سن پیامبر صلی الله علیه و آله و خدیجه در هنگام ازدواج

این مدخل از دانشنامه هنوز نوشته نشده است.

محتوای فعلی بخشی از یک کتاب متناسب با عنوان است.

(احتمالا تصرف اندکی صورت گرفته است)

درباره سن رسول خدا صلی الله علیه و آله در هنگام ازدواج عموما گفته اند: آن حضرت در آن هنگام بيست و پنج سال از عمر شريفش گذشته بود. ولى درباره سن خديجه عليهاالسلام اختلافى در روايات ديده مى شود كه مشهور در آن ها نيز آن است كه خديجه در آن هنگام چهل سال داشت.

و در برابر اين قول مشهور اقوال ديگرى نيز هست مانند قول 25 سال و 28 سال و 30 سال و 35 و 45 سال... و از برخى نقل شده كه قول نخست را ترجيح داده اند ولى دليلى براى آن ذكر نكرده است. و شايد توجيه ديگرى را كه برخى از نويسندگان كرده اند بتواند دليل و يا تاييدى بر اين قول و يا قول هاى دوم و سوم نيز باشد كه گفته اند: با توجه به فرزندانى كه خديجه به دنيا آورده مى توان احتمال داد كه سن خديجه كمتر از چهل سال بوده و تاريخ نگاران عرب رقم «چهل » را به دليل آن كه رقم كاملى است انتخاب كرده اند.

نگارنده گويد: تاييد ديگر اين گفتار نيز حمل حضرت فاطمه سلام الله عليها و ولادت آن بانوى محترمه در سال پنجم بعثت مى باشد كه انشاءالله در جاى خود به طور تفصيل روى آن بحث خواهد شد و اكنون به طور اجمال بيان گرديد.

كه چون طبق روايات معتبر محدثين شيعه رضوان الله عليهم، فاطمه عليها السلام مولود اسلام بوده و در سال پنجم بعثت رسول خدا صلی الله علیه و آله به دنيا آمده موجب ايراد برخى از برادران اهل سنت كه ولادت آن بانوى عالميان را پنج سال قبل از بعثت دانسته اند قرار گرفته، و موجب استبعاد آنان شده چون روى روايات شيعه و قول مشهور درباره سن حضرت خديجه در وقت ازدواج با رسول خدا صلی الله علیه و آله لازم آيد كه خديجه در سن 60 سالگى به فاطمه عليهاالسلام حامله شده باشد.

و اين مطلب روى جريان طبيعى و عادى بعيد است، كه البته اين استبعاد پاسخ هاى ديگرى هم دارد و يكى از آن ها همين است كه شنيديد و بقيه را هم انشاءالله تعالى در جاى خود ذكر خواهيم كرد... و به هر صورت مشهور همان است كه خديجه در آن هنگام چهل ساله بوده ولى قول به اين كه بيست و هشت ساله بوده نيز خالى از قوت نيست چنانچه در چند حدیث آمده است، والله اعلم.

برخى عقيده دارند خديجه سلام الله عليها در هنگام ازدواج با رسول خدا صلی الله علیه و آله باكره بوده و قبلا شوهرى نكرده بود، و در اين باره به حديثى كه ابن شهر آشوب در مناقب روايت كرده تمسك جسته اند كه مى گويد: روى احمد البلاذرى و ابوالقاسم الكوفى في كتابيهما والمرتضى فى الشافي، و ابوجعفر فى التلخيص: ان النبى صلى الله عليه و آله تزوج بها و كانت عذراء... يؤكد ذلك ما ذكر في كتابى الانوار والبدع: ان رقيه و زينب كانتا ابنتى هاله اخت خديجه .

احمد بلاذرى و ابوالقاسم كوفى در كتاب هاى خود و سيد مرتضى در كتاب شافى و شيخ طوسى در كتاب تلخيص روايت كرده اند كه هنگامى كه رسول خدا صلی الله علیه و آله با خديجه ازدواج كرد آن بانوى محترمه باكره بود، و تاييد اين گفتار مطلب ديگرى است كه در كتاب هاى الانوار و البدع روايت شده كه رقيه و زينب دختران «هاله» خواهر خديجه بوده اند نه خود خديجه...

و نيز به گفتار صاحب كتاب الاستغاثه استشهاد كرده اند كه گويد: همه كسانى كه اخبار نقل كرده و روايات از آن ها به جاى مانده از شيعه و اهل سنت اجماع دارند كه مردى از اشراف قريش و رؤساى آن ها نمانده بود كه به خواستگارى خديجه نرود و درصدد آن برنيايد. و خديجه همه آن ها را بازگردانده و يا پاسخ رد به آن ها داد و چون رسول خدا صلی الله علیه و آله او را به همسرى خويش درآورد زنان قريش بر او خشم كرده و از او كناره گيرى كردند و به او گفتند: بزرگان و اشراف قريش از تو خواستگارى كردند و به همسرى هيچ يك از آن ها درنيامدى و به همسرى محمد، يتيم ابوطالب كه مرد فقيرى است و مالى ندارد درآمدى؟ و با اين حال چگونه اهل فهم مى توانند بپذيرند كه خديجه به همسرى مردى اعرابى از بنى تميم درآمده و بزرگان قريش را نپذيرفته باشد...؟ و اين مطلبى است كه مردم صاحب نظر آن را نمى پذيرند.

و به دنبال آن اين بحث عنوان شده كه آيا رقيه و ام كلثوم كه به همسرى عثمان درآمدند و همچنين زينب كه همسر ابوالعاص بن ربيع گرديد دختران صلبى و واقعى رسول خدا صلی الله علیه و آله بودند و يا ربيبه آن حضرت بوده اند...

ولى به نظر نگارنده روايت ابن شهر آشوب با توجه به اين كه مى تواند معناى ديگرى داشته باشد كه نمونه اش درباره برخى از بزرگ زنان عالم نيز وارد شده و اكنون جاى توضيح و بحث بيشتر در آن باره نيست نمى تواند در برابر آن شهرت بسيارى كه درباره ازدواج خديجه قبل از مفتخر شدن به همسرى رسول خدا با دو شوهر خود بود، مقاومت كند...

و چنانچه علامه شوشترى در قاموس الرجال گويد: اصل اين نسبت نيز مورد ترديد است و ابوالقاسم كوفى نيز مرد فاسد المذهب و بى عقلى بوده و سيد و شيخ رحمة الله تعالى نيز احتمالا قول همان ابوالقاسم كوفى را نقل كرده اند نه اين كه مختار خودشان بوده... و همچنين استبعادى كه در گفتار صاحب كتاب الاستغاثه بود نيروى برابرى با آن شهرت را ندارد.

منابع

هاشم رسولى محلاتى، درس هايى از تاريخ تحليلى اسلام.