پس آنان که به خدا گرویدند و به او متوسل شدند به زودی آنها را به جایگاه رحمت و فضل خود درآورده و به راهی راست به سوی خود رهبری نماید.
اما کسانی که به خدا ایمان آوردند و به او تمسّک جستند، به زودی آنان را در رحمت و فضلی از سوی خود درآورد، و به راهی راست به سوی خود راهنمایی می کند.
و اما كسانى كه به خدا گرويدند و به او تمسّك جستند، به زودى [خدا] آنان را در جوار رحمت و فضلى از جانب خويش درآورد، و ايشان را به سوى خود، به راهى راست هدايت كند.
اما آنان را كه به خدا ايمان آورده‌اند و به او توسل جسته‌اند به آستان فضل و رحمت خويش درآورد و به راهى راست هدايت كند.
امّا آنها که به خدا ایمان آوردند و به (آن کتاب آسمانی) چنگ زدند، بزودی همه را در رحمت و فضل خود، وارد خواهد ساخت؛ و در راه راستی، به سوی خودش هدایت می‌کند.
As for those who have faith in Allah, and hold fast to Him, He will admit them to His mercy and grace, and He will guide them on a straight path to Him.
Then as for those who believe in Allah and hold fast by Him, He will cause them to enter into His mercy and grace and guide them to Himself on a right path.
As for those who believe in Allah, and hold fast unto Him, them He will cause to enter into His mercy and grace, and will guide them unto Him by a straight road.
Then those who believe in Allah, and hold fast to Him,- soon will He admit them to mercy and grace from Himself, and guide them to Himself by a straight way.
معانی کلمات آیه
«إِعْتَصَمُوا بِهِ»: چنگ زدند به قرآن. متوسّل شدند به خدا. «صِرَاطاً مُّسْتَقِیماً»: راه راست که مراد دین اسلام است. (صِرَاطاً) مفعول دوم (یَهْدِیهمْ) است.
پس كسانى كه به خدا ايمان آورده وبه او توسّل جستند، بزودى آنان را در رحمت و فضل خويش وارد مى‌كند و آنان را به سوى خود در راه راست هدايت مى‌كند.
نکته ها
اعتصام به اوليا و رهبران الهى را در زيارت جامعه مى‌خوانيم: «من اعتصم بكم فقداعتصم باللّه».
در دو آيه‌ى قبل، ايمان و عمل صالح وسيله‌ى دريافت لطف الهى عنوان شد و در اين آيه، ايمان و اعتصام به خداوند؛ اين نشانه‌ى آن است كه راه اعتصام به خدا و پيوستن به او، عمل صالح است.
پیام ها
1- پاداش‌هاى الهى، فضل ورحمت اوست، نه استحقاق ما. «فِي رَحْمَةٍ مِنْهُ وَ فَضْلٍ» (همين كه اين رحمت و فضل خود را در آيات ديگر اجر و پاداش كار ما
جلد 2 - صفحه 223
دانسته، خود لطفى ديگر است وگرنه مزد چند دقيقه كار ناقص، اين همه بهشت و قصر و رحمت نيست.)
2- گرچه خدا هر كه را بخواهد هدايت مى‌كند، «يَهْدِي مَنْ يَشاءُ» «1» ولى زمينه و وسيله هدايت را خودمان با ايمان واعتصام بايد فراهم سازيم. «يَهْدِيهِمْ إِلَيْهِ»
3- نياز به هدايت الهى، حتّى پس از ايمان و اعتصام هم باقى است و يك لحظه از هدايت او بى نياز نيستيم. «يَهْدِيهِمْ إِلَيْهِ»
4- راه مستقيم، راهى است كه انسان را به خدا برساند. «يَهْدِيهِمْ إِلَيْهِ صِراطاً مُسْتَقِيماً»
فَأَمَّا الَّذِينَ آمَنُوا بِاللَّهِ وَ اعْتَصَمُوا بِهِ: پس آن كسانى كه ايمان آوردند و چنگ زدند به كتاب و اوامر او، يا متمسك شدند به طريقه امير المؤمنين عليه السّلام و اولاد معصومين او، يا پناه بدو بردند از وسوسه شيطان، فَسَيُدْخِلُهُمْ فِي رَحْمَةٍ مِنْهُ وَ فَضْلٍ: پس زود باشد داخل فرمايد خداوند، ايشان را در بخشايشى از خود، يعنى در ثوابى كه به ازاى ايمان و عمل ايشان مقرر فرموده، و آن بهشت عدن است كه محض رحمت باشد. و ايضا بر زيادتى و فضل نامتناهى، كه آن وارد كردن ايشان است در مرتبه‌اى از مراتب بهشت كه فوق عمل آنها است و زايد بر آن، محض فضل و انعام و احسان خود. وَ يَهْدِيهِمْ إِلَيْهِ صِراطاً مُسْتَقِيماً: و هدايت فرمايد ايشان را به فضل خود به راهى راست، يعنى توفيق ايشان دهد تا بالكليه متوجه او شوند. و يا برساند ايشان را به آنچه وعده فرموده، يا موافق سازد ايشان را در دنيا به رسوخ و دوام در ايمان و طاعت، و در آخرت به راه نمودن طريق بهشت.
«1» منهج الصادقين، جلد 3، صفحه 158.
تفسير اثنا عشرى، ج2، ص: 669
در عين الحيات مجلسى، انس بن مالك روايت نموده از پيغمبر صلّى اللّه عليه و آله و سلّم كه فرمود آن حضرت: خداوند عالميان، روز قيامت جمعى را مبعوث خواهد گردانيد كه صورت آنها نورانى و بر كرسى‌هاى نور نشسته و جامه‌هاى نور پوشيده و در سايه عرش الهى خواهند بود مانند پيغمبران، و پيغمبر نيستند، به منزله شهداء و همگى شهيد نخواهند بود. بعد از آن دست بر سر امير المؤمنين عليه السّلام گذاشت و فرمود: اين و شيعيانش چنين خواهند بود.
ايضا در همان كتاب از سلمان فارسى رحمه اللّه منقول است كه: روزى شيطان گذشت بر جماعتى كه مذمت حضرت امير المؤمنين عليه السّلام مى‌كردند. نزد آنها ايستاد. پرسيدند: كيستى؟ گفت: ابو مرّه‌ام. گفتند:
شنيدى ما چه گفتيم؟ گفت: بدا به حال شما كه ناسزاى به مولاى خود على بن ابى طالب عليه السّلام مى‌گفتيد. گفتند به چه دانستى كه او امام و مولاى ماست؟ گفت: از فرمايش پيغمبر شما كه فرمود: هر كه من مولاى اويم، على مولاى اوست. و فرمود: خدا دوست دارد هر كه على را دوست دارد، و دشمن دارد هر كه او را دشمن دارد، و يارى كند هر كه على را يارى كند، و مخذول نمايد هر كه او را مخذول كند. آنها گفتند: تو از شيعيان اوئى گفت: نه، و ليكن او را دوست مى‌دارم و هر كه دشمن اوست، در مال و فرزندش شريك مى‌شوم. گفتند: اى ابو مره، در فضيلت او چيزى بگو. گفت: اى گروه ناكسان و قاسطان و مارقان كه پيمان او را شكسته‌ايد و به ظلم بر او خروج كرده‌ايد و از دين خارج شده‌ايد، بدرستى كه من عبادت خدا نمودم در ميان جانّ، دوازده هزار سال، چون خدا آنها را هلاك نمود، تنهائى خود را در زمين به خدا شكايت كردم. مرا به آسمان عروج و دوازده هزار سال در آنجا ميان ملائكه عبادت كردم. روزى مشغول تسبيح و تقديس الهى بوديم، نور شعشعانى بسيار روشنى گذشت. ملائكه به سجده افتادند، گفتند: «سبوح قدوس» اين نور ملك مقرب يا نبى مرسلى است. ندا از جانب رب العزه رسيد كه: نور طينت على بن ابى طالب است.
پس اما آنانكه ايمان آوردند بخدا و تمسك جستند باو پس زود باشد داخل فرمايد آنها را در رحمتى از خود و فضلى و هدايت نمايد ايشان را بسوى خود براهى راست.
تفسير
كسانيكه در مقام اعتقاد ايمان بخدا آوردند و در مقام عمل تمسك جستند بامرى كه خداوند آنرا معرفى فرموده است براى حفظ آنها در دنيا و آخرت از شرور و آفات البته داخل بهشت ميشوند و باجر اعمال خودشان بالاستحقاق ميرسند بلكه علاوه مشمول فضل و احسان الهى هم ميگردند و هدايت مى‌فرمايد آنها را خداوند براه راستى كه آنها را ميرساند بنعيم ابدى و مقام قرب احديت و بالاخره و اصل بحق ميشوند و معانى صراط در تفسير فاتحة الكتاب گذشت و قمى اعتصام را بولايت امير المؤمنين و ائمه اطهار عليهم السلام تفسير نموده است.
پس اما كساني که ايمان بخدا آوردند و چنگ زدند باو پس بزودي آنها را داخل ميفرمايد در رحمت از خود و در فضل خود و هدايت ميفرمايد بسوي خود راه راست را.
فَأَمَّا الَّذِينَ آمَنُوا بِاللّهِ وَ اعتَصَمُوا بِهِ اعتصام بخدا اعتصام بدين و كتاب او و پيغمبر و خلفاء او و احكام و قوانين او است فَسَيُدخِلُهُم فِي رَحمَةٍ مِنهُ مشمول رحمتهاي غير متناهيه او ميشوند در دنيا و آخرت (و فضل) و تفضلات او.
وَ يَهدِيهِم إِلَيه‌ِ البته كسي که اطاعت نبي و اوصياء او كند و بدستورات قرآن عمل كند و احكام دين را منظور دارد هدايت ميشود بسوي خدا يعني قرب معنوي پيدا ميكند و بنده مقرّب نزد پروردگار ميشود صِراطاً مُستَقِيماً که اينکه اعتصام و اينکه هدايت راه مستقيم است اعوجاجي در او نيست.
284
برگزیده تفسیر نمونه
(آیه 175)
در این آیه نتیجه پیروی از این برهان و نور را چنین شرح می دهد: «اما آنها را که به خدا ایمان آوردند و به این کتاب آسمانی چنگ زدند به زودی در رحمت واسعه خود وارد خواهد کرد، و از فضل و رحمت خویش بر پاداش آنها خواهد افزود و به صراط مستقیم و راه راست هدایت شان می کند» (فَأَمَّا الَّذِینَ آمَنُوا بِاللّهِ وَ اعتَصَمُوا بِهِ فَسَیدخِلُهُم فِی رَحمَةٍ مِنهُ وَ فَضلٍ وَ یهدِیهِم إِلَیهِ صِراطاً مُستَقِیماً).
سایرتفاسیر این آیه را می توانید در سایت قرآن مشاهده کنید:
