آیه 75 سوره واقعه

از دانشنامه‌ی اسلامی
پرش به ناوبری پرش به جستجو
مشاهده آیه در سوره

۞ فَلَا أُقْسِمُ بِمَوَاقِعِ النُّجُومِ

مشاهده آیه در سوره


<<74 آیه 75 سوره واقعه 76>>
سوره : سوره واقعه (56)
جزء : 27
نزول : مکه

ترتیل

ترجمه (مکارم شیرازی)

ترجمه های فارسی

سوگند به مواقع نزول ستارگان (یا آیات کریمه قرآن).

ترجمه های انگلیسی(English translations)

I swear by the places where the stars set!

معانی کلمات آیه

«لآ أُقْسِمُ»: سوگند به. حرف (لا) در قسمهای قرآنی زائد و برای تأکید است. چرا که خدا در آیه بعدی آن را قسم یادکردن قلمداد فرموده است، و در کلام عرب (لا) زائد برای تأکید و تقویت کلام، فراوان است. از جمله: تَذَکَّرْتُ لَیْلی، فَاعْتَرَتْنی صَبابَةٌ وَ کادَ نِیاطُ الْقَلْبِ (لایَتَقَطَّعُ) (لا وَ أَبیکِ) ابْنَةَ الْعامِرِیِّ لایَدَّعِی الْقَوْمُ أَنِّی‌أَفِرُّ دیگر این که به اغلب این چیزهائی که همراه (لا) مقسمٌ‌علیه قرار گرفته‌اند، در جاهای دیگر قرآن بدون (لا) بدانها سوگند یاد شده است. «مَوَاقِعِ»: جمع مَوْقِع، جایگاهها و مسیرها و مدارهای ستارگان. ستارگان آسمان بیشمارند و از جمله تنها در کهکشان ما حدود یک‌هزار میلیون ستاره وجود دارد، و نظام مدارات هریک از آنها به قدری دقیق و حساب شده است که انسان را به شگفتی وامی‌دارند. مسیر و مدار و فاصله آنها از یکدیگر طبق قانون جاذبه و دافعه تعیین، و سرعت سیر هر کدام با برنامه معینی انجام می‌پذیرد.

نزول

ابن عباس گوید: در زمان رسول خدا صلى الله علیه و آله و سلم مردم از او باران خواسته بودند، پیامبر فرمود: پس از نزول باران از اثر دعاى من بعضى از مردم شاکر و سپاسگذار خواهند شد و برخى کفران نعمت نموده و ناسپاسى خواهند نمود زیرا باران، رحمتى است که خدا قرار داده و می‌فرستد، پس از آن که از اثر دعاى پیامبر باران باریدن گرفت. گفتند: علت نزول باران به خاطر موقعیت و زمان آمدن و فصل آن بوده است نه به دعاء پیامبر سپس این آیة نازل گردید.[۱]

تفسیر آیه

تفسیر نور (محسن قرائتی)


فَلا أُقْسِمُ بِمَواقِعِ النُّجُومِ «75» وَ إِنَّهُ لَقَسَمٌ لَوْ تَعْلَمُونَ عَظِيمٌ «76»

پس سوگند به جايگاه ستارگان. و البتّه اگر بدانيد اين سوگندى است بزرگ.

نکته ها

هيچ چيز و هيچ كس بدون اراده خداوند نمى‌تواند در جهان تأثير گذارد. بنابراين، اعتقاد به تأثير ستارگان در زندگى انسان خرافه‌اى بيش نيست و هيچ كس ستاره‌ى بختى در آسمان ندارد كه موجب خوش بختى يا بد بختى او شود. امام كاظم عليه السلام فرمود: خداوند، ستارگان را ستايش كرده و به جايگاه آنها سوگند ياد نموده است. «1»

«1». تفسير راهنما.

جلد 9 - صفحه 440

«بِمَواقِعِ النُّجُومِ» به محل استقرار و حركت ستارگان گفته مى‌شود. سوگند به مسير گردش كرات آسمانى مهم‌تر از سوگند به خود آنهاست، چون عظمت و وسعت مواقع نجوم، هزاران برابر كرات است.

پیام ها

1- خداوند در اين سوره، فكر انسان را از نطفه و بذر و آب و آتش تا مسير حركت كرات آسمانى جولان مى‌دهد. أَ فَرَأَيْتُمْ ما تُمْنُونَ‌ ... فَلا أُقْسِمُ بِمَواقِعِ النُّجُومِ‌

2- خداوند، گاهى به چيزهاى كوچكى مانند انجير سوگند ياد مى‌كند، «وَ التِّينِ وَ الزَّيْتُونِ» و گاهى به كهكشان و مسير ستارگان. آرى براى خداوند كوچك و بزرگ، كاه و كوه يكى است. «فَلا أُقْسِمُ بِمَواقِعِ النُّجُومِ»

3- هر ستاره‌اى، مدار و مسير حركت منظّم و مخصوص به خود دارد. «بِمَواقِعِ النُّجُومِ»

4- بشر به تمام مسيرهاى كرات آگاه نيست و علم نجوم و كيهان‌شناسى انسان على‌رغم تلاش او ناقص است. «لَوْ تَعْلَمُونَ عَظِيمٌ»

پانویس

  1. پرش به بالا صحیح مسلم.

منابع