آیه 39 سوره نبأ

از دانشنامه‌ی اسلامی
پرش به ناوبری پرش به جستجو
مشاهده آیه در سوره

ذَٰلِكَ الْيَوْمُ الْحَقُّ ۖ فَمَنْ شَاءَ اتَّخَذَ إِلَىٰ رَبِّهِ مَآبًا

مشاهده آیه در سوره


<<38 آیه 39 سوره نبأ 40>>
سوره : سوره نبأ (78)
جزء : 30
نزول : مکه

ترجمه های فارسی

چنین روز حتمی و محقق خواهد بود، پس هر که می‌خواهد نزد خدای خود (در آن روز) مقام و منزلتی یابد (امروز در راه ایمان و طاعت بکوشد).

ترجمه های انگلیسی(English translations)

That day is true for certain. So let anyone who wishes take resort with his Lord.

معانی کلمات آیه

«ذلِکَ الْیَوْمُ الْحَقُّ»: آن، روز راستینی است. آن روز، واقعیّت و حقیقت دارد. (ذلِکَ) مبتدا و (الْیَوْمُ) بدل، و (الْحَقُّ) خبر است. یا این که (الْیَوْمُ) خبر است و (الْحَقُّ) صفت آن است. «مَآباً»: محلّ بازگشت. برگشتن. راه. با توجّه به معنی دوم، مفهوم آیه چنین می‌شود: پس هرکس که بخواهد می‌تواند به سوی پروردگارش راه در پیش گیرد.

تفسیر آیه

تفسیر نور (محسن قرائتی)


يَوْمَ يَقُومُ الرُّوحُ وَ الْمَلائِكَةُ صَفًّا لا يَتَكَلَّمُونَ إِلَّا مَنْ أَذِنَ لَهُ الرَّحْمنُ وَ قالَ صَواباً «38» ذلِكَ الْيَوْمُ الْحَقُّ فَمَنْ شاءَ اتَّخَذَ إِلى‌ رَبِّهِ مَآباً «39»

روزى كه روح و فرشتگان به صف ايستند، كسى سخن نگويد جز آن كه (خداى) رحمان به او اجازه دهد و او سخن صواب گويد. آن روز، روز حق است (و محقق خواهد شد.) پس هر كه بخواهد، راه بازگشتى به سوى پروردگارش انتخاب كند.

نکته ها

واژه «روح» در قرآن گاهى به صورت مطلق آمده، مانند اين آيه و آيه 4 سوره قدر، «تَنَزَّلُ الْمَلائِكَةُ وَ الرُّوحُ» كه معمولًا در اين موارد، در برابر ملائكه قرار گرفته است و گاهى به صورت مقيد آمده، مانند روح القدس، روح الامين.

از روايات بر مى‌آيد كه روح، يا مخلوقى است برتر از فرشته و يا اگر فرشته است، برترين فرشتگان است. چنانكه در روايتى از امام صادق عليه السلام مى‌خوانيم: روح، فرشته‌اى برتر از جبرئيل و ميكائيل است. «1»

در روايات مى‌خوانيم كه مراد از «إِلَّا مَنْ أَذِنَ لَهُ الرَّحْمنُ وَ قالَ صَواباً» امامان معصوم هستند كه از جانب خداوند اذن دارند سخن صواب و حق گويند. «2»

پیام ها

1- نه فقط انسان و جنّ، بلكه فرشتگان نيز در صحنه قيامت حاضر مى‌شوند.

«يَوْمَ يَقُومُ الرُّوحُ وَ الْمَلائِكَةُ»

«1». تفسير نمونه.

«2». تفسير نورالثقلين.

جلد 10 - صفحه 368

2- رعايت نظم و انضباط و آمادگى براى انجام دستورات، از ويژگى‌هاى فرشتگان الهى است. «يَقُومُ الرُّوحُ وَ الْمَلائِكَةُ صَفًّا»

3- در قيامت شفاعت منوط به اذن خداوند است. «لا يَتَكَلَّمُونَ إِلَّا مَنْ أَذِنَ لَهُ الرَّحْمنُ وَ قالَ صَواباً»

4- انسان در انتخاب راه آزاد است. «فَمَنْ شاءَ»

5- قيامت، روزى است كه هم وقوع آن حق است و هم بر اساس حق عمل مى‌شود. «الْيَوْمُ الْحَقُّ»

6- چون قيامت حق است، پس راهى را انتخاب كنيم كه به سوى او باشد. «فَمَنْ شاءَ اتَّخَذَ إِلى‌ رَبِّهِ مَآباً»

پانویس

منابع