پس به جهت (این همه) ظلمی که یهود کردند و هم بدین جهت که بسیاری مردم را از راه خدا منع کردند، ما نعمت‌های پاکیزه‌ای را که بر آنها حلال بود حرام گردانیدیم؛
پس به کیفر ستمی که یهودیان [به آیات خدا و بر خود و دیگران] روا داشتند، و به سزای آنکه بسیاری از مردم را از راه خدا بازداشتند، چیزهای پاکیزه ای را که بر آنان حلال شده بود [مانند صید ماهی و خوردنِ چربی و شیر و گوشت حیوانات] حرام کردیم.
پس به سزاى ستمى كه از يهوديان سر زد و به سبب آنكه [مردم را] بسيار از راه خدا باز داشتند، چيزهاى پاكيزه‌اى را كه بر آنان حلال شده بود حرام گردانيديم؛
و به كيفر ستمى كه يهودان روا داشتند و منع‌كردن بسيارشان از راه خدا، آن چيزهاى پاكيزه را كه بر آنان حلال بود، حرام كرديم.
بخاطر ظلمی که از یهود صادر شد، و (نیز) بخاطر جلوگیری بسیار آنها از راه خدا، بخشی از چیزهای پاکیزه را که بر آنها حلال بود، حرام کردیم.
Due to the wrongdoing of the Jews, We prohibited them certain good things that were permitted to them [earlier], and for their barring many [people] from the way of Allah,
Wherefore for the iniquity of those who are Jews did We disallow to them the good things which had been made lawful for them and for their hindering many (people) from Allah's way.
Because of the wrongdoing of the Jews We forbade them good things which were (before) made lawful unto them, and because of their much hindering from Allah's way,
For the iniquity of the Jews We made unlawful for them certain (foods) good and wholesome which had been lawful for them;- in that they hindered many from Allah's Way;-
معانی کلمات آیه
صد: صدّ و صدود. گاهى به معناى اعراض و گاهى به معناى منع آيد، منظور از آن در آيه معناى دوّم است.[۱]
و به خاطر ستمى كه يهوديان روا داشتند و به خاطر آن كه بسيارى از مردم را از راه خدا باز مى‌داشتند، ما چيزهاى پاك و دلپسندى را كه قبلًا برايشان حلال بود، بر آنان حرام كرديم.
نکته ها
شايد مراد از طيباتى كه بر يهود حرام شد، همان باشد كه در آيه‌ى 146 انعام آمده است «وَ عَلَى الَّذِينَ هادُوا حَرَّمْنا كُلَّ ذِي ظُفُرٍ وَ مِنَ الْبَقَرِ وَ الْغَنَمِ» اين تحريم در تورات كنونى نيز وجود دارد. «1»
حالات و اعمال فرد و جامعه، در برخوردارى از نعمت‌هاى الهى يا زوال آنها نقش اصلى دارد. در سوره‌ى فجر آيه 17 مى‌خوانيم كه گاهى دليل محروميّت، بى‌توجّهى به يتيمان است. «كَلَّا بَلْ لا تُكْرِمُونَ الْيَتِيمَ» و در آيه 96 سوره‌ى اعراف مى‌خوانيم: اگر اهل قريه‌ها ايمان و تقوا داشته باشند از بركات آسمان بهره‌مند مى‌شوند. «وَ لَوْ أَنَّ أَهْلَ الْقُرى آمَنُوا وَ اتَّقَوْا لَفَتَحْنا عَلَيْهِمْ بَرَكاتٍ مِنَ السَّماءِ» چنانكه در حديث مى‌خوانيم: كسانى كه محصولات كشاورزى آنان نامرغوب مى‌شود، به خاطر ظلمى است كه از آنان سرزده است. «2»
پیام ها
1- ظلم، زمينه‌ى محروميّت از نعمت‌هاست. فَبِظُلْمٍ ... حَرَّمْنا
2- گاهى محروميّت‌هاى اقتصادى و تنگناهاى مادّى نشانه‌ى قهر وكيفر الهى است. فَبِظُلْمٍ ... حَرَّمْنا
3- حرام‌ها هميشه به خاطر رعايت مسائل بهداشتى نيست. فَبِظُلْمٍ ... حَرَّمْنا
4- گرچه مجازات اصلى در قيامت است، ولى كيفرهاى دنيوى حالت هشدار دارد وبراى خلاف‌كاران، كيفر وبراى صالحان آزمايش است. فَبِظُلْمٍ ... حَرَّمْنا
5- بستن راه خدا به هر طريق (تحريف، كتمان، بدعت، فساد، انحراف و ...)
عامل محروميّت از نعمت‌هاست. «وَ بِصَدِّهِمْ عَنْ سَبِيلِ اللَّهِ»
فَبِظُلْمٍ مِنَ الَّذِينَ هادُوا: پس به سبب ظلمى كه واقع شد از آنان كه متدين به دين يهوديند، حَرَّمْنا عَلَيْهِمْ طَيِّباتٍ أُحِلَّتْ لَهُمْ: حرام گردانيديم بر ايشان طعامهاى پاكيزه‌اى كه حلال كرده شده بود بر آنها از طيور و ساير حيوانات كه در سوره انعام بيان مى‌شود: هو قوله وَ عَلَى الَّذِينَ هادُوا حَرَّمْنا* (الخ).
وَ بِصَدِّهِمْ عَنْ سَبِيلِ اللَّهِ كَثِيراً: و ديگر به سبب منع كردن از راه خدا، مردمان بسيار را. يا بازداشتن بسيار. و آن تحريف آنهاست احكام تورات و نعت پيغمبر صلّى اللّه عليه و آله و سلّم را، و گفتن به مردمان كه به او ايمان نياريد كه او پيغمبر موعود نيست.
پس براى ستمى از آنانكه يهود شدند حرام كرديم بر آنها پاكيزهائى را كه حلال شده بود براى ايشان و براى بازداشتنشان از راه خدا بسيار.
جلد 2 صفحه 154
تفسير
تنوين ظلم براى تعظيم است و مظالم همانست كه در آيات سابقه و لاحقه ذكر شده و ميشود و طيبات محرمه بر آنها گفته‌اند حيواناتى است كه در سوره انعام بيان شده و در كافى و عياشى از حضرت صادق (ع) نقل نموده كسيكه گندم خود را پاك نكرده زراعت نمايد و زراعتش پر از جو بدست آيد براى ظلم او است نسبت بزمين و مزار عينش چون خداوند فرموده براى ظلم يهودان حرام نموديم بر آنها اشياء پاكيزه‌ئى را كه حلال شده بود بر آنها يعنى گوشت شتر و گاو و گوسفند و بازداشتنشان از راه خدا بسيار منعشان از دخول در اسلام است بالقاء شبهات و مكائد بسيار يا خلق بسيارى را.
قبلا ذكر شد از قتل انبياء و تكذيب آنها و افتراء بمريم و اذيت بعيسي (ع) و نقض ميثاق و كفر بآيات اللّه و صدها ظلمهاي ديگر خداوند بر آنها حرام فرمود آنچه بر آنها حلال بود از طَيِّباتٍ أُحِلَّت لَهُم که مفاد آيه شريفه است وَ عَلَي الَّذِينَ هادُوا حَرَّمنا كُلَّ ذِي ظُفُرٍ وَ مِنَ البَقَرِ وَ الغَنَم‌ِ حَرَّمنا عَلَيهِم شُحُومَهُما إِلّا ما حَمَلَت ظُهُورُهُما أَوِ الحَوايا أَو مَا اختَلَطَ بِعَظم‌ٍ ذلِك‌َ جَزَيناهُم بِبَغيِهِم وَ إِنّا لَصادِقُون‌َ انعام آيه 146.
وَ بِصَدِّهِم عَن سَبِيلِ اللّهِ جلوگيري و مانع شدن از توحيد و پيروي از انبياء و اطاعت آنها و تكذيب انبياء و قتل جماعتي از آنها و سير در بت‌پرستي و شرك و كفر و نسبتهاي ناروا بساحت قدس آنها و غير اينها که بسيار است لذا تأكيد ميفرمايد بكلمه (كثيرا) تا اندازه‌اي که نسبت بپيغمبر اسلام كردند و با مسلمانان چه كردند و چه ميكنند تا زمان حاضر خذلهم اللّه.
برگزیده تفسیر نمونه
(آیه 160)
سرنوشت صالحان و ناصالحان یهود
در آیات گذشته به چند نمونه از خلافکاریهای یهود اشاره شد، در این آیه و دو آیه بعد نیز پس از ذکر چند قسمت دیگر از اعمال ناشایست آنها، کیفرهایی را که بر اثر این اعمال در دنیا و آخرت دامان آنها را گرفته و می گیرد، بیان می دارد.
نخست می فرماید: «به خاطر ظلم و ستمی که یهود کردند، و به خاطر باز داشتن مردم از راه خدا، قسمتی از چیزهای پاک و پاکیزه را که بر آنها حلال بود تحریم کردیم» و آنان را از استفاده کردن از آن محروم ساختیم (فَبِظُلمٍ مِنَ الَّذِینَ هادُوا حَرَّمنا عَلَیهِم طَیباتٍ أُحِلَّت لَهُم وَ بِصَدِّهِم عَن سَبِیلِ اللّهِ کثِیراً)«1».
(1) در مور تحریم طیبات رجوع کنید به سوره انعام (6) آیه 146.
سایرتفاسیر این آیه را می توانید در سایت قرآن مشاهده کنید:
