ایمان ابی طالب (کتاب)
| |
| نویسنده | فخار بن معد الموسوی |
| موضوع | ایمان ابوطالب |
| زبان | عربی |
| تعداد جلد | ۱ |
| تحقیق | سید محمد بحرالعلوم |
|
| |
کتاب «الحجة على الذاهب إلى تکفیر أبی‌طالب» یا «إیمان أبی‌طالب»، تألیف سید فخار بن معدّ موسوى (م، ۶۳۰ ق)، است که در آن نسبت کفر به حضرت ابوطالب را رد نموده و ایمان او را اثبات می‌کند.
محتویات
مؤلف
سید فخار بن معد موسوی (م، ۶۳۰ ق)، فقیه، اصولی، محدث و ادیب بزرگ امامیه در قرن هفتم هجری است. نسب وى با ده واسطه به امام موسى بن جعفر علیه‌السلام مى‌رسد.
او از شاگردان عالمان بزرگی چون ابن ادریس حلی، شاذان بن جبرئیل قمى، یحیى بن بطریق حلى، ابن شهرآشوب مازندرانى بوده و خود استاد محقق حلى و سید بن طاووس می باشد.
برخی از تألیفات ابن معد عبارتند از: الحجة على الذاهب إلى تکفیر أبی‌طالب، الروضة فی الفضائل، المعجزات و المقباس فی فضائل بنی العباس.
معرفى کتاب
«إیمان أبی‌طالب» اثر سید فخار بن معدّ موسوى، همچنان که از نامش پیداست در اثبات ایمان ابوطالب علیه‌السلام، پدر بزرگوار حضرت على علیه‌السلام تألیف شده است.
البته نام اصلى کتاب «الحجة على الذاهب إلى تکفیر أبی‌طالب» است. شیخ آقا بزرگ تهرانى نام «حجة الذاهب إلى إیمان أبی‌طالب» و «الرد على الذاهب إلى کفر أبی‌طالب» را نیز براى کتاب آورده است.
در نتیجه «إیمان أبی‌طالب» نام اصلى کتاب نیست و این نام را سید محمد بحرالعلوم که کار تحقیق کتاب را به عهده داشته براى کتاب انتخاب کرده تا بنا بر آنچه در مقدمه آمده، نام کتاب کوتاه و زیبا باشد و در اولین نظر بیننده را جلب نماید.
سید فخار وقتی می بیند برخی از کسانی که داعیه ایمان دارند و اشعاری از ابوطالب که دلالت بر اسلامش دارد نقل می کنند، اما به خاطر بغض به فرزندش امیرالمؤمنین(ع)، به کفر ابوطالب فرمان می دهند، بر آن می شود که کتابی در اثبات ایمان ابوطالب به رسول خدا و اسلام بنویسد.
ابن معد در این کتاب با اظهار دلایلی استوار، نسبت کفر به حضرت ابوطالب را رد نموده و پس از اتمام آن را برای ابن ابی الحدید معروف ارسال می دارد که او پس از مطالعه کتاب، پشت آن اشعاری در مدح جناب ابوطالب نوشته و مسترد می دارد.
محتوای کتاب
مؤلف استدلالهاى متقن و قوى در طول کتاب «ایمان ابوطالب» را اثبات کرده که جاى هیچ شک و شبهه‌اى باقى نماند و نه تنها اجماع مسلّم علماى شیعه را بر این مطلب اثبات مى‌کند، بلکه بسیارى از اهل سنت را هم که قائل به این مطلب بوده‌اند به عنوان مؤید شیعه ذکر مى‌نماید.
این کتاب داراى یک مقدمه و ده فصل و یک خاتمه است:
- مقدمه: شامل بیان انگیزه تألیف کتاب و مقام اجداد پیامبر صلى الله علیه وآله و ابوطالب است.
- فصل اول: در معناى ایمان و اثبات ایمان ابوطالب از راههاى مختلف.
- فصل دوم: ادلۀ قائلین به کفر ابوطالب از جمله آیۀ «إنک لا تهدی من أحببتَ» و جواب از آنها.
- فصل سوم: اثبات محبت پیامبر نسبت به ابوطالب که با توجه به حرمت دوستى کفار ایمان ابوطالب را اثبات مى‌کند.
- فصل چهارم: کلمات و اشعار ابوطالب که دلالت بر ایمان او مى‌کند.
- فصل پنجم: جریان مفقود شدن پیامبر اکرم و حضرت على علیهما‌السلام و امر ابوطالب به فرزندش جعفر بر نماز با آنان.
- فصل ششم: وفات ابوطالب و امر پیامبر صلى الله علیه وآله به غسل و دفن او.
- فصل هفتم: مهربانى‌هاى ابوطالب نسبت به پیامبر و اشعار دال بر اسلام او.
- فصل هشتم: قصیده معروفى از ابوطالب و چند واقعه تاریخى که ایمان ابوطالب را اثبات مى‌کند.
- فصل نهم: وصیتهاى ابوطالب به اطرافیان براى حمایت از پیامبر و انگیزه‌هاى سیاسى ایجاد تردید در ایمان ابوطالب.
- فصل دهم: دلیل کتمان اسلام ابوطالب از سوى خودش و تشبیه ابوطالب به اصحاب کهف و مؤمن آل فرعون که ایمانشان را مخفى مى‌کردند.
- خاتمه کتاب: مصنف در خاتمه تأکید مى‌کند آنچه آورده قطره‌اى از دریا بوده و درخواست اجر و ثواب از خداوند تا همۀ اعمالش را لوجه الله قرار دهد.
منابع
- نرم افزار جامع الاحادیث، مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی.
