As for the faithless, neither their wealth nor their children shall avail them anything against Allah; it is they who will be fuel for the Fire;
(As for) those who disbelieve, surely neither their wealth nor their children shall avail them in the least against Allah, and these it is who are the fuel of the fire.
(On that Day) neither the riches nor the progeny of those who disbelieve will aught avail them with Allah. They will be fuel for Fire.
Those who reject Faith,- neither their possessions nor their (numerous) progeny will avail them aught against Allah: They are themselves but fuel for the Fire.
معانی کلمات آیه
تغنى: غنى: كفايت، بى نيازى، اغناء: كفايت كردن، بى نياز كردن. اين لفظ اگر با «عن» و «من» همراه باشد بمعنى كفايت و بدون آن دو بمعنى بى نيازى است.
وقود: وقد: افروخته شدن آتش. وقود: هيزم و نحو آن كه وسيله آتش افروزى است.[۱]
همانا كسانى كه كفر ورزيدند، نه اموالشان و نه فرزندانشان در برابر (عذاب) خدا (در قيامت) هيچ به كارشان نمىآيد وآنان خود هيزم و سوخت آتشاند.
نکته ها
«وَقود» به معناى مادّهى سوختنى است. وسيلهى آتشزايى دوزخ دو چيز است: سنگها و انسانها؛ «وَقُودُهَا النَّاسُ وَ الْحِجارَةُ» «2» آرى؛ خصلتها و افكار و اعمال، هويّت انسان را دگرگون مىكند و انسان به سوخت آتش تبديل و خود عامل سوختن خود مىشود.
غير از خداوند هيچكس، نه در دنيا و نه در آخرت، نمىتواند نيازهاى واقعى انسان را تأمين كند و انسان در هر حال به او نيازمند است.
«1». نبأ، 17.
«2». بقره، 24.
جلد 1 - صفحه 474
پیام ها
1- گرچه آيه مخصوص كافران است ولى بايد پند گرفت و به مال و فرزند مغرور نشد. دلبستگى به غير خدا هر چه باشد، بىثمر و محكوم است. «لَنْ تُغْنِيَ عَنْهُمْ أَمْوالُهُمْ وَ لا أَوْلادُهُمْ»
2- كفر، انسان را از مدار انسانيّت خارج و در حدّ اشياى مادّى و طبيعى پايين مىآورد. «أُولئِكَ هُمْ وَقُودُ النَّارِ»
إِنَّ الَّذِينَ كَفَرُوا: بدرستى كه آنانكه كافر شدند به خدا و پيغمبر و دين حق در هر عصر از اعصار و زمانى از ازمان، لَنْ تُغْنِيَ عَنْهُمْ أَمْوالُهُمْ: هرگز بىنياز نگرداند و دفع نكند و باز ندارد آنها را مالهاى ايشان كه بدان مىنازند، وَ لا أَوْلادُهُمْ: و نه فرزندان ايشان كه به وجود آنان افتخار كنند. مِنَ اللَّهِ شَيْئاً:
از عذاب خدا هيچ چيز را، نه در دنيا اگر به محنت و بليّه دچار شوند، و نه در آخرت وقتى ايشان را به جهنم كشند؛ حاصل آنكه بسيارى مال و منال و اولاد، عذاب خدا را از آنها دفع نخواهد كرد. يا اموال و اولاد، بىنياز نگرداند آنها را از رحمت و طاعت الهى، يعنى به جاى رحمت و طاعت، مال و اولاد به ايشان نفع نرساند؛ چنانچه به رحمت و طاعت بهره مىبردند، اگر ايمان داشتند. وَ أُولئِكَ هُمْ وَقُودُ النَّارِ:
و آن گروه كافران، ايشانند گيرانه آتش جهنم مانند هيزم كه آتش را مىافروزد بدنهاى كفار، جهنم را مشتعل گرداند. چنانچه در آيه ديگر فرمايد:
فَاتَّقُوا النَّارَ الَّتِي وَقُودُهَا النَّاسُ وَ الْحِجارَةُ: بپرهيزيد آتشى را كه گيرانه آن، مردم و سنگ كبريت مىباشد.
تنبيه: آيه شريفه تهديد و تحذير از كفر، و آگاهى است به آنكه كافر اگر در دنيا جاه و جلال و مال و اولاد داشته باشد، هيچيك دافع عذاب الهى نخواهد بود؛ و گيرانه آتش جهنم، بدنهاى آنها مىباشد.
همانا آنانكه كافر شدند هرگز بىنياز نكند آنها را مالهاشان و نه فرزندانشان از خداوند بچيزى و آنگروه ايشانند گيرانه آتش.
جلد 1 صفحه 386
تفسير
نقل شده كه نصاراى نجران بعضى از آنها كه باهوشتر بودند شناختند پيغمبر (ص) را كه همان است كه حضرت عيسى خبر داده و خواستند مسلمان شوند لكن بواسطه تزلزل مقام و ذهاب مال از دست آنها با آنكه اقرار به نبوت حضرت داشتند قبول اسلام ننمودند و اين آيه نازل شد كه دلالت دارد بر آنكه هيچ چيز جز لطف خداوند بدرد نميخورد يا آنكه هيچ چيز از عذاب خداوند ذره جلوگيرى نخواهد نمود پس هيچ چيز قابليت ندارد كه انسان براى او از خدا صرف نظر كند يا خود را بعذاب الهى گرفتار نمايد و بنظر حقير معنى اول الطف و ادق و احسن و اسلم از تقدير لفظ عذاب است و حاصلش آن است كه هيچ چيز چيزى از حاجت بنده را بپروردگار رفع نمىكند و ذره بنده را از خداوند بىنياز نميسازد تا آنكه براى آن دست از خدا بردارد و بعذاب ابدى گرفتار شود و اللّه اعلم و اين كفار جحودى كه براى حب جاه و مال انكار حق نمودند براى شدت صلاحيت سوختن فروزينه آتش جهنمند يا هيمه آن آتشند.
(آیه 10)- در آیات گذشته وضع مؤمنان و غیر مؤمنان در برابر آیات محکم و متشابه بیان شده بود، در ادامه این بحث از وضع دردناک کافران در روز قیامت پرده بر میدارد و عواقب شوم اعمالشان را برای آنها مجسم میسازد، میفرماید:
«کسانی که کافر شدند اموال و ثروتها و فرزندانشان آنها را از خداوند بینیاز نمیکند (و در برابر عذاب الهی به آنان کمک نمینماید) و آنها آتشگیره دوزخند» (إِنَّ الَّذِینَ کَفَرُوا لَنْ تُغْنِیَ عَنْهُمْ أَمْوالُهُمْ وَ لا أَوْلادُهُمْ مِنَ اللَّهِ شَیْئاً وَ أُولئِکَ هُمْ وَقُودُ النَّارِ).
سایرتفاسیر این آیه را می توانید در سایت قرآن مشاهده کنید: