و ابراهیم و یعقوب بدین گونه به فرزندان خود سفارش و توصیه نمودند که ای فرزندان من، خدا برای شما آیین پاک برگزید، پس (پیروی کنید و) تا گاه جان سپردن الاّ تسلیم رضای خدا نباشید.
و ابراهیم و یعقوب پسرانشان را به آیین اسلام سفارش کردند که ای پسران من! یقیناً خدا این دین را برای شما برگزیده، پس شما باید جز در حالی که مسلمان باشید، نمیرید.
و ابراهيم و يعقوب، پسران خود را به همان [آيين] سفارش كردند؛ [و هر دو در وصيتشان چنين گفتند:] «اى پسران من، خداوند براى شما اين دين را برگزيد؛ پس، البته نبايد جز مسلمان بميريد.»
ابراهيم به فرزندان خود وصيّت كرد كه در برابر خدا تسليم شوند. و يعقوب به فرزندان خود گفت: اى فرزندان من، خدا براى شما اين دين را برگزيده است، مباد بميريد بى آنكه بدان گردن نهاده باشيد.
و ابراهیم و یعقوب (در واپسین لحظات عمر،) فرزندان خود را به این آیین، وصیت کردند؛ (و هر کدام به فرزندان خویش گفتند:) «فرزندان من! خداوند این آیین پاک را برای شما برگزیده است؛ و شما، جز به آیین اسلام [= تسلیم در برابر فرمان خدا] از دنیا نروید!»
Abraham enjoined this [creed] upon his children, and [so did] Jacob, [saying], ‘My children! Allah has indeed chosen this religion for you; so do not die except as those who have surrendered themselves [to Allah].
And the same did Ibrahim enjoin on his sons and (so did) Yaqoub. O my sons! surely Allah has chosen for you (this) faith, therefore die not unless you are Muslims.
The same did Abraham enjoin upon his sons, and also Jacob, (saying): O my sons! Lo! Allah hath chosen for you the (true) religion; therefore die not save as men who have surrendered (unto Him).
And this was the legacy that Abraham left to his sons, and so did Jacob; "Oh my sons! Allah hath chosen the Faith for you; then die not except in the Faith of Islam."
معانی کلمات آیه
وصّى: وصى در اصل به معنى متصل شدن و متصل كردن، توصيه و ايصاء به معنى سفارش و دستور است. علت تسميه در قاموس قرآن ملاحظه گردد.
دين: طاعت، جزاء، شريعت را از آن دين گفته اند كه طاعت و فرمانبرى در آن ملحوظ است. به قول طبرسى علت تسميه آنست كه طاعت براى جزاء است.[۱]
و ابراهيم و يعقوب، فرزندان خود را به همان آئين سفارش نمودند (وگفتند:) فرزندان من! خداوند براى شما اين دين (توحيدى) را برگزيده است. پس (تا پايان عمر بر آن باشيد و) جز در حال تسليم (و فرمانبردارى) نميريد.
جلد 1 - صفحه 207
پیام ها
1- در فكر سلامت عقيده وايمان نسل وفرزندان خود باشيم و در وصاياى خود تنها به جنبههاى مادّى اكتفا نكنيم. «وَصَّى ... فَلا تَمُوتُنَّ إِلَّا وَ أَنْتُمْ مُسْلِمُونَ»
2- راه حقّ، همان راه اسلام و تسليم بودن در برابر خداوند است. انبيا همين راه را سفارش مىنمودند. «وَصَّى بِها إِبْراهِيمُ بَنِيهِ وَ يَعْقُوبُ»
3- خداوند در ميان همه راهها، راه دين را براى ما برگزيده است. «إِنَّ اللَّهَ اصْطَفى لَكُمُ الدِّينَ»
4- حسن عاقبت ومسلمان مردن مهم است. «1» «فَلا تَمُوتُنَّ إِلَّا وَ أَنْتُمْ مُسْلِمُونَ»
5- گرچه زمان ومكان مردن به دست ما نيست، ولى مىتوانيم زمينهى حسنِ عاقبت خود را از طريق عقيده وعمل درست ودعا ودورى از گناه و افراد فاسد، فراهم كنيم. «فَلا تَمُوتُنَّ إِلَّا وَ أَنْتُمْ مُسْلِمُونَ»
«1». بسيار افرادى كه اهل ايمان بودند، ولى مرتد وكافر شدند. «آمَنُوا ثُمَّ كَفَرُوا» نساء، 137.
بعد از آن وصيت حضرت ابراهيم عليه السلام به فرزندانش بيان مىفرمايد:
وَ وَصَّى بِها إِبْراهِيمُ بَنِيهِ: و وصيت نمود ابراهيم عليه السلام در حين
تفسير اثنا عشرى، ج1، ص: 261
وفات پسران خود را، وَ يَعْقُوبُ: و يعقوب نيز وصيت كرد اولاد خود را به موافقت جد و پدر خود و مضمون وصيت هر دو اين بود: يا بَنِيَّ إِنَّ اللَّهَ اصْطَفى: اى پسران من بدرستى كه خدا اختيار فرمود، لَكُمُ الدِّينَ: براى شما دين مرضى و مشروع كه امر شده به آن يعنى دين اسلام، فَلا تَمُوتُنَ:
پس بايد البته نميريد، إِلَّا وَ أَنْتُمْ مُسْلِمُونَ: مگر در حالى كه شما مسلمان باشيد. فرزندان حضرت ابراهيم عليه السلام چهار نفر بودند: اسمعيل و اسحق و مدين و مدان. اسحق از ساره، و اسمعيل از هاجر، و باقى از مقطن كنعانيه. و نزد بعضى هشت نفر بودهاند و نزد جمعى چهارده نفر. و فرزندان يعقوب دوازده نفر بودند و حاصل آنكه اين دو پيغمبر اولادان خود را وصيت نمودند كه البته البته بايد نميريد مگر آنكه مسلمان باشيد.
تبصره: ظاهر آيه شريفه نهى است از مردن بر خلاف دين اسلام، نه آنكه نهى از مردن باشد. و تغيير عبارت به جهت آنست كه موت بر غير دين اسلام موتى است كه هيچ چيز در آن نخواهد بود، و سزاوار آنست كه چنين مرگى كه فاقد سعادت است وارد نشود. اين وصيت عام است نسبت به تمام مكلفين كه سعى و كوشش داشته باشند و ملازم احكام اسلامى بوده تا وقت موت مسلمان از دنيا روند.
و وصيت كرد بآن ابراهيم پسرانش را و يعقوب اى پسران من همانا خداوند برگزيد براى شما دين را پس نبايد بميريد مگر آنكه باشيد شما مسلمانان.
تفسير
وصيت بملت ابراهيم يا مفاد كلمه اسلمت شد كه نتيجه هر دو اسلام است از آنحضرت و حضرت يعقوب بفرزندانشان كه آن دين برگزيده الهى است و بايد تا نفس آخر بر اين ملت حنيف و دين شريف ثابت و مستقيم باشيد و بايد پيرامون معصيت نگرديد مبادا ايمان شما ضعيف گردد و كمكم از دل شما خارج شود و بىايمان از دنيا برويد.
و اما موت نسبت بحيوة نباتي و حيواني امر عدمي است يعني زوال قوه نمو و انبات و زوال بخار متصاعد از قلب عبارت از موت نباتي و حيواني است ولي نسبت بحيوة انساني عبارت از انتقال از نشئه به نشئهيي ديگر است و تفصيل اينکه مطلب را در كلم الطيب متذكر شدهايم«1»
برگزیده تفسیر نمونه
(آیه 132)- وصیت و سفارشی که در آخرین ایام عمر خود به فرزندانش نمود آن نیز نمونه بود، چنانکه قرآن میگوید: «ابراهیم و یعقوب فرزندان خود را در باز پسین لحظات عمر به این آیین پاک توحیدی وصیت کردند» (وَ وَصَّی بِها
ج1، ص125
إِبْراهِیمُ بَنِیهِ وَ یَعْقُوبُ)
.هر کدام به فرزندان خود گفتند: «فرزندان من! خداوند این آیین توحید را برای شما برگزیده است» (یا بَنِیَّ إِنَّ اللَّهَ اصْطَفی لَکُمُ الدِّینَ).
«بنابراین جز بر این آیین رهسپار نشوید و جز با قلبی مملو از ایمان و تسلیم جهان را وداع نگویید» (فَلا تَمُوتُنَّ إِلَّا وَ أَنْتُمْ مُسْلِمُونَ).
سایرتفاسیر این آیه را می توانید در سایت قرآن مشاهده کنید: