عبرات المصطفین فی مقتل الحسین(علیه السلام) (کتاب)

«عبرات المصطفین فی مقتل الحسین(ع) المأخوذ من أقدم المصادر التاریخیة الإسلامیة»، تألیف شیخ محمدباقر محمودی، کتابی است درباره مقام و قیام و مقتل امام حسین (علیه‌السلام) که مطالب آن از کتاب‌های کهن اهل سنت گردآوری شده است.

نویسنده	محمدباقر محمودی
موضوع	مقتل امام حسین علیه‌السلام
زبان	عربی
تعداد جلد	۲

معرفی کتاب

اهمیت کتاب «عبرات المصطفین فی مقتل الحسین(ع)» در این است که اولا مطالب آن از منابع کهن است، ثانیا این منابع از اهل سنت است و ثالثا در هر موضوع غالبا از چند منبع مطلبی نقل شده است.

در آغاز کتاب گفته شده که اغلب مطالب آن، برگرفته از چهار کتاب است: «مقتل ابومخنف» (م، ۱۷۵ق)، به روایت طبری، که او هم به روایت هشام بن محمد کلبی، مطالب مقتل ابومخنف را نقل کرده است؛ «أنساب الأشراف» تألیف احمد بن یحیی بلاذری (م، ۲۵۰ ق)؛ «الطبقات الکبری» تألیف محمد بن سعد (م، ۲۳۵ ق) و «الأخبار الطوال» تألیف ابوحنیفه دینوری (م، ۲۸۲ ق).

آنگاه گفته شده که گاه از کتاب‌های دیگری نیز مطالبی نقل شده است؛ از جمله: «مقتل الحسین(ع)» تألیف موفق بن احمد خوارزمی؛ «بغیة الطلب» تألیف ابن عدیم و «تاریخ دمشق» تألیف ابن عساکر.

محتوای کتاب

کتاب «عبرات المصطفین» با سه مقدمه آغاز و مطالب در ذیل عناوین مختلف و متعددی، عرضه شده است. مقدمه اول، شامل روایاتی درباره مقام بلند امام حسین(ع) و مقدمه دوم، مشتمل بر روایاتی درباره گریه بر آن حضرت و مقدمه سوم شامل روایاتی است که درباره پیشگویی شهادت آن حضرت است.

مؤلف ضمن نقل روایات و گزارش‌های تاریخی، راویان آن‌ها را نیز ذکر کرده و گاه به شرح حالشان پرداخته است.

نویسنده، مطالب را با ذکر اسباب و انگیزه‌هایی که باعث خروج امام حسین(ع) از مدینه به‌سوی مکه گردید، آغاز نموده و با خطبه‌های آن حضرت در روز عاشورا، به انجام رسانده است.

بقیه مطالب درباره قیام و شهادت امام حسین(ع) و رخدادهای پس از شهادت است که برخی از آن‌ها عبارتند از: هجرت امام از مکه به کوفه؛ ورود امام به نینوا و ناخشنودی از اینکه بر جنگ پیشی بگیرد؛ شدت یافتن تشنگی در لشکر امام(ع) و روانه کردن حضرت عباس(ع) برای تهیه آب؛ خطبه امام(ع) در شب عاشورا؛ شهادت حضرت علی‌اکبر(ع) و دیگر یاران امام(ع)؛ تعداد زخم‌های امام(ع)؛ تعداد شهیدان با امام(ع)؛ تغییراتی که در نظام آفرینش پس از شهادت امام(ع) رخ داد؛ فرستادن سر امام(ع) به کوفه؛ فرستادن اسیران به کوفه و خطبه‌های آنان؛ سخن گفتن سر مطهر امام حسین(ع)؛ انتقام خداوند از قاتلان امام(ع) و... .

منابع

• "کتاب‌شناسی تاریخی امام حسین)؛ به ضمیمه امام حسین) در الذریعة"، محمد اسفندیاری، سازمان چاپ و انتشارات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، ۱۳۸۰.
• نرم افزار مقتل الحسین علیه‌السلام، مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی.