They said, ‘We desire to eat from it, and our hearts will be at rest: we shall know that you have told us the truth, and we shall be among the witnesses to it.’
They said: We desire that we should eat of it and that our hearts should be at rest, and that we may know that you have indeed spoken the truth to us and that we may be of the witnesses to it.
(They said:) We wish to eat thereof, that we may satisfy our hearts and know that thou hast spoken truth to us, and that thereof we may be witnesses.
They said: "We only wish to eat thereof and satisfy our hearts, and to know that thou hast indeed told us the truth; and that we ourselves may be witnesses to the miracle."
معانی کلمات آیه
«صَدَقْتَنَا»: با ما راست بودهای و راست گفتهای. «الشَّاهِدِینَ»: گواهان در پیش دیگران، یا گواهان بر قدرت یزدان و صدق نبوّت عیسی.
(ياد آور) زمانى كه حواريون گفتند: اى عيسى بن مريم! آيا پروردگارت مىتواند (با دعاى تو) از آسمان، خوانى (از غذا) براى ما فرود آورد؟ عيسى گفت: اگر مؤمنيد، از خدا پروا كنيد!
گفتند: (ما نظر بدى نداريم و بهانه جو نيستيم بلكه) مىخواهيم از آن بخوريم و دلهايمان اطمينان يابد و بدانيم كه به ما راست گفتهاى و بر آن مائدهى آسمانى از گواهان باشيم.
نکته ها
نام گذارى اين سوره به «مائده»، به خاطر همين درخواست مائدهى آسمانى است.
«مائِدَةً» هم به معناى غذاست، هم سفرهاى كه در آن غذا باشد.
چون حواريّون شيوهى سؤالشان از عيسى عليه السلام كمى بىادبانه بود، به جاى «يا رسول اللّه»، گفتند: «يا عيسى» و به جاى «آيا خدا لطف مىكند» گفتند: «آيا مىتواند؟» و به جاى «پروردگار ما»، گفتند: «پروردگارت»، جواب «اتَّقُوا اللَّهَ» شنيدند.
پیام ها
1- تقوا، نشانهى ايمان است. «اتَّقُوا اللَّهَ إِنْ كُنْتُمْ مُؤْمِنِينَ»
2- اطمينان قلبى، مرحلهاى بالاتر از ايمان است. «اتَّقُوا اللَّهَ إِنْ كُنْتُمْ مُؤْمِنِينَ قالُوا نُرِيدُ أَنْ نَأْكُلَ مِنْها وَ تَطْمَئِنَّ قُلُوبُنا» حضرت ابراهيم نيز در پاسخ سؤال خداوند كه فرمود:
قالُوا نُرِيدُ أَنْ نَأْكُلَ مِنْها: گفتند از روى معذرت و تمهيد و بيان آنچه داعى ايشان بود به اين سؤال كه: ما در قدرت كامله او شك نداريم و لكن
«1» مجمع البيان، جلد 2، صفحه 264.
تفسير اثنا عشرى، ج3، ص: 206
مىخواهيم بخوريم از آن مائده و به آن متمتع شويم وَ تَطْمَئِنَّ قُلُوبُنا: و مطمئن و آرام شود قلبهاى ما و يقين بر يقين بيفزايد به انضمام علم عيانى با دانش و استدلال بر كمال قدرت او، يعنى مشاهده ما با استدلال جمع شود. وَ نَعْلَمَ أَنْ قَدْ صَدَقْتَنا: و بدانيم كه تو راست گفتى با ما در آنكه هر چه از خدا بخواهيد به شما ارزانى فرمايد، و يا آنكه در دعوت نبوت و رسالت صادق هستى وَ نَكُونَ عَلَيْها مِنَ الشَّاهِدِينَ: و باشيم ما بر آن از شاهدان، يعنى وقتى كه از ما شهادت دهيم بر آن به اين وجه كه از شاهدان عين باشيم نه از سامعان خبر. ابن عباس نقل نموده: حضرت عيسى فرمود: سى روز روزه بداريد. بعد از آن از خدا بطلبيد آنچه مىخواهيد. سى روز روزه داشتند، پس گفتند: يا عيسى ما براى هر كه اين كار مىكرديم ما را طعام مىداد، از خدا بخواه ما را طعام دهد. «1» سلمان رضوان اللّه عليه فرمايد كه: عيسى هيچ بدى را بجا نياورد، و يتيم را نراند، و به قهقه نخنديد، كسى را از خوان دور ننمود، و از بوهاى بدبينى نگرفت، و هرگز لعب ننمود. « «2»»
گفتند مىخواهيم كه بخوريم از آن و مطمئن شود دلهامان و بدانيم آنكه بتحقيق راست گفتى بما و باشيم بر آن از گواهان.
تفسير
حواريّون در مقام اعتذار عرضه داشتند كه سؤال ما بىجا نبوده ما ميخواهيم مائده براى ما از آسمان بيايد كه از آن بخوريم براى شفاء امراض بقولى و براى سدّ رمق چون در زمان مجاعه بوده بقولى و شك در قدرت خداوند نداريم ميخواهيم از مقام علم اليقين بعين اليقين برسيم و ايمان قلبى ما بايمان شهودى كامل و محكم شود و اعتقاد ما بصدق تو در ابلاغ احكام ثابت و مستقر و لازم گردد و آنچه ديديم براى خلق نقل نمائيم و آنها را دعوت بدين حق كنيم ..
ولی به زودی به اطلاع عیسی رسانیدند که ما هدف نادرستی از این پیشنهاد نداریم، و غرض ما لجاجت ورزی نیست بلکه «گفتند: می خواهیم از این مائده بخوریم (و علاوه بر نورانیتی که بر اثر تغذیه از غذای آسمانی در قلب ما پیدا می شود، زیرا تغذیه بطور مسلم در روح انسان مؤثر است) قلب ما اطمینان و آرامش پیدا کند و با مشاهده این معجزه بزرگ به سر حد عین الیقین برسیم و بدانیم آنچه به ما گفتهای راست بوده و بتوانیم بر آن گواهی دهیم» (قالُوا نُرِیدُ أَن نَأکلَ مِنها وَ تَطمَئِنَّ قُلُوبُنا وَ نَعلَمَ أَن قَد صَدَقتَنا وَ نَکونَ عَلَیها مِنَ الشّاهِدِینَ).
سایرتفاسیر این آیه را می توانید در سایت قرآن مشاهده کنید: