الرسائل الرجالیه (کتاب)

نویسنده	میرزا ابوالمعالی کلباسی
موضوع	محدثان شیعه/ علم رجال
زبان	عربی
تعداد جلد	۴
تحقیق	محمدحسین درایتی
الرسائل الرجالیه

«الرسائل الرجالیة»، تألیف میرزا ابوالمعالى کلباسی (م، ۱۳۱۵ ق) در موضوع علم رجال، که به صورت ۲۹ رساله مستقل به زبان عربى تنظیم شده است. مؤلف در این کتاب، قواعد و ضوابط مفیدی براى اخذ قول راوى بیان نموده است.

مؤلف

میرزا ابوالمعالى محمد کلباسی (۱۳۱۵-۱۲۴۷ ق) فرزند محمدابراهیم کلباسی، فقیه اصولی، محدث رجالی، ادیب ماهر و زاهد عابد شیعه در قرن ۱۴ هجری بود.

علاوه بر پدرش محمدابراهیم کلباسی، سید حسن مدرس اصفهانی و سید محمد شهشهانی، از اساتید او بودند و خود استاد بزرگانی چون سید ابوالحسن اصفهانی، سید ابوالقاسم دهکردی و شیخ حسنعلی نخودکی بود.

شیخ عباس قمى در «الکنی و الالقاب» مى فرماید: «ابوالمعالى اصفهانى، عالم فاضل، متفکر دقیق، بسیار احتیاط کننده و داراى تألیفات فراوان بوده است». سید محسن امین نیز در مورد او مى فرماید: «وى عالمى عامل، فاضل، دقیق النظر، کثیرالاحتیاط، شدید الورع و عالم ربانى منقطع به سوى کمال و علم است. من او را دیدم؛ وى اعقل زمان خودش بود».

میرزا ابوالمعالى در علوم مختلف اسلامی، مجتهد و صاحب نظر بود و حدود ۷۵ کتاب و ۳۱ رساله از جمله «حواشی بر شرح لمعه»، «البشارات فی اصول الفقه»، «رسالة فی الجبر و التفویض» و «الاستشفاء بالتربة الحسینیة»، به رشته تحریر درآورد.

معرفى کتاب

کتاب «الرسائل الرجالیة» از چهار جلد (شامل ۲۹ رساله: جلد۱: سه رساله، جلد۲: هفت رساله، ج۳: پانزده رساله و جلد۴: چهار رساله) تشکیل شده است. روش نویسنده، انتقادى و اجتهادى است.

نویسنده در این اثر، بسیارى از مباحث مرتبط با درایه و شناسایى رجال حدیث مانند: جرح و تعدیل راویان، اصحاب اجماع، نقد و بررسى کتاب‌هاى رجالى، اسامى مشترک و مباحثى ابتکارى مثل بحث تفصیلى درباره معنا و انواع ثقه، نقد مشیخه (در من‌لایحضره‌الفقیه و تهذیب الاحکام و استبصار) را توضیح داده است.

یکى از مزایاى «الرسائل الرجالیة» این است که برخى از موضوعات و مسائل بیان شده در این مجموعه، پیش از این به‌صورت بحث مستقلى عنوان نشده و مؤلف، مبتکر بحث تفصیلى آنها شده است؛ مانند: بحث از معناى ثقه و تعابیر مختلف بیان وثوق؛ و لزوم نقد اسانید کتب حدیث.

نویسنده در این کتاب، رساله‌هاى متعددى را به بررسى وضعیت راویان یا رجال‌شناسان یا کتاب‌هاى مرتبط با مباحث روایى و رجالى اختصاص داده و براى هر یک رساله‌اى جداگانه نوشته است.

منابع

• کتابشناسی تفصیلی مذاهب اسلامی، محمدرضا ضمیری.
• "الرسائل الرجالية"، ویکی نور.