آیه 83 سوره مریم

از دانشنامه‌ی اسلامی
پرش به ناوبری پرش به جستجو
مشاهده آیه در سوره

أَلَمْ تَرَ أَنَّا أَرْسَلْنَا الشَّيَاطِينَ عَلَى الْكَافِرِينَ تَؤُزُّهُمْ أَزًّا

مشاهده آیه در سوره


<<82 آیه 83 سوره مریم 84>>
سوره : سوره مریم (19)
جزء : 16
نزول : مکه

ترتیل

ترجمه (مکارم شیرازی)

ترجمه های فارسی

آیا ندیدی که ما شیاطین را بر سر کافران فرستادیم تا سخت آنها را تحریک کنند (و به وهم و خیالات باطل دنیا آنان را به گناه اندازند و از سعادت ابد محرومشان سازند).

ترجمه های انگلیسی(English translations)

Have you not regarded that We unleash the devils upon the faithless to urge them vigorously?

معانی کلمات آیه

تؤزّهم: ازّ: تحريك شديد. بعضى مطلق تحريك و غليان گفته ‏اند. در «نهايه» ابن اثير آمده است : «كان الذى ازّ عايشه على الخروج ابن الزبير» آن كس كه عايشه را بر خروج به جنگ جمل تحريك كرد عبداللَّه زبير بود. «تَؤُزُّهُمْ أَزًّا»: شياطين آنها را تحريك مى ‏كنند.[۱]

نزول

این آیه درباره مانعین خمس و زکات نازل شده است و معروف است که خداوند سلطانى را بر آن‌ها مسلط خواهد کرد و یا شیطان را بر آن‌ها چیره خواهد نمود که مجبور شوند مال و ثروت خود را در غیر رضاى حق و طاعت خداوند خرج نمایند و سپس آن‌ها را به همین سبب شکنجه و عذاب خواهد نمود[۲].[۳]

تفسیر آیه

تفسیر نور (محسن قرائتی)


أَ لَمْ تَرَ أَنَّا أَرْسَلْنَا الشَّياطِينَ عَلَى الْكافِرِينَ تَؤُزُّهُمْ أَزًّا «83»

آيا نديدى كه ما شيطان‌ها را به سوى كافران فرستاديم تا آنان را شديداً تحريك كنند؟

فَلا تَعْجَلْ عَلَيْهِمْ إِنَّما نَعُدُّ لَهُمْ عَدًّا «84»

پس بر (عذاب) آنان عجله مكن، ما حساب آنها (وروز وساعت واعمال و حتّى نفس‌زدن آنان) را شماره كنيم (تا موعدشان فرا رسد).

نکته ها

كلمه‌ى «از» به معناى تحريك كردن شديد و از جاكندن است. «از القدر» يعنى ديگ چنان به جوش آمد كه هر چه در آن بود زير و رو شد.

رابطه‌ى شيطان با اهل ايمان، ساده ودنبالش هشيارى و توبه است. «فَوَسْوَسَ إِلَيْهِ» «3»


«3». طه، 120.

جلد 5 - صفحه 308

ولى رابطه‌ى شيطان با كفّار، رابطه‌اى سلطه‌گرانه است. «أَرْسَلْنَا الشَّياطِينَ عَلَى الْكافِرِينَ» نه «الى الكافرين». البتّه اين سلطه‌اى است كه كافر، خود زمينه‌ى آن را فراهم كرده است. «إِنَّما سُلْطانُهُ عَلَى الَّذِينَ يَتَوَلَّوْنَهُ» «1»

ممكن است مراد از فرستادن شيطان‌ها از سوى خدا، رها كردن آنها باشد؛ مثلًا كسى كه سگ خود را نبندد و مانعش نشود مى‌گويند سگ خود را فرستاد.

در تفسير قمى آمده است: آيه‌ى‌ «أَرْسَلْنَا الشَّياطِينَ» درباره‌ى كسانى نازل شده كه خمس و زكات خود را نمى‌پردازند، خداوند بر اينان سلطان يا شيطانى را مى‌فرستد تا آن مقدار از مالى كه از بابت خمس و زكات پرداخت نكرده‌اند، در غير راه خداوند مصرف نمايند.

امام صادق عليه السلام فرمود: روزهاى عمر انسان را پدر ومادر او نيز مى‌توانند بشمارند؛ پس مراد از «نَعُدُّ لَهُمْ عَدًّا» اين است كه ما شماره نفَس‌هاى آنان را نيز مى‌دانيم. «2»

پیام ها

1- كسانى كه كفر را انتخاب كردند و ولايت شيطان را پذيرفتند، خداوند شيطان‌ها را براى تشويق و تحريك آنان به فساد به سراغشان مى‌فرستد. (يكى از كيفرهاى كافران، سلطه‌ى شيطان بر آنهاست) «أَنَّا أَرْسَلْنَا الشَّياطِينَ عَلَى الْكافِرِينَ»

2- شيطان انسان را تحريك مى‌كند، ولى اجبار نمى‌كند. «تَؤُزُّهُمْ أَزًّا»

3- تحريك شيطان بسيار قوى است. «تَؤُزُّهُمْ أَزًّا»

4- هيچ چيز حتّى وسوسه‌هاى شيطان، از اراده خداوند خارج نيست. أَنَّا أَرْسَلْنَا ... تَؤُزُّهُمْ أَزًّا

5- كفر، مايه‌ى تحريك پذيرى از شيطان است. «عَلَى الْكافِرِينَ تَؤُزُّهُمْ»

6- علم انبيا به مصالح و حوادث محدود است. «فَلا تَعْجَلْ عَلَيْهِمْ»

7- لجاجت در كفر و دشمنى، پيامبرى را كه خلق عظيم و سعه‌صدر داشت، به‌


«1». نحل، 100.

«2». تفسير صافى.

جلد 5 - صفحه 309

درخواست عذاب براى آنان وادار كرد. «فَلا تَعْجَلْ عَلَيْهِمْ»

8- سنّت خداوند بر مهلت دادن به مردم است. «نَعُدُّ لَهُمْ عَدًّا» برنامه‌هاى الهى منظّم و زمان‌بندى شده است، پس در مرگ و هلاكت كافران عجله نكنيم. «فَلا تَعْجَلْ عَلَيْهِمْ»

9- اوامر ونواهى ودستورات خود را مستدل بيان كنيد. فَلا تَعْجَلْ‌ ... إِنَّما نَعُدُّ لَهُمْ‌

پانویس

  1. پرش به بالا تفسیر احسن الحدیث، سید علی اکبر قرشی
  2. پرش به بالا البرهان فی تفسیرالقرآن.
  3. پرش به بالا محمدباقر محقق،‌ نمونه بينات در شأن نزول آيات از نظر شیخ طوسی و ساير مفسرين خاصه و عامه، ص526.

منابع