آیه 158 سوره صافات
| <<157 | آیه 158 سوره صافات | 159>> | |||||||||||||
| |||||||||||||||
محتویات
ترجمه های فارسی
و (فاسدتر از این عقیده آنکه) بین خدا و جنّ نسبت و خویشی برقرار کردند در صورتی که جنّیان می‌دانند که (این عقاید وهم و خرافات است و به محشر برای کیفر) احضار خواهند شد.
میان خدا و جن، نسب و خویشی قرار دادند، در صورتی که جنیان به خوبی می دانند که [روز قیامت برای حساب و پاداش] احضار خواهند شد.
و ميان خدا و جن‌ها پيوندى انگاشتند و حال آنكه جنيان نيك دانسته‌اند كه [براى حساب پس‌دادن،] خودشان احضار خواهند شد.
و ميان خدا و جنيان خويشاوندى قائل شدند و جنيان مى‌دانند كه احضارشدگانند
آنها [= مشرکان] میان او [= خداوند] و جنّ، (خویشاوندی و) نسبتی قائل شدند؛ در حالی که جنّیان بخوبی می‌دانند که این بت‌پرستان در دادگاه الهی احضار می‌شوند!
ترجمه های انگلیسی(English translations)
معانی کلمات آیه
«جَعَلُوا»: مراد از ضمیر (و) مشرکان عرب است. «الْجِنَّةِ»: جنّیان. مراد شیاطین است. «إِنَّهُمْ»: که ایشان. مراد مشرکان عرب، یا جنّیان است. «لَمُحْضَرُونَ»: (نگا: روم / ، سبأ / ، یس / و ، صافّات / . «نَسَباً»: خویشی و خویشاوندی. قرابت و نسبت. مثلاً می‌گفتند: اهریمن و یزدان دو برادر یکدیگرند. اهریمن شَرور و لئیم، و یزدان بزرگوار و کریم است. اهریمن و یزدان شریک همدیگرند. اهریمن خالق شرّ و یزدان خالق خیر است.
نزول
جویبر از ضحاک او از ابن عباس روایت کند که این قسمت از آیه «وَ جَعَلُوا بَینَهُ وَ بَینَ الْجِنَّةِ نَسَباً» درباره سه طائفه از قریش نازل شده که عبارتند از: سلیم و خزاعة و جهینة.[۱]
مجاهد گوید: بزرگان قریش معتقد بودند که فرشتگان دختران خدایند سپس ابوبکر از آنها سؤال نمود اگر چنین باشد مادر آنها چه کسى خواهد بود؟ آنها در پاسخ گفتند: که خداوند با جن ازدواج نمود و فرشتگان را از آنها زائیده شده اند سپس این آیه نازل گردید.[۲]
تفسیر آیه
تفسیر نور (محسن قرائتی)
وَ جَعَلُوا بَيْنَهُ وَ بَيْنَ الْجِنَّةِ نَسَباً وَ لَقَدْ عَلِمَتِ الْجِنَّةُ إِنَّهُمْ لَمُحْضَرُونَ «158» سُبْحانَ اللَّهِ عَمَّا يَصِفُونَ «159»
و (گفتند: خدا از جنّيان همسر گرفته است و) ميان خدا و جنّ نسبتى قائل شدند، در حالى كه جنّيان به خوبى مى‌دانند آنها (براى حساب پس دادن) احضار خواهند شد. خداوند از آن چه آنان مى‌گويند، منزّه است.
تفسیر اثنی عشری (حسینی شاه عبدالعظیمی)
وَ جَعَلُوا بَيْنَهُ وَ بَيْنَ الْجِنَّةِ نَسَباً وَ لَقَدْ عَلِمَتِ الْجِنَّةُ إِنَّهُمْ لَمُحْضَرُونَ (158)
وَ جَعَلُوا بَيْنَهُ: قرار دادند كافران ميان ذات سبحانى، وَ بَيْنَ الْجِنَّةِ نَسَباً:
و ميان طايفه جن نسبتى و علاقه و پيوندى، وَ لَقَدْ عَلِمَتِ الْجِنَّةُ: و هر آينه مى‌دانند جن بدرستى كه قايل اين قول، إِنَّهُمْ لَمُحْضَرُونَ: هر آينه حاضر شدگانند در روز حساب براى چشيدن عذاب و عقاب به جهت اين گفتار ناصواب. و نزد بعضى مراد از جن ملائكه‌اند، چه هر چه مخفى باشد عرب آن را جن گويند؛ بنابراين معنى آنكه: كفار گفتند ميان خدا و ملائكه نسبتى پيدا كردند و گفتند «الملائكة بنات اللّه» و ملائكه مى‌دانند كه ايشان را در قيامت
جلد 11 - صفحه 165
حاضر خواهند كرد و از اين مقال از ايشان سؤال خواهند نمود و بدين مدعاى كذب و محال، عذاب و نكال خواهند چشيد.
تفسیر روان جاوید (ثقفى تهرانى)
فَاسْتَفْتِهِمْ أَ لِرَبِّكَ الْبَناتُ وَ لَهُمُ الْبَنُونَ (149) أَمْ خَلَقْنَا الْمَلائِكَةَ إِناثاً وَ هُمْ شاهِدُونَ (150) أَلا إِنَّهُمْ مِنْ إِفْكِهِمْ لَيَقُولُونَ (151) وَلَدَ اللَّهُ وَ إِنَّهُمْ لَكاذِبُونَ (152) أَصْطَفَى الْبَناتِ عَلَى الْبَنِينَ (153)
ما لَكُمْ كَيْفَ تَحْكُمُونَ (154) أَ فَلا تَذَكَّرُونَ (155) أَمْ لَكُمْ سُلْطانٌ مُبِينٌ (156) فَأْتُوا بِكِتابِكُمْ إِنْ كُنْتُمْ صادِقِينَ (157) وَ جَعَلُوا بَيْنَهُ وَ بَيْنَ الْجِنَّةِ نَسَباً وَ لَقَدْ عَلِمَتِ الْجِنَّةُ إِنَّهُمْ لَمُحْضَرُونَ (158)
سُبْحانَ اللَّهِ عَمَّا يَصِفُونَ (159) إِلاَّ عِبادَ اللَّهِ الْمُخْلَصِينَ (160)
ترجمه
پس طلب رأى كن از آنها كه آيا براى پروردگار تو است دختران و براى آنها است پسران
يا آفريديم فرشتگان را از جنس زنان و آنها بودند حاضران
آگاه باش كه آنها بافتراى نارواشان ميگويند
فرزند آورد خدا و همانا آنها دروغگويانند
آيا برگزيد دختران را بر پسران
چيست شما را چگونه حكم ميكنيد
آيا پس پند نميگيريد
يا براى شما حجّتى آشكار است
پس بياوريد كتابتانرا اگر هستيد راستگويان
و قرار دادند ميان او و جنّيان نسبتى و بتحقيق دانستند جنّيان كه همانا آنها احضار شدگانند
منزّه است خداوند از آنچه توصيف ميكنند
مگر بندگان خدا كه خالص شدگانند.
تفسير
خداوند متعال بعد از نقل شمّه‌ئى از احوال انبياء عطف توجه بكفّار قريش كه قائل بودند بآنكه ملائكه دختران خدايند فرموده به پيغمبر خود ميفرمايد سؤال كن ببين چه ميگويند آيا سزاوار است كه براى پروردگار تو و تمام خلق دختران باشد و براى آنها پسران با آنكه دختر داشتن را آنها براى خودشان ننگ و عار ميپندارند و احيانا ميكشند آن بيگناهانرا يا آنكه وقتى ما خلق مينموديم ملائكه را آنها حاضر بودند و ميديدند كه دختر خلقشان كرديم آگاه باش كه اين از دروغهاى واضح آنها است كه ميگويند خدا توليد ولد نموده و بدانكه اصلا آنها مردمان دروغگوئى هستند آيا ممكن است خدا اختيار كند دختران را بر پسران با آنكه مردم عاقل اختيار ميكنند پسران را و ترجيح ميدهند
جلد 4 صفحه 451
آنها را بر دختران بگو چه شده است شما را و چرا عقل از سرتان بيرون رفته و چگونه اين عقائد باطله را پيدا كرده و بآن حكم ميكنيد آيا فكر نميكنيد و متذكّر نميشويد كه توالد و تناسل از لوازم جسم و جسمانى است و خداوند مبرّى از جسمانيّت و لوازم آنست و آيا شما دليل واضحى بر ادّعاى خودتان داريد كه در يكى از كتب آسمانى ذكر شده ملائكه دختران خدايند پس بياوريد آنكتابرا اگر راست ميگوئيد و بعضى اصطفى بكسر همزه و حذف همزه استفهام قرائت نموده‌اند براى دلالت كلمه‌ام كه بعد ذكر شده بر آن يا براى اضمار قول يعنى آنها دروغگويانند در قولشان كه ميگويند اختيار نمود دختران را بر پسران و نيز قرار دادند كفار مكّه بين خدا و بين جنّيان نسبت پدرى و فرزندى چنانچه قمّى ره فرموده كه گفتند جنيان دختران خدايند يا قرار دادند بين خدا و ملائكه كه از انظار مستورند و باين جهت اطلاق جن بر آنها شد نسبت مذكوره را يا قائل شدند كه خداوند با جنّيان ازدواج نموده و نسبت سببى پيدا كرده و ملائكه از آن وصلت وجود پيدا كرده‌اند يا قائل شدند كه خداوند با شيطان كه از جن است نسبت برادرى دارد چون او فاعل خير و آن عامل شرّ است يا پريان كه يك نوع از جن هستند در نهايت وجاهت دختران خدايند و امثال اين مزخرفات كه هر عاقلى ميداند كه چرند است و نيز اجنّه يا ملائكه ميدانند كه صاحبان اين عقيده باطل روز قيامت در آتش جهنّم حاضر كرده خواهند شد منزّه است ذات اقدس خداوند از آنچه توصيف ميكنند اهل مكّه او را بآن مگر بندگانيكه خداوند توفيق معرفت و خلوص نيّت بايشان عطا كرده كه ميدانند خداوند را بچه صفاتى تقديس و از چه تنزيه نمايند و محتمل است استثناء منقطع باشد و مراد آنكه كفّار در عذاب حاضر كرده خواهند شد ولى بندگان مخلص خدا در بهشت جاى‌گزين ميباشند.
اطیب البیان (سید عبدالحسین طیب)
وَ جَعَلُوا بَينَه‌ُ وَ بَين‌َ الجِنَّةِ نَسَباً وَ لَقَد عَلِمَتِ الجِنَّةُ إِنَّهُم لَمُحضَرُون‌َ (158)
و قرار دادند بين خداي متعال و بين طائفه جن نسب و خويشاوندي و
جلد 15 - صفحه 198
هر آينه ميدانند طائفه جن که آنها را هم حاضر ميكنند در محكمه عدل الهي و از آنها بازخواست ميكنند.
وَ جَعَلُوا بَينَه‌ُ وَ بَين‌َ الجِنَّةِ نَسَباً مفسرين اقوالي در اينکه نسب گفتند بعضي گفتند مراد قول زنادقه است که قائل بيزدان و اهرمن که شيطان باشد شدند و خدا و اهرمن دو برادر و برابر هستند. يزدان خالق خيرات و حيوانات نافعه و فواكه و ساير اشياء نيك و اهرمن خالق شرور و حيوانات موذيه و اشياء مضره است و بعضي گفتند که طائفه جن هم دختران خدا هستند مثل ملائكه و بعضي گفتند جنة مراد همان ملائكه هستند و تعبير بجن براي اينست که از نظرها مستور هستند بعضي گفتند مراد شرك عبادتيست که در عبادت شيطان را شريك خدا قرار دادند و بالجمله از اينکه گونه خرافات در جامعه بشر بسيار است و راه باطل هزار است.
وَ لَقَد عَلِمَتِ الجِنَّةُ إِنَّهُم لَمُحضَرُون‌َ آنها هم مثل بشر مؤمن دارند و كافر و فرداي قيامت در محكمه حساب آنها را حاضر ميكنند و بحساب آنها رسيدگي ميشود و كفار آنها را جهنم ميبرند که ميفرمايد لَأَملَأَن‌َّ جَهَنَّم‌َ مِن‌َ الجِنَّةِ وَ النّاس‌ِ أَجمَعِين‌َ هود آيه 120 و سجده آيه 13 و بشيطان خطاب شد و اتباع او لَأَملَأَن‌َّ جَهَنَّم‌َ مِنكُم أَجمَعِين‌َ اعراف آيه 17 و نيز خطاب شد بشيطان لَأَملَأَن‌َّ جَهَنَّم‌َ مِنك‌َ وَ مِمَّن تَبِعَك‌َ مِنهُم أَجمَعِين‌َ ص آيه 85 و مؤمنين آنها را در بهشتي که مناسب حال آنها باشد متنعم ميكنند.
برگزیده تفسیر نمونه
]
(آیه 158)- در این آیه به یکی دیگر از خرافات مشرکان عرب می‌پردازد، و آن نسبتی است که میان «خدا» و «جن» قائل بودند! سخن را از صورت «خطاب» درآورده و به صورت «غائب» مطرح می‌کند، گوئی آنها چنان بی‌ارزشند که بیش از این شایستگی و لیاقت رویاروئی در سخن را ندارند، می‌فرماید: «آنها [مشرکان] میان او [خداوند] و جن (خویشاوندی و) نسبتی قائل شدند»! (وَ جَعَلُوا بَیْنَهُ وَ بَیْنَ الْجِنَّةِ نَسَباً).
منظور از «نسب» هر گونه نسبت و رابطه است، هر چند جنبه خویشاوندی نداشته باشد، و می‌دانیم که جمعی از مشرکان عرب جن را می‌پرستیدند و آنها را شریک خدا می‌پنداشتند، و به این ترتیب رابطه‌ای میان آنها و خداوند قائل بودند.
به هر حال قرآن مجید این عقیده خرافی را سخت انکار کرده، می‌گوید: «در حالی که جنیان به خوبی می‌دانند که این بت پرستان در دادگاه الهی احضار می‌شوند» (وَ لَقَدْ عَلِمَتِ الْجِنَّةُ إِنَّهُمْ لَمُحْضَرُونَ).
ج4، ص166
سایرتفاسیر این آیه را می توانید در سایت قرآن مشاهده کنید:
تفسیر های فارسی
ترجمه تفسیر المیزان
تفسیر خسروی
تفسیر عاملی
تفسیر جامع
تفسیر های عربی
تفسیر المیزان
تفسیر مجمع البیان
تفسیر نور الثقلین
تفسیر الصافی
تفسیر الکاشف
پانویس
منابع
- تفسیر نور، محسن قرائتی، تهران:مركز فرهنگى درسهايى از قرآن، 1383 ش، چاپ يازدهم
- اطیب البیان فی تفسیر القرآن، سید عبدالحسین طیب، تهران:انتشارات اسلام، 1378 ش، چاپ دوم
- تفسیر اثنی عشری، حسین حسینی شاه عبدالعظیمی، تهران:انتشارات ميقات، 1363 ش، چاپ اول
- تفسیر روان جاوید، محمد ثقفی تهرانی، تهران:انتشارات برهان، 1398 ق، چاپ سوم
- برگزیده تفسیر نمونه، ناصر مکارم شیرازی و جمعي از فضلا، تنظیم احمد علی بابایی، تهران: دارالکتب اسلامیه، ۱۳۸۶ش
- تفسیر راهنما، علی اکبر هاشمی رفسنجانی، قم:بوستان كتاب(انتشارات دفتر تبليغات اسلامي حوزه علميه قم)، 1386 ش، چاپ پنجم
- محمدباقر محقق، نمونه بینات در شأن نزول آیات از نظر شیخ طوسی و سایر مفسرین خاصه و عامه.
