عمل صالح

عملی که هیچ عیب و آفتی در آن نیست و از آثار نیک آن چیزی کاسته نشده است، «عمل صالح» نامیده می شود. هرجا قرآن کریم، از عمل صالح سخن گفته، به طور صریح و یا کنایه، ایمان به خدا را نیز مطرح کرده است.

مفهوم عمل صالح

بسیاری از مفسران مفهوم عمل صالح را یک مفهوم کلی و برابر با کار نیک یا خیر دانسته اند. شرباصی در «موسوعه اخلاق القرآن» آورده است: عمل صالح آنست که شایستگی پذیرفته شدن را دارد و در آن هیچ عیب یا آفتی نیست. اما به عقیده ی برخی از اندیشمندان قرآنی، عمل صالح به عمل شرعی اطلاق می شود، یعنی اعمالی که از جانب خداوند و توسط پیامبران برای مردم آورده شده است.

ریشه‌ عمل صالح

قرآن کریم در بسیاری از موارد «عمل صالح» را همراه ایمان یادآور شده و از این طریق ریشه این شجره پربار را معرفی کرده است. قرآن در معرفی مبدأ و ریشه عمل صالح از جمله‌های یادشده در زیر و مانند آنها بهره گرفته و می‌فرماید:

• آن کس که به خدا و سرای دیگر ایمان بیاورد و عمل نیک انجامد دهد... .
• هر کس از زن و مرد عمل نیک انجام دهد در حالی که او (به خدا) ایمان دارد... .
• هر کس به ملاقات پروردگار خود امیدمند است، حتماً عمل نیک انجام دهد.
• هر کس کفر ورزد بر ضرر او است، هر کس عمل صالح انجام دهد برای خود ذخیره می‌کند.

در هر موردی که قرآن، از عمل صالح سخن گفته، به طور صریح و یا کنایه ایمان به خدا را نیز مطرح کرده و یادآور شده است که عمل صالح در صورتی پذیرفته می‌شود که درخت عمل از آب زلال ایمان به «الله» سیراب گردد.

ثمرات عمل صالح

• تکامل ایمان
• آمرزش گناهان
• تبدیل سیئات به حسنات
• برخورداری از حیات طیبه
• محبوبیت نزد مردم

منابع

• حسین خوشدل مفرد، بررسی حوزه معنایی عمل صالح در قرآن، پژوهشنامه علوم و معارف قرآن کریم، شماره ۴، پاییز ۱۳۸۸، صص ۶۰-۴۳.
• جعفر سبحانی، منشور جاوید، ج۳، ص۳۱۵، (با تلخیص).