سبحان مهرداد محمدپور
سبحان مهرداد محمدپور، طراح گرافیک، خوشنویس و پدید آورنده خط سبحان و نقاشی خط هوالجمیل است. وی سبک ها و نگرش های نو در سایر رشته های هنرهای اسلامی را ارائه نموده است. از حرکت های ماندگار این هنرمند جوان می توان به ایجاد گرایش خوشنویسی به شیوه کاربردی در کتب درسی اشاره نمود که مورد استقبال ناشرین و مؤلفین آموزش و پرورش کشور قرار گرفت.
محتویات
شناخت‌نامه
سبحان مهرداد محمدپور، متولد ۲ مهر ۱۳۶۸ شمسی در تبریز است. وی برای ارتقاء و ترویج خط ابداعی خود از تبریز به تهران مهاجرت نمود و در پژوهشکده های فرهنگ و هنر، این هنر را به تکامل رساند. محمدپور شاگردانی را نیز آموزش داده است.
از جمله اقدامات او تلاش در جهت بنیانگذاری جشنواره ملی و بین‌المللی ابداعات خوشنویسی به صورت دائمی می باشد که از موارد مهم آن می توان به حمایت از مبدعان خوشنویسی و تفکیک و دسته بندی خطوط خوشنویسی اسلامی و آینده نگری در این رشته اشاره کرد.
محمدپور ابداع آگاهانه و هدفمند هنر، بویژه خوشنویسی را عامل هویت بخشی به فرهنگ و هنر یک کشور می داند. ابداع خط بصورت اصولی از دیدگاه وی، عامل پشرفت خوشنویسی کشور است.
سبحان مهرداد محمدپور رکورد دار رسم الخط اسلامی در جهان بوده و در اولین‌های تبریز در تاریخ ایران و جهان به ثبت رسیده است.
مسئولیت‌ها و فعالیت‌ها
- سابقه تدریس در دارالقرآن، آموزش و پرورش، دانشگاه تبریز، خانه کارگر، دانشکده سما، مرکز استعداد های درخشان و معاونت اجتماعی و فرهنگی شهرداری تهران و ...
- سرپرست پژوهشکده و بخش اجتماعی و فرهنگی دانشکده سما ۱۳۸۸
- عضو انجمن هنرهای تجسمی آذربایجان شرقی
- دبیر دائمی همایش تجسمی-خوشنویسی ملی، ظهور (یا قائم آل محمد(ص) )
- سرپرست خوشنویسی سازمان بسیج هنرمندان استان آذربایجان شرقی ۱۳۹۰
- سرپرست خوشنویسی سازمان بسیج هنرمندان استان تهران، ناحیه ری ۱۳۹۳ تا ۱۳۹۴
- سرپرست بخش خوشنویسی نوجوان نمایشگاه بین‌المللی قرآن کریم
- داور جشنواره‌ها و نمایشگاه‌های هنری تجسمی قرآن کریم
- سرپرست اولین اتاق فکر تخصصی نقاشی خط و ابداعات خوشنویسی استان آذربایجان شرقی
- دبیر دائمی سمینار تخصصی نقاشی خط و ابداعات خوشنویسی استان آذربایجان شرقی
- بنیانگذار جشنواره بین‌المللی ابداعات و نوآوری های خوشنویسی
- بنیانگذار جشنواره داوری در خوشنویسی
- نقاش و تصویرگر مرکز هنرهای تجسمی حوزه هنری آذربایجان شرقی
- کارشناس هنری خبرگزاری های هنری
- کارشناس هنرهای اسلامی، قرآنی، مذهبی، انقلابی و دفاع مقدس خبرگزاری های هنری
- عضو اصلی انجمن علمی و نوآوری‌های هنری دانشگاه خانه کارگر تبریز
نمایشگاه‌ها
سبحان مهرداد محمدپور تاکنون ۷۰ نمایشگاه انفرادی تا سال ۱۳۹۴ برگزار و آثار بسیاری را رونمایی کرده‌است که از مهمترین آنها می‌توان به این موارد اشاره کرد:
- نمایشگاه بین الملل قرآن کریم در تهران، سرپرستی خوشنویسی بخش کودک و نوجوان ۱۳۹۱ و آموزش و پرورش بخش خوشنویسی ۱۳۹۳
- نمایشگاه پژوهش‌های نوین خوشنویسی در هفته پژوهش؛ تهران؛ نمایشگاه بین‌المللی غرفه خانه کارگر ۱۳۹۰ (انفرادی)
- نمایشگاه رونمایی تازه‌های خوشنویسی؛ تهران ؛جشنواره ملی حرکت دانشگاه سراسری ۱۳۹۰ (انفرادی)
- نمایشگاه کتابت قرآن و اسماء الحسنی؛ تبریز؛ عمارت شهرداری تالار هنرهای معاصر ۱۳۸۹ (انفرادی)
- نمایشگاه شمیم حیاء و حجاب بهشت بشارت؛ منطقه صفر مرزی ایران و نخجوان در ارس؛نمایشگاه بین‌المللی۱۳۹۰ (انفرادی)
- نمایشگاه ریحانه حجاب در نماز؛ تبریز؛ نمایشگاه بین‌المللی حجاب و عفاف ۱۳۸۹ (انفرادی)
- نمایشگاه کتابت قرآن و ادعیه‌های قرآنی؛ تبریز؛ فرهنگسرای خاقانی ۱۳۸۹ (انفرادی)
- نمایشگاه دائمی ادعیه‌های قرآنی؛ تبریز؛ ساختمان مرکزی دانشجویان دانشگاه سراسری ۱۳۸۹ (انفرادی)
- نمایشگاه هنرهای قرآنی؛ تبریز ؛ وزارت ارشاد و فرهنگ اسلامی مجتمع فرهنگی و هنری ۲۹ بهمن گالری استاد مقبلی ۱۳۹۰ (انفرادی)
خطوط سبحان
خط سبحان توسط سبحان مهرداد محمدپور ایجاد و بنیان گذاری گردید. این خط از زیبایی خاصی در کتابت برخور دار است. این خط با توجه به نوآوری های خود جلوه ی جدیدی از هنر خوشنویسی اسلامی را به نمایش گذاشته است. خط سبحان ریشه ای کوفی و اقلام سته را دارا می باشد و در خوانایی و ساده نویسی تقریباً مشابه با خط نسخ است. این خط در چند شیوه ارائه شده که هر یک از این شیوه ها کاربردی خاصی را دارا می باشد به طور مثال شیوه شکسته، شیوه کتابت، شیوه کتیبه نویسی.
از خط سبحان به دلیل ظرفیت های مناسب برای کتابت قرآن، کتیبه نویسی و تولید آثار هنری نقاشی خط و طراحی گرافیکی استفاده می کنند. این خط قابلیت نوشتن فارسی و عربی را دارد. این خط باتوجه به تنوع حروف به چند شیوه ی مختلف تقسیم شده است، نوع کاربردی خط سبحان در قامت خطی خود کوتاه تر از نوع کتیبه نویسی می باشد همین ویژگی نیز در خط ثلث و خط نسخ قابل مشاهده است.
یکی از شیوه های خط سبحان، خط جمکران نام دارد که هر ساله طی مراسمی هنری در مسجد مقدس جمکران در نیمه شعبان کتابت می شود. این شیوه از خط با توجه به ساده بودن قواعد اولیه براحتی قابل یادگیری می باشد؛ چنانکه در بیستمین نمایشگاه بین‌المللی قرآن کریم مصلی تهران، طی ۱۵ روز ۱۶۰۰ نفر قادر به یادگیری این خط بوده اند.
شیوه ی جدید خط سبحان عبارتند از خط محمد و هادی نام دارد. طی هتاکی های صورت گرفته به حضرت محمد (ص) و امام هادی (ع) به منظور اعتراض در پی این موضوع و به مناسبت دهه ولایت، دو شیوه ابداعی از خطوط چهارده گانه پدید آمده توسط سبحان مهرداد محمدپور به نام های خط محمد و خط هادی نامگذاری شد.
در دایرة المعارف بزرگ خوشنویسی اسلامی که نویسنده آن علی اصغر مقتدائی است، شرح کامل خطوط سبحان آورده شده است.
نقاشی‌خط هوالجمیل
نقاشی خط هوالجمیل اثر سبحان مهرداد محمدپور، در دسته بندی نقاشی خط‌های مصور و تفننی قرار دارد و نوع جدیدی از نقاشی خط مصور را در برمی گیرد، پیچیدگی و رمزگونگی قالب حروف در این نقاشی خط آن را از سایر نقاشی خط‌های مصور اسلامی مجزا ساخته است.
در توضیحات بیشتر در مورد نقاشی خط هوالجمیل می توان به تغییر قالب حروف و کلمات در بافت‌های متنوع و طولانی اشاره کرد. این نوع از نقاشی خط با کلمات طولانی و کلمات بسیار ریز همراه با شکل های هندسی و خطی پدید می آید، محمدپور نقاشی خط هوالجمیل را به ۵ شیوه مستقل ارائه داده است که می توان به نقاشی خط هوالجمیل یا همان نوع ساده این نقاشی خط، نقاشی خط هوالجمیل نوین و نقاشی خط هوالجمیل بنایی اشاره کرد.
نقاشی خط هوالجمیل برای زیبا سازی محیطی استفاده می شود، چنانکه بسیاری از آثار هنری تولید شده از این هنر جدید، مذهبی و قرآنی بوده و در اماکن مذهبی کاربرد داشته است. تولید آثار هنری نقاشی خط هوالجمیل با حوصله و ظرافت خواصی انجام می گیرد. نمونه های موجود از نقاشی خط هوالجمیل در دانشگاه تبریز را می توان از نمونه های ساده و اولیه این هنر در ابعاد کوچک نام برد.
منابع
- اجرای طرح بزرگ هنرهای قرآنی با ابتکار رکورددار رسم‌الخط اسلامی خبرگزاری بین المللی قرآن کریم ایکنا
- آرشیو دائمی کلپ های خطوط خوشنویسی سبحان و نقاشی خط هوالجمیل آپارات
- رونمایی از نقاشی خط هوالجمیل روزنامه اعتدال
- رونمايی از جديدترين گرايش نقاشی خط در حوزه هنری تبليغات اسلامی آذربايجان شرقی سازمان تبلیغات اسلامی
- برگزاری نمايشگاه نقاشی‌خط «هوالجميل» در تبريز خبرگزاری قرآنی ایران
- رونمایی اثر هنري "پرنده ي سلسله الذهب نوين" درتبریز باشگاه خبرنگاران
- هنرمند تبریزی رسم الخط جدید ابداع کرد گفتگوی سبحان مهرداد محمدپور با جام جم تبریز
- خط خوشنويسی سبحان و هوالجميل در همايش ۷۲ بغض و بوم در تبريز كتابت شد ایلنا (در خبر فارسی)
| خط کوفی | |
| خط محقق | ابن مقله * ابن بواب * یاقوت مستعصمی * شیخ زاده سهروردی * ارغون کابلی * احمد رومی * میرزا بایسنغر * میرزا سلطان ابراهیم و ... |
| خط ریحان | ابن مقله * یاقوت مستعصمی * عمر اقطع * ابن هلال * ابن بواب * عبدالله بلخ * ارغون * امیر مجدالدین * میرزا بایسنغر *احمد رومی و ... |
| خط ثلث | یاقوت مستعصمی * میرزا سلطان ابراهیم * عبدالحی * سید ولی میرزا بایسنغر * عمر اقطع * عبدالحی * عبدالباقی * عبدالله و ... |
| خط نسخ | میر منشی حسین قمی * شیخ كمال سبزواری * آقا ابراهیم قمی *میرزا احمد تبریزی * میرزا احمد نیریزی * اشرف الکتاب اصفهانی * سلطان الکتاب اصفهانی * وصال شیرازی * میرزا شفیع تبریزی و ... |
| خط توقیع | یاقوت مستعصمی * احمد رومی * ارغون كابلی * بایسنغر و ... |
| خط رقاع | علی ابن مقله * ابن بواب * شیخ زاده سهروردی * احمد رومی * خواجه حافظ شیرازی * مجدالدین فیروز آّبادی * یاقوت مستعصمی * و ... |
| خط تعلیق | خواجه تاج سلمانی واضع * خواجه عبدالحی منشی * درویش عبدالله بلخی * میر منصور منشی * خواجه اختیار منشی * میر عبدالله * ابراهیم خوشنویس * میرزا کافی * مجد الدین ابراهیم * میرزا علی اکبر شیرازی و ... |
| خط نستعلیق | میر علی تبریزی واضع * سیمی نیشابوری * میرزا بوتراب اصفهانی * عبدالرشید دیلمی * میرزا محمد صالح * میرزا اسد الله شیرازی * آقا مهدی تهرانی * سید حسین خوشنویس باشی * میرزا غلامرضا * میرزا عمو * میرزا رضای کلهر * میرزا کاظم * عماد الکتاب *عباسقلیان باتمانقلیج تبریزی *کمال الدین اظهر *سلطان علی مشهدی * سلطان محمد خندان * سیدعلی حسینی * میرعلی هروی * میرعماد حسنی * میرزا محمد حسین تبریزی * علیرضا عباسی و ... |
| خط شكسته | مرتضی قلی شاملو * شفیعا * میر احسن كرمانی * درویش عبدالمجید طالقانی * میرزا کوچک * میرزا عبدالجواد اصفهانی و ... |
| خط طغری | اسماعیل طغرائی * خواجه عتیق منشی * خواجه كمال طغرائی و ... |
| خط تحریر | میرزا رضی تبریزی * میرزا رضای بغدادی * میرزا علیخان امین الدوله * نشاط اصفهانی * میرزا ابوالقاسم قائم مقام * میرزا سعید وزیر * مرحوم حسنعلیخان امیر نظام گرویی * مجد الدین منشی السلطان تبریزی و ... . |
| منبع: انواع خطوط خوشنویسان معروف ایران، محمد نقشی تبریزی، هنر و مردم، تیر 1343، شماره 21 | |
