آیه 65 سوره زمر

از دانشنامه‌ی اسلامی
پرش به ناوبری پرش به جستجو
مشاهده آیه در سوره

وَلَقَدْ أُوحِيَ إِلَيْكَ وَإِلَى الَّذِينَ مِنْ قَبْلِكَ لَئِنْ أَشْرَكْتَ لَيَحْبَطَنَّ عَمَلُكَ وَلَتَكُونَنَّ مِنَ الْخَاسِرِينَ

مشاهده آیه در سوره


<<64 آیه 65 سوره زمر 66>>
سوره : سوره زمر (39)
جزء : 24
نزول : مکه

ترتیل

ترجمه (مکارم شیرازی)

ترجمه های فارسی

(هنوز مشرکان جاهل از تو موحد کامل طمع شرک دارند؟) و حال آنکه به تو و به رسولان پیش از تو چنین وحی شده که اگر به خدا شرک آوری عملت محو و نابود می‌گردد و سخت از زیانکاران خواهی گردید.

ترجمه های انگلیسی(English translations)

Certainly it has been revealed to you and to those [who have been] before you: ‘If you ascribe a partner to Allah your works shall fail and you shall surely be among the losers.

معانی کلمات آیه

«لإِنْ أَشْرَکْتَ ...»: پیغمبران معصومند و شرک نمی‌ورزند. چنین خطابی گوشه زدن به دیگران است. «لَیَحْبَطَنَّ»: قطعاً هیچ و نابود و بی‌پاداش و بیسود می‌شود.

نزول

شأن نزول آیات 64 تا 66:

از امام زین العابدین علیه‌السلام و سدى روایت شده که جماعت قریش نزد ابوطالب آمدند در حالتى که پیامبر هم نزد وى بود. گفتند: اى ابوطالب ما از برادرزاده ات انصاف می‌خواهیم.

ابوطالب گفت: منظور شما از انصاف چیست که می‌خواهید او مراعات کند؟ گفتند: او از ما دست بردارد ما نیز از او دست برداریم. او با ما سخن نگوید ما نیز با او سخن نگوئیم. او با ما مبارزه و مقاتله نکند ما نیز با او مقاتله و مبارزه نکنیم. اگر چه این درخواست ما موجب دورى قلب ها از یکدیگر و موجد کینه و بغض خواهد گردید. ابو طالب به پیامبر گفت: اى برادرزاده من سخنان آن‌ها را شنیدى؟

پیامبر فرمود: اى عمّ بزرگوار اگر این خویشاوندان من بخواهند انصاف را رعایت نمایند نشانه رعایت آن اجابت دعوت من و پذیرفتن پند و اندرز من است زیرا خداوند به من امر فرموده که آنان را به دین حنیف ملت ابراهیم دعوت نمایم هر کس چنین دعوتى را اجابت نمود خدا از او خشنود خواهد شد و او را در بهشت جاویدان خود جاى خواهد داد و هر کس دعوت حق را نپذیرفت و عصیان ورزید با او مبارزه و مقاتله خواهم کرد تا این که خداوند میان ما و آن‌ها حکم و داورى کند زیرا او بهترین داوران و قضاوت‌کنندگان است.

سخن رسول خدا صلی الله علیه و آله به اینجا که رسید، قریش همگى گفتند: اى ابوطالب به برادرزاده ات بگو که از شتم و بدگوئى خدایان ما دست بردارد و آن‌ها را به بدى یاد نکند سپس آیه 64 نازل گردید.[۱]

حسن بصرى گوید: مشرکین به رسول خدا صلى الله علیه و آله و سلم گفتند: آیا آباء و اجداد تو در گمراهى بوده اند؟ سپس این آیات در جواب آن‌ها نازل گردید.[۲] سبب نزول این آیات در سوره کافرون نیز آمده است.

تفسیر آیه

تفسیر نور (محسن قرائتی)


قُلْ أَ فَغَيْرَ اللَّهِ تَأْمُرُونِّي أَعْبُدُ أَيُّهَا الْجاهِلُونَ «64»

بگو: «اى نادانان! آيا مرا فرمان مى‌دهيد كه جز خدا بپرستم؟» وَ لَقَدْ أُوحِيَ إِلَيْكَ وَ إِلَى الَّذِينَ مِنْ قَبْلِكَ لَئِنْ أَشْرَكْتَ لَيَحْبَطَنَّ عَمَلُكَ وَ لَتَكُونَنَّ مِنَ الْخاسِرِينَ «65»

و قطعاً به تو و به كسانى كه (از پيامبران) پيش از تو بوده‌اند وحى شده است كه: «اگر شرك‌ورزى بدون شك عمل تو تباه مى‌شود و قطعاً از زيانكاران خواهى شد.»

جلد 8 - صفحه 197

نکته ها

شركِ بعد از توحيد، عبادات را محو مى‌كند. در اين آيه، شرك و در آيه‌ى 217 سوره‌ى بقره ارتداد سبب حبط عمل معرّفى شده است. «وَ مَنْ يَرْتَدِدْ مِنْكُمْ عَنْ دِينِهِ فَيَمُتْ وَ هُوَ كافِرٌ فَأُولئِكَ حَبِطَتْ أَعْمالُهُمْ فِي الدُّنْيا وَ الْآخِرَةِ»

گرچه مخاطب اوليه در اين آيات، شخص پيامبر است، امّا همه مردم در اين امور با پيامبر شريكند و خطاب خداوند به پيامبر از جهت اهميّت موضوع است كه حتّى اگر پيامبر هم لحظه‌اى شرك ورزد اعمالش تباه خواهد شد و زيان خواهد كرد و يا از باب به در مى‌گويد تا ديوار بشنود.

پیام ها

1- جهل، سرچشمه‌ى انحرافات است. أَ فَغَيْرَ اللَّهِ‌ ... أَعْبُدُ أَيُّهَا الْجاهِلُونَ‌

2- هرگز در برابر خواسته‌هاى نابخردان تسليم نشويم. تَأْمُرُونِّي‌ ... أَيُّهَا الْجاهِلُونَ‌

3- عبادت بايد بر اساس معرفت معبود باشد. أَ فَغَيْرَ اللَّهِ تَأْمُرُونِّي أَعْبُدُ ... أَيُّهَا الْجاهِلُونَ‌

4- نابخردان، در صدد به انحراف كشاندن ديگران، حتّى انبيا هستند. تَأْمُرُونِّي‌ ... أَيُّهَا الْجاهِلُونَ‌

5- پيامبر اسلام آخرين پيامبر آسمانى است. «الَّذِينَ مِنْ قَبْلِكَ» (در قرآن هرگز «من بعدك» نيامده است).

6- شرك، از هيچ كس قابل اغماض نيست. «لَئِنْ أَشْرَكْتَ»

7- عصمت انبيا مانع امر و نهى و تشويق و تهديد الهى نيست. «لَئِنْ أَشْرَكْتَ»

8- خطر شرك بسيار جدى است. (سه بار حرف لام مفتوحه كه نشانه‌ى تأكيد است تكرار شده). «لَئِنْ‌- لَيَحْبَطَنَ‌- لَتَكُونَنَّ»

تفسير نور(10جلدى)، ج‌8، ص: 198

پانویس

  1. پرش به بالا کتاب النبوة از ابن بابویه و ابن شهر آشوب و واحدى صاحب اسباب النزول.
  2. پرش به بالا کتاب الدلائل از بیهقى.

منابع