آیه 83 سوره نحل

از دانشنامه‌ی اسلامی
نسخهٔ تاریخ ‏۲۷ آوریل ۲۰۱۶، ساعت ۱۱:۲۹ توسط Quran (بحث | مشارکت‌ها) (صفحه‌ای تازه حاوی «{{قرآن در قاب|يَعْرِفُونَ نِعْمَتَ اللَّهِ ثُمَّ يُنْكِرُونَهَا وَأَكْثَرُ...» ایجاد کرد)
(تفاوت) → نسخهٔ قدیمی‌تر | نمایش نسخهٔ فعلی (تفاوت) | نسخهٔ جدیدتر ← (تفاوت)
پرش به ناوبری پرش به جستجو
مشاهده آیه در سوره

يَعْرِفُونَ نِعْمَتَ اللَّهِ ثُمَّ يُنْكِرُونَهَا وَأَكْثَرُهُمُ الْكَافِرُونَ

مشاهده آیه در سوره


<<82 آیه 83 سوره نحل 84>>
سوره : سوره نحل (16)
جزء : 14
نزول : مکه

ترتیل

ترجمه (مکارم شیرازی)

ترجمه های فارسی

نعمت خدا را دانسته و شناخته باز انکار می‌کنند و اکثر اینان کافرند.

ترجمه های انگلیسی(English translations)

They recognize the blessing of Allah and then deny it, and most of them are faithless.

معانی کلمات آیه

«أَکْثَرُهُمُ الْکَافِرُونَ»: بیشتر آنان به سبب تعصّب کورکورانه، دشمنی با حق، مقدم شمردن زندگی دنیوی بر اخروی، خود برتربینی، شهوترانی و لذّت‌پرستی و دیگر آلودگیها است که کفر می‌ورزند، و گروه اندکی از آنان به سبب بی‌خردی و نادانی در اشتباهند، و اقلیتی هم بعدها ایمان می‌آورند.

نزول

مجاهد گوید: مرد عربى نزد رسول خدا صلى الله علیه و آله آمد، پیامبر از براى او آیات 80 و 81 و 82 این سوره را قرائت فرمود. بدین کیفیت «وَاللَّهُ جَعَلَ لَکمْ مِنْ بُیوتِکمْ سَکناً؛ خداوند براى شما خانه هائى به خاطر سکونت و آرامش قرار داد» مرد عرب گفت: درست است.

سپس فرمود: وَ جَعَلَ لَکمْ مِنْ جُلُودِ الْأَنْعامِ بُیوتاً تَسْتَخِفُّونَها یوْمَ ظَعْنِکمْ وَ یوْمَ إِقامَتِکمْ؛ براى شما (جهت سکونت موقت شما در سفر) از پوست چارپایان خانه ها یا خیمه هائى در اوقات سفر و اوقات اقامت کردنتان قرار داد.

مرد عرب گفت: درست است. سپس آیه 82 را قرائت فرمود تا رسید به این قسمت از آیه «کذلِک یتِمُّ نِعْمَتَهُ عَلَیکمْ لَعَلَّکمْ تُسْلِمُونَ؛ این چنین خداوند نعمت‌هاى خود را براى شما کامل و تمام گردانید»، باشد که شما تسلیم (فرمان او) بگردید.

وقتى پیامبر این قسمت از آیه را قرائت فرمود: مرد عرب روى خود بگردانید و رفت سپس این آیه نازل گردید[۱] محمد بن یعقوب کلینى بعد از شش واسطه از امام صادق علیه‌السلام و ایشان از پدر بزرگوارش و ایشان از جد بزرگوارش على علیه‌السلام نقل نماید که وقتى که آیه 55 سوره مائده «إِنَّما وَلِیکمُ اللَّهُ وَ رَسُولُهُ وَالَّذِینَ آمَنُوا» نازل گردید.

عده اى از اصحاب رسول خدا صلی الله علیه و آله در مسجد مدینه گرد آمدند و به یکدیگر مى گفتند، درباره این آیه چگونه باید رفتار کنیم؟ اگر نسبت به آن کافر گردیم مانند آنست که نسبت به سایر آیات کافر شویم و اگر نسبت به آن ایمان بیاوریم براى ما ذلت و ننگ و عار است که على بن ابى‌طالب را بر خویش به ولایت و امامت مسلط گردانیم و در عین حال می‌دانیم که محمد در گفتار خویش راستگو است ولى ما نسبت به محمد اطاعت و پیروى مى کنیم و از على بن ابى‌طالب اطاعت و پیروى نخواهیم کرد سپس این آیه نازل گردید.[۲]

تفسیر آیه

تفسیر نور (محسن قرائتی)


يَعْرِفُونَ نِعْمَتَ اللَّهِ ثُمَّ يُنْكِرُونَها وَ أَكْثَرُهُمُ الْكافِرُونَ «83»

(آنها) نعمت خداوند را مى‌شناسند، سپس آن را انكار مى‌كنند وبيشتر آنان كافر و ناسپاسند.

نکته ها

قرآن درباره‌ى انكار عالمانه و لجاجت با حق، بارها سخن گفته است؛ گاهى مى‌فرمايد: با آنكه از درون، يقين دارند، انكار مى‌كنند، «وَ جَحَدُوا بِها وَ اسْتَيْقَنَتْها أَنْفُسُهُمْ» «1» گاهى مى‌فرمايد: پيامبر را مثل فرزندان خود مى‌شناختند، ولى انكارش مى‌كردند، «يَعْرِفُونَهُ كَما يَعْرِفُونَ أَبْناءَهُمْ» «2» گاهى مى‌فرمايد: حقّ را مى‌دانند، ولى آگاهانه كتمان مى‌كنند، «لَيَكْتُمُونَ الْحَقَّ وَ هُمْ يَعْلَمُونَ» «3» وگاهى مى‌فرمايد: مطلب را درك مى‌كنند ولى روى آنرا مى‌پوشانند، «فَلَمَّا جاءَهُمْ ما عَرَفُوا كَفَرُوا بِهِ» «4»

امام صادق عليه السلام فرمود: وقتى على‌بن‌ابى‌طالب عليهما السلام در مسجد پيامبر ودر حال ركوع،

«1». نمل، 14.

«2». بقره، 146.

«3». بقره، 146.

«4». بقره، 89.

جلد 4 - صفحه 562

انگشترخود را به فقير داد و آيه‌ى 55 سوره مائده نازل شد كه ولىّ شما فقط خدا ورسول وكسى است كه در ركوع انفاق مى‌كند، گروهى ولّى خود را شناختند و انكار كردند، در اين هنگام اين آيه نازل شد؛ «يَعْرِفُونَ نِعْمَتَ اللَّهِ ثُمَّ يُنْكِرُونَها». «1»

امام صادق عليه السلام فرمود: «نحن و الله نعمت الله التى انعم بها على عباده و بنا يفوز من فاز» «2» بخدا سوگند، نعمتى را كه خدا به بندگان انعام كرده، ما هستيم و تنها بواسطه ما مردم رستگار مى‌شوند.

پیام ها

1- علم و شناخت كافى نيست، پذيرش و عمل لازم است. «يَعْرِفُونَ.. يُنْكِرُونَها»

2- ريشه‌ى كفر، علاوه بر جهل، تعصب‌هاى قومى، لجاجت روحى و حفظ منافع مادى است. يَعْرِفُونَ‌ ... يُنْكِرُونَها، ... الْكافِرُونَ‌

3- بعد از شناخت حق تا مدتّى تضاد و درگيرى در روح است تا بالاخره شقاوت غالب شده و كفر مى‌ورزند. «ثُمَّ يُنْكِرُونَها» و نفرمود: «فينكرونها»

پانویس

  1. پرش به بالا تفسیر ابن ابى‌حاتم.
  2. پرش به بالا البرهان فی تفسیر القرآن.

منابع