الروضة فی فضائل امیرالمؤمنین علی بن ابی‌طالب (کتاب)

«الروضة فی فضائل أميرالمؤمنين علی بن أبی‌طالب»‌ منسوب به شاذان بن جبرئيل قمى، از علماى شیعه در قرن هفتم هجرى است. مؤلف در این اثر، ۱۹۵ حدیث در فضائل امام علی (عليه‌السلام) ذکر کرده است.

نویسنده	شاذان بن جبرئیل قمی
موضوع	فضايل امام علی عليه‌السلام
زبان	عربی
تعداد جلد	۱

مؤلف

ابوالفضل شاذان بن جبرئیل قمی، فقیه، محدث و متکلم نامدار شیعه در قرن هفتم قمری است. او از شاگردان عمادالدین طبری، حمزه بن علی بن زهره حلبی و محمد بن علی بن شهر آشوب بوده و علمای بزرگی چون فخار بن معد موسوی و محمد بن جعفر مشهدی از شاگردان او هستند.

برخی دیگر از تألیفات شاذان قمی عبارتند از: إزاحة العلة فی معرفة القبلة، تحفة المؤلف الناظم و عمدة المکلف الصائم، درر المناقب في فضائل أسرار علي بن أبي طالب.

انتساب کتاب

از شاذان بن جبرئيل قمى كتاب مشابهى با عنوان «الفضائل» وجود دارد كه سبب شده است برخى اين دو كتاب را يكى به شمار آورند.

نسبت كتاب «الروضة فی فضائل امیرالمؤمنین» به اين نويسنده همانند انتساب كتاب «الفضائل» به او محل ترديد است. صاحب مستدرك مى گويد: كتاب فضائل و مختصر آن كه روضه ناميده مى شود از شاذان است. شیخ حر عاملی مى گويد: كتاب روضه را به شيخ صدوق نيز نسبت داده‌اند، هر چند ثابت نشده است. علامه مجلسی تاریخ تألیف کتاب را حدود ۶۵۰ ذکر می کند و انتساب کتاب به شیخ صدوق را خطا دانسته است.

ولی شیخ آقا بزرگ تهرانی با استناد به این که کتاب «ازاحة العلة» (اثر دیگر شاذان) در سال ۵۵۸ ق. تدوین شده، انتساب کتاب «الفضائل» به او که در ۶۵۱ ق. تدوین شده را رد می‌کند. همان گونه که در مورد الفضائل گفته شد، شیخ آقا بزرگ انتساب کتاب «الروضه» را نیز به او منتفی می‌داند، ولی محقق این کتاب (آقای علی شکرچی) در ضمن تحقیقی که در مقدمه خود آورده، در صدد اثبات انتساب این کتاب و کتاب الفضائل به شاذان است.

معرفی کتاب

مؤلف در ابتدا بیان کرده که احاديث كتاب «الروضه» را از راویان موثق نقل نموده است. روایات کتاب بدون سند آمده و در مواردى هم كه مؤلف بخشى از اسناد را آورده، با كلمه «يرفعه» آن را بريده و تكميل نكرده است. وى منابع خود را هم ذكر نمى‌كند. كتاب، فصل بندى و تنظيم خاصى ندارد و احاديث به شكل پيوسته و دنبال هم ذكر شده است. هر چند عنوان كتاب، فضائل امام علی‌ عليه‌السلام بوده و همه احاديث هم در حول همين عنوان دور مى زند، اما مواردى نادر در لابلاى كتاب يافت مى شود كه درباره ديگر اهل البيت و ائمه عليهم السلام است. كتاب روضه از منابع علامه مجلسى در تألیف بحارالانوار است.

منابع

• نرم افزار جامع الاحادیث، مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی.