آیه 9 سوره زمر
<<8 | آیه 9 سوره زمر | 10>> | ||||||||||||||
|
محتویات
ترجمه های فارسی
(آیا آن کس که شب و روز به کفر و عصیان مشغول است بهتر است) یا آن کس که ساعات شب را به طاعت خدا به سجود و قیام پردازد و از عذاب آخرت ترسان و به رحمت الهی امیدوار است؟ بگو: آیا آنان که اهل علم و دانشند با مردم جاهل نادان یکسانند؟ منحصرا خردمندان متذکر این مطلبند.
ترجمه های انگلیسی(English translations)
معانی کلمات آیه
- قانت: قنوت: طاعت مداوم. طبرسى معناى اصلى آن را دوام فرموده: سپس به معنى طاعت، نماز، دعا و غيره به كار مىرود، آن در آيه به معنى ايستاده به دعا و عبادت است.
- اناء: ساعات. اوقات. مفرد آن «انى» بر وزن (عنب، شرف و صرد) است.[۱]
نزول
این آیه درباره امیرالمؤمنین على علیهالسلام نازل شده است.[۲]
عروة بن الزبیر گوید: یکى از تابعین از انس بن مالک نقل نماید که گفت: این آیه درباره على علیهالسلام نازل شده است و من هنگام مغرب بود که نزد وى آمدم دیدم مشغول نماز است و به همان حالت میبود تا این که فجر صادق طلوع نمود سپس تجدید وضوء کرد و به طرف مسجد رفت و با مردم نماز صبح را اداء نمود و به تعقیب نماز صبح ادامه داد تا آفتاب طالع گردید سپس به قضاوت و رسیدن به امور و کارهاى مردم پرداخت تا این که ظهر شد.
براى اداء نماز ظهر تجدید وضوء فرمود و با مردم به خواندن نماز ظهر پرداخت سپس به تعقیب آن ادامه داد تا این که هنگام نماز عصر رسید و پس از اداء نماز عصر تا غروب آفتاب مشغول حکم و داورى میان مردم و جواب سؤالات آنان مى بوده است.[۳]
از طریق کلبى از ابوصالح و او از ابن عباس روایت شده است که این آیه درباره عمار یاسر نازل گردیده و نیز جویبر از ابن عباس نقل نماید که درباره ابن مسعود و عمار یاسر و مولى ابى حذیفه نازل شده و نیز با جویبر از عکرمة نقل کند که درباره عمار یاسر نازل شده است.[۴]
عبدالله بن عمر گوید: درباره عثمان بن عفان نازل گردیده است.[۵] ابن عباس گوید: درباره ابوبکر نازل شده و نیز کلبى گوید: درباره ابن مسعود و عمار یاسر و سلمان فارسى نازل گردیده است.[۶]
تفسیر آیه
تفسیر نور (محسن قرائتی)
أَمَّنْ هُوَ قانِتٌ آناءَ اللَّيْلِ ساجِداً وَ قائِماً يَحْذَرُ الْآخِرَةَ وَ يَرْجُوا رَحْمَةَ رَبِّهِ قُلْ هَلْ يَسْتَوِي الَّذِينَ يَعْلَمُونَ وَ الَّذِينَ لا يَعْلَمُونَ إِنَّما يَتَذَكَّرُ أُولُوا الْأَلْبابِ «9»
آيا (چنين كسى بهتر است يا) آن كس كه در طول شب در حال سجده و قيام به اطاعت مشغول است (و) از آخرت مىترسد و به رحمت پروردگارش اميد دارد؟ بگو: «آيا كسانى كه مىدانند و كسانى كه نمىدانند يكسانند؟» تنها خردمندان متذكّر مىشوند (و پند مىپذيرند).
جلد 8 - صفحه 150
نکته ها
در كنار آيه قبل كه سيماى اصحاب آتش را بيان كرد، در اين آيه سيمايى از صفات مؤمنان را بيان مىفرمايد. در آيه قبل فرمود: گروهى تنها به هنگام مصيبت به خداوند توجّه دارند و هنگام رفاه او را فراموش مىكنند ولى در اين آيه مىفرمايد: مؤمنان همواره ياد خدا هستند، چه در رفاه و چه در سختى.
امام باقر عليه السلام فرمود: مراد از قنوت در شب «قانِتٌ آناءَ اللَّيْلِ»، قيام براى نمازشب است. «1»
پیام ها
1- شب بهترين بستر عبادت است. «قانِتٌ آناءَ اللَّيْلِ»
2- نشانهى علم، عبوديّت است. ساجِداً وَ قائِماً ... الَّذِينَ يَعْلَمُونَ (علم و عبادت بايد با هم باشند. آرى شب زنده داران عابد و آخرت جويان اميدوار به رحمت الهى عالمان واقعى هستند. قانِتٌ آناءَ اللَّيْلِ ... يَحْذَرُ الْآخِرَةَ ... يَعْلَمُونَ
3- عبادتى ارزش دارد كه تداوم داشته باشد. ( «ساجِداً وَ قائِماً» به صورت اسم فاعل آمده كه نشانه استمرار است).
4- مردان خدا، هم از آخرت بيم دارند و هم به رحمت الهى اميدوارند. «يَحْذَرُ، يَرْجُوا»
5- ترس ما به خاطر عمل خود ماست «يَحْذَرُ الْآخِرَةَ» ولى اميد ما به فضل و رحمت اوست. «يَرْجُوا رَحْمَةَ رَبِّهِ»
6- يكى از روشهاى تربيت، مقايسه خوبىها و بدىها و خوبان و بدان است.
«أَمَّنْ هُوَ قانِتٌ»، «هَلْ يَسْتَوِي الَّذِينَ يَعْلَمُونَ وَ الَّذِينَ لا يَعْلَمُونَ»
7- پند پذيرى نشانه عقل سليم است. «إِنَّما يَتَذَكَّرُ أُولُوا الْأَلْبابِ»
«1». كافى، ج 3، ص 444.
تفسير نور(10جلدى)، ج8، ص: 151
پانویس
- پرش به بالا ↑ تفسير احسن الحديث، سید علی اکبر قرشی، ج9، ص274
- پرش به بالا ↑ تفسیر على بن ابراهیم از خاصه.
- پرش به بالا ↑ کتاب روضة الواعظین.
- پرش به بالا ↑ ابن سعد صاحب طبقات از عامه.
- پرش به بالا ↑ تفسیر ابن ابى حاتم از عامه.
- پرش به بالا ↑ تفسیر کشف الاسرار از عامه.
منابع
- تفسیر نور، محسن قرائتی، تهران:مركز فرهنگى درسهايى از قرآن، 1383 ش، چاپ يازدهم
- اطیب البیان فی تفسیر القرآن، سید عبدالحسین طیب، تهران:انتشارات اسلام، 1378 ش، چاپ دوم
- تفسیر اثنی عشری، حسین حسینی شاه عبدالعظیمی، تهران:انتشارات ميقات، 1363 ش، چاپ اول
- تفسیر روان جاوید، محمد ثقفی تهرانی، تهران:انتشارات برهان، 1398 ق، چاپ سوم
- برگزیده تفسیر نمونه، ناصر مکارم شیرازی و جمعي از فضلا، تنظیم احمد علی بابایی، تهران: دارالکتب اسلامیه، ۱۳۸۶ش
- تفسیر راهنما، علی اکبر هاشمی رفسنجانی، قم:بوستان كتاب(انتشارات دفتر تبليغات اسلامي حوزه علميه قم)، 1386 ش، چاپ پنجم
- محمدباقر محقق، نمونه بینات در شأن نزول آیات از نظر شیخ طوسی و سایر مفسرین خاصه و عامه.