تحیّت مؤمنان (و پذیرایی ایشان) روزی که به لقاء رحمت حق نائل شوند سلام (خدا و بشارت لطف الهی) خواهد بود، و بر آنان پاداش با کرامت و شرافت مهیا فرموده است.
درود و تحیّت [خدا] بر آنان، روزی که با [پاداش و مقام قرب] او دیدار می کنند، سلام است، و [خدا] برای آنان پاداشی نیکو و با ارزش آماده کرده است.
درودشان -روزى كه ديدارش كنند- سلام خواهد بود، و براى آنان پاداشى نيكو آماده كرده است.
روزى كه با او ديدار كنند درودشان اين است: «سلام». و خدا برايشان پاداشى كرامند آماده كرده است.
تحیّت آنان در روزی که او را دیدار می‌کنند سلام است؛ و برای آنها پاداش پرارزشی فراهم ساخته است.
تحيّت آنان در روزى كه خدا را ملاقات كنند سلام است؛ و خداوند براى آنان پاداشى نيكو فراهم كرده است.
نکته ها
كلمه‌ى «تحيت» از «حيات»، به معناى دعا كردن براى سلامتى و حيات ديگران است.
مراد از «يَوْمَ يَلْقَوْنَهُ»، «روز ملاقات»، روز رستاخيز است كه با كنار رفتن پرده‌ها، انسان به مقام شهود باطنى و ديد قلبى مى‌رسد، گويا خدا را ملاقات مى‌كند. «1»
سلام، هم از طرف خداست. «سَلامٌ قَوْلًا مِنْ رَبٍّ رَحِيمٍ» «2»
هم از سوى فرشتگان است. «سَلامٌ عَلَيْكُمْ بِما صَبَرْتُمْ» «3»
هم نشانه‌ى سلامتى است. «ادْخُلُوها بِسَلامٍ آمِنِينَ» «4»
هم سخن رسمى بهشتيان است. «قِيلًا سَلاماً سَلاماً» «5»
پیام ها
1- سلام، درودِ بهشتى و بهشتيان است. تَحِيَّتُهُمْ ... سَلامٌ
2- پاداش‌هاى الهى، هم بزرگوارانه است، هم بزرگ و گرانقدر. «أَجْراً كَرِيماً»، «أَجْراً عَظِيماً» «6»
تَحِيَّتُهُمْ يَوْمَ يَلْقَوْنَهُ سَلامٌ: درود خدا اهل ايمان را در روزى كه ملاقات كنند رحمت او را- كه بهشت يا نزد موت يا وقت خروج از قبر است- سلام مى‌باشد كه مخبر است بر سلامتى از هر آفتى و مخافتى، يعنى حق تعالى به جهت تعظيم و تكريم ايشان، بر ايشان سلام فرمايد چنانچه انواع تعظيم به ايشان منظور نمايد. 2- (اضافه مصدر به فاعل) يعنى درود گفتن ايشان بر يكديگر در روز رسيدن به رحمت الهى سلام باشد، به اين معنى كه به صيغه (سلام عليكم)
جلد 10 - صفحه 465
تحيّت يكديگر گويند. 3- ضمير (يلقونه) راجع به ملك الموت يعنى وقت موت عزرائيل بر ايشان سلام كند. 4- در وقت خروج از قبر ملائكه بر ايشان سلام كنند و بشارت دهند به بهشت. 5- ملائكه سلام كنند و گويند حق تعالى بر تو سلام مى‌فرستد. وَ أَعَدَّ لَهُمْ أَجْراً كَرِيماً: و مهيا فرموده است خداى تعالى براى مؤمنان اجرى بزرگوار كه بهشت و نعيم آن باشد.
او است آنكه درود ميفرستد بر شما و فرشتگان او تا بيرون آورد شما را از تاريكى‌ها بروشنى و ميباشد بگروندگان مهربان
تهنيت ايشان روزى كه ملاقات ميكنند او را سلام است و آماده كرده براى آنان پاداشى بزرگ
اى پيغمبر همانا ما فرستاديم تو را گواه و بشارت دهنده و بيم دهنده
و خواننده بسوى خدا باجازه‌اش و چراغى روشنى بخش
و مژده ده مؤمنان را بآنكه براى ايشانست از خدا بخششى بزرگ
و اطاعت مكن كافران و منافقانرا و واگذار آزارشان را و واگذار كارت را بخدا و كافى است خدا كه كار گذار باشد.
تفسير
ذكر كثير ظاهرا معناى عرفى دارد كه بر حسب احوال و از منه و اشخاص متفاوت ميشود و شامل است انواع ذكر را از قبيل قلبى و لسانى و اقسام آنرا از قبيل تقديس و تحميد و تهليل و تمجيد و تسبيح در اوّل روز و آخرش كه افضل از ساير اوقات است براى آنكه مشهود است و ذكر و شكر خدا در بدو ورود در كار و ختم آن مناسب است و ملائكه روز و شب در اوّل آندو حاضرند و از ائمه اطهار ذكر كثير بتسبيحات اربعه سى مرتبه و تسبيح حضرت زهرا و مقدار نامحدود از ذكر تفسير شده و مراد از تسبيح تنزيه ذات احديّت است از آنچه لايق او نيست لذا بعضى آنرا
جلد 4 صفحه 329
بنماز صبح و شام تفسير نموده‌اند كه مشتمل بر تسبيح و تنزيه و تقديس است و اخبار و اقوال در باب ذكر كثير بسيار است و خداوند آنذات اقدسى است كه رحمت ميفرستد بتوسط ملائكه و كاركنان دستگاه خود بر شما پى در پى تا تكميل نمايد استعداد شما را براى معارف و بيرون آورد شما را از ظلمات جهل و نادانى و حيرت و سر گردانى و وارد نمايد در فضاى روشن علم و دانش و تحقّق بحقائق روحانى و او باهل ايمان مهربان بوده و هست و اگر قصور يا تقصيرى در اين سير از ظلمات بعالم نور براى آنها روى دهد خودش كمك ميكند بهدايت و مغفرت و ملائكه‌اش باستغفار و طلب رحمت براى آنها در كافى از امام صادق عليه السّلام نقل نموده كه كسيكه صلوات بفرستد بر محمد و آل محمد ده مرتبه صلوات ميفرستند خدا و ملائكه بر او صد مرتبه و كسيكه صلوات بفرستد بر محمد و آل محمد صد مرتبه صلوات ميفرستند خدا و ملائكه بر او هزار مرتبه آيا نميشنوى قول خداوند را هُوَ الَّذِي يُصَلِّي عَلَيْكُمْ وَ مَلائِكَتُهُ تا آخر آيه و در مجمع از پيغمبر (ص) نقل نموده كه فرمود رحمت فرستادند ملائكه بر من و على هفت سال چون نبود در آنوقت كسيكه مشمول رحمت شود غير از من و او و بعضى درود و رحمت الهى را به بيان معارف و احكام و صلوات ملائكه را باستغفار و خروج از ظلمات بنور را بخروج از كفر و معاصى و دخول در ايمان و طاعت تفسير فرموده‌اند و رحمت خدا بر مؤمنين را باستعمال ملائكه را در تهيّه صلاح آنها دانسته‌اند در هر حال تحيّت و تعارف اهل ايمان با يكديگر روز كه ملاقات نمايند ثواب خدا را كه بهشت جاويد است سلام است كه دلالت بر سلامتى و آسايش دائمى دارد يا تهنيت و مباركباد و خير مقدم ايشان از طرف خدا بتوسط ملائكه آنست و آماده نموده خدا براى آنها اجر و پاداش خوب پسنديده‌ئى كه فوق آن تصوّر نمى‌شود از حور و قصور و انهار و اشجار و اثمار كه در بهشت برين است و بزرگترين الطاف الهى بر بندگان آنستكه پيغمبر خاتم را فرستاده تا شاهد و ناظر بر عقائد و اعمال آنها باشد و صحيح و فاسد و بد و خوب را بآنها بشناساند و گواهى دهد بر آنان در محضر عدل الهى و بشارت دهد ايشانرا بثواب آخرت و بترساند از عذاب آن و دعوت فرمايد آنانرا بتوحيد و عدل و نبوّت و امامت و ساير معارف حقه بدستور الهى و چراغ نور افكنى باشد براى آنها كه تمام حقائق را بر
جلد 4 صفحه 330
ايشان روشن كند و تمام شكوك و شبهات را از آنها دفع فرمايد و راه هدايت و نجات و نيل بدرجات عاليات را بايشان ارائه دهد و فضل و مزيّت اهل ايمان بخود و ذرّيه طاهره‌اش را بر تمام امم در اجر بر اعمال آنان نزد خدا بآنها اعلام فرمايد و بايشان به اين معنى بشارت دهد يا بتفضّل الهى بر آنها زائد از ميزان استحقاقشان در اجر اعمال يا بفضيلت زائده ايشان بر امم از جانب خدا در هر جهت و از هر باب يا بتفضّلات بينهايت الهى كه بخودى خود بزرگ است در باره ايشان و بدلخواه و توقّعات اهل كفر و نفاق عمل نفرمايد چنانچه در اوّل سوره گذشت و اعتنا نكند بآزار و اذيّت لسانى و عملى آنها يا آزار و اذيّت نكند آنانرا و بقتل نرساندشان و توكّل كند بخدا در دفع شرّ آنها چون همه در قبضه تصرّف اويند و كافى است خدا كه كار گذار متوكّلين بخود باشد در تمام امور و احوال و لذا بعضى گفته‌اند اين آيه منسوخ است بآيه قتال و قمّى ره فرموده پنج سال قبل از هجرت از مكّه نازل شده و اين دليل بر خلاف تأليف است و اللّه اعلم.
وَ أَعَدَّ لَهُم أَجراً كَرِيماً اينکه جمله با بسياري از آيات و اخبار زيادي دليل بر اينست که بهشت و جهنم قبلا پيش از خلقت جن و انس خلق شده و رد آنها که ميگويند در قيامت خلق ميشود.
برگزیده تفسیر نمونه
]
(آیه 44)- در این آیه مقام مؤمنان و پاداش آنها را به عالیترین وجه و در کوتاهترین عبارت ترسیم کرده، می‌گوید: «تحیت فرشتگان الهی به آنها در (روز قیامت) روزی که او را دیدار می‌کنند سلام است» (تَحِیَّتُهُمْ یَوْمَ یَلْقَوْنَهُ سَلامٌ).
این سلامی است که نشانه سلامت از عذاب و از هر گونه درد و رنج و ناراحتی است، سلامی است توأم با آرامش و اطمینان.
بعد از این تحیّت که در حقیقت مربوط به آغاز کار است اشاره به پایان کار آنها کرده، می‌فرماید: «خداوند برای آنها پاداش پرارزشی فراهم ساخته است» (وَ أَعَدَّ لَهُمْ أَجْراً کَرِیماً).
سایرتفاسیر این آیه را می توانید در سایت قرآن مشاهده کنید:
