دعای ۴۵ صحیفه سجادیه/ شرح‌ها و ترجمه‌ها (بخش دوم)

از دانشنامه‌ی اسلامی
پرش به ناوبری پرش به جستجو

فهرست دعاهای صحیفه سجادیه

متن دعای ۴۵ صحیفه سجادیه

شرح و ترجمه دعا:

بخش اول - بخش دوم - بخش سوم - بخش چهارم - بخش پنجم - بخش ششم - بخش هفتم - بخش هشتم

أَنْتَ الَّذِی فَتَحْتَ لِعِبَادِک بَاباً إِلَى عَفْوِک وَ سَمَّیتَهُ التَّوْبَةَ، وَ جَعَلْتَ عَلَى ذَلِک الْبَابِ دَلِیلًا مِنْ وَحْیک لِئَلَّا یضِلُّوا عَنْهُ، فَقُلْتَ -تَبَارَک اسْمُک-: «تُوبُوا إِلَى اللَّهِ تَوْبَةً نَصُوحاً عَسى‏ رَبُّکمْ أَنْ یکفِّرَ عَنْکمْ سَیئاتِکمْ وَ یدْخِلَکمْ جَنَّاتٍ تَجْرِی مِنْ تَحْتِهَا الْأَنْهارُ یوْمَ لا یخْزِی اللَّهُ النَّبِی وَ الَّذِینَ آمَنُوا مَعَهُ، نُورُهُمْ یسْعى‏ بَینَ أَیدِیهِمْ وَ بِأَیمانِهِمْ، یقُولُونَ رَبَّنا أَتْمِمْ لَنا نُورَنا، وَ اغْفِرْ لَنا، إِنَّک عَلى‏ کلِّ شَی‏ءٍ قَدِیرٌ»؛ فَمَا عُذْرُ مَنْ أَغْفَلَ دُخُولَ ذَلِک الْمَنْزِلِ بَعْدَ فَتْحِ الْبَابِ وَ إِقَامَةِ الدَّلِیلِ!

وَ أَنْتَ الَّذِی زِدْتَ فِی السَّوْمِ عَلَى نَفْسِک لِعِبَادِک، تُرِیدُ رِبْحَهُمْ فِی مُتَاجَرَتِهِمْ لَک، وَ فَوْزَهُمْ بِالْوِفَادَةِ عَلَیک، وَ الزِّیادَةِ مِنْک، فَقُلْتَ -تَبَارَک اسْمُک وَ تَعَالَیتَ-: «مَنْ جاءَ بِالْحَسَنَةِ فَلَهُ عَشْرُ أَمْثالِها، وَ مَنْ جاءَ بِالسَّیئَةِ فَلا یجْزى‏ إِلَّا مِثْلَها»؛ وَ قُلْتَ: «مَثَلُ الَّذِینَ ینْفِقُونَ أَمْوالَهُمْ فِی سَبِیلِ اللَّهِ کمَثَلِ حَبَّةٍ أَنْبَتَتْ سَبْعَ سَنابِلَ فِی کلِّ سُنْبُلَةٍ مِائَةُ حَبَّةٍ، وَ اللَّهُ یضاعِفُ لِمَنْ یشاءُ»؛ وَ قُلْتَ: «مَنْ ذَا الَّذِی یقْرِضُ اللَّهَ قَرْضاً حَسَناً فَیضاعِفَهُ لَهُ أَضْعافاً کثِیرَةً»؛ وَ مَا أَنْزَلْتَ مِنْ نَظَائِرِهِنَّ فِی الْقُرْآنِ مِنْ تَضَاعِیفِ الْحَسَنَاتِ.

ترجمه‌ها

ترجمه انصاریان

تویی که بر بندگانت دری به سوی بخشش خود باز کرده‌ای، و آن را باب توبه نامیده‌ای، و بر آن درِ گشوده راهنمایی از وحی خود قرار داده‌ای، تا آن را گم نکنند، پس خود - که نامت والا و مبارک است - فرمودی: «به سوی خدا توبه خالص و بی‌پیرایه آورید، باشد که پروردگارتان گناهان شما را محو کند، و شما را داخل بهشت‌هایی نماید که نهرها از زیر آن روان است،

در آن روزی که خداوند پیامبر خود و آنان را که به او ایمان آوردند خوار وذلیل نمی‌کند، درحالی که نورشان پیش رویشان و از جانب راستشان روان است می‌گویند: خداوندا نورمان را کامل کن، و ما را مورد مغفرت قرار ده، که تو بر هر چیز توانایی». پس عذر کسی که از ورود به آن خانه غفلت کند پس از گشوده شدن در و به پا داشتن راهنما چه خواهد بود؟

و تویی که در معامله با بندگانت بر عطای خود افزوده‌ای، تا در این تجارتشان از عنایت تو سود برند، و در حرکت کردن به جانب تو کامیاب گردند، و از حضرتت بهره‌ای افزون دریافت نمایند، به همین خاطر، تو خود - که نامت مبارک است و بس والایی - فرمودی: «هر کس که یک کار نیک کند ده برابر آن پاداش دارد، و هر کس یک کار بد کند جز به مانند کارش عقوبت نبیند»، و نیز فرمودی: «مثل آنان که اموالشان را در راه خدا انفاق می‌کنند مانند دانه‌ای است که هفت خوشه رویانده، در هر خوشه صد دانه باشد، و خداوند برای هر که بخواهد آن را چند برابر کند»،

و فرمودی: «کیست آن که به خداوند قرض الحسنه دهد تا خدا آن را چندین برابر سازد؟» و امثال و نظائر این وعده‌ها که در قرآن درباره چند برابر کردن کارهای نیک فرو فرستاده‌ای.

شرح‌ها

دیار عاشقان (انصاریان)

توئى که براى بندگانت درى به سوى عفو خود گشوده اى و آن را توبه نامیده اى، و بر آن در راهنمایى از وحى خود قرار دادى تا آن را گم نکنند (طرح و نقشه توبه را در قرآن درانداختى و به زبان رسولان و امامان شرایط آن را بازگو کردى، و سالک این مسلک را به عنایتت هدایت فرمودى).

پس خود ـ که نامت والا و بى پیرایه است ـ فرمودى:

"به سوى خدا توبه اى پیراسته از نفاق کنید، شاید که پروردگارتان گناهانتان را محو کند، و شما را داخل بهشت هایى نماید که نهرها از زیر آن روان است، در آن روز که خدا پیامبر خود و آنان را که به او گرویده اند خوار نمى کند در حالى که نورشان پیش رویشان و از سمت راستشان روان است، مى گویند: پروردگارا نورمان را کامل ساز و از ما درگذر که تو بر هر چیز توانائى".(۱)

پس عذر کسى که از ورود به آن منزل غفلت ورزد پس از گشودن در و به پا داشتن راهنما چه خواهد بود؟ (با بودن عقل و فطرت و وجدان و قدرت، و سلامت جسم و روح، و نبوت انبیاء و ولایت اولیا و عرفان عرفا، و نصایح حکیمان، و هزاران نوشته عاشقانه، چه عذرى براى اهل گناه پس از باز بودن در توبه وجود دارد)؟!

توئى که در معامله با بندگانت بر عطاى خود افزوده اى، تا در این تجارتشان با تو سود کنند، و در کوچ کردن به سویت کامیاب شوند و از تو بهره اى افزون یابند، لذا تو خود ـ که نامت مبارک و والاست ـ گفتى: "هر کس کار نیکى بیاورد ده برابر مزد دارد، و هر که کار بد مرتکب شود جز به مانندش کیفر داده نمى شود".

و نیز فرمودى: "کیست آن که به خدا قرض الحسنه دهد تا خدا آنرا چندین برابر ساز".(۲) و نظایر این وعده ها که در قرآن درباره افزایش کارهاى نیک فرو فرستاده اى.

ــــــــــــــــــــــــــــــــــ

۱ ـ تحریم، ۸.

۲ ـ بقره، ۲۴۵.