ولادت امام سجاد علیه السلام: تفاوت بین نسخه‌ها

از دانشنامه‌ی اسلامی
پرش به ناوبری پرش به جستجو
 
(۱۳ نسخه‌ٔ میانی ویرایش شده توسط ۳ کاربر نشان داده نشده)
سطر ۱: سطر ۱:
{{تقویم|روز= 5 شعبان|سال= سال 36 هجری قمری}}  
+
{{تقویم|روز= 5 شعبان|سال= سال ۳۸ هجری}}  
 +
[[امام سجاد علیه السلام|امام سجاد]] علیه السلام، فرزند [[امام حسین علیه السلام|امام حسین]] علیه السلام و چهارمین امام [[معصوم]]، بنا به قول مشهور نزد [[شیعه]]، در روز پنجم [[شعبان]] سال ۳۸ قمری ولادت یافت.
  
==تاریخ ولادت امام سجاد علیه السلام==
+
==زمان و مکان ولادت امام سجاد==
درباره ولادت امام [[علی بن الحسین علیه‌السلام]] معروف به [[زين العابدين]] و [[سجاد]] علیه‌السلام اتفاق ديدگاهي ميان مورخان و سيره‌نگاران نيست. برخي از آنان پنجم [[شعبان]]، برخي هفتم و برخي نهم اين ماه و برخي نيمه [[جمادی الاول]] را روز ولادت آن حضرت دانسته‌اند و همچنين برخي از آنان سال 38 و برخي سال 36 و برخي ديگر سال 37 قمري را سال تولد آن حضرت ذكر كرده‌اند.<ref> مناقب آل ابي‌طالب ([[ابن شهر آشوب]])، ج 3، ص 310؛ وصول الأخبار (بهايي عاملي)، ص 42؛ [[بحارالأنوار]] ([[علامه مجلسی]])، ج 64، ص 12؛ [[منتهي الآمال]] ([[شیخ عباس قمی]])، ج 2، ص 1.</ref>
+
مورخان و سیره‌نگاران درباره تاریخ ولادت [[امام سجاد علیه السلام|امام علی بن الحسین]] (علیه السلام) اختلاف نظر دارند. برخی از آنان پنجم [[شعبان]]، برخی هفتم و برخی نهم این ماه و برخی نیمه [[جمادی الاول]] را روز ولادت آن حضرت دانسته‌اند. [[شیخ مفید]] در [[مسارالشيعه|مسارالشیعه]]، نیمه جمادی الاولی را میلاد آن حضرت دانسته و بدین جهت آن را بزرگ و تعظیم شمرده و درباره آن می گوید: «و هو یوم شریف، یستحبّ فیه الصیام والتطوع بالخیرات».
  
وليكن معروف و مشهور در ميان شيعيان، روز پنجم شعبان سال 38 قمري تاريخ تولد آن حضرت مي‌باشد.  
+
همچنین برخی از مورخان، سال ۳۸ و برخی سال ۳۶ و برخی دیگر سال ۳۷ قمری را سال تولد آن حضرت ذکر کرده‌اند.<ref> مناقب آل ابی‌طالب (ابن شهر آشوب)، ج ۳، ص ۳۱۰؛ وصول الأخبار (بهایی عاملی)، ص ۴۲؛ بحارالأنوار (علامه مجلسی)، ج ۶۴، ص ۱۲؛ منتهی الآمال (شیخ عباس قمی)، ج ۲، ص ۱.</ref> اما معروف و مشهور در میان [[شیعه]]، روز پنجم شعبان سال ۳۸ قمری است.
  
==مادر امام سجاد علیه السلام==
+
در مورد مکان تولد حضرت سجاد علیه السلام نیز عموم علمای شیعه، [[مدینه]] را مکان تولد ایشان می دانند.<ref> مسند الإمام السجاد(ع)، ج‏۱، ص۵-۸. </ref> ولی شیخ باقر شریف قرشی، مکان تولد آن حضرت را [[کوفه]] می داند و دلیل آن را تولد حضرت سجاد در ایام حکومت جدشان [[حضرت علی]] (علیه السلام) عنوان کرده و معتقد است که [[امام حسین]] (علیه السلام) در آن زمان به همراه خانواده شان در کوفه زندگی می کرده اند.<ref> تحلیلى از زندگانى امام سجاد علیه السلام، ج‏۱، ص۵۳.</ref>
مادر آن حضرت شهربانو دختر يزدگرد سوم است. بنابراين آن حضرت هم از سوي پدر و هم از جانب مادر به حاكمان و زمامداران عرب و فارس منتهي مي‌شود. زيرا وي از سوي پدر با يك واسطه به اميرمؤمنان علي بن ابي‌طالب علیه‌السلام خليفه و جانشين پيامبر صلی الله علیه و آله و با دو واسطه به [[پيامبر اسلام]] [[حضرت محمد]] صلی الله علیه و آله و از سوي مادر با يك واسطه به يزدگرد سوم امپراتور و شهريار ايران منتهي مي‌گردد.
 
  
براي مادرش شهربانو، نام‌هاي ديگري چون: شاه زنان، جهان بانو، سلافه، خوله و بره نيز ذكر گرديده است.
+
==مادر امام سجاد علیه‌السلام==
 
+
مادر امام سجاد علیه‌السلام، «[[حضرت شهربانو سلام الله علیها|شهربانو]]» دختر یزدگرد سوم، آخرین پادشاه ساسانی در [[ایران|ایران]] است. برای او نام‌های دیگری چون: شاه زنان، جهان بانو، سلافه، خوله و برّه نیز ذکر گردیده است.
بنا به روايت [[شيخ مفيد]]، امام علي بن ابي‌طالب علیه‌السلام در عصر خلافت خويش، حريث بن جابر حنفي را به حكومت يكي از نواحي شرق عالم اسلام برگمارد و او در زمان حكومت خود دو دختر يزدگرد سوم، امپراتور بزرگ ايران را به نزد آن حضرت فرستاد. امام علي علیه‌السلام يكي از آن دو شهربانو را به فرزندش حسين علیه‌السلام بخشيد و از آن بانوي شريف، امام سجاد علیه‌السلام متولد گرديد و ديگري را به محمد بن ابي‌بكر واگذاشت و جناب قاسم بن محمد از او متولد شد. بنابراين امام سجاد و قاسم بن محمد بن ابي‌بكر پسرخاله يكديگر مي‌باشند.<ref> الارشاد ([[شيخ مفيد]])، ص 492؛ منتهي الآمال، ج 2، ص 3.</ref> گفتني است كه قاسم بن محمد، جد مادري [[امام صادق|امام جعفرصادق]] علیه‌السلام مي‌باشد.
 
 
 
درباره محل ولادت [[امام زين العابدين]] علیه‌السلام اكثر مورخان، شهر مدينه را ذكر كرده‌اند. وليكن با توجه به اين كه تولد آن حضرت بنا به گفته بسياري از تاريخ‌نگاران دو سال پيش از شهادت امام علي بن ابي‌طالب علیه‌السلام بود و در ايام خلافت آن حضرت، تمامي فرزندان و خانواده وي به همراهش در [[كوفه]] بسر مي‌بردند و تا صلح [[امام حسن]]‌ مجتبي علیه‌السلام در كوفه استقرار داشتند، بايد محل تولد آن حضرت شهر كوفه باشد نه شهر مدينه!
 
 
 
لقب‌هاي شريف آن حضرت عبارتند از: زين العابدين، سيد العابدين، سيد الساجدين، زين الصالحين، وارث علم النبيين، سجاد، زاهد، عابد، بكاء، ذوالثفنات، زكي و امين.<ref> مناقب آل ابي‌طالب، ج 3، ص 310؛ منتهي الآمال، ج 2، ص 3.</ref>
 
 
 
كنيه‌هاي آن حضرت عبارتند از: ابومحمد، ابوالحسن و به قولي ابوالقاسم. گفتني است كه نسل ابي‌عبدالله الحسين علیه‌السلام منحصراً از امام زين العابدين علیه‌السلام تكثير و توسعه يافت<ref> همان.</ref> و تمامي سادات حسيني به اين امام همام منتهي مي‌گردند.
 
 
 
امام زين العابدين علیه‌السلام در زندگي خويش با زمامداران ذيل معاصر بود:
 
 
 
# [[امام علی]] بن ابي‌طالب علیه‌السلام از بني‌هاشم؛
 
# [[امام حسن]]‌ مجتبي علیه‌السلام از بني‌هاشم؛
 
# معاويه بن ابي‌سفيان از بني‌اميه؛
 
# يزيد بن معاويه از بني‌اميه؛
 
# معاويه بن يزيد از بني‌اميه؛
 
# عبدالله بن زبير از زبير بن عوام؛
 
# مروان بن حكم از بني‌اميه؛
 
# عبدالملك بن مروان از بني‌اميه؛
 
# وليد بن عبدالملك از بني‌اميه.
 
 
 
امام زين ‌العابدين علیه‌السلام جز در ايام خلافت اميرمؤمنان علي بن ابي‌طالب علیه‌السلام كه دادگرترين و شايسته‌ترين زمامدار اسلامي و ايام كوتاه مدت فرزندش امام حسن‌مجتبي علیه‌السلام كه راه و رسم پدرش را به نيكي ادامه مي‌داد، از ساير خلفا و حاكمان و عاملان محلي آنان، فشارها و ستم‌هاي زيادي متحمل گرديد كه زشت‌ترين و فجيع‌ترين آن‌ها از سوي يزيد بن معاويه به وي تحميل گرديد، يزيد در حكومت خويش [[امام حسين]] علیه‌السلام و يارانش را در [[كربلا]] شهيد و بازماندگانش از جمله امام زين العابدين علیه‌السلام را اسير نمود و از اين بابت قلوب [[اهل بيت]] علیهم‌السلام و مؤمنان اصيل را جريحه‌دار ساخت و لعن ابدي را براي خويش و همدستان خود فراهم نمود.
 
 
 
امام زين العابدين علیه‌السلام پس از شهادت پدر ارجمندش امام حسين علیه‌السلام بنا به وصيت آن حضرت به مقام امامت نايل آمد و به مدت 35 سال عهده‌دار مقام عظمي ولايت و امامت شيعيان بود و سرانجام در [[محرم]] سال 95 قمري از سوي وليد بن عبدالملك مسموم و سپس به شهادت رسيد و در [[قبرستان بقيع]] در كنار قبر مطهر عمويش امام حسن‌مجتبي علیه‌السلام به خاك سپرده شد.<ref> الارشاد، ص 492؛ منتهي الآمال، ج 2، ص 38؛ مناقب آل ابي‌طالب، ج 3، ص 310.</ref>
 
  
 +
بنا به روایت [[شیخ مفید]]، [[امام علی علیه السلام|امام علی]] علیه‌السلام در عصر [[خلافت]] خویش، حریث بن جابر حنفی را به حکومت یکی از نواحی شرق عالم [[اسلام]] برگمارد و او در زمان حکومت خود دو دختر یزدگرد سوم را به نزد آن حضرت فرستاد. امام علی علیه‌السلام یکی از آن دو (شهربانو) را به فرزندش [[امام حسین علیه السلام|امام حسین]] علیه‌السلام بخشید که از آن بانوی شریف، [[امام سجاد علیه السلام|امام سجاد]] علیه‌السلام متولد گردید. و دیگری را به [[محمد بن ابی بکر|محمد بن ابی‌بکر]] سپرد که جناب [[قاسم بن محمد بن ابی بکر|قاسم بن محمد]] از او متولد شد.<ref> الارشاد (شیخ مفید)، ص ۴۹۲؛ منتهی الآمال، ج ۲، ص ۳.</ref> بنابراین امام سجاد علیه‌السلام و قاسم بن محمد بن ابی‌بکر پسرخاله یکدیگر می‌باشند. گفتنی است که قاسم بن محمد پدر «[[ام فروه|امّ فروه]]»، جد مادری [[امام صادق|امام جعفرصادق]] علیه‌السلام می‌باشد.
 
==پانویس==
 
==پانویس==
<references/>
+
<references />
 
+
{{شناختنامه امام سجاد (ع)}}
==منابع==
+
{{مناسبت های شیعه}}
 
 
موسسه تبیان،‌ نرم‌افزار دایرة‌المعارف چهارده معصوم علیهم‌السلام
 
 
 
منابع بیشتر:
 
 
 
[http://lib.ahlolbait.ir/parvan/resource/31855/%D9%81%D9%8A%D8%B6-%D8%A7%D9%84%D8%B9%D9%84%D8%A7%D9%85-%D9%81%D9%8A-%D8%B9%D9%85%D9%84-%D8%A7%D9%84%D8%B4%D9%87%D9%88%D8%B1-%D9%88-%D9%88%D9%82%D8%A7%D9%8A%D8%B9-%D8%A7%D9%84%D8%A7%D9%8A%D8%A7%D9%85/preview/31084/%D9%85%D8%AD%D8%AA%D9%88%D8%A7%D9%8A-%D8%AF%D9%8A%D8%AC%D9%8A%D8%AA%D8%A7%D9%84%D9%8A/&sa=false&#!page=140 وقایع الایام شیخ عباس قمی، 5 شعبان].
 
 
 
 
[[رده:وقایع ماه شعبان]]
 
[[رده:وقایع ماه شعبان]]
[[رده:سال ۳۶ هجری قمری]]
+
[[رده:سال ۳۸ هجری قمری]]
 +
[[رده:امام سجاد علیه السلام]]
 +
[[رده:تاریخ تشیع]]

نسخهٔ کنونی تا ‏۷ نوامبر ۲۰۲۴، ساعت ۱۲:۳۱

تقویم هجری قمری

روز واقعه:5 شعبان
سال ۳۸ هجری

امام سجاد علیه السلام، فرزند امام حسین علیه السلام و چهارمین امام معصوم، بنا به قول مشهور نزد شیعه، در روز پنجم شعبان سال ۳۸ قمری ولادت یافت.

زمان و مکان ولادت امام سجاد

مورخان و سیره‌نگاران درباره تاریخ ولادت امام علی بن الحسین (علیه السلام) اختلاف نظر دارند. برخی از آنان پنجم شعبان، برخی هفتم و برخی نهم این ماه و برخی نیمه جمادی الاول را روز ولادت آن حضرت دانسته‌اند. شیخ مفید در مسارالشیعه، نیمه جمادی الاولی را میلاد آن حضرت دانسته و بدین جهت آن را بزرگ و تعظیم شمرده و درباره آن می گوید: «و هو یوم شریف، یستحبّ فیه الصیام والتطوع بالخیرات».

همچنین برخی از مورخان، سال ۳۸ و برخی سال ۳۶ و برخی دیگر سال ۳۷ قمری را سال تولد آن حضرت ذکر کرده‌اند.[۱] اما معروف و مشهور در میان شیعه، روز پنجم شعبان سال ۳۸ قمری است.

در مورد مکان تولد حضرت سجاد علیه السلام نیز عموم علمای شیعه، مدینه را مکان تولد ایشان می دانند.[۲] ولی شیخ باقر شریف قرشی، مکان تولد آن حضرت را کوفه می داند و دلیل آن را تولد حضرت سجاد در ایام حکومت جدشان حضرت علی (علیه السلام) عنوان کرده و معتقد است که امام حسین (علیه السلام) در آن زمان به همراه خانواده شان در کوفه زندگی می کرده اند.[۳]

مادر امام سجاد علیه‌السلام

مادر امام سجاد علیه‌السلام، «شهربانو» دختر یزدگرد سوم، آخرین پادشاه ساسانی در ایران است. برای او نام‌های دیگری چون: شاه زنان، جهان بانو، سلافه، خوله و برّه نیز ذکر گردیده است.

بنا به روایت شیخ مفید، امام علی علیه‌السلام در عصر خلافت خویش، حریث بن جابر حنفی را به حکومت یکی از نواحی شرق عالم اسلام برگمارد و او در زمان حکومت خود دو دختر یزدگرد سوم را به نزد آن حضرت فرستاد. امام علی علیه‌السلام یکی از آن دو (شهربانو) را به فرزندش امام حسین علیه‌السلام بخشید که از آن بانوی شریف، امام سجاد علیه‌السلام متولد گردید. و دیگری را به محمد بن ابی‌بکر سپرد که جناب قاسم بن محمد از او متولد شد.[۴] بنابراین امام سجاد علیه‌السلام و قاسم بن محمد بن ابی‌بکر پسرخاله یکدیگر می‌باشند. گفتنی است که قاسم بن محمد پدر «امّ فروه»، جد مادری امام جعفرصادق علیه‌السلام می‌باشد.

پانویس

  1. مناقب آل ابی‌طالب (ابن شهر آشوب)، ج ۳، ص ۳۱۰؛ وصول الأخبار (بهایی عاملی)، ص ۴۲؛ بحارالأنوار (علامه مجلسی)، ج ۶۴، ص ۱۲؛ منتهی الآمال (شیخ عباس قمی)، ج ۲، ص ۱.
  2. مسند الإمام السجاد(ع)، ج‏۱، ص۵-۸.
  3. تحلیلى از زندگانى امام سجاد علیه السلام، ج‏۱، ص۵۳.
  4. الارشاد (شیخ مفید)، ص ۴۹۲؛ منتهی الآمال، ج ۲، ص ۳.