آیه 37 سوره جاثیة

از دانشنامه‌ی اسلامی
(تغییرمسیر از آیه ۳۷ جاثیة)
پرش به ناوبری پرش به جستجو
مشاهده آیه در سوره

وَلَهُ الْكِبْرِيَاءُ فِي السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ ۖ وَهُوَ الْعَزِيزُ الْحَكِيمُ

مشاهده آیه در سوره


<<36 آیه 37 سوره جاثیة 37>>
سوره : سوره جاثیة (45)
جزء : 25
نزول : مکه

ترجمه های فارسی

و مقام جلال و کبریایی در آسمانها و زمین مخصوص اوست و او یکتا خدای مقتدر حکیم است.

و کبریایی و عظمت در آسمان ها و زمین ویژه اوست، و او توانای شکست ناپذیر و حکیم است.

و در آسمانها و زمين، بزرگى از آن اوست، و اوست شكست‌ناپذير سنجيده‌كار.

بزرگوارى در آسمانها و زمين خاص اوست، و اوست پيروزمند و حكيم.

و برای اوست کبریا و عظمت در آسمانها و زمین، و اوست عزیز و حکیم!

ترجمه های انگلیسی(English translations)

To Him belongs all supremacy in the heavens and the earth, and He is the All-mighty, the All-wise.

And to Him belongs greatness in the heavens and the earth, and He is the Mighty, the Wise.

And unto Him (alone) belongeth Majesty in the heavens and the earth, and He is the Mighty, the Wise.

To Him be glory throughout the heavens and the earth: and He is Exalted in Power, Full of Wisdom!

معانی کلمات آیه

  • كبرياء: عظمت و حكومت، مراد از آن عظمت و برترى و سلطه است.[۱]

تفسیر آیه

تفسیر نور (محسن قرائتی)


فَلِلَّهِ الْحَمْدُ رَبِّ السَّماواتِ وَ رَبِّ الْأَرْضِ رَبِّ الْعالَمِينَ «36»

پس سپاس و ستايش مخصوص خداوند است، پروردگار آسمان‌ها و پروردگار زمين، پروردگار جهانيان.

وَ لَهُ الْكِبْرِياءُ فِي السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ وَ هُوَ الْعَزِيزُ الْحَكِيمُ «37»

و بزرگى در آسمان‌ها و زمين مخصوص اوست و اوست خداى عزيز و حكيم.

نکته ها

در آغاز سوره كه سخن از نزول قرآن و نعمت‌ها بود، خداوند، عزيز و حكيم معرّفى شده بود، «تَنْزِيلُ الْكِتابِ مِنَ اللَّهِ الْعَزِيزِ الْحَكِيمِ» و در پايان نيز كه سخن از كيفر مسخره‌كنندگان است، تعبير عزيز و حكيم آمده است. شايد اشاره به اين باشد كه نعمت‌ها، كيفرها، مهرها و قهرها همه برخاسته از قدرت و حكمت الهى است.

پیام ها

1- تنها خداوند، شايسته‌ى بزرگى و حمد و ستايش است. «فَلِلَّهِ الْحَمْدُ»

2- پروردگار آسمان‌ها و زمين و همه هستى، همان خداى يكتاست. فَلِلَّهِ الْحَمْدُ رَبِ‌ ... رَبِ‌ ... رَبِ‌

جلد 8 - صفحه 544

3- آسمان‌ها و زمين و همه چيز تحت تربيت الهى و رو به رشد است. رَبِّ السَّماواتِ‌ ...

4- عزّت و قدرت خداوند همراه با حكمت و كاردانى اوست. «الْعَزِيزُ الْحَكِيمُ»

«والحمدللّه ربّ العالمين»

تفسیر اثنی عشری (حسینی شاه عبدالعظیمی)



وَ لَهُ الْكِبْرِياءُ فِي السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ وَ هُوَ الْعَزِيزُ الْحَكِيمُ (37)

وَ لَهُ الْكِبْرِياءُ: و مر او راست بزرگوارى و فرمانروائى كه آثار كبريا و عظمت از او ظاهر است، فِي السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ‌: در آسمانها و زمين‌ها، وَ هُوَ الْعَزِيزُ الْحَكِيمُ‌: و او است غالب بر همه مخلوقات، دانا در تدبير همه بندگان، يا غالب در انتقام كشيدن از كفار، و حكيم در مصالح امور بندگان.

و در احاديث قدسيه وارد شده كه: الكبرياء ردائى و العظمة ازارى فمن نازعنى فى واحد منهما القيته فى جهنّم.

حق تعالى فرمايد: سلطنت و بزرگوارى لازم ذات من، و كبريا و عظمت صفات من است، پس هر كه در يكى از اين دو با من در مقام منازعت درآيد او را در آخرين طبقه جهنم اندازم‌ «1».

«1» به اين مضمون: كلمة اللّه، السيد حسن الشيرازى ص 233 روايت 285 و اصول كافى ج 2 باب الكبر ص 309 و بحار الانوار ج 73 باب 130 (باب الكبر) ص 192.

جلد 12 - صفحه 64

ج12، ص65

سوره چهل و شش (احقاف)

اين سوره مباركه مكى است، الّا آيه‌ (قُلْ أَ رَأَيْتُمْ إِنْ كانَ مِنْ عِنْدِ اللَّهِ) كه نزد ابن عباس در مدينه نازل شده.

عدد آيات آن: سى و پنج به عدد كوفى، و سى و چهار به عدد غير كوفى و اختلاف در (حم) است.

عدد كلمات: ششصد و چهل و چهار كلمه.

عدد حروف: دو هزار و ششصد حرف است.

ثواب تلاوت: ثواب الاعمال- از حضرت صادق عليه السّلام: هر كه قرائت كند سوره احقاف را هر شب جمعه، نمى‌رسد او را ترسيدن در دنيا و مأمون فرمايد او را از فزع روز قيامت‌ «1». (با تذكرات سابقه).

بسم اللّه الرّحمن الرّحيم‌


تفسیر روان جاوید (ثقفى تهرانى)


وَ أَمَّا الَّذِينَ كَفَرُوا أَ فَلَمْ تَكُنْ آياتِي تُتْلى‌ عَلَيْكُمْ فَاسْتَكْبَرْتُمْ وَ كُنْتُمْ قَوْماً مُجْرِمِينَ (31) وَ إِذا قِيلَ إِنَّ وَعْدَ اللَّهِ حَقٌّ وَ السَّاعَةُ لا رَيْبَ فِيها قُلْتُمْ ما نَدْرِي مَا السَّاعَةُ إِنْ نَظُنُّ إِلاَّ ظَنًّا وَ ما نَحْنُ بِمُسْتَيْقِنِينَ (32) وَ بَدا لَهُمْ سَيِّئاتُ ما عَمِلُوا وَ حاقَ بِهِمْ ما كانُوا بِهِ يَسْتَهْزِؤُنَ (33) وَ قِيلَ الْيَوْمَ نَنْساكُمْ كَما نَسِيتُمْ لِقاءَ يَوْمِكُمْ هذا وَ مَأْواكُمُ النَّارُ وَ ما لَكُمْ مِنْ ناصِرِينَ (34) ذلِكُمْ بِأَنَّكُمُ اتَّخَذْتُمْ آياتِ اللَّهِ هُزُواً وَ غَرَّتْكُمُ الْحَياةُ الدُّنْيا فَالْيَوْمَ لا يُخْرَجُونَ مِنْها وَ لا هُمْ يُسْتَعْتَبُونَ (35)

فَلِلَّهِ الْحَمْدُ رَبِّ السَّماواتِ وَ رَبِّ الْأَرْضِ رَبِّ الْعالَمِينَ (36) وَ لَهُ الْكِبْرِياءُ فِي السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ وَ هُوَ الْعَزِيزُ الْحَكِيمُ (37)

ترجمه‌

و اما آنانكه كافر شدند خدا بآنها گويد آيا پس نبود آيتهاى من كه خوانده ميشد بر شما پس سركشى و تكبّر كرديد و بوديد گروهى گناهكاران‌

و چون گفته شد همانا وعده خدا حق است و قيامت نيست شكى در آن گفتيد نميدانيم چيست قيامت گمان نميكنيم مگر گمان ضعيفى و نيستيم ما يقين دارندگان‌

و ظاهر شد براى آنها بديهاى آنچه كردند و احاطه نمود بآنها جزاى آنچه بودند كه بآن استهزاء مينمودند

و گفته شود كه امروز واگذاريم شما را همچنانكه واگذارديد

جلد 4 صفحه 643

ملاقات امروزتان را و جاى شما آتش است و نباشد برايتان يارى كنندگانى‌

اين براى آنست كه شما گرفتيد آيتهاى خدا را باستهزاء و فريب داد شما را زيور زندگانى دنيا پس امروز بيرون آورده نميشوند از آن و نه بآنها دستور رسد كه عذرخواهى نمايند

پس مر خدا را است ستايش پروردگار آسمانها و پروردگار زمين پروردگار جهانيان‌

و براى او است بزرگى و بزرگوارى در آسمانها و زمين و او است ارجمند درست‌كردار.

تفسير

بيان حال كفّار مسبوق بذكر است در قيامت كه بعد از اتمام حجّت از خدا و پيغمبر صلى اللّه عليه و اله بر آنها بتلاوت آيات قرآن و ظهور اعجاز آن براى آنان باز اصرار بر كفر و معصيت داشتند در دنيا و صريحا اظهار شك و ترديد در معاد مينمودند و آنروز قبح اعمال آنها برايشان آشكار ميگردد بلكه بصور قبيحه مجسّم ميشود و جزاى كردارشان كه استهزاء بآيات الهيّه بود بر آنها احاطه مينمايد و آن عذابهاى گوناگون جهنّم است و از طرف خداوند بآنها گفته ميشود امروز ما شما را بحال شخص فراموش شده واگذار در جهنّم مينمائيم چنانچه شما هم در دنيا امروز را بحال فراموشى واگذار نموديد و تهيّه و تداركى براى آن نديديد و اعتنائى بآن نداشتيد جايگاه ابدى شما آتش جهنّم است و هيچ ناصر و معينى نداريد كه بتواند با شما مختصر كمكى كند چون شما در دنيا به پيغمبر و ائمه اطهار استهزاء مينموديد و زيور و زينت زندگانى دو روزه دنيا شما را فريب داده بود و كاملا سرگرم بجمال بى‌مثال او شده بوديد و ابدا بياد آخرت نبوديد پس آنان امروز بايد بدانند كه ديگر از آتش بيرون نمى‌آيند و تا خدا خدائى ميكند بايد بسوزند و بسازند و ديگر جاى توبه و انابه و عذرخواهى براى آنها باقى نمانده لذا در اين باب بآنها پيشنهادى نميشود و بهيچ وجه پوزش آنها پذيرفته نخواهد شد پس بايد دانست كه ستايش و پرستش لايق و سزاوار خداوندى است كه خالق و مربّى و نگهدار عالم و عالميان و منعم حقيقى ايشان است نه غير او و بزرگى و بزرگوارى و فرمانروائى زيبنده و در خور او است نه جز او چون آثار قدرت و عظمت او در تمام عالم ظاهر و هويدا است و كسى را نميرسد كه در برابر بزرگى و عظمت او تكبّر و بزرگ منشى نمايد و اگر بنمايد در جهنّم جايگير خواهد شد چنانچه در حديث قدسى بآن اشاره‌

جلد 4 صفحه 644

شده است و خداوند عزيز است كه هيچ كس هيچ وقت بر او غالب نشود و حكيم است كه جز بر وفق حكمت و مصلحت حكم نكند پس حمد و ثناى او واجب و تكبير و تعظيم او لازم و اطاعت و عبادت او فرض و حتم است و در ثواب الاعمال و مجمع از امام صادق عليه السّلام نقل نموده كه هر كس سوره جاثيه را قرائت نمايد ثوابش آنستكه هرگز آتش جهنّم را نمى‌بيند و زفير و شهيق آنرا نميشنود و با محمّد صلّى اللّه عليه و آله محشور خواهد بود فالحمد و الشكر للّه ربّ العالمين.

جلد 4 صفحه 645

اطیب البیان (سید عبدالحسین طیب)


وَ لَه‌ُ الكِبرِياءُ فِي‌ السَّماوات‌ِ وَ الأَرض‌ِ وَ هُوَ العَزِيزُ الحَكِيم‌ُ (37)

و ‌از‌ ‌براي‌ اوست‌ و اختصاص‌ باو دارد كبريايي‌ و بزرگواري‌ ‌در‌ آسمان‌ها و زمين‌ و اوست‌ عزيز قادر قاهر حكيم‌ عالم‌ بجميع‌ حكم‌ و مصالح‌ و مفاسد.

وَ لَه‌ُ الكِبرِياءُ فِي‌ السَّماوات‌ِ وَ الأَرض‌ِ چنانچه‌ ‌در‌ حديث‌ قدسي‌ ‌است‌:

الكبرياء ردائي‌ و العظمة ازاري‌ فمن‌ نازعني‌ ‌فيه‌ فقد اخذلته‌ بزرگي‌ باو مي‌برازد و بس‌ تمام‌ مخلوقات‌ ‌در‌ پيشگاه‌ ‌او‌ ذليل‌ و حقير و كوچك‌ هستند چه‌ ‌از‌ عالم‌ بالا و چه‌ ‌از‌ عالم‌ سفلي‌.

وَ هُوَ العَزِيزُ عزت‌ و شوكت‌ و عظمت‌ و علو و قهر و غلبه‌ اختصاص‌ باو دارد.

الحَكِيم‌ُ ‌که‌ ‌از‌ شئونات‌ علم‌ ‌است‌ مثل‌ سميع‌ و بصير و مدرك‌ و مريد ‌که‌ منشأ ‌آنها‌ علم‌ ‌است‌ چنانچه‌ منشأ انتزاع‌ كبريايي‌ و عظمت‌ و عزت‌ و علوّ قدرت‌ ‌است‌.

جلد 16 - صفحه 132

‌هذا‌ آخر ‌ما اردنا ‌في‌ تفسير ‌سورة‌ المباركة الجاثية و يتلوه‌ تفسير ‌سورة‌ الاحقاف‌ و بقية السور بعون‌ اللّه‌ و توفيقه‌. و الحمد للّه‌ و الصلاة ‌علي‌ رسوله‌ و اللعن‌ ‌علي‌ اعدائه‌ و اعداء رسوله‌ و اعداء آل‌ رسوله‌. و انا العبد سيد ‌عبد‌ الحسين‌ الطيب‌.

جلد 16 - صفحه 133

بسم‌ اللّه‌ العزيز الحكيم‌، و الحمد للّه‌ العلي‌ العظيم‌. و الصلاة و ‌السلام‌ ‌علي‌ نبيه‌ الكريم‌ و ‌علي‌ ‌من‌ ‌هو‌ ‌من‌ اللّه‌ العليم‌، و اللعن‌ ‌علي‌ اعدائهم‌ اللئيم‌.

‌سورة‌ المباركة الاحقاف‌ مكية و هي‌ خمسة و ثلاثون‌ آية

برگزیده تفسیر نمونه


]

(آیه 37)- بعد از توصیف ذات پاک او به مقام «حمد» و «ربوبیت» در سومین توصیف می‌افزاید: «و برای اوست کبریا و عظمت و علوّ و رفعت در آسمانها و زمین» (وَ لَهُ الْکِبْرِیاءُ فِی السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ). چرا که آثار عظمتش در پهنه آسمان و سراسر زمین و تمام جهان آشکار است.

و بالاخره در چهارمین و پنجمین توصیف می‌گوید: «او قادر شکست ناپذیر و حکیم علی الاطلاق است» (وَ هُوَ الْعَزِیزُ الْحَکِیمُ).

به این ترتیب سوره جاثیه که با توصیف خداوند به «عزیز و حکیم» آغاز شده با همین اوصاف پایان می‌یابد، و سراسر محتوای آن نیز گواه بر عزّت و حکمت بی‌پایان اوست.

«پایان سوره جاثیه»

ج4، ص421

سوره احقاف [46]

اشاره

این سوره در «مکّه» نازل شده و دارای 35 آیه است

محتوای سوره:]

این سوره اهداف زیر را تعقیب می‌کند:

1- بیان عظمت قرآن.

2- مبارزه قاطع بر ضد هرگونه شرک و بت پرستی.

3- توجیه مردم در مسأله معاد و دادگاه عدل پروردگار.

4- ضمنا به عنوان هشدار به مشرکان و مجرمان گوشه‌ای از داستان قوم عاد را که ساکن سرزمین «احقاف» بودند بیان می‌دارد- نام سوره نیز از همین جا گرفته شده است.

5- اشاره به گسترش و عمومیت دعوت پیامبر اسلام، تا آنجا که غیر از انسانها یعنی طایفه جن را نیز شامل می‌شود.

6- تشویق مؤمنان و انذار کافران و ایجاد مبادی خوف و رجاء.

7- دعوت پیامبر اسلام به صبر و استقامت.

فضیلت تلاوت سوره:]

در حدیثی از امام صادق علیه السّلام می‌خوانیم: «هر کس سوره احقاف را هر شب، یا هر جمعه، بخواند خداوند وحشت دنیا را از او بر می‌دارد، و از وحشت روز قیامت نیز در امان می‌دارد».

بدیهی است این گونه حسنات و درجات تنها به خاطر تلاوت الفاظ نیست بلکه تلاوتی است سازنده و بیدارگر در مسیر ایمان و تقوا، و محتوای سوره احقاف به راستی چنین اثری را دارد، اگر انسان طالب حقیقت و آماده عمل باشد.

ج4، ص422

بسم اللّه الرّحمن الرّحیم به نام خداوند بخشنده بخشایشگر

سایرتفاسیر این آیه را می توانید در سایت قرآن مشاهده کنید:

تفسیر های فارسی

ترجمه تفسیر المیزان

تفسیر خسروی

تفسیر عاملی

تفسیر جامع

تفسیر های عربی

تفسیر المیزان

تفسیر مجمع البیان

تفسیر نور الثقلین

تفسیر الصافی

تفسیر الکاشف

پانویس

  1. تفسير احسن الحديث، سید علی اکبر قرشی، ج10، ص120

منابع