منابع رجالی اهل سنت: تفاوت بین نسخه‌ها

از دانشنامه‌ی اسلامی
پرش به ناوبری پرش به جستجو
(صفحه‌ای جدید حاوی 'بيان حال راويان از جهت وثاقت و ضعف و مسائل ديگر چون : مشايخ و شاگردان آنها ، مساف...' ایجاد کرد)
 
جز
 
(۴ نسخه‌ٔ میانی ویرایش شده توسط ۳ کاربر نشان داده نشده)
سطر ۱: سطر ۱:
بيان حال راويان از جهت وثاقت و ضعف و مسائل ديگر چون : مشايخ و شاگردان آنها ، مسافرت هايشان و وطن هايشان در آغاز به شكل شفاهى بوده است . آغاز تدوين كتاب هاى رجالى به شكل جدّى ، نيمه اوّل قرن سوم هجرى است و در ابتدا ، به خاطر مناسبت علم رجال با علم تاريخ ، اغلب با عنوان كتاب تاريخى تأليف شده اند .  
+
بیان حال راویان از جهت وثاقت و ضعف و مسائل دیگر چون: [[مشایخ|مشایخ]] و شاگردان آنها، مسافرتهایشان و وطنهایشان در آغاز به شکل شفاهى بوده است. آغاز تدوین کتابهاى رجالى به شکل جدى، نیمه اول قرن سوم هجرى است و در ابتدا به خاطر مناسبت [[علم رجال]] با علم تاریخ اغلب با عنوان کتاب تاریخى تألیف شده اند. پیش از آن تنها عده معدودى در این علم کتاب تألیف کرده اند که اکنون هیچ نسخه اى از آن کتابها موجود نیست، مانند: التأریخ، تألیف لیث بن سعد (م، ۱۷۵ ق) و التأریخ تألیف عبداللّه بن مبارک (م، ۱۸۱ ق).  
پيش از آن ، تنها عدّه معدودى در اين علم كتاب تأليف كرده اند كه اكنون ، هيچ نسخه اى از آن كتاب ها موجود نيست ، مانند : التأريخ ، تأليف ليث بن سعد (م ۱۷۵ ق) ، التأريخ ، تأليف عبداللّه بن مبارك (م۱۸۱ ق) .  
 
در آغاز تدوين كتاب هاى رجالى ، بيشترين توجّه مؤلفان اين كتاب ها به ضبط نام راويان و بيان حال آنها از جهت وثاقت و ضعف ، معطوف مى شد و كتاب هاى رجالى ، اغلب به شكل عام ، به تمام رجال و راويان مى پرداختند . سپس با شروع قرن چهارم هجرى ، كتاب هاى رجالى بيشتر به شكلى تخصّصى تأليف شدند و با هدفى خاص و در موضوع معيّنى از مسائل رجالى ، نگارش يافتند. در ذیل به معرّفى كتاب هاى رجالى اى مى پردازيم:
 
  
== كتاب هاى درباره شناخت صحابيان ==
+
==معرفی کتب رجالی سنی==
*الاستيعاب فى معرفة الأصحاب ، تأليف ابو عمر يوسف بن عبد البرّ نمرى اندلسى ، معروف به ابن عبد البَرّ (م ۴۶۳ ق) .
+
در آغاز تدوین کتابهاى رجالى بیشترین توجه مؤلفان این کتابها به ضبط نام راویان و بیان حال آنها از جهت وثاقت و ضعف، معطوف مى شد و کتاب هاى رجالى اغلب به شکل عام به تمام رجال و راویان مى پرداختند. سپس با شروع قرن چهارم هجرى، کتابهاى رجالى بیشتر به شکلى تخصصى تألیف شدند و با هدفى خاص و در موضوع معینى از مسائل رجالى نگارش یافتند. در ذیل به معرفى کتاب هاى رجالى مى پردازیم:
*أُسد الغابة فى معرفة الصحابة ، تأليف عزّ الدين ابو الحسن على بن محمّد بن اثير جزرى ، معروف به ابن اثير (م۶۳۰ ق) .
 
*الإصابة فى تمييز الصحابة ، تأليف شهاب الدين ابو الفضل احمد بن على عسقلانى ، معروف به ابن حَجَر (م۸۵۲ ق) .
 
  
== كتاب هاى طبقات ==
+
===کتاب هاى درباره شناخت صحابیان===
  
*الطبقات الكبرى ، تأليف ابو عبد اللّه محمّد بن سعد بن منيع بصرى ، معروف به كاتب واقدى (م۲۳۰ ق) .
+
*[[الاستيعاب في معرفة الأصحاب (کتاب)|الاستیعاب فى معرفة الأصحاب]]، تألیف ابوعمر یوسف بن عبدالبرّ نمرى اندلسى معروف به ابن عبدالبرّ (م، ۴۶۳ ق).
*الطبقات ، تأليف خليفة بن خيّاط (م۲۴۰ ق) .
+
*[[اسد الغابه فی معرفة الصحابه (کتاب)|أُسد الغابة فى معرفة الصحابة]]، تألیف عزّالدین ابوالحسن على بن محمّد بن اثیر جزرى معروف به [[عزالدین ابن اثیر|ابن اثیر]] (م، ۶۳۰ ق).
 +
*[[الإصابة في تمييز الصحابة (کتاب)|الإصابة فى تمییز الصحابة]]، تألیف شهاب الدین ابوالفضل احمد بن على عسقلانى، معروف به [[ابن حجرعسقلانی|ابن حَجَر]] (م، ۸۵۲ ق).
  
== كتاب هاى جامع راويان ثقه و ضعيف ==
+
===کتاب هاى طبقات===
  
*معرفة الرجال و التأريخ والعلل از يحيى بن معين (م۲۳۳ ق) .
+
*[[الطبقات الکبری (کتاب)|الطبقات الکبرى]]، تألیف ابوعبداللّه محمّد بن سعد بن منیع بصرى معروف به کاتب واقدى (م، ۲۳۰ ق).
*التاريخ الكبير ، تأليف ابو عبد اللّه محمّد بن اسماعيل بخارى (م ۲۵۶ ق)
+
*الطبقات، تألیف خلیفة بن خیاط (م، ۲۴۰ ق).
*الجرح والتعديل ، تأليف عبد الرحمان بن محمّد بن ادريس حنظلى رازى ، معروف به ابن ابى حاتم رازى (م ۳۲۷ ق) .
 
  
== كتاب هاى خاص ضعفا ==
+
===کتاب هاى جامع راویان ثقه و ضعیف===
  
*المجروحين من المحدثين ، تأليف ابو حاتم محمّد بن احمد بن حِبّان بُستى (م۳۵۴ ق
+
*معرفة الرجال والتأریخ والعلل از یحیى بن معین (م، ۲۳۳ ق).
* الضعفاء الكبير ، تأليف ابو جعفر محمّد بن عمرو عُقيلى (م ۳۲۲ ق) .
+
*التاریخ الکبیر، تألیف ابوعبداللّه محمد بن اسماعیل بخارى (م، ۲۵۶ ق).
* الكامل فى ضعفاء الرجال ، تأليف ابو احمد عبد اللّه بن عدى جرجانى (م ۳۶۵ ق) .
+
*الجرح والتعدیل، تألیف عبدالرحمان بن محمد بن ادریس حنظلى رازى معروف به ابن ابى حاتم رازى (م، ۳۲۷ ق).
* ميزان الاعتدال فى نقد الرجال ، تأليف شمس الدين محمّد ذهبى (م ۷۴۸ ق) .
+
 
* لسان الميزان ، تأليف شيخ الاسلام شهاب الدين ابو الفضل احمد بن على عسقلانى ، معروف به ابن حَجَر (م۸۵۲ ق) .
+
===کتاب هاى خاص ضعفا===
== كتاب هاى خاص ثقات ==
+
 
* الثقات ، تأليف ابو الحسن أحمد بن عبد اللّه بن صالح عجلى (م۲۶۱ه) با ترتيب نور الدين ابو الحسن على بن ابى بكر هيثمى (م۸۰۷ ق) .
+
*المجروحین من المحدثین تألیف ابوحاتم محمّد بن احمد بن حِبّان بُستى (م، ۳۵۴ ق).
* الثقات ، تأليف ابو حاتم محمّد بن احمد بن حبان بُستى (م۳۵۴ ق) .
+
*الضعفاء الکبیر تألیف ابوجعفر محمّد بن عمرو عُقیلى (م، ۳۲۲ ق).
*تاريخ أسماء الثقات ممن نقل عنهم العلم ، تأليف عمر بن احمد بن شاهين (م۳۸۵ ق) .
+
*الکامل فى ضعفاء الرجال تألیف ابواحمد عبداللّه بن عدى جرجانى (م، ۳۶۵ ق).
* تذكرة الحفّاظ ، تأليف شمس الدين ذهبى (م۷۴۸ ق) .
+
*میزان الاعتدال فى نقد الرجال، تألیف شمس الدین محمّد ذهبى (م، ۷۴۸ ق).
== رجال جوامع روايى ==
+
*لسان المیزان، تألیف شیخ الاسلام شهاب الدین ابوالفضل احمد بن على عسقلانى معروف به ابن حَجَر (م، ۸۵۲ ق).
* الكمال فى أسماء الرجال ، تأليف عبدالغنى بن عبد الواحد جماعيلى (م۶۰۰ ق)
+
 
* تهذيب الكمال فى أسماء الرجال ، تأليف ابو الحجاج يوسف بن عبد الرحمان مِزِّى (م۷۴۲ ق) .
+
===کتابهاى خاص ثقات===
* تهذيب التهذيب ، تأليف شيخ الاسلام شهاب الدين ابو الفضل احمد بن على عسقلانى ، معروف به ابن حَجَر (م۸۵۲ ق) .
+
 
* تقريب التهذيب ، تأليف ابن حجر .  
+
*الثقات تألیف ابوالحسن أحمد بن عبداللّه بن صالح عجلى (م، ۲۶۱ ق) با ترتیب نورالدین ابوالحسن على بن ابى بکر هیثمى (م، ۸۰۷ ق).
== رجال شهرها ==
+
*الثقات تألیف ابوحاتم محمّد بن احمد بن حبان بُستى (م، ۳۵۴ ق).
*تاريخ بغداد ، تأليف ابو بكر احمد بن على بن ثابت ، معروف به خطيب بغدادى (م۴۶۳ ق) .
+
*تاریخ أسماء الثقات ممن نقل عنهم العلم، تألیف عمر بن احمد بن شاهین (م، ۳۸۵ ق).
*تاريخ مدينة دمشق ، تأليف ابو القاسم على بن حسن بن هبة اللّه دمشقى ، معروف به ابن عساكر (م۵۷۱ ق) .
+
*تذکرة الحفّاظ، تألیف شمس الدین ذهبى (م، ۷۴۸ ق).
* تاريخ جرجان ، تأليف ابو القاسم حمزة بن يوسف سهمى (م۴۲۷ ق) .
+
 
 +
===رجال جوامع روایى===
 +
 
 +
*الکمال فى أسماء الرجال تألیف عبدالغنى بن عبدالواحد جماعیلى (م، ۶۰۰ ق).
 +
*تهذیب الکمال فى أسماء الرجال، تألیف ابوالحجاج یوسف بن عبدالرحمان مِزِّى (م، ۷۴۲ ق).
 +
*تهذیب التهذیب تألیف شیخ الاسلام شهاب الدین ابوالفضل احمد بن على عسقلانى معروف به ابن حَجَر (م، ۸۵۲ ق).
 +
*تقریب التهذیب تألیف ابن حجر.
 +
 +
===رجال شهرها===
 +
 
 +
*[[تاریخ بغداد (کتاب)|تاریخ بغداد]] تألیف ابوبکر احمد بن على بن ثابت معروف به [[خطیب بغدادی|خطیب بغدادى]] (م، ۴۶۳ ق).
 +
*تاریخ مدینة دمشق تألیف ابوالقاسم على بن حسن بن هبة اللّه دمشقى معروف به [[ابن عساکر|ابن عساکر]] (م، ۵۷۱ ق).
 +
*تاریخ جرجان تألیف ابوالقاسم حمزة بن یوسف سهمى (م، ۴۲۷ ق).
 +
 
 +
<br />{{حدیث}}
 
[[رده:منابع رجالی]]
 
[[رده:منابع رجالی]]
 
[[رده:علم رجال]]
 
[[رده:علم رجال]]

نسخهٔ کنونی تا ‏۱۱ اوت ۲۰۱۹، ساعت ۱۱:۰۰

بیان حال راویان از جهت وثاقت و ضعف و مسائل دیگر چون: مشایخ و شاگردان آنها، مسافرتهایشان و وطنهایشان در آغاز به شکل شفاهى بوده است. آغاز تدوین کتابهاى رجالى به شکل جدى، نیمه اول قرن سوم هجرى است و در ابتدا به خاطر مناسبت علم رجال با علم تاریخ اغلب با عنوان کتاب تاریخى تألیف شده اند. پیش از آن تنها عده معدودى در این علم کتاب تألیف کرده اند که اکنون هیچ نسخه اى از آن کتابها موجود نیست، مانند: التأریخ، تألیف لیث بن سعد (م، ۱۷۵ ق) و التأریخ تألیف عبداللّه بن مبارک (م، ۱۸۱ ق).

معرفی کتب رجالی سنی

در آغاز تدوین کتابهاى رجالى بیشترین توجه مؤلفان این کتابها به ضبط نام راویان و بیان حال آنها از جهت وثاقت و ضعف، معطوف مى شد و کتاب هاى رجالى اغلب به شکل عام به تمام رجال و راویان مى پرداختند. سپس با شروع قرن چهارم هجرى، کتابهاى رجالى بیشتر به شکلى تخصصى تألیف شدند و با هدفى خاص و در موضوع معینى از مسائل رجالى نگارش یافتند. در ذیل به معرفى کتاب هاى رجالى مى پردازیم:

کتاب هاى درباره شناخت صحابیان

کتاب هاى طبقات

  • الطبقات الکبرى، تألیف ابوعبداللّه محمّد بن سعد بن منیع بصرى معروف به کاتب واقدى (م، ۲۳۰ ق).
  • الطبقات، تألیف خلیفة بن خیاط (م، ۲۴۰ ق).

کتاب هاى جامع راویان ثقه و ضعیف

  • معرفة الرجال والتأریخ والعلل از یحیى بن معین (م، ۲۳۳ ق).
  • التاریخ الکبیر، تألیف ابوعبداللّه محمد بن اسماعیل بخارى (م، ۲۵۶ ق).
  • الجرح والتعدیل، تألیف عبدالرحمان بن محمد بن ادریس حنظلى رازى معروف به ابن ابى حاتم رازى (م، ۳۲۷ ق).

کتاب هاى خاص ضعفا

  • المجروحین من المحدثین تألیف ابوحاتم محمّد بن احمد بن حِبّان بُستى (م، ۳۵۴ ق).
  • الضعفاء الکبیر تألیف ابوجعفر محمّد بن عمرو عُقیلى (م، ۳۲۲ ق).
  • الکامل فى ضعفاء الرجال تألیف ابواحمد عبداللّه بن عدى جرجانى (م، ۳۶۵ ق).
  • میزان الاعتدال فى نقد الرجال، تألیف شمس الدین محمّد ذهبى (م، ۷۴۸ ق).
  • لسان المیزان، تألیف شیخ الاسلام شهاب الدین ابوالفضل احمد بن على عسقلانى معروف به ابن حَجَر (م، ۸۵۲ ق).

کتابهاى خاص ثقات

  • الثقات تألیف ابوالحسن أحمد بن عبداللّه بن صالح عجلى (م، ۲۶۱ ق) با ترتیب نورالدین ابوالحسن على بن ابى بکر هیثمى (م، ۸۰۷ ق).
  • الثقات تألیف ابوحاتم محمّد بن احمد بن حبان بُستى (م، ۳۵۴ ق).
  • تاریخ أسماء الثقات ممن نقل عنهم العلم، تألیف عمر بن احمد بن شاهین (م، ۳۸۵ ق).
  • تذکرة الحفّاظ، تألیف شمس الدین ذهبى (م، ۷۴۸ ق).

رجال جوامع روایى

  • الکمال فى أسماء الرجال تألیف عبدالغنى بن عبدالواحد جماعیلى (م، ۶۰۰ ق).
  • تهذیب الکمال فى أسماء الرجال، تألیف ابوالحجاج یوسف بن عبدالرحمان مِزِّى (م، ۷۴۲ ق).
  • تهذیب التهذیب تألیف شیخ الاسلام شهاب الدین ابوالفضل احمد بن على عسقلانى معروف به ابن حَجَر (م، ۸۵۲ ق).
  • تقریب التهذیب تألیف ابن حجر.

رجال شهرها

  • تاریخ بغداد تألیف ابوبکر احمد بن على بن ثابت معروف به خطیب بغدادى (م، ۴۶۳ ق).
  • تاریخ مدینة دمشق تألیف ابوالقاسم على بن حسن بن هبة اللّه دمشقى معروف به ابن عساکر (م، ۵۷۱ ق).
  • تاریخ جرجان تألیف ابوالقاسم حمزة بن یوسف سهمى (م، ۴۲۷ ق).