آیه 11 سوره هود

از دانشنامه‌ی اسلامی
پرش به ناوبری پرش به جستجو
مشاهده آیه در سوره

إِلَّا الَّذِينَ صَبَرُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ أُولَٰئِكَ لَهُمْ مَغْفِرَةٌ وَأَجْرٌ كَبِيرٌ

مشاهده آیه در سوره


<<10 آیه 11 سوره هود 12>>
سوره : سوره هود (11)
جزء : 12
نزول : مکه

ترجمه های فارسی

مگر آنان که دارای ملکه صبر و عمل صالحند که بر آنها آمرزش حق و اجری بزرگ است.

مگر کسانی که [در خوشی ها و آسیب ها] شکیبایی ورزیدند و کارهای شایسته انجام دادند، اینانند که برای آنان آمرزش و پاداشی بزرگ است.

مگر كسانى كه شكيبايى ورزيده و كارهاى شايسته كرده‌اند [كه‌] براى آنان آمرزش و پاداشى بزرگ خواهد بود.

مگر كسانى كه شكيبايى ورزيدند و كارهاى نيكو كردند، كه آمرزش و مزد بزرگ از آن آنهاست.

مگر آنها که (در سایه ایمان راستین،) صبر و استقامت ورزیدند و کارهای شایسته انجام دادند؛ که برای آنها، آمرزش و اجر بزرگی است!

ترجمه های انگلیسی(English translations)

excepting those who are patient and do righteous deeds. For such there will be forgiveness and a great reward.

Except those who are patient and do good, they shall have forgiveness and a great reward.

Save those who persevere and do good works. Theirs will be forgiveness and a great reward.

Not so do those who show patience and constancy, and work righteousness; for them is forgiveness (of sins) and a great reward.

معانی کلمات آیه

«إلاَّ الَّذِینَ ...»: عیبهای مذکور را تنها کسانی ندارند که ...

تفسیر آیه

تفسیر نور (محسن قرائتی)


إِلَّا الَّذِينَ صَبَرُوا وَ عَمِلُوا الصَّالِحاتِ أُولئِكَ لَهُمْ مَغْفِرَةٌ وَ أَجْرٌ كَبِيرٌ «11»

مگر كسانى كه (در سايه‌ى ايمان واقعى،) اهل صبر وعمل صالح هستند، (نه‌با رفتن نعمت مأيوس و نه با آمدن آن فخرفروشى نمى‌كنند.) براى آنان مغفرت وپاداشى بزرگ خواهد بود.

نکته ها

تمام مواردى كه قرآن از عمل صالح سخن به ميان آورده، در كنار ايمان است، «آمَنُوا وَ عَمِلُوا الصَّالِحاتِ»* جز در اين آيه كه مى‌فرمايد: «صَبَرُوا وَ عَمِلُوا الصَّالِحاتِ» كه البتّه مراد از صابران در اين آيه نيز همان مؤمنان واقعى است، لكن چون در برابر افراد كم‌ظرفيّت مطرح شده است، به جاى‌ «آمَنُوا»* تعبير به‌ «صَبَرُوا» شده است.

صبر، تنها در برابر تلخى‌ها نيست، بلكه در رفاه و شادى نيز بايد صبر كرد وگرنه سبب طغيان انسان خواهد شد. چنانكه بنى‌اسرائيل وقتى از تحت سلطه‌ى فرعون خارج شده و به‌

جلد 4 - صفحه 29

رفاه و آزادى رسيدند، «جَعَلَكُمْ مُلُوكاً» «1» طغيان كردند، به سراغ گوساله‌پرستى رفتند و در برابر نهى از منكر هارون، تا مرز پيامبر كشى پيش رفتند. «وَ كادُوا يَقْتُلُونَنِي» «2»

پیام ها

1- صبر در برابر حوادثِ تلخ و شيرين زندگى، از بهترين مصاديق عمل صالح است. «صَبَرُوا وَ عَمِلُوا الصَّالِحاتِ»

2- مؤمن، نه يأس دارد ونه كفران وتفاخر، بلكه نشكن ومقاوم است. «صَبَرُوا»

3- صبر و پايدارى وسيله‌ى آمرزش گناهان است. الَّذِينَ صَبَرُوا ... لَهُمْ مَغْفِرَةٌ

4- اگر بدانيم كه چه پاداشى در انتظار ماست، صبر براى ما شيرين مى‌شود. الَّذِينَ صَبَرُوا ... لَهُمْ مَغْفِرَةٌ وَ أَجْرٌ كَبِيرٌ

5- دفع خطر، مهم‌تر از جلب منفعت است. اوّل‌ «مَغْفِرَةٌ»، آنگاه‌ «أَجْرٌ كَبِيرٌ»


«1». مائده، 20.

«2». اعراف، 150.

تفسیر اثنی عشری (حسینی شاه عبدالعظیمی)



إِلاَّ الَّذِينَ صَبَرُوا وَ عَمِلُوا الصَّالِحاتِ أُولئِكَ لَهُمْ مَغْفِرَةٌ وَ أَجْرٌ كَبِيرٌ «11»

إِلَّا الَّذِينَ صَبَرُوا: مگر آنان كه شكيبائى نمودند در محنت و بلا و تسليم شدند به قضا. وَ عَمِلُوا الصَّالِحاتِ‌: و بجا آوردند كارهاى نيكو يعنى به وسيله اداى واجبات و مستحبات و پرهيز از محرمات و مكروهات وظائف شكرگزارى و سپاسدارى را در نعمت و راحتى به تقديم رسانيدند. أُولئِكَ لَهُمْ مَغْفِرَةٌ وَ أَجْرٌ كَبِيرٌ: آن گروه متصفه شكر و بصير، مر ايشان را است به خاصه آمرزش گناهان، و مزدى بزرگ كه اقل آن بهشت و رضاى الهى و كمال تقرب به درگاه سبحانى‌

جلد 6 - صفحه 31

است.

تنبيه: آيات الهيه و مواعظ سبحانيه هر يك در مقام خود يك نوع دستور كاملى است براى درك سعادات ابديه، مشروط بر اينكه گوش دل فراداشته و نصايح خالق مهربان را پذيرفته در عمل بدان كوشش نمايد و نتيجه‌اى از عمر عزيز گرانبها دريابد. بزرگى گويد: مردمان چهار صنفند: عاقل، ناقص، سفيه، ديوانه. آنكه عاقل است عمر خود را ضايع نكند و مال خود را به آخرت برد. آنكه ناقص است در اين كارها تقصير كند. آنكه سفيه است بار معصيت را بر دوش كشد. آنكه ديوانه است عمر و مال را ضايع و به بلاء عصيان مبتلا شود.

نكته ادبيه: قوله تعالى: «إِلَّا الَّذِينَ» استثناء از انسان است، زيرا مراد به آن جنس و چون محلّى به لام واقع شده مفيد استغراق است. و بنابر قول اكثر كه مراد انسان در آيه را كافر دانند، به جهت سبق ذكر استثنا را منقطع دانند. «1»


تفسیر روان جاوید (ثقفى تهرانى)


وَ لَئِنْ أَذَقْنَا الْإِنْسانَ مِنَّا رَحْمَةً ثُمَّ نَزَعْناها مِنْهُ إِنَّهُ لَيَؤُسٌ كَفُورٌ «9» وَ لَئِنْ أَذَقْناهُ نَعْماءَ بَعْدَ ضَرَّاءَ مَسَّتْهُ لَيَقُولَنَّ ذَهَبَ السَّيِّئاتُ عَنِّي إِنَّهُ لَفَرِحٌ فَخُورٌ «10» إِلاَّ الَّذِينَ صَبَرُوا وَ عَمِلُوا الصَّالِحاتِ أُولئِكَ لَهُمْ مَغْفِرَةٌ وَ أَجْرٌ كَبِيرٌ «11»

ترجمه‌

و هر آينه اگر برسانيم انسان را از خود رحمتى پس برداريم آنرا از او همانا او بسى نااميد و ناشكر است‌

و هر آينه اگر بچشانيم او را نعمتى پس از مضرتى هر آينه ميگويد رفت بديها از من همانا او شادمان و فخر كننده است‌

مگر آنانكه صبر نمودند و بجا آوردند كارهاى شايسته را آنگروه مر ايشانرا است آمرزش و مزدى بزرگ.

تفسير

دو صفت ممدوحه شكر و صبر بايد در انسان به تربيت دينى و اخلاقى حاصل و ثابت شود و الاطبع انسانى اقتضاء ناشكرى و بى صبرى دارد خصوصا با ضعف اعتقاد بمبدء و معاد لذا اگر احيانا رحمتى از خداوند و اصل به او شود از قبيل وفور نعمت و كمال صحّت و كثرت مال و اولاد و امثال اينها بمجرد آنكه طعم آنها را چشيد و

جلد 3 صفحه 63

لذّت آن در ذائقه‌اش جاى گرفت در وقتى كه خداوند صلاح او يا جامعه بشر را در انتزاع آن نعمت و قطع آن رحمت دانست و سلب فرمود يكباره نااميد از رحمت خدا شده زبان به ناشكرى و ناسپاسى ميگشايد و كفر باطنى خود را بوجود صانع حكيم عادل در لباس كفران نعم سابقه زائله و لاحقه باقيه اظهار مينمايد در صورتى كه پس گرفتن وديعه و امانت نبايد موجب كدورت و ملالت شود و از اين بيان نكته تعبير از رساندن رحمت به چشاندن بر ارباب ذوق ادبى واضح ميشود و يؤوس كسى را گويند كه عادت آن بر يأس جارى شده باشد و يأس از رحمت الهى يكى از معاصى كبيره است لذا مورد توبيخ و ملامت شده است و اگر انسان مؤمن و عاقل باشد بايد بداند كه افعال خداوند بر وفق مصلحت و حكمت است و ممكن است اگر در اينحال صابر و شاكر باشد صلاح در عود آن نعمت و رحمت به او شود و خداوند ثانيا او را فائز و متنعّم فرمايد لذا هميشه اميدوار بفضل و رحمت الهى است و هيچگاه مأيوس نميشود و نيز انسان اگر بعد از رنجورى و مصيبت و سختى كه در نتيجه اعمال او و اصل به او شده است مشمول نعمت و رحمت الهى شود با كمال فرح و سرور و تكبّر و غرور ميگويد بديها از من زائل شد در صورتى كه بديها وقتى از انسان زائل ميشود كه از گناه پاك شود چون بديهاى دنيوى نمونه ايست از عذاب آخرت و بمنزله آن اوّل وصول عذاب دائم است لذا تعبير از آن بمسّ شده است با آنكه در اينحال بايد شكر نعمت الهى را نمايد كه بلا و محنت و فقر او را مبدّل به صحّت و رفاهيت و دولت نموده است نه با سرور و نشاط گرم شهوترانى و كبر و مباهات شود و تصوّر نمايد كه هميشه به اينحال باقى خواهد بود بلكه در هر حال بايد بگويد اين نيز بگذرد و بداند كه هيچ چيز دنيا دوام و ثبات ندارد نه مصيبت و بلا و محنتش قابل جزع و فزع و بى صبرى است و نه نعمت و دولت و مكنتش در خور نخوت و سرور و دلگرمى است و بايد تسليم بود در برابر قضاء و راضى بود برضاى خدا هر چه آن خسرو كند شيرين بود چنانچه عمل اولياء خدا كه متحلّى بزيور صبر و شكيبائى و اعمال حسنه بودند بر اين رويّه جارى و بر قرار بوده لذا مشمول رحمت و مغفرت الهى گشتند و به اجر بزرگ اخروى كه اقلّ آن بهشت جاويد است فائز آمدند و از افراد انسان ممتاز و مستثنى و از لوازم طبع مبرّى شدند گوارا باد بر ايشان فراغت و رفاهيت و سعادت دنيا و آخرت.

جلد 3 صفحه 64

اطیب البیان (سید عبدالحسین طیب)


إِلاَّ الَّذِين‌َ صَبَرُوا وَ عَمِلُوا الصّالِحات‌ِ أُولئِك‌َ لَهُم‌ مَغفِرَةٌ وَ أَجرٌ كَبِيرٌ «11»

مگر كساني‌ ‌که‌ صبر ميكنند و بوظائف‌ عبادي‌ و اعمال‌ صالحه‌ ميپردازند اينها هستند ‌که‌ مخصوص‌ اينها ‌است‌ آمرزش‌ گناهها و مزد بسيار بزرگي‌.

إِلَّا الَّذِين‌َ صَبَرُوا مراد بندگان‌ صالح‌ خداوند ‌است‌ و مقام‌ صبر مقام‌ بسيار ارزنده‌ ‌است‌ إِنَّما يُوَفَّي‌ الصّابِرُون‌َ أَجرَهُم‌ بِغَيرِ حِساب‌ٍ زمر ‌آيه‌ 13.

صبر تلخ‌ آمد و ليكن‌ عاقبت‌

برگزیده تفسیر نمونه


]

(آیه 11)- سپس در این آیه اضافه می‌کند: «مگر آنها که (در سایه ایمان راستین) صبر و استقامت ورزیدند و کارهای شایسته انجام دادند» و در همه حال از اعمال صالح فروگذار نمی‌کنند، از تنگ نظریها و ناسپاسیها و غرور، و تکبر برکنارند (إِلَّا الَّذِینَ صَبَرُوا وَ عَمِلُوا الصَّالِحاتِ).

آنها نه به هنگام وفور نعمت، مغرور می‌شوند و خدا را فراموش می‌کنند، و نه به هنگام شدت و مصیبت مأیوس می‌گردند و کفران می‌کنند.

و به همین دلیل: «برای این افراد آمرزش و پاداش بزرگی خواهد بود» (أُولئِکَ لَهُمْ مَغْفِرَةٌ وَ أَجْرٌ کَبِیرٌ).

سایرتفاسیر این آیه را می توانید در سایت قرآن مشاهده کنید:

تفسیر های فارسی

ترجمه تفسیر المیزان

تفسیر خسروی

تفسیر عاملی

تفسیر جامع

تفسیر های عربی

تفسیر المیزان

تفسیر مجمع البیان

تفسیر نور الثقلین

تفسیر الصافی

تفسیر الکاشف

پانویس

منابع