آیه فىء

آیه 7 سوره حشر را كه به موضوع «فیء» و موارد مصرف آن پرداخته است، «آیه فىء» گویند. «فىء» غنیمتى است كه بدون جنگ و درگیرى از كافران بدست مسلمانان افتد، كه چنین مالى اختیارش در دست رسول خدا صلی الله علیه وآله است؛ بر خلاف غنیمتى كه با جنگ بدست مى‌آید كه یك پنجم آن در اختیار پیامبر قرار مى‌گیرد و مابقى آن متعلق به جنگ‌جویان است:

«مَّا أَفَاء اللَّهُ عَلَى رَسُولِهِ مِنْ أَهْلِ الْقُرَى فَلِلَّهِ وَلِلرَّسُولِ وَلِذِي الْقُرْبَى وَالْيَتَامَى وَالْمَسَاكِينِ وَابْنِ السَّبِيلِ كَيْ لَا يَكُونَ دُولَةً بَيْنَ الْأَغْنِيَاء مِنكُمْ وَمَا آتَاكُمُ الرَّسُولُ فَخُذُوهُ وَمَا نَهَاكُمْ عَنْهُ فَانتَهُوا وَاتَّزیقُوا اللَّهَ إِنَّ اللَّهَ شَدِيدُ الْعِقَابِ»

آنچه خدا از [اموال و زمین های] اهل آن آبادی ها به پیامبرش بازگرداند اختصاص به خدا و پیامبر و اهل بیت پیامبر و یتیمان و مستمندان و در راه ماندگان دارد، تا میان ثرومندان شما دست به دست نگردد. و [از اموال و احکام و معارف دینی] آنچه را پیامبر به شما عطا کرد بگیرید و از آنچه شما را نهی کرد، باز ایستید و از خدا پروا کنید؛ زیرا خدا سخت کیفر است.

[59–7] (مشاهده آیه در سوره)

ابن عباس مى‌گوید: این آیه درباره دارایى‌هاى «اهل قُرى» فرود آمد و اهل القُرى، بنی نضیر و بنی قریظه بودند كه در مدینه مى‌زیستند و اهل ‌فدک كه در سه میلى مدینه بودند و اهل خیبر و روستاهاى مدینه و ینبع كه خداوند اختیار دارایى‌هاى آنان را به رسول خدا صلی الله علیه وآله سپرد تا هر گونه خواست، در آن حكم كند. عده‌اى اعتراض كردند كه چرا این دارایى‌ها را تقسیم نمى‌كند؟ در پاسخ آن‌ها این آیه نازل شد.

منابع

• دائرة المعارف قرآن کریم، علی خراسانی، ج1، ص395.

قرآن
متن و ترجمه قرآن
اوصاف قرآن	(اسامی و صفات قرآن، اعجاز قرآن، عدم تحریف در قرآن)
اجزاء قرآن	آیه، سوره، جزء، حزب، حروف مقطعه
ترجمه و تفسیر قرآن	تاریخ تفسیر، روشهای تفسیری قرآن، سیاق آیات، اسرائیلیات، تاویل، فهرست تفاسیر شیعه، فهرست تفاسیر اهل سنت، ترجمه های قرآن
علوم قرآنی	تاریخ قرآن: نزول قرآن، جمع قرآن، شان نزول، کاتبان وحی، قراء سبعه
	دلالت الفاظ قرآن: عام و خاص، مجمل و مبین، مطلق و مقید، محکم و متشابه، مفهوم و منطوق، نص و ظاهر، ناسخ و منسوخ
تلاوت قرآن	تجوید، آداب قرائت قرآن، تدبر در قرآن
رده ها: سوره های قرآن * آیات قرآن * واژگان قرآنی * شخصیت های قرآنی * قصه های قرآنی * علوم قرآنی * معارف قرآن