عامر بن شراحیل: تفاوت بین نسخهها
(←شرحیل و مختار) |
مهدی موسوی (بحث | مشارکتها) |
||
| (۴ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۴ کاربر نشان داده نشده) | |||
| سطر ۱: | سطر ۱: | ||
| − | + | '''«عامر بن شراحیل کوفی»''' معروف به «شَعْبی»، فقیه، قاضی، محدث و مورخ [[تابعین|تابعی]] در قرن اول هجری است. وی از [[امام علی]] (علیهالسلام) و عده زیادی از [[صحابه]] و [[تابعان]] نقل [[حدیث]] کرده است. | |
| − | |||
| − | == | + | ==جایگاه علمی== |
| + | عامر بن شراحیل شَعْبی (متولد سال ۱۷ یا ۱۹ ق) از اهالی حِمْیر است؛ ولی از هَمْدان به شمار میآید که در [[کوفه]] ساکن بودند.<ref>الطبقات الکبری، ج۶، ص۲۴۶.</ref> وی عالم عصر خویش بوده و او را اعلم فقها دانستهاند. ابن عُیینه گفته است که: «علما سه نفرند: [[ابن عباس]] در زمان خود، شعبی در زمان خود و ثوری در زمان خود».<ref>سیر أعلام النبلاء، ج۴، ص۲۹۵و ۲۹۸ـ۳۰۰.</ref> | ||
| − | + | وی حافظهای چنان قوی داشت که میگفت هیچ سیاهی بر سفیدی ننوشتم و هیچ کس برای من [[حدیث|حدیثی]] نقل نکرد، مگر آن که آن را حفظ کردم، و هیچ کس برایم حدیثی نگفت که از او بخواهم دوباره تکرار کند.<ref>کتاب العلم، ص۱۲؛ تذکرة الحفّاظ، ج۱، ص۸۴.</ref> | |
| − | + | عامر بن شراحیل شعبی، با بکارگیری رأی در استنباط [[احکام|احکام]] مخالف بود و به [[حدیث]] بیشتر تمایل داشت، به طوری که او را [[محدث]] کوفه خواندهاند. شَعْبی، بیشتر به نقل [[اسرائیلیات|اسرائیلیات]] از نومسلمانان ـ که قبلا از [[اهل کتاب]] بودند ـ، مشهور است و قصص و اخبار [[یمن]] و مغازی را نیز روایت کرده است.<ref>سیر أعلام النبلاء، ج۴، ص۲۹۵ و ۲۹۸ـ۲۹۹.</ref> | |
| − | + | عامر شعبی از [[امام علی]]، [[امام حسن]] و [[امام حسین]] (علیهمالسّلام)، [[جابر بن عبدالله]]، [[نعمان بن بشیر]]، [[ابن عباس]]، مسروق بن اجدع و عده زیادی از [[صحابه]] و [[تابعان]] نقل حدیث کرده است.<ref>محمد ذهبی، سیر اعلام النبلاء، ج۴، ص۲۹۶.</ref> | |
| − | + | و افرادی چون اسماعیل بن ابیخالد، عاصم احول و محمد بن سالم از وی روایت کردهاند.<ref>یوسف مزی، تهذیب الکمال، ج۱۴، ص۳۲.</ref> همچنین [[ابومخنف]] از او به طور [[مرسل]] روایت میکند. [[محمد بن جریر طبری]] از او یکصد و چهارده خبر آورده است. | |
| − | + | برخی آثار تاریخی او عبارتند از: المغازی، کتاب الفتوح، کتاب المبتدأ، کتاب الشوری، مقتل [[عثمان بن عفان|عثمان]]، [[مقتل]] الحسین علیه السلام و الکفایة. قطعهای از المغازی او را [[خطیب بغدادی|خطیب بغدادی]] در دست داشته است.<ref>تاریخ نگاری در اسلام، ص۵۸.</ref> بخشی از «کتاب الشوری» و «مقتل الحسین» او هم در «[[شرح نهج البلاغه ابن ابی الحدید (کتاب)|شرح نهج البلاغه ابن ابی الحدید]]» آمده است.<ref>شرح نهج البلاغة، ابن ابی الحدید، ج۹، ص۴۹ـ۵۸.</ref> | |
| − | |||
| − | == | + | ==فعالیتهای اجتماعی و سیاسی== |
| − | + | عامر بن شراحیل شَعْبی عصر [[امام علی علیه السلام|امیرمؤمنان]] علیهالسلام را درک کرده بود. با این که عدّهای ابن شراحیل را از دشمنان [[امام علی علیه السلام|امام علی]] علیه السلام خواندهاند،<ref>معجم رجال الحدیث، خویی، ج۱۰، ص۲۱۰.</ref> اما شهرستانی، وی را در زمره [[شیعه|شیعیان]] ذکر میکند.<ref>منع تدوین الحدیث، ج۱، ص۱۹۰.</ref> | |
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | ==پانویس == | + | او از چهره هایی است که دست از یاری «[[مسلم بن عقیل]]» و سالارش [[امام حسین علیه السلام|امام حسین]] علیهالسلام کشید و به همراه کاروان حسینی به [[کربلا]] نرفت. |
| + | |||
| + | گفته شده، عامر و پدرش از نخستین کسانی بودند که به دعوت «[[مختار ثقفی]]» پاسخ مثبت داده و حقانیت موضع او را گواهی کردند و در سال ۶۷ هـ.ق همراه او به ساباط [[مداین|مدائن]] رفتند. اما او پس از شکست «مختار» به «[[حجاج بن یوسف]]» دژخیم [[بنی امیه|اموی]] پیوست؛ آنگاه در سال ۸۲ هـ.ق به «عبدالرحمن بن اشعث» روی آورد و بر ضد «حجّاج» جنگید و هنگامی که «عبدالرحمن» با شکست روبرو شد، از «قتیبة بن مسلم» فرماندار «حجّاج» در «ری» تقاضا کرد که برایش امان بخواهد و او نیز برایش امان نامه گرفت. | ||
| + | |||
| + | او در نهایت در دوران [[عبدالملک بن مروان]] (حکومت ۶۵-۸۶ ق)، [[ولید بن عبدالملک]] (حکومت ۸۶-۹۶ ق) و [[یزید بن عبدالملک]] (حکومت ۱۰۱-۱۰۵ ق) عهدهدار منصب قضاوت بود.<ref>محمدتقی شوشتری، قاموس الرجال، ج۵، ص۶۱۱.</ref> | ||
| + | |||
| + | تاریخ درگذشت عامر بن شراحیل را از سال ۱۰۳ تا ۱۱۰ هجری نوشتهاند.<ref>الطبقات الکبری، ج۶، ص۲۵۵.</ref> | ||
| + | |||
| + | ==پانویس== | ||
<references /> | <references /> | ||
| + | ==منابع== | ||
| − | + | *[http://www.hadith.net/n363-e6820-p64.html پایگاه حدیث نت، پایگاه اطلاعرسانی حدیث شیعه]. | |
| − | + | *"عامر بن شراحیل شعبی"، دائرةالمعارف مؤلفان اسلامی، ج۱، ص۴۱۹. | |
| − | *[http://www.hadith.net/n363-e6820-p64.html پایگاه حدیث نت، پایگاه | + | [[رده:علمای قرن اول]][[رده:محدثان]][[رده:تاریخ نویسان]] |
| − | [[رده: راویان واقعه کربلا]] | + | [[رده:راویان واقعه کربلا]] |
| − | [[رده: زیانکاران در حماسه کربلا]] | + | [[رده:زیانکاران در حماسه کربلا ]] |
نسخهٔ کنونی تا ۲۶ اکتبر ۲۰۲۵، ساعت ۱۵:۱۹
«عامر بن شراحیل کوفی» معروف به «شَعْبی»، فقیه، قاضی، محدث و مورخ تابعی در قرن اول هجری است. وی از امام علی (علیهالسلام) و عده زیادی از صحابه و تابعان نقل حدیث کرده است.
جایگاه علمی
عامر بن شراحیل شَعْبی (متولد سال ۱۷ یا ۱۹ ق) از اهالی حِمْیر است؛ ولی از هَمْدان به شمار میآید که در کوفه ساکن بودند.[۱] وی عالم عصر خویش بوده و او را اعلم فقها دانستهاند. ابن عُیینه گفته است که: «علما سه نفرند: ابن عباس در زمان خود، شعبی در زمان خود و ثوری در زمان خود».[۲]
وی حافظهای چنان قوی داشت که میگفت هیچ سیاهی بر سفیدی ننوشتم و هیچ کس برای من حدیثی نقل نکرد، مگر آن که آن را حفظ کردم، و هیچ کس برایم حدیثی نگفت که از او بخواهم دوباره تکرار کند.[۳]
عامر بن شراحیل شعبی، با بکارگیری رأی در استنباط احکام مخالف بود و به حدیث بیشتر تمایل داشت، به طوری که او را محدث کوفه خواندهاند. شَعْبی، بیشتر به نقل اسرائیلیات از نومسلمانان ـ که قبلا از اهل کتاب بودند ـ، مشهور است و قصص و اخبار یمن و مغازی را نیز روایت کرده است.[۴]
عامر شعبی از امام علی، امام حسن و امام حسین (علیهمالسّلام)، جابر بن عبدالله، نعمان بن بشیر، ابن عباس، مسروق بن اجدع و عده زیادی از صحابه و تابعان نقل حدیث کرده است.[۵]
و افرادی چون اسماعیل بن ابیخالد، عاصم احول و محمد بن سالم از وی روایت کردهاند.[۶] همچنین ابومخنف از او به طور مرسل روایت میکند. محمد بن جریر طبری از او یکصد و چهارده خبر آورده است.
برخی آثار تاریخی او عبارتند از: المغازی، کتاب الفتوح، کتاب المبتدأ، کتاب الشوری، مقتل عثمان، مقتل الحسین علیه السلام و الکفایة. قطعهای از المغازی او را خطیب بغدادی در دست داشته است.[۷] بخشی از «کتاب الشوری» و «مقتل الحسین» او هم در «شرح نهج البلاغه ابن ابی الحدید» آمده است.[۸]
فعالیتهای اجتماعی و سیاسی
عامر بن شراحیل شَعْبی عصر امیرمؤمنان علیهالسلام را درک کرده بود. با این که عدّهای ابن شراحیل را از دشمنان امام علی علیه السلام خواندهاند،[۹] اما شهرستانی، وی را در زمره شیعیان ذکر میکند.[۱۰]
او از چهره هایی است که دست از یاری «مسلم بن عقیل» و سالارش امام حسین علیهالسلام کشید و به همراه کاروان حسینی به کربلا نرفت.
گفته شده، عامر و پدرش از نخستین کسانی بودند که به دعوت «مختار ثقفی» پاسخ مثبت داده و حقانیت موضع او را گواهی کردند و در سال ۶۷ هـ.ق همراه او به ساباط مدائن رفتند. اما او پس از شکست «مختار» به «حجاج بن یوسف» دژخیم اموی پیوست؛ آنگاه در سال ۸۲ هـ.ق به «عبدالرحمن بن اشعث» روی آورد و بر ضد «حجّاج» جنگید و هنگامی که «عبدالرحمن» با شکست روبرو شد، از «قتیبة بن مسلم» فرماندار «حجّاج» در «ری» تقاضا کرد که برایش امان بخواهد و او نیز برایش امان نامه گرفت.
او در نهایت در دوران عبدالملک بن مروان (حکومت ۶۵-۸۶ ق)، ولید بن عبدالملک (حکومت ۸۶-۹۶ ق) و یزید بن عبدالملک (حکومت ۱۰۱-۱۰۵ ق) عهدهدار منصب قضاوت بود.[۱۱]
تاریخ درگذشت عامر بن شراحیل را از سال ۱۰۳ تا ۱۱۰ هجری نوشتهاند.[۱۲]
پانویس
- ↑ الطبقات الکبری، ج۶، ص۲۴۶.
- ↑ سیر أعلام النبلاء، ج۴، ص۲۹۵و ۲۹۸ـ۳۰۰.
- ↑ کتاب العلم، ص۱۲؛ تذکرة الحفّاظ، ج۱، ص۸۴.
- ↑ سیر أعلام النبلاء، ج۴، ص۲۹۵ و ۲۹۸ـ۲۹۹.
- ↑ محمد ذهبی، سیر اعلام النبلاء، ج۴، ص۲۹۶.
- ↑ یوسف مزی، تهذیب الکمال، ج۱۴، ص۳۲.
- ↑ تاریخ نگاری در اسلام، ص۵۸.
- ↑ شرح نهج البلاغة، ابن ابی الحدید، ج۹، ص۴۹ـ۵۸.
- ↑ معجم رجال الحدیث، خویی، ج۱۰، ص۲۱۰.
- ↑ منع تدوین الحدیث، ج۱، ص۱۹۰.
- ↑ محمدتقی شوشتری، قاموس الرجال، ج۵، ص۶۱۱.
- ↑ الطبقات الکبری، ج۶، ص۲۵۵.
منابع
- پایگاه حدیث نت، پایگاه اطلاعرسانی حدیث شیعه.
- "عامر بن شراحیل شعبی"، دائرةالمعارف مؤلفان اسلامی، ج۱، ص۴۱۹.
