محمد صوفی آملی: تفاوت بین نسخه‌ها

از دانشنامه‌ی اسلامی
پرش به ناوبری پرش به جستجو
(صفحه‌ای جدید حاوی '{{مدخل دائرة المعارف|اثر آفرینان}} '''''صوفی آملی مازندرانی، محمد''''' قرن: 11 (وف...' ایجاد کرد)
 
 
(۵ نسخه‌ٔ میانی ویرایش شده توسط ۳ کاربر نشان داده نشده)
سطر ۱: سطر ۱:
{{مدخل دائرة المعارف|[[اثر آفرینان]]}}
+
'''«ملا محمد صوفی مازندرانی»''' (متوفی 1035)، [[تصوف|صوفی‌]] و شاعر اهل مازندران در قرن یازدهم هجری است. او در [[شعر]] «محمد» و «صوفی» [[تخلص]] می‌کرد و صاحب آثار ادبی چون «بت‌خانه» و «ساقی‌نامه» بود.
  
'''''صوفی آملی مازندرانی، محمد'''''
+
==زندگی‌نامه==
 +
محمد صوفی مازندرانی، به گفته ملا عبدالنبی فخرالزمانی قزوینی صاحب «تذکره میخانه»، در شهر آمل به دنیا آمده است.
  
قرن: 11
+
او در ایام جوانی از موطن خود خارج شد و بناى جهانگردى گذاشت. مدتی را در ری و [[اصفهان]]، رحل اقامت افکنده و سالک وادی [[عرفان]] و [[تصوف]] گشت و به ریاضت و [[تهذیب نفس]] پرداخت و به علت تمایل به مسلک درویشی، [[شعر]] گویی را آغاز و منظومات عارفانه و صوفیانه می‌سرود.
  
(وفات: 1035 ق)
+
به هر شهری که قدم می‌گذاشت، عده‌ای صوفی‌مسلک دور او جمع می‌شدند و از صحبت وی کسب فیض می‌نمودند، اما چون خیلی آزادمنش بود، عده‌ای بر مخالفت وی کمر بستند و او مجبور شد از یاران دل کنده و به سوی [[شیراز]] حرکت نماید. در این شهر، مدتی مدید اقامت نموده و اصحاب سیر و سلوک مقدمش را گرامی دانسته، از وی پذیرایی گرمی به عمل آوردند. اکثر اوقات خود را در خانقاه با معتقدان و مریدانش به سر می‌برد و به افاضه و دستگیری سالکان طریقت اشتغال می‌ورزید.
  
شاعر و صوفى، متخلص به محمد. وى در آمل تولد یافت و در جوانى بناى جهانگردى گذاشت. چندى در شهرهاى ایران به سیاحت گذرانید و در كازرون از محضر شیخ ابوالقاسم كازرونى، از مشایخ صوفیان مرشدیه‌ى آن روزگار بهره‌مند شد.
+
اما دیری نپایید که او را حالتی دست داد که در میان علما و فضلا به سوء اعتقاد و زندقه و روش الحاد متهم گشت؛ بنابراین مجبور شد شیراز را به قصد کازرون ترک کند و در این مکان، منزل نماید. او در كازرون از محضر شیخ ابوالقاسم كازرونى، از مشایخ صوفیان مرشدیه‌ى آن روزگار بهره‌مند شد. شیخ مفید شیرازی مؤلف «تذکره لطائف الخیال»، در این‌باره می‌نویسد: ملا محمد صوفی در کازرون به صحبت شیخ المحققین ابوالقاسم مشرف شده و دست ارادت به وی داده است و شیخ [[قصیده|قصیده‌ای]] درباره کمالات صوفی سروده و ملا محمد هم متقابلا پاسخ او را ضمن چکامه‌ای به ردیف «سخن» داده است.
  
بعد از آن قصد [[حج]] كرد و گویند پانزده سال در [[مكه]] ماند و سپس به هند رفت. تقى‌الدین اوحدى و ملا عبدالنبى فخرالزمانى قزوینى او را در هند ملاقات كرده‌اند و نظیرى نیشابورى با وى معاشر بوده است. در هند جلال‌الدین صدر متخلص به رضایى، از میان رجال و مشاهیر هند بیشتر با وى انس داشت و از وى كسب فیض مى‌كرد، ولى با این حال او در هند مسافرت هاى بسیار كرده و ظاهر در احمدآباد گجرات از دنیا رفته است.
+
محمد صوفی بعد از آن قصد [[حج]] كرد و گویند پانزده سال در [[مكه]] ماند و سپس به هند رفت و در هند مسافرت هاى بسیار كرد. تقى‌الدین اوحدى و ملا عبدالنبى فخرالزمانى قزوینى او را در هند ملاقات كرده‌اند و نظیرى نیشابورى با وى معاشر بوده است. در هند جلال‌الدین صدر متخلص به رضایى، از میان رجال و مشاهیر هند بیشتر با وى انس داشت و از وى كسب فیض مى‌كرد.
  
از جمله آثارش: «بت خانه» كه جنگى از شعر شاعران پیشین است؛ «دیوان» شعر، حدود هزار و پانصد بیت؛ «ساقى‌نامه».
+
ملا محمد صوفی در سال 1035 قمری، ظاهراً در احمدآباد گجرات هند دار فانی را وداع گفته است.
 +
 
 +
==آثار==
 +
*بُت‌خانه (مجموعه اشعار منتخب از شاعران پیشین
 +
*دیوان اشعار (شامل حدود هزار و پانصد [[بیت (شعر)|بیت]])، که خود او این [[دیوان (شعر)|دیوان]] را از اشعار خویش انتخاب و تدوین کرده است؛
 +
*ساقی‌نامه؛
 +
*اشعار متفرقه.
  
 
==منابع==
 
==منابع==
* [[انجمن مفاخر فرهنگی]]، [[اثرآفرینان]]، ج4، ص62.
 
  
[[رده:شعرا]]
+
*[[اثرآفرینان]]، [[انجمن مفاخر فرهنگی]]، ج4، ص62.
 +
*دیوان مولانا محمد صوفی مازندرانی، تحقیق شهاب طاهری، کتابخانه ابن سینا، چاپ اول، 1347.
 +
 
 +
{{شعر فارسی}}
 +
 
 +
[[رده:شعرای پارسی گو]]
 +
[[رده:شعرای پارسی گوی قرن یازدهم]]
 +
[[رده:عارفان]]

نسخهٔ کنونی تا ‏۱۹ ژانویهٔ ۲۰۲۵، ساعت ۱۴:۲۶

«ملا محمد صوفی مازندرانی» (متوفی 1035)، صوفی‌ و شاعر اهل مازندران در قرن یازدهم هجری است. او در شعر «محمد» و «صوفی» تخلص می‌کرد و صاحب آثار ادبی چون «بت‌خانه» و «ساقی‌نامه» بود.

زندگی‌نامه

محمد صوفی مازندرانی، به گفته ملا عبدالنبی فخرالزمانی قزوینی صاحب «تذکره میخانه»، در شهر آمل به دنیا آمده است.

او در ایام جوانی از موطن خود خارج شد و بناى جهانگردى گذاشت. مدتی را در ری و اصفهان، رحل اقامت افکنده و سالک وادی عرفان و تصوف گشت و به ریاضت و تهذیب نفس پرداخت و به علت تمایل به مسلک درویشی، شعر گویی را آغاز و منظومات عارفانه و صوفیانه می‌سرود.

به هر شهری که قدم می‌گذاشت، عده‌ای صوفی‌مسلک دور او جمع می‌شدند و از صحبت وی کسب فیض می‌نمودند، اما چون خیلی آزادمنش بود، عده‌ای بر مخالفت وی کمر بستند و او مجبور شد از یاران دل کنده و به سوی شیراز حرکت نماید. در این شهر، مدتی مدید اقامت نموده و اصحاب سیر و سلوک مقدمش را گرامی دانسته، از وی پذیرایی گرمی به عمل آوردند. اکثر اوقات خود را در خانقاه با معتقدان و مریدانش به سر می‌برد و به افاضه و دستگیری سالکان طریقت اشتغال می‌ورزید.

اما دیری نپایید که او را حالتی دست داد که در میان علما و فضلا به سوء اعتقاد و زندقه و روش الحاد متهم گشت؛ بنابراین مجبور شد شیراز را به قصد کازرون ترک کند و در این مکان، منزل نماید. او در كازرون از محضر شیخ ابوالقاسم كازرونى، از مشایخ صوفیان مرشدیه‌ى آن روزگار بهره‌مند شد. شیخ مفید شیرازی مؤلف «تذکره لطائف الخیال»، در این‌باره می‌نویسد: ملا محمد صوفی در کازرون به صحبت شیخ المحققین ابوالقاسم مشرف شده و دست ارادت به وی داده است و شیخ قصیده‌ای درباره کمالات صوفی سروده و ملا محمد هم متقابلا پاسخ او را ضمن چکامه‌ای به ردیف «سخن» داده است.

محمد صوفی بعد از آن قصد حج كرد و گویند پانزده سال در مكه ماند و سپس به هند رفت و در هند مسافرت هاى بسیار كرد. تقى‌الدین اوحدى و ملا عبدالنبى فخرالزمانى قزوینى او را در هند ملاقات كرده‌اند و نظیرى نیشابورى با وى معاشر بوده است. در هند جلال‌الدین صدر متخلص به رضایى، از میان رجال و مشاهیر هند بیشتر با وى انس داشت و از وى كسب فیض مى‌كرد.

ملا محمد صوفی در سال 1035 قمری، ظاهراً در احمدآباد گجرات هند دار فانی را وداع گفته است.

آثار

  • بُت‌خانه (مجموعه اشعار منتخب از شاعران پیشین)؛
  • دیوان اشعار (شامل حدود هزار و پانصد بیت)، که خود او این دیوان را از اشعار خویش انتخاب و تدوین کرده است؛
  • ساقی‌نامه؛
  • اشعار متفرقه.

منابع

شعر فارسی
Poetry1.jpg
شعرشناسی * شعر * علم عروض * قافیه * تخلص * دیوان * مصراع * بیت * مقفا * قالب * مطلع * تغزل * بحور شعری
قالب‌های شعر *مثنوی * قصیده * غزل * مسمط * مستزاد * ترجیع‌بند * ترکیب‌بند * قطعه * رباعی
سبک‌های شعر فارسی * سبک خراسانی * سبک عراقی * سبک هندی * سبک بازگشت ادبی * شعر نو
شاعران پارسی گو: همه*قرن 4 * قرن 5 * قرن 6 * قرن 7 * قرن 8 * قرن 9 * قرن 10 * قرن 11 * قرن 12 * قرن 13 * قرن 14
مسابقه از خطبه ۱۱۱ نهج البلاغه