |افزوده2= | ||
| − | |لینک=[http://lib.ahlolbait.com/parvan/resource/39501/شرائع-الإسلام- | + | |لینک=[http://lib.ahlolbait.com/parvan/resource/39501/شرائع-الإسلام-فی-مسائل-الحلال-و-الحرام شرائع الإسلام في مسائل الحلال و الحرام] |
}} | }} | ||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
==مؤلف== | ==مؤلف== | ||
| + | جعفر بن حسن بن یحیى بن حسن بن سعید هُذلى نجم الدین ابوالقاسم حلى، مشهور به [[محقق حلى]] (م، ۶۷۶ ق) یکى از بزرگ ترین علماى [[اسلام]] و مکتب [[شیعه|تشیع]] در طول تاریخ است. سید عبدالکریم بن احمد بن طاووس، [[سید بن طاووس|سید رضى الدین على بن طاووس]] و دو خواهرزده اش یعنى [[علامه حلى]] و على بن یوسف حلى از وى کسب علم نمودند. علامه حلى که خود شاگرد اوست درباره او مى گوید: «او افضل اهل عصرش در [[فقه]] بود». | ||
| − | + | از آثار دیگر او می توان [[مختصر النافع]]، المعتبر فى شرح المختصر، نکت النهایه، [[معارج الاصول (کتاب)|المعارج فى اصول الفقه]]، نهایة الاصول الى المعرفة الاصول، رسالة التیاسر فى القبلة و اللُّهنة فى المنطق را نام برد.<ref> محمدرضا ضمیری، کتابشناسی تفصیلی مذاهب اسلامی </ref> | |
| − | |||
| − | از آثار دیگر او می توان [[مختصر النافع]]، | ||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | + | ==محتوا و ساختار کتاب== | |
| + | «شرایع الاسلام» حاوى دوازده هزار مسئله از مسائل [[حلال]] و [[حرام]] و شامل کلیه ابواب فقهى است. «شرائع» [[فقه]] را به چهار بخش کلی به ترتیب زیر تقسیم نموده است: | ||
| − | بخش | + | بخش [[عبادت|عبادات]] شامل ۱۰ کتاب [[طهارت]]، صلاة، [[زکات]]، [[خمس]]، [[صوم]]، [[اعتکاف]]، [[حج]]، [[عمره]]، [[جهاد]]، [[امر به معروف و نهی از منکر]] است. |
| − | + | بخش عقود شامل ۱۵ کتاب تجارت، [[رهن]]، ضمان، [[صلح]]، مضاربه، [[مزارعه]] و [[مساقات|مساقاة]]، [[ودیعه]]، [[عاریه]]، [[اجاره]]، وکالت، [[وقف]]، [[صدقه|صدقات]]، هبه، سبق و رمایه، [[وصیت|وصایا]] و [[نکاح]] است. کتابهای مفلس، حجر، شرکت، سکنی و حبس نیز در این بخش آورده شده‌است. | |
| − | |||
| − | + | بخش [[ایقاع|ایقاعات]] از ۱۱ کتاب [[طلاق]]، خلع و مبارات، [[ظهار]]، [[ایلاء]]، [[لعان]]، [[عتق]]، تدبیر و مکاتبه و استیلاء، [[اقرار]]، [[جعاله]]، أیمان و [[نذر]] تشکیل شده است. | |
| − | + | بخش احکام شامل ۱۲ کتاب صید، [[ذبح|ذباحه]]، اطعمه و اشربه، [[غصب]]، [[شفعه]]، احیای موات، فرایض، قضا، شهادات، [[حدود|حدود]] و [[تعزیر|تعزیرات]]، [[قصاص]] و [[دیات]] است. | |
| − | |||
| − | |||
| − | == | + | ==اهمیت کتاب == |
| + | کتاب شرایع در میان کتابهای فقهی [[شیعه]] از شهرت و درخشندگی خاصی برخوردار است. این کتاب یکی از برترین، ارزنده ترین و جامعترین کتابهای فقهی [[امامیه]] است که از بدو تالیف تاکنون همواره محور تدریس و تحصیل و عنوان درس خارج استدلالی اساطین [[حوزه علمیه|حوزه های علمیه]] بوده و از زمان مؤلف تا این هنگام بارها و بارها بر آن حاشیه، تعلیقه، شرح و ترجمه به زبانهای گوناگون نوشته شده است.<ref> انصاری قمی، کتابشناسی شروح شرایع الاسلام، فصلنامه مشکوة، شماره ۴۳، در دسترس در [http://www.hawzah.net/fa/Article/View/82007/%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C-%D8%B4%D8%B1%D9%88%D8%AD-%D8%B4%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D8%B9-%D8%A7%D9%84%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85- سایت حوزه] </ref> این کتاب مرجع بیشتر [[فقیه|فقها]] و مراجع مى باشد. از جمله شروح و تعلیقات شرایع این موارد است: | ||
| − | + | *[[مسالک الافهام فی شرح شرایع الاسلام (کتاب)|مسالك الأفهام]] از [[شهید ثانى]]؛ | |
| + | *[[جواهرالكلام]] از [[شیخ محمدحسن نجفی|شیخ محمدحسن نجفى]]؛ | ||
| + | *موارد الانام از شیخ عباس بن على كاشف الغطاء. | ||
| − | ==پانویس == | + | ==پانویس== |
<references /> | <references /> | ||
| − | ==متن کتاب | + | ==متن کتاب == |
| − | [http://lib.ahlolbait.com/parvan/resource/39501/شرائع-الإسلام- | + | [http://lib.ahlolbait.com/parvan/resource/39501/شرائع-الإسلام-فی-مسائل-الحلال-و-الحرام '''شرائع الإسلام فی مسائل الحلال و الحرام'''] |
[[رده:منابع فقهی]] | [[رده:منابع فقهی]] | ||
[[رده:کتابهای درسی حوزه]] | [[رده:کتابهای درسی حوزه]] | ||
{{فقه}} | {{فقه}} | ||
نسخهٔ کنونی تا ۲۵ ژوئن ۲۰۲۰، ساعت ۰۸:۰۰
«شرایع الاسلام» با نام کامل «شرائع الاسلام فى مسائل الحلال والحرام»، کتابی است از محقق حلی (م، ۶۷۶ ق)، که از زمان تألیف منبع درسی حوزه های علمیه در موضوع فقه بوده است. به جهت اهمیت و شهرت این کتاب محقق حلی به «صاحب شرایع» معروف است.
 | |
| نویسنده | محقق حلی |
| موضوع | فقه شيعه |
| زبان | عربی |
| تعداد جلد | 4 |
| مصحح | عبدالحسین محمدعلی بقال |
|
| |
مؤلف
جعفر بن حسن بن یحیى بن حسن بن سعید هُذلى نجم الدین ابوالقاسم حلى، مشهور به محقق حلى (م، ۶۷۶ ق) یکى از بزرگ ترین علماى اسلام و مکتب تشیع در طول تاریخ است. سید عبدالکریم بن احمد بن طاووس، سید رضى الدین على بن طاووس و دو خواهرزده اش یعنى علامه حلى و على بن یوسف حلى از وى کسب علم نمودند. علامه حلى که خود شاگرد اوست درباره او مى گوید: «او افضل اهل عصرش در فقه بود».
از آثار دیگر او می توان مختصر النافع، المعتبر فى شرح المختصر، نکت النهایه، المعارج فى اصول الفقه، نهایة الاصول الى المعرفة الاصول، رسالة التیاسر فى القبلة و اللُّهنة فى المنطق را نام برد.[۱]
محتوا و ساختار کتاب
«شرایع الاسلام» حاوى دوازده هزار مسئله از مسائل حلال و حرام و شامل کلیه ابواب فقهى است. «شرائع» فقه را به چهار بخش کلی به ترتیب زیر تقسیم نموده است:
بخش عبادات شامل ۱۰ کتاب طهارت، صلاة، زکات، خمس، صوم، اعتکاف، حج، عمره، جهاد، امر به معروف و نهی از منکر است.
بخش عقود شامل ۱۵ کتاب تجارت، رهن، ضمان، صلح، مضاربه، مزارعه و مساقاة، ودیعه، عاریه، اجاره، وکالت، وقف، صدقات، هبه، سبق و رمایه، وصایا و نکاح است. کتابهای مفلس، حجر، شرکت، سکنی و حبس نیز در این بخش آورده شده‌است.
بخش ایقاعات از ۱۱ کتاب طلاق، خلع و مبارات، ظهار، ایلاء، لعان، عتق، تدبیر و مکاتبه و استیلاء، اقرار، جعاله، أیمان و نذر تشکیل شده است.
بخش احکام شامل ۱۲ کتاب صید، ذباحه، اطعمه و اشربه، غصب، شفعه، احیای موات، فرایض، قضا، شهادات، حدود و تعزیرات، قصاص و دیات است.
اهمیت کتاب
کتاب شرایع در میان کتابهای فقهی شیعه از شهرت و درخشندگی خاصی برخوردار است. این کتاب یکی از برترین، ارزنده ترین و جامعترین کتابهای فقهی امامیه است که از بدو تالیف تاکنون همواره محور تدریس و تحصیل و عنوان درس خارج استدلالی اساطین حوزه های علمیه بوده و از زمان مؤلف تا این هنگام بارها و بارها بر آن حاشیه، تعلیقه، شرح و ترجمه به زبانهای گوناگون نوشته شده است.[۲] این کتاب مرجع بیشتر فقها و مراجع مى باشد. از جمله شروح و تعلیقات شرایع این موارد است:
- مسالك الأفهام از شهید ثانى؛
- جواهرالكلام از شیخ محمدحسن نجفى؛
- موارد الانام از شیخ عباس بن على كاشف الغطاء.
پانویس
متن کتاب
شرائع الإسلام فی مسائل الحلال و الحرام
| فقه | ||
| کلیات: | تاریخ فقه، ابواب فقه، احکام، اجتهاد، منابع اجتهاد در فقه شیعه، تقلید، اصول فقه، قواعد فقهی | |
| منابع: | عروة الوثقى، شرایع الاسلام، علل الشرائع، لمعه، جواهرالكلام، المكاسب المحرمه، مدارک الاحکام و ... | |
| ↓ رده ها ↓ | ||
| فقه: | فقیهان، منابع فقهی، اصطلاحات فقهی، آیات الاحکام، منابع اجتهاد در فقه شیعه، قواعد فقه | |
| اصول فقه: | اصول فقه، اصولیون، منابع اصول فقه، اصطلاحات اصول فقه | |
| احکام: | احکام، احکام عبادی، احکام اقتصادی، احکام خانواده، احکام روابط اجتماعی، احکام قضایی و جزایی، احکام اطعمه و اشربه، اصطلاحات احكام | |
