منهاج الکرامه فی معرفة الامامه (کتاب): تفاوت بین نسخه‌ها

از دانشنامه‌ی اسلامی
پرش به ناوبری پرش به جستجو
جز (صفحه‌ای جدید حاوی ' {{بخشی از یک کتاب}} '''منبع:''' کتابشناسی تفصیلی مذاهب اسلامی '''نویسنده:''' محمدرضا ...' ایجاد کرد)
 
 
(۱۰ نسخه‌ٔ میانی ویرایش شده توسط ۶ کاربر نشان داده نشده)
سطر ۱: سطر ۱:
{{بخشی از یک کتاب}}
+
{{مشخصات کتاب
'''منبع:''' کتابشناسی تفصیلی مذاهب اسلامی
 
  
'''نویسنده:''' محمدرضا ضمیری
+
|عنوان=
  
'''مؤلف:'''
+
|تصویر= [[پرونده:منهاج الكرامة في معرفة الامامة.jpg|240px|وسط]]
  
علامه حسن بن یوسف حلى (م 726 ق).
+
|نویسنده= علامه حلی
  
'''معرفى اجمالى كتاب:'''
+
|موضوع= اثبات امامت
  
مؤلف در این كتاب با آوردن دلایل عقلى و نقلى فراوان به اثبات حقانیت مذهب [[شیعه]] و امامت على بن ابى طالب علیه السلام و فرزندانش پرداخته است. این كتاب از كتاب‌هاى تراث شیعى و مشتمل بر شش بخش است.
+
|زبان= عربی
  
نویسنده در بخش اقوال مذاهب درباره امامت مى گوید: «امامیه معتقد به این امور است: عدل خداوند، امامت استمرار نبوت و لزوم عصمت امام؛ اما اهل  سنت برخلاف این امور عقیده دارند».
+
|تعداد جلد= ۱
  
وى در بخش دوم به تفصیل به توضیح ادله پیروى از مذهب امامیه پرداخته كه عبارت اند از:
+
|عنوان افزوده1= تصحیح
  
* 1. درست ترین و بهترین مذهب در مسائل اصولى و فرعى؛
+
|افزوده1= عبدالرحيم‌ مبارک
  
* 2. سخن [[شیخ طوسى]] درباره [[حدیث]] پیامبر كه فرقه ناجیه امامیه است.
+
|عنوان افزوده2=
  
* 3. قطع و جزم امامیه بر نجات ائمه و پیروانشان؛
+
|افزوده2=
  
* 4. امامیه مذهب خود را از ائمه معصوم علیهم السلام كه مشهور به كمالات انسانى اند، گرفته اند.
+
|لینک= [http://lib.ahlolbait.com/parvan/resource/41658/ منهاج الكرامة فى معرفة الامامة]
  
* 5. تعصب نداشتن امامیه در غیر حق؛
+
}}
  
* 6. فضایل و كمالات بى شمار [[امیرالمومنین]] على علیه السلام و نقایص بسیار صحابه.
+
'''«منهاج الکرامة فى معرفة الإمامة»''' تألیف [[علامه حلی]] (م، ۷۲۶ ق) از عالمان بزرگ [[شیعه]] است. مؤلف در این کتاب، با آوردن براهین عقلی و دلایل نقلی فراوان، به اثبات حقانیت مذهب شیعه و [[امامت]] [[امام علی]] (علیه‌السلام) و سایر [[ائمه اطهار]] (علیهم‌السلام) پرداخته است.
 +
 +
==مؤلف==
 +
[[علامه حلی|حسن بن یوسف بن على بن مطهر حلى]]، معروف به «علامه حلى» (۶۴۷-۷۲۶ ق)، از علمای بزرگ [[شیعه]] بود و از اساتید وی می توان به [[محقق حلى]] (دایى علامه) و [[خواجه نصیرالدین طوسی]] اشاره کرد. ریاست و مرجعیت شیعه در قرن هفتم هجری به او منتهی گردیده است.  
  
نویسنده در بخش بعدى، ادله امامت امیرالمؤمنین على بن ابى طالب علیه السلام را چنین برمى شمارد: ادله عقلى (عصمت، نصب، حفظ شریعت، قادر بودن خداوند بر نصب امام معصوم و افضلیت)؛ ادله نقلى: چهل برهان از آیات [[قرآن]]، دوازده [[حدیث]] از پیامبر صلى  الله  علیه  و آله، دوازده ویژگى خاص على علیه السلام كه دالّ بر امامت او است.
+
علامه حلی صاحب آثاری در [[فقه]]، [[اصول فقه‌‌‌‌|اصول]]، [[علم کلام|کلام]] و [[علم رجال|رجال]] و غیره است؛ برخی از آثار ایشان عبارتند از: '''منهاج الکرامه فی معرفة الامامه'''، [[نهج الحق و کشف الصدق (کتاب)|نهج الحق و كشف الصدق]]، [[قواعد الأحکام (کتاب)|قواعد الاحکام]]، إرشاد الأذهان إلی أحکام الإیمان، تبصرة المتعلمین فی أحکام الدین، [[تحریر الاحکام الشرعیه علی مذهب الامامیه (کتاب)|تحریر الأحکام]]، تذکرة الفقهاء.  
  
وى در بخش چهارم، سه راه براى اثبات امامت باقى ائمه علیهم السلام ذكر مى كند: نص، لزوم وجود امام معصوم در هر زمان و دارا بودن فضایل كه باعث امامت آن‌ها است.
+
علامه حلی در ۲۱ [[ماه محرم|محرم]] سال ۷۲۶ق، وفات نمود و در یکى از صحن‌هاى [[حرم امیرالمؤمنین علیه السلام|حرم امیرالمؤمنین]] (ع) در [[نجف]] اشرف مدفون گردید.
  
نویسنده در بخش پنجم، چهارده دلیل بر عدم امامت كسى كه خود را مقدم بر على كند، آورده است. وى در بخش پایانى كتاب، دلایل اثبات خلاف [[ابوبكر]] را چنین رد كرده است: اجماع با نص در تعارض است، [[حدیث]] اقتدا مستلزم خلافت او نیست و آیه 40 [[سوره توبه]] دلالت بر نقض او مى كند.
+
==معرفی کتاب==
  
این كتاب جهت سلطان محمد خدابنده اولجایتو نوشته شده و تأثیر بسزایى در [[شیعه]] شدن او و بسیارى دیگر از مردم داشت. لذا بعضى از اهل  سنت وقتى تأثیر فراوان این كتاب را دیدند، پیش ابن تیمیه رفتند و از او كمك خواستند كه ابن تیمیه كتاب منهاج السنة را در رد این كتاب نوشت.
+
[[آقا بزرگ تهرانی]] در کتاب «[[الذريعة الي تصانيف الشيعة|الذریعة]]»، از این اثر با نام «‌منهاج الکرامة إلی إثبات الإمامة‌» یاد می‌کند.
  
'''وضعیت نشر:'''
+
کتاب «‌منهاج الکرامة» به جهت [[سلطان محمد خدابنده]] (اولجایتو) نوشته شده و تأثیر بسزایى در [[شیعه]] شدن او و بسیارى دیگر از مردم داشت. لذا بعضى از [[اهل  سنت]] وقتى تأثیر فراوان این کتاب را دیدند، پیش [[ابن تیمیه]] رفتند و از او کمک خواستند؛ ابن تیمیه نیز کتاب «[[منهاج السنة النبویه]]» را در ردّ این کتاب نوشت. البته بعدها ردّیه هایی بر کتاب ابن تیمیه نیز نگاشته شد، از جمله: «منهاج السنة المحمدية فی الرد علی منهاج ابن تیمیة» تألیف عبدالرحمن عقیلی، «‌اکمال المنة‌» تألیف سید سراج‌الدین حسن یمانی و «‌منهاج الشریعة‌» تألیف سید مهدی کاظمی.
  
این كتاب به تصحیح عبدالرحیم مبارك به وسیله انتشارات تاسوعا در [[مشهد]] به قطع وزیرى چاپ شده است.
+
«منهاج الکرامه» همچنین دارای شرحی به زبان عربی با عنوان «شرح منهاج الكرامة فی معرفة الإمامة و الرد علی منهاج السنة لابن التيمية» است که توسط [[سید علی حسینی میلانی]] از علمای معاصر شیعه نگاشته شده است. البته کتاب مذکور، تنها مشتمل بر شرح فصل اول و دوم کتاب «منهاج الکرامه» است.
 +
 
 +
نسخه‌هایی از کتاب «منهاج الکرامه» در کتابخانه‌ها موجود است، از جمله: نسخه کتابخانه [[آستان قدس رضوی]] در [[مشهد]] مقدس به شماره ۱۳۷۵۴ و نسخه [[کتابخانه آیت الله مرعشی نجفی]]، در [[قم]].
 +
 
 +
==محتواى کتاب==
 +
 
 +
مؤلف در این کتاب با آوردن دلایل عقلى و نقلى فراوان، به اثبات حقانیت مذهب [[شیعه]] و امامت [[امام علی علیه السلام|على بن ابى طالب]] علیه السلام و فرزندانش پرداخته است. این کتاب مشتمل بر شش بخش به شرح زیر است:
 +
 
 +
الف. نویسنده در بخش اول اقوال مذاهب درباره [[امامت]] را آورده و سپس مى گوید: «[[امامیه]] معتقد به این امور است: [[عدل الهی|عدل خداوند]]، [[امامت]] استمرار [[نبوت]] و لزوم [[عصمت]] امام؛ اما [[اهل سنت]] برخلاف این امور عقیده دارند».
 +
 
 +
ب. در بخش دوم بطور تفصیل به توضیح ادله پیروى از مذهب امامیه پرداخته که عبارتند از:
 +
 
 +
*۱. درست ترین و بهترین مذهب در مسائل [[اصول دین|اصولى]] و [[فروع دین|فرعى]]؛
 +
 
 +
*۲. سخن [[شیخ طوسى]] درباره حدیث [[پیامبر اسلام|پیامبر]] صلى الله علیه وآله که منظور از «فرقه ناجیه» [[امامیه]] است.
 +
 
 +
*۳. قطع و جزم امامیه بر نجات [[ائمه اطهار]] و پیروانشان؛
 +
 
 +
*۴. امامیه مذهب خود را از ائمه [[معصوم]] علیهم السلام که مشهور به کمالات انسانى اند، گرفته اند.
 +
 
 +
*۵. [[تعصب]] نداشتن امامیه در غیر [[حق]]؛
 +
 
 +
*۶. فضایل و کمالات بى شمار امیرالمؤمنین على علیه السلام و نقایص بسیار [[صحابه]].
 +
 
 +
ج. نویسنده در بخش سوم، ادله امامت [[امام علی علیه السلام|امیرالمؤمنین على بن ابى طالب]] علیه السلام را چنین برمى شمارد:
 +
 
 +
*۱. ادله عقلى: [[عصمت]]، نصب از طرف خدا، حفظ [[شریعت]]، قادر بودن خداوند بر نصب امام و افضلیت امام؛
 +
*۲. ادله نقلى: چهل برهان از آیات [[قرآن]]، دوازده [[حدیث]] از پیامبر صلى الله علیه وآله، دوازده ویژگى خاص على علیه السلام که دالّ بر امامت او است.
 +
 
 +
د. در بخش چهارم، سه راه براى اثبات امامت سایر [[ائمه اطهار|ائمه]] علیهم السلام ذکر مى کند: نص، لزوم وجود امام معصوم در هر زمان؛ دارا بودن فضایل که باعث امامت آن‌ها است.
 +
 
 +
ه. نویسنده در بخش پنجم، چهارده دلیل بر عدم امامت کسى که خود را مقدم بر على کند، آورده است.
 +
 
 +
و. در بخش پایانى کتاب، دلایل اثبات خلافت [[ابوبکر]] را چنین رد کرده است: [[اجماع]] با نص در تعارض است؛ حدیث «اقتدوا بالذین من بعدی ابی‌بکر و عمر» مستلزم [[خلافت]] او نیست؛ آیه {{متن قرآن|«إِلَّا تَنْصُرُوهُ فَقَدْ نَصَرَهُ اللَّهُ إِذْ أَخْرَجَهُ الَّذِينَ كَفَرُوا ثَانِيَ اثْنَيْنِ إِذْ هُمَا فِي الْغَارِ إِذْ يَقُولُ لِصَاحِبِهِ لَا تَحْزَنْ إِنَّ اللَّهَ مَعَنَا فَأَنْزَلَ اللَّهُ سَكِينَتَهُ عَلَيْهِ وَأَيَّدَهُ بِجُنُودٍ لَمْ تَروها...»}} ([[سوره توبه]]، ۴۰) معروف به «[[آیه غار]]»، دلالت بر نقص او مى کند (نه مدح او).
 +
 
 +
==منابع==
 +
*[[نرم افزار سیره معصومان (علیهم السلام)|نرم افزار سیره معصومان]]، مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی نور.
 +
*"منهاج الکرامة فی معرفة الامامة"، سایت اندیشه قم.
 +
* کتابشناسی تفصیلی مذاهب اسلامی، محمدرضا ضمیری.
 +
 
 +
[[رده:منابع اعتقادی]][[رده:منابع کلامی]][[رده:کتابهای اعتقادی]][[رده:کتابهای کلامی]][[رده:آثار علامه حلی]]

نسخهٔ کنونی تا ‏۳۰ آوریل ۲۰۲۵، ساعت ۱۶:۱۴

منهاج الكرامة في معرفة الامامة.jpg
نویسنده علامه حلی
موضوع اثبات امامت
زبان عربی
تعداد جلد ۱
تصحیح عبدالرحيم‌ مبارک

منهاج الكرامة فى معرفة الامامة

«منهاج الکرامة فى معرفة الإمامة» تألیف علامه حلی (م، ۷۲۶ ق) از عالمان بزرگ شیعه است. مؤلف در این کتاب، با آوردن براهین عقلی و دلایل نقلی فراوان، به اثبات حقانیت مذهب شیعه و امامت امام علی (علیه‌السلام) و سایر ائمه اطهار (علیهم‌السلام) پرداخته است.

مؤلف

حسن بن یوسف بن على بن مطهر حلى، معروف به «علامه حلى» (۶۴۷-۷۲۶ ق)، از علمای بزرگ شیعه بود و از اساتید وی می توان به محقق حلى (دایى علامه) و خواجه نصیرالدین طوسی اشاره کرد. ریاست و مرجعیت شیعه در قرن هفتم هجری به او منتهی گردیده است.

علامه حلی صاحب آثاری در فقه، اصول، کلام و رجال و غیره است؛ برخی از آثار ایشان عبارتند از: منهاج الکرامه فی معرفة الامامه، نهج الحق و كشف الصدق، قواعد الاحکام، إرشاد الأذهان إلی أحکام الإیمان، تبصرة المتعلمین فی أحکام الدین، تحریر الأحکام، تذکرة الفقهاء.

علامه حلی در ۲۱ محرم سال ۷۲۶ق، وفات نمود و در یکى از صحن‌هاى حرم امیرالمؤمنین (ع) در نجف اشرف مدفون گردید.

معرفی کتاب

آقا بزرگ تهرانی در کتاب «الذریعة»، از این اثر با نام «‌منهاج الکرامة إلی إثبات الإمامة‌» یاد می‌کند.

کتاب «‌منهاج الکرامة» به جهت سلطان محمد خدابنده (اولجایتو) نوشته شده و تأثیر بسزایى در شیعه شدن او و بسیارى دیگر از مردم داشت. لذا بعضى از اهل سنت وقتى تأثیر فراوان این کتاب را دیدند، پیش ابن تیمیه رفتند و از او کمک خواستند؛ ابن تیمیه نیز کتاب «منهاج السنة النبویه» را در ردّ این کتاب نوشت. البته بعدها ردّیه هایی بر کتاب ابن تیمیه نیز نگاشته شد، از جمله: «منهاج السنة المحمدية فی الرد علی منهاج ابن تیمیة» تألیف عبدالرحمن عقیلی، «‌اکمال المنة‌» تألیف سید سراج‌الدین حسن یمانی و «‌منهاج الشریعة‌» تألیف سید مهدی کاظمی.

«منهاج الکرامه» همچنین دارای شرحی به زبان عربی با عنوان «شرح منهاج الكرامة فی معرفة الإمامة و الرد علی منهاج السنة لابن التيمية» است که توسط سید علی حسینی میلانی از علمای معاصر شیعه نگاشته شده است. البته کتاب مذکور، تنها مشتمل بر شرح فصل اول و دوم کتاب «منهاج الکرامه» است.

نسخه‌هایی از کتاب «منهاج الکرامه» در کتابخانه‌ها موجود است، از جمله: نسخه کتابخانه آستان قدس رضوی در مشهد مقدس به شماره ۱۳۷۵۴ و نسخه کتابخانه آیت الله مرعشی نجفی، در قم.

محتواى کتاب

مؤلف در این کتاب با آوردن دلایل عقلى و نقلى فراوان، به اثبات حقانیت مذهب شیعه و امامت على بن ابى طالب علیه السلام و فرزندانش پرداخته است. این کتاب مشتمل بر شش بخش به شرح زیر است:

الف. نویسنده در بخش اول اقوال مذاهب درباره امامت را آورده و سپس مى گوید: «امامیه معتقد به این امور است: عدل خداوند، امامت استمرار نبوت و لزوم عصمت امام؛ اما اهل سنت برخلاف این امور عقیده دارند».

ب. در بخش دوم بطور تفصیل به توضیح ادله پیروى از مذهب امامیه پرداخته که عبارتند از:

  • ۴. امامیه مذهب خود را از ائمه معصوم علیهم السلام که مشهور به کمالات انسانى اند، گرفته اند.
  • ۶. فضایل و کمالات بى شمار امیرالمؤمنین على علیه السلام و نقایص بسیار صحابه.

ج. نویسنده در بخش سوم، ادله امامت امیرالمؤمنین على بن ابى طالب علیه السلام را چنین برمى شمارد:

  • ۱. ادله عقلى: عصمت، نصب از طرف خدا، حفظ شریعت، قادر بودن خداوند بر نصب امام و افضلیت امام؛
  • ۲. ادله نقلى: چهل برهان از آیات قرآن، دوازده حدیث از پیامبر صلى الله علیه وآله، دوازده ویژگى خاص على علیه السلام که دالّ بر امامت او است.

د. در بخش چهارم، سه راه براى اثبات امامت سایر ائمه علیهم السلام ذکر مى کند: نص، لزوم وجود امام معصوم در هر زمان؛ دارا بودن فضایل که باعث امامت آن‌ها است.

ه. نویسنده در بخش پنجم، چهارده دلیل بر عدم امامت کسى که خود را مقدم بر على کند، آورده است.

و. در بخش پایانى کتاب، دلایل اثبات خلافت ابوبکر را چنین رد کرده است: اجماع با نص در تعارض است؛ حدیث «اقتدوا بالذین من بعدی ابی‌بکر و عمر» مستلزم خلافت او نیست؛ آیه «إِلَّا تَنْصُرُوهُ فَقَدْ نَصَرَهُ اللَّهُ إِذْ أَخْرَجَهُ الَّذِينَ كَفَرُوا ثَانِيَ اثْنَيْنِ إِذْ هُمَا فِي الْغَارِ إِذْ يَقُولُ لِصَاحِبِهِ لَا تَحْزَنْ إِنَّ اللَّهَ مَعَنَا فَأَنْزَلَ اللَّهُ سَكِينَتَهُ عَلَيْهِ وَأَيَّدَهُ بِجُنُودٍ لَمْ تَروها...» (سوره توبه، ۴۰) معروف به «آیه غار»، دلالت بر نقص او مى کند (نه مدح او).

منابع

  • نرم افزار سیره معصومان، مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی نور.
  • "منهاج الکرامة فی معرفة الامامة"، سایت اندیشه قم.
  • کتابشناسی تفصیلی مذاهب اسلامی، محمدرضا ضمیری.
مسابقه از خطبه ۱۱۱ نهج البلاغه