آیه 78 سوره نساء
<<77 | آیه 78 سوره نساء | 79>> | ||||||||||||||
|
محتویات
ترجمه های فارسی
هر کجا باشید اگر چه در کاخهای بسیار محکم، شما را مرگ فرا رسد. و آنان را اگر خوشی و نعمتی فرا رسد گویند: این از جانب خداست، و اگر زحمتی پیش آید گویند: این از جانب توست! بگو: همه از جانب خدا است. چرا این قوم (جاهل) از فهم هر سخن دورند؟!
ترجمه های انگلیسی(English translations)
معانی کلمات آیه
بروج: دژ. كاخ. برج در اصل به معنى آشكار شدن است. دژ و كاخ را به واسطه آشكار بودن برج گفته اند. جمع آن بروج است.
مشيده: شيد (بفتح- ش) گچ كارى كردن و بالا بردن. مشيد: محكم يا مرتفع.
يكادون: كاد از افعال مقاربه به معنى نزديكى است. «لا يكادون» يعنى نزديك نيستند يا نمى خواهند. زيرا «كاد» به معنى اراده نيز آمده است.
يفقهون: فقه: فهم و درك. «يفقهون»: درك مى كنند.
حديث: حدوث: به وجود آمدن. حديث: چيز تازه، خبر باشد يا عمل.[۱]
نزول
محل نزول:
این آیه همچون دیگر آیات سوره نساء در مدینه بر پیامبر اسلام صلی الله علیه و آله نازل گردیده است. [۲]
شأن نزول:
قومى از اعراب به يكديگر گفتند: با محمد هجرت مى كنيم اگر سرزمين او نسبت به ما و چارپايان ما سازگار افتاد او راست مى گويد و دين او هم راست است و اگر با ما سازگار نيفتاد معلوم ميشود دين او درست نيست و خودش هم راستگو نمى باشد چون وارد مدينه شدند حال آنها دگرگون شد و تب عارض آنها گشت و اين آيه نازل گرديد.[۳]
و نيز گويند: وقتى كه پيامبر به مدينه هجرت فرمود اگر گرفتارى و بدبختى براى منافقين و يهوديان ميرسيد و يا احتياج و نقصى در كارشان پديد مى آمد، مى گفتند: از اثر بدى قدم و شومى پيامبر است و اگر را حتى و فراوانى و نفعى بر آنها عائد مى گشت، مى گفتند از ناحيه خداوند است سپس اين آية نازل شد[۴].[۵]
تفسیر آیه
تفسیر نور (محسن قرائتی)
أَيْنَما تَكُونُوا يُدْرِكْكُمُ الْمَوْتُ وَ لَوْ كُنْتُمْ فِي بُرُوجٍ مُشَيَّدَةٍ وَ إِنْ تُصِبْهُمْ حَسَنَةٌ يَقُولُوا هذِهِ مِنْ عِنْدِ اللَّهِ وَ إِنْ تُصِبْهُمْ سَيِّئَةٌ يَقُولُوا هذِهِ مِنْ عِنْدِكَ قُلْ كُلٌّ مِنْ عِنْدِ اللَّهِ فَما لِهؤُلاءِ الْقَوْمِ لا يَكادُونَ يَفْقَهُونَ حَدِيثاً «78»
جلد 2 - صفحه 112
هر كجا باشيد، مرگ شما را درمىيابد هر چند در دژهاى مستحكم (يا ستارگان) باشيد. اگر به آنان (منافقان) نيكى وپيروزى برسد، مىگويند: اين از سوى خداست، و اگر بدى به ايشان رسد، مىگويند: اين از جانب تو است. بگو: همه چيز از سوى خداست. اين قوم را چه شده كه در معرض فهم هيچ سخنى نيستند؟
نکته ها
اين آيه، هم تشويقى به جهاد و نترسيدن از مرگ در جبههى درگيرى است و هم پاسخى به فال بد زدنهاى منافقان است، كه بجاى بررسى و فهم درست مسائل، تلخىها و شكستها را به گردن پيامبر خدا مىاندازند.
پیام ها
1- با توجّه به قطعى و حتمى بودن مرگ، فرار از جنگ چرا؟ أَيْنَما تَكُونُوا ...
2- بدنام كردن رهبر، از شيوههاى منافقان است. «هذِهِ مِنْ عِنْدِكَ»
3- نبايد با سلب مسئوليّت از خود، لغزشها را توجيه كرد و گناهان خود را به گردن ديگرى انداخت. «يَقُولُوا هذِهِ مِنْ عِنْدِكَ»
4- پيروزى و شكست، مرگ و حيات، تلخىها وشيرينىها همه در مدار مقدرات حكيمانه خداست. «كُلٌّ مِنْ عِنْدِ اللَّهِ»
5- منشأ همهى حوادث تلخ وشيرين خداست، نه آنچه ثنويّت مىگويد و اهريمن ويزدان را مطرح مىكند. «كُلٌّ مِنْ عِنْدِ اللَّهِ»
6- منافقان عناد دارند و سخن حقّ را در نمىيابند. «لا يَكادُونَ يَفْقَهُونَ حَدِيثاً»
7- خداوند را محور همه چيز دانستن (توحيد افعالى) نيازمند تفكّر دقيق و عميق است. «يَفْقَهُونَ»
8- كسى كه توحيد و محوريّت خدا را درك نكند، هيچ يك از معارف را درك نمىكند. «لا يَفْقَهُونَ حَدِيثاً»
تفسير نور(10جلدى)، ج2، ص: 113
پانویس
- پرش به بالا ↑ تفسیر احسن الحدیث، سید علی اکبر قرشی
- پرش به بالا ↑ طبرسی، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، ج 3، ص 3.
- پرش به بالا ↑ تفسير كشف الاسرار.
- پرش به بالا ↑ تفسير روض الجنان يا روح الجنان.
- پرش به بالا ↑ محمدباقر محقق، نمونه بینات در شأن نزول آیات از نظر شیخ طوسی و سایر مفسرین خاصه و عامه، ص 221.
منابع
- تفسیر نور، محسن قرائتی، تهران:مركز فرهنگى درسهايى از قرآن، 1383 ش، چاپ يازدهم
- اطیب البیان فی تفسیر القرآن، سید عبدالحسین طیب، تهران:انتشارات اسلام، 1378 ش، چاپ دوم
- تفسیر اثنی عشری، حسین حسینی شاه عبدالعظیمی، تهران:انتشارات ميقات، 1363 ش، چاپ اول
- تفسیر روان جاوید، محمد ثقفی تهرانی، تهران:انتشارات برهان، 1398 ق، چاپ سوم
- برگزیده تفسیر نمونه، ناصر مکارم شیرازی و جمعي از فضلا، تنظیم احمد علی بابایی، تهران: دارالکتب اسلامیه، ۱۳۸۶ش
- تفسیر راهنما، علی اکبر هاشمی رفسنجانی، قم:بوستان كتاب(انتشارات دفتر تبليغات اسلامي حوزه علميه قم)، 1386 ش، چاپ پنجم
- محمدباقر محقق، نمونه بینات در شأن نزول آیات از نظر شیخ طوسی و سایر مفسرین خاصه و عامه.